Paleis Het Loo Ruud van Capelleveen Nummer: 17 kijk op www.absolutefigures.nl voor digitale boeken
Paleis Het Loo DOOR RUUD VAN CAPELLEVEEN Colofon Dit is een uitgave van: Absolute Figures Margrietstraat 4 6921 ZD Duiven Telefoon: 0316 280 698 Eindredactie: Ruud van Capelleveen Bezoek onze website: www.absolutefigures.nl Copyright Het is niet toegestaan om de inhoud en werking van onze download te wijzigen. Ook mag u de inhoud van deze download niet op een andere manier verspreiden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 2010-2013 Koninklijk Paleis Aan de rand van Apeldoorn, ligt het ruim 300 jaar oude Paleis Het Loo. Paleis Het Loo was de zomerresidentie van de Nederlandse stadhouders en koningen van 1686 tot 1975. Het Loo is ontworpen door de toonaangevende 17e-eeuwse architect Jacob Roman. Koningin Wilhelmina was zeer verknocht aan het paleis. Zij liet het paleis ingrijpend restaureren door er een verdieping op te laten zetten. Aanvankelijk werd het haar buitenverblijf, maar na haar troonsafstand ging ze er definitief wonen. Sinds 1984 is dit voormalige Koninklijk Paleis met stallen en paleistuin na een grondige restauratie opengesteld voor het publiek. www.absolutefigures.nl Kastelen Extra 17 2
Fonteinen op Het Loo Zomerresidentie Paleis Het Loo in Apeldoorn werd sinds 1686 gebruikt als zomerresidentie van de stadhouders en later van de Nederlandse koningen en koninginnen. Het Loo ligt in een bosrijke omgeving waar de stadhouders en koningen plezier beleefden aan de jacht. Bij dit paleis werd een tuin aangelegd met fonteinen. Dit gebeurde in navolging van de Franse koningen, die bijvoorbeeld in de tuin van Versailles vele waterpartijen en fonteinen lieten aanleggen. Vooral de Zonnekoning, Louis de XIV, was zeer gecharmeerd van watergespetter. Bronwater Het bronwater voor de fonteinen stroomde uit de bossen via beken en leidingen naar de tuin van Paleis Het Loo. Vooral stadhouder Willem III (1650-1702) had veel aandacht voor de grandeur van Paleis Het Loo. Zijn hovenier schreef in 1670 met "Den Nederlandtsen hovenier" een belangrijk boek over de aanleg van lusthoven, met een hoofdstuk over de techniek en de vormgeving van fonteinen. In deze tijd moest men het nog hebben van www.absolutefigures.nl 17 3
de natuurlijke geaccidenteerdheid van het terrein: water stroomt immers steeds naar het laagste punt. Met de komst van de waterleiding en de uitvinding van de stoommachine halverwege de negentiende eeuw, namen de mogelijkheden voor de fonteinbouwers toe. Water kon nu op elke plek worden opgestuwd tot een hoge spuiter. Parkaanleg In de laatste anderhalve eeuw veranderde er weinig in de parkaanleg rond Paleis Het Loo. De meest ingrijpende wijziging ontstond door de restauratie van het paleis en de reconstructie van de formele paleistuin. Hierbij werden eerdere veranderingen weer tenietgedaan. De situatie van omstreeks 1686 werd hersteld. Het gebied achter de formele tuin van Paleis Het Loo ademt echter nog steeds de sfeer van het romantische paleispark uit de negentiende eeuw. Aan het einde van de achttiende eeuw veranderde de smaak van de bewoners. Stadhouder Willem V liet een plan ontwikkelen voor de landschappelijke parkaanleg. De ingrijpende veranderingen werden echter pas in de Franse Tijd, onder Lodewijk Napoleon, uitgevoerd. Lodewijk Napoleon moderniseerde het paleis en voorzag het gebouw van een witte pleisterlaag. Ook kreeg de tuin www.absolutefigures.nl 17 4
en het paleispark een nieuw aanzien. Landschapsarchitect Alexandre Dufour nam drastische maatregelen. De formele tuin met haar prachtige fonteinen verdween hierbij onder een dikke laag aarde. Formele paleistuin Zoals gezegd, ging de tuin later weer op de schop en werd de formele paleistuin uit de tijd van stadhouder Willem III hersteld. Als u Paleis Het Loo bezoekt moet u beslist eens een kijkje nemen in de achter het paleis gelegen tuin. In de formele paleistuin treft u onder meer de fontein op de bij dit artikel geplaatste foto aan. Op de een of andere manier stemt de aanblik van een fontein tot tevredenheid en verschaft het watergekletter ontspanning. Als u Paleis Het Loo bezoekt en op een bankje van de fonteinen en de natuur geniet, begrijpt u ook waarom koningin Wilhelmina de rust van Paleis Het Loo zo op prijs stelde. www.absolutefigures.nl 17 5
www.absolutefigures.nl 17 6
www.absolutefigures.nl 17 7
www.absolutefigures.nl 17 8
www.absolutefigures.nl 17 9
www.absolutefigures.nl 17 10
www.absolutefigures.nl 17 11
www.absolutefigures.nl 17 12
www.absolutefigures.nl 17 13
www.absolutefigures.nl 17 14
www.absolutefigures.nl 17 15
Koninklijke Geschiedenis In deze bundel is een selectie opgenomen van de artikelen die Ruud van Capelleveen over het Koninklijk Huis schreef voor de nieuwsbrieven en de website Absolute- Facts.nl. Voor deze uitgave werden de meeste columns herschreven, geactualiseerd en aangevuld. Door deze wijzigingen blijven de artikelen interessant; nu en later. Ruud van Capelleveen concentreert zich vooral op de koningshuizen in Nederland, België, Groot-Brittannië en Spanje en is vooral geïnteresseerd in de historische achtergronden. Wat was de betekenis van een koning of koningin? U hoeft geen Oranjefan te zijn om te genieten van deze uitgave, want de auteur is nauwelijks geïnteresseerd in persoonlijke beslommeringen. Het overspelige gedrag van, bijvoorbeeld, prins Bernhard werd pas interessant toen hij het koningshuis, de politiek en het Nederlandse volk in verlegenheid bracht door steekpenningen aan te nemen. De titel 'Koninklijke Geschiedenis' is niet toevallig gekozen. De geschiedenis van het Nederlandse koningshuis gaat terug tot de Tachtigjarige Oorlog. 'Koninklijke Geschiedenis' is een gevarieerde bundel geworden, die niet alleen bij Oranjefans in de smaak zal vallen. bekijk dit digitale boek op http://www.absolutefigures.nl www.absolutefigures.nl 17 16
www.absolutefigures.nl 17 17
www.absolutefigures.nl 17 18
www.absolutefigures.nl 17 19
www.absolutefigures.nl 17 20
Openstelling paleisdak Spectaculair uitzicht Paleis Het Loo stelt in de zomermaanden iedere woensdag het paleisdak open voor het publiek. In de zeventiende eeuw was een bezoek aan het dak voorbehouden aan hoog gezelschap. Nu kan iedere bezoeker genieten van het spectaculaire uitzicht over de tuinen van Paleis Het Loo. De trap door de zolder van het paleis komt uit in het paviljoen dat koningin Mary benutte om er thee te drinken met haar hofdames. Voor mensen met hoogtevrees is deze trap een mogelijke hindernis. Uitzicht Vanaf het dak heeft u een onverwacht weids uitzicht over de tuinen en omgeving van het paleis. Spectaculair is ook het zicht op de berceaux, de met beukhaag begroeide gangen, die koningin Mary (hier lagen haar appartementen) en haar dames schaduw verschafte bij haar verblijf in haar tuin. Ook het zicht op de fonteinen is vanaf het paleisdak op een zonnige dag erg aantrekkelijk. Vanaf het dak krijgt u een goede indruk van de grootte en de indeling van de paleistuin en de omge- www.absolutefigures.nl 17 21
ving van Paleis Het Loo. Stadhouder Willem V Omstreeks 1775, in de tijd van stadhouder Willem V, werden door de architect P.W. Schonck de eerste plannen ontwikkeld voor een landschappelijke parkaanleg bij Paleis Het Loo. Ingrijpende veranderingen werden op Het Loo echter pas doorgevoerd ten tijde van koning Lodewijk Napoleon. Nadat hij in 1806 het paleis in bezit had genomen, werd niet alleen het gebouw drastisch gemoderniseerd en van een witte pleisterlaag voorzien, maar kregen ook de tuin en het paleispark een totaal ander aanzien. Door de Franse architect Alexandre Dufour werd een ambitieus ontwerp gemaakt voor een romantische parkaanleg, waartoe de formele tuin met zijn fonteinen onder een dikke laag aarde moest verdwijnen. Later werden deze veranderingen weer teruggedraaid. De tuin van Het Loo werd hersteld naar de oorspronkelijke situatie uit omstreeks 1686. Vanaf het dak kunt u zien dat de paleistuin er strak en formeel bijligt. www.absolutefigures.nl 17 22
www.absolutefigures.nl 17 23
www.absolutefigures.nl 17 24
www.absolutefigures.nl 17 25
www.absolutefigures.nl 17 26
www.absolutefigures.nl 17 27
www.absolutefigures.nl 17 28
bekijk onze digitale boeken op http://www.absolutefigures.nl www.absolutefigures.nl 17 29
Gratis Nieuwsbrieven Neem nu een gratis abonnement op één of meerdere nieuwsbrieven van Absolute Figures. Met onze nieuwsbrieven informeren wij u op het gebied van uw interesse. Net als op onze websites, gratis downloads en e-boeken streven wij met onze nieuwsbrieven naar een hoge kwaliteit. De nieuwsbrieven van Absolute- Figures.nl zijn een begrip geworden in Nederland. Hiermee informeren wij de liefhebbers al bijna twintig jaar. Bekijk het overzicht van onze informatieve nieuwsbrieven: Gratis Nieuwsbrieven Digitale Boeken Onze digitale boeken zijn niet verkrijgbaar in de reguliere boekhandel. Onze producten worden uitsluitend via onze winkel op het internet verkocht. Hierdoor kunnen wij de prijzen van onze boeken aantrekkelijk houden. www.absolutefigures.nl AbsoluteFacts.nl De website AbsoluteFacts.nl schenkt aandacht aan geschiedenis. Op deze site raakt u niet uitgekeken, want regelmatig worden nieuwe interessante onderwerpen toegevoegd, met name over de Nederlandse geschiedenis, kastelen en de koninklijke huizen van Europa. www.absolutefacts.nl CultuurArchief.nl Informatieve Nederlandse site met interessante artikelen over kunst en kunstenaars. CultuurArchief.nl is een uitgebreide website voor iedereen die van kunst houdt. www.cultuurarchief.nl Filahome.nl Filahome is een onafhankelijk filatelistisch tijdschrift op het internet met elke week nieuwe publicaties. De nadruk ligt op postzegels, maar er wordt ook aandacht geschonken aan algemene filatelistische onderwerpen. www.filahome.nl www.absolutefigures.nl 17 30