Woensdag 6 juni 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Rondetafel Duurzaam Materialenprogramma - Mechelen Geachte mevrouw de administrateur-generaal, Geachte aanwezigen, Deze rondetafel heeft u ongetwijfeld ideeën en zin gegeven om aan de slag te gaan. Laat mij eerst even terugblikken op de afgelegde weg én vooruitkijken naar de toekomst. In 2010 plaatste ik Duurzaam Materialenbeheer op de Europese politieke agenda. 'Resource Efficiency' is ondertussen één van de vlaggenschepen binnen de EU 2020 strategie. Tijdens het Europese voorzitterschap creëerde Vlaanderen mee het kader voor de Europese 'Resource Efficiency Roadmap' waarin ook de principes van Duurzaam Materialenbeheer staan. 1
Het sprak vanzelf om ook in Vlaanderen de lat hoog te leggen. We zijn ons allemaal bewust van het strategisch belang van materialen voor Vlaanderen, zowel op ecologisch, economisch als sociaal vlak. Afval is meer dan afval. Het heeft een reële economische waarde. We moeten vermijden afhankelijk te worden van de import van duurder wordende grondstoffen. Het moment is aangebroken om met concrete acties de materiaalkringlopen te sluiten. De omvorming van het Afvalstoffendecreet naar een Materialendecreet in 2011 was een eerste, belangrijke stap in de operationalisering van Duurzaam Materialenbeheer in Vlaanderen. Een mijlpaal ook voor de OVAM die daarmee een lange, succesvolle periode van 30 jaar afsloot en nu resoluut de blik op de toekomst richt. Het Materialendecreet is een wettelijk houvast voor de opstap naar een kringloopeconomie. Maar duurzaam beheer van materialen is veel meer dan een aangepast regelgevend kader. Het ligt op het kruispunt van een ecologische, economische en sociale meerwaarde en krijgt daardoor een centralere positie in het beleid. 2
Vlaanderen in Actie legt 13 grote maatschappelijke uitdagingen vast om Vlaanderen tegen 2020 in de top vijf van Europese regio s te brengen. Duurzaam Materialenbeheer is daar één van. Dames en heren, Dag op dag één jaar geleden staken we de koppen bijeen voor een eerste rondetafel. Overheid, industrie, kennisinstellingen en maatschappelijk middenveld gingen het engagement aan om tegen 2012 een gezamenlijke agenda op te stellen om tot een volwaardig Duurzaam Materialenbeheer in Vlaanderen te komen. Vandaag vertalen we de filosofie achter Duurzaam Materialenbeheer naar een operationeel actieplan, het Vlaams Materialenprogramma. De voorbije maanden hebben vele sleutelactoren samen gewerkt aan een ambitieus actieplan. De uitdaging was duidelijk: niemand verwachtte een zoveelste visietekst, wel concrete projecten met actieve partners en een duidelijke timing. En dat hebben we ook bereikt. Enkele voorbeelden: - een platform voor bedrijven om elkaars reststromen als grondstof te gebruiken; 3
- burgers en professionals van morgen via onderwijs de kennis en de vaardigheden aanreiken om de omslag naar een kringloopeconomie te realiseren; - een convenant waarin havens samenwerken om de illegale uitvoer van afvalstoffen een halt toe te roepen; - een betere inzameling van gsm's om er de waardevolle metalen uit te recupereren. Dit actieplan is een dynamisch document. Het zal op basis van de ervaring de komende maanden en jaren verder verfijnd en aangevuld worden. De rondetafel van vandaag is weer een ijkpunt, maar geen eindpunt. Integendeel! Dit actieplan is de basis om gericht stappen te zetten in de transitie naar een groene economie waarin materialen in slim gesloten kringlopen draaien. We moeten een sterk partnerschap vormen, waarin publieke en private partners elkaar aanvullen en versterken. Het is van cruciaal belang dat voldoende 'doeners' hun schouders onder dit Vlaams Materialenprogramma zetten. Via de eigen netwerken moeten alle partners verder kritische massa en engagement rond de acties opbouwen. 4
Ook het politiek niveau moet duidelijk kiezen voor Duurzaam Materialenbeheer, over de bevoegdheden heen. Ik zal mijn collega's in de Vlaamse Regering blijven wijzen op het belang van Duurzaam Materialenbeheer als hoeksteen voor een groene economie. Dit Materialenprogramma zal ook aan de Vlaamse Regering meegedeeld worden. Mevrouw De Baets eindigde haar speech vorig jaar met de boodschap dat, wat we echt nodig hebben, goesting is, goesting om samen na te denken, maar vooral goesting om samen te doen. Uit uw talrijke aanwezigheid, dames en heren, leid ik af dat die goesting er is. Ik wil u dan ook uitnodigen om het logo van uw organisatie op de interactieve muur van het Vlaams Materialenprogramma te kleven, als teken van het engagement van uw organisatie. Op de muur vindt u de negen hefbomen van het Vlaams Materialenprogramma, met voor elke hefboom een visie op 2050. Het logo van ViA heb ik namens de Vlaamse Regering alvast bevestigd. Aarzel ook niet om uw 5
enthousiaste voorstellen neer te pennen op de muur van het Vlaams Materialenprogramma. Hartelijk dank! Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur & Cultuur 6