Cultuur 06 WEEK 43 Economie 03 05 En verder: /Recensie Leviathan: een meeslepende bloemlezing over onrecht /Hoe de televisie langzaam verdwijnt 12 /Leven Op feestsafari met ecstasyexpert Ton Nabben /Dichter Lévi Weemoedt: Deze bundel had eigenlijk postuum moeten verschijnen Politiek /In deze landen worden de leiders het meest gehaat Leven 02 04 Technologie /Schrijnend: zo onveilig is de veiligste plek op internet Sport 10 09 Wetenschap /Waarom u dik wordt van een jetlag Leven 11 17 /De muziek van moordenaar Hans Van Themsche wil ik niet horen. /We moeten op zoek naar de Henk de Jong in onszelf /Afkickcen van internet 1
Deze landen haten hun leiders het meest /Politiek 21 oktober 2013 door Nick Muller In het pas verschenen rapport Global States of Mind 2014 beschrijft het Amerikaanse onderzoeksbureau Gallup hoe de bevolking van tal van landen tegen de regering aankijkt. Aan de hand van opiniepeilingen is een top-12 van meest ontevreden en wantrouwende burgers samengesteld. En wat blijkt? Met name in Zuidoost- Europa is men niet te spreken over de leiders. In het rapport staat vermeld hoeveel procent van de bevolking achter de regering staat, hoeveel procent van de bevolking denkt dat de regerende politici corrupt zijn en hoeveel procent van de werkende bevolking werkloos thuis zit. Spanje bijvoorbeeld scoort ontzettend hoog: een grote meerderheid van de mensen denkt er dat corruptie binnen het land wijdverbreid is. Daarnaast doet ook de werkloosheidsgraad, een van de hoogste percentages ter wereld, het vertrouwen in de regering weinig goed. Portugal zit in een vergelijkbare situatie, alleen zijn daar de werkloosheidscijfers een stuk lager dan in het buurland. In Roemenië, op plaats acht, zijn ze niet te spreken over hun eigen leiders, maar de Europese leiders waarderen ze dan weer bovengemiddeld hoog. Vijftig procent van de Roemenen heeft een goed gevoel over de Europese leiders, waarschijnlijk door de miljarden aan noodhulp die het land in 2009 ontving. Dan de topdrie. Meer dan 27 procent van de Griekse beroepsbevolking zit zonder werk thuis. Een record. De onvrede over de huidige regering mag dan ook geen verrassing heten. In Bulgarije, op plaats twee in de lijst, is slechts dertien procent tevreden met de regering. De slechte leefomstandigheden van de bevolking en de aanhoudende politieke onrust zijn daar debet aan. De bevolking van Bosnië-Herzegovina is het minst tevreden met hun leiders: 92 procent ziet ze liever vandaag dan morgen vertrekken. Ook hier is bijna 27 procent van de beroepsbevolking werkloos. Voorts zijn de etnische spanningen, twintig jaar na het eind van de oorlog, nog steeds voelbaar./ Cijfers Bron: Global States of Mind 2014, Gallup. De werkloosheidscijfers zijn uit 2013. 12. Spanje Positief over de regering: 20% Gelooft dat corruptie wijdverspreid is: 89% Werkloosheid: 26,1% 11. Portugal Positief over de regering: 20% Gelooft dat corruptie wijdverspreid is: 86% Werkloosheid: 16,2% 10. Jamaica Positief over de regering: 20% Gelooft dat corruptie wijdverspreid is: 86% Werkloosheid: 15,3% 09. Costa Rica Positief over de regering: 20% Gelooft dat corruptie wijdverspreid is: 84% Werkloosheid: 8,1% 08. Roemenië Positief over de regering: 18% Gelooft dat corruptie wijdverspreid is: 77% Werkloosheid: 7,3% 07. Peru Positief over de regering: 18% Gelooft dat corruptie wijdverspreid is: 86% Werkloosheid: 7,5% 02
06.Pakistan Positief over de regering: 18% Gelooft dat corruptie wijdverspreid is: 81% Werkloosheid: 6,2% 05. Moldavië Positief over de regering: 18% Gelooft dat corruptie wijdverspreid is: 86% Werkloosheid: 5,1% 04. Tsjechië Positief over de regering: 15% Gelooft dat corruptie wijdverspreid is: 87% Werkloosheid: 7,0% 03. Griekenland Positief over de regering: 14% Gelooft dat corruptie wijdverspreid is: 91% Werkloosheid: 27,3% 02. Bulgarije Positief over de regering: 13% Gelooft dat corruptie wijdverspreid is: 79% Werkloosheid: 13,03% 01. Bosnië-Herzegovina Positief over de regering: 8% Gelooft dat corruptie wijdverspreid is: 91% Werkloosheid: 27,0% Hoe de televisie langzaam verdwijnt /Economie 22 oktober 2014 door Geert Poorthuis Als 1,8 miljoen mensen kijken naar Heel Holland Bakt beschouwen televisiemakers dat als een daverende kijkcijferhit, maar televisie is natuurlijk maar een van de vele media die, laten we zeggen, 15 miljoen mensen in dit land dagelijks tot zich nemen. Want behalve de televisie hebben we tegenwoordig ook de smartphone, de tablet en de laptop. In de Verenigde Staten gaan twee grote bedrijven nu ook dat andere mediagedrag meten, zodat te zien is wat werkelijk populair is. Ten behoeve van (uiteraard) de adverteerders. De Amerikaanse firma Nielsen is een reus op het gebied van kijkcijfers, maar werkt voor een deel nog met geselecteerde panels van kijkers, waarop niettemin veel grote Amerikaanse tv-zenders hun beleid baseren. En bijvoorbeeld hun advertentietarieven. In het snel wisselende landschap van mediaconsumptie begint dat te wringen. Volgens schattingen zal de advertentiemarkt voor internet in 2018 groter zijn dan die voor televisie. Nielsen is daarom deze week een strategische alliantie aangegaan met (daar zijn we weer) Adobe, dat wel methoden heeft om te meten wat consumenten allemaal op al hun apparaten uitspoken en dat is steeds meer. Dat Adobe in dat soort dingen goed is, wisten we al, want vorige week bleek dat het bedrijf de inhoud van uw harde schijf kan lezen als u zo onvoorzichtig bent een onschuldig lijkend stukje software van ze te installeren. Daarbij gaat het Adobe en Nielsen vooral om de combinatie van apparaten: er is een toenemend aantal mensen, ook in dit land, dat bij het kijken van content (televisieseries bijvoorbeeld, of sport) begint met de smartphone, dan overstapt naar de laptop, en eindigt op de bank voor de traditionele buis. En misschien tussendoor ook nog even online gamet. U zal het wel herkennen. Door een doorwrochte analyse te maken van al die online-activiteiten is veel nauwkeuriger te bepalen wat welke individuele kijker de hele dag kijkt, ondergaat en beleeft. En kunnen adverteerders nog preciezer mikken met hun boodschappen, tot op het individu. Dat mag u gerust eng vinden. De uiterste consequentie daarvan is natuurlijk dat het tv-landschap zoals we dat kennen langzaam zal 03
verdwijnen. Het zal opgaan in de ons steeds meer verstikkende stroom aan media-uitingen die we, al dan niet mobiel, de hele dag opnemen. Het avondje voor de buis hebben we vijftig jaar lang gekend, maar het einde is nabij en zelfs in veel huishoudens (nog zo n ouderwets begrip, trouwens) al verleden tijd. Misschien zal het laatste restant een avondje Oranje zijn tijdens een EK. Als we dat tenminste halen./ De muziek van moordenaar Hans Van Themsche wil ik niet horen /Leven 23 oktober 2014 door Ann De Craemer Gisteren ontstond in Vlaanderen ophef toen regisseur Nic Balthazar bekendmaakte dat Hans Van Themsche heeft meegewerkt aan zijn nieuwe documentaire Binneninzicht. Van Themsche is de man die in 2006 met een jachtgeweer twee mensen doodschoot in het centrum van Antwerpen: de zwangere Malinese vrouw Oulematou Niangadou en het tweejarige Belgische meisje Luna Drowart, dat bij haar was. Er ging een schok van verontwaardiging door het hele land om de moordpartij van de achttienjarige Van Themsche. Balthazar volgde voor Binneninzicht twaalf veroordeelden die hun ervaringen en inzichten wilden delen om andere jongeren te behoeden voor een carrière in de criminaliteit. Van Themsche werkte mee aan de muziek voor de documentaire. Hoe onnoemelijk erg wat hij heeft gedaan, je kunt er niet omheen dat Hans Van Themsche vandaag een verstandige man is met uitzonderlijke talenten, zei Nic Balthazar gisteren in de kranten van Mediahuis. In de documentaire zal onder meer een rapnummer van Van Themsche te horen zijn. Hij schreef het samen met een Marokkaanse medegevangene. Van Themsche: een verstandige man, met uitzonderlijke talenten. Het kan misschien kloppen, maar ik moest toch even slikken bij het aanhoren van een soort lofzang op een moordenaar van wie de daden nog vers in het collectieve Vlaamse geheugen liggen. s Avonds deed Balthazar bij Reyers laat zijn beklag over het feit dat hij in de loop van de dag aan de schandpaal werd genageld omdat Van Themsche mede de muziek voor zijn film maakte. Ik probeer ruimdenkend te zijn, maar ik vrees dat ik de vele negatieve en zelfs kwade reacties begrijp. Nee, van mij moet een gevangene als Van Themsche, die in Vlaanderen een gezicht van het onnoemelijk kwaad is geworden, niet wegrotten in zijn cel. Ja, van mij mogen zware criminelen begeleid worden, en hun ontspanning zoeken en krijgen, en dus ook muziek maken. Maar dat zoiets in de openbaarheid wordt gebracht door een regisseur die natuurlijk weet dat hij daarmee heel wat extra aandacht voor zijn film zal krijgen, gaat me een brug te ver. Ook Vlaanderens bekendste strafpleiter Jef Vermassen, die in Reyers laat in debat ging met Balthazar, 04
had het er moeilijk mee. Je mag zo n mensen niet op een voetstuk plaatsen, zei hij. Als slachtoffer is het sowieso moeilijk om zulke zaken te verwerken, aangezien er constant berichten verschijnen over zo n grote daders. Verwerk dat maar eens als ouder. Balthazar zei nog dat we Van Themsche niet als louter een monster mogen zien, en dat hij een heel gevoelige jongen is. Dat kan best, maar als ook Balthazar een gevoelige jongen is, had hij het feit dat Van Themsche meewerkte aan zijn film moeten verzwijgen. Dan had die medewerking nog iets van een, nou ja, nobele daad gehad, terwijl het nu vooral naar sensatie riekt. Ook de slachtoffers hebben hun gevoelens, maar van hen wordt blijkbaar grenzeloze ruimdenkendheid verwacht. Eerlijk: als ik de kleine Luna had gekend, en ik hoorde in de auto het lied waarvan nu heel Vlaanderen weet dat Van Themsche eraan meewerkte, dan zou ik meteen van radiozender veranderen om niet van woede op mijn stuur beginnen te kloppen. Voor mij horen slachtoffers altijd meer rechten te hebben dan daders. Enggeestig? Nee, menselijk. Vorige week zag ik de film Het vonnis van Jan Verheyen, waarin hij de misstand aan de kaak stelt dat door het systeem van procedurefouten in onze justitie daders vaak meer rechten hebben dan slachtoffers. Op die complexiteit van de rechtspraak hebben burgers geen invloed, maar op hoe ze daarna met daders omgaan wél./ Leviathan: een meeslepende bloemlezing over onrecht en onmacht /Cultuur 23 oktober 2014 door Kevin van Vliet Toen Leviathan, de vierde film van de Russische regisseur Andrej Zvjagintsev, in mei in Cannes werd vertoond, dook al snel een gerucht op in de westerse media. De film, die zijn naam ontleent aan het ontembare zeemonster uit het Oude Testament, zou keiharde kritiek bevatten op de Russische staat. Een merkwaardig aantijging, aangezien het Russische ministerie van Cultuur de film voor 35 procent financierde. Leviathan gaat over de burgerman Kolja, die met zijn vrouw Lilja en een zoon uit een eerder huwelijk aan de Barentszzee woont, in een huis dat hij met eigen handen heeft gebouwd. Hij leidt een vreedzaam bestaan, maar daar komt verandering in. Hij ligt namelijk al jaren in de clinch met de gemeente, die zijn grond wil gebruiken voor een ander bouwproject. Zvjagintsev, die in 2003 doorbrak als filmregisseur met het veelgeprezen The Return, raakte geïnspireerd door het waargebeurde verhaal van de Amerikaan Marvin Heemeyer, die in 2004 een ravage aanrichtte in zijn dorp. Hij stapte in een tot tank getransformeerde bulldozer, reed het gemeentehuis en de burgemeesterswoning binnen en beroofde zichzelf vervolgens van het leven. Het drama was het besluit van een slepende strijd met de gemeente, die de grond onteigende waarop hij jarenlang had gewoond en gewerkt. In Leviathan staat Kolja lijnrecht tegenover burgemeester Vadim Sergejetsj, een dictatoriale politicus die corruptie en uitbuiting tot kunst heeft verheven. De heren worden zeer overtuigend gespeeld door respectievelijk Aleksej Serebrjakov en Roman Madjanov. Het tête-à-tête tussen burger en burgemeester in beschonken toestand is een genot om te aanschouwen. Burgemeester Sergejitsj vertegenwoordigt een ambtelijk apparaat dat tot op het bot verrot is. In achterkamertjes bedreigt hij menige politiechef en rechter met ontslag, en wanneer zijn ambtenaren 05
De vermeende kritiek op Poetin lijkt een westerse projectie op een film die nu eenmaal in Rusland speelt. geen oplossing bieden voor een probleem, dan schakelt Sergejitsj gewoon een bevriende knokploeg in. Hij is de Leviathan was de titel naar verwijst, geheel volgens de politieke filosofie van Thomas Hobbes, die het zeemonster gebruikte als symbool voor de absolute heerser die de wereld beschermt tegen complete chaos. En Kolja staat machteloos. Regisseur Zvjagintsev heeft zich, behalve door de lotgevallen van Heemeyer, laten inspireren door het verhaal van de bijbelse figuur Job, die alles verliest wat hij liefheeft. De parallel wordt gelegd wanneer de wanhopige Kolja te rade gaat bij een vrome plaatsgenoot en het verhaal van zijn bijbelse lotgenoot voorgeschoteld krijgt. Een sterk aspect van het scenario, dat Zvjagintsev samen met Oleg Negin schreef, is dat een aantal cruciale gebeurtenissen buiten beeld plaatsvindt, wat de kijker ruimte geeft voor eigen invulling. Daarnaast wordt veelvoudig gebruik gemaakt van langdurige shots, iets wat je in het gemiddelde Hollywooddrama zelden ziet. De vermeende kritiek op Poetins Rusland lijkt een westerse projectie op een verhaal dat zich nu eenmaal in het Rusland van vandaag afspeelt. Wanneer Kolja en drie vrienden halverwege de film stoom afblazen door op portretten van oude Russische leiders als Gorbatsjov en Brezjnjev te schieten, wordt zelfs de vraag gesteld waarom er geen recentere staatshoofden zijn meegebracht. Het antwoord: Daar is het nog te vroeg voor. Hij (Poetin KvV) heeft nog te weinig geschiedenis. Leviathan is een meeslepende bloemlezing over onrecht en onmacht. De prijs voor het beste scenario, die Zvjagintsev en Negin in de wacht sleepten op het filmfestival van Cannes, lijkt meer dan terecht. Het verhaal is tijdloos en universeel, zij het gegoten in een koud, Russisch jasje./ Lévi Weemoedt: Deze bundel had eigenlijk postuum moeten verschijnen /Cultuur 18 oktober 2014 door Nick Muller Van dichter Lévi Weemoedt (pseudoniem van Izaäk van Wijk, 1948) verschijnt volgende week, na een adempauze van meer dan vijftien jaar, een nieuwe dichtbundel. Het had niet veel gescheeld of hij had de publicatie van Met enige vertraging, zoals de bundel met enige ironie is genoemd, niet mee kunnen maken. Drie maanden geleden werd hij getroffen door een hartinfarct en moest hij twee zware operaties ondergaan. Weemoedt: Eigenlijk best jammer dat ze me op de operatietafel hebben gered, want mijn dood was voor de verkoop van dit bundeltje natuurlijk uitstekend geweest. HP/De Tijd sprak met de dichter, onder meer bekend van Van harte beterschap, kleine trilogie van de treurigheid (1982), De ziekte van Lodestijn (1986) en zijn in 2007 verschenen verzameld werk: Vanaf de dag dat ik mensen zag, over de jaren tussen zijn voorlaatste en laatst verschenen dichtbundel. Wat opvalt: Weemoedt praat zoals hij schrijft. Tragikomisch, met de nodige ironie en af en toe schaterlachend orerend over het glas dat altijd half leeg is. In de folder van de uitgeverij las ik dat Lévi Weemoedt deze maand veertig jaar bestaat. Is dat iets om u mee te feliciteren? Nee, natuurlijk niet. Dat is toch ellendig? Als je bij een bedrijf werkt krijg je na veertig jaar een horloge of, zoals nu vaak het geval is, een schop onder je kont omdat je er al te lang zit. En ik krijg een eigen bundeltje. Denkt even na: Trouwens, Lévi Weemoedt bestaat al langer dan veertig jaar. Het klopt dat ik in 1974 onder deze naam ben begonnen met schrijven voor het Amsterdamse studentenblad Propria Cures, maar het allereerste Weemoedtsonnet verscheen al in 72 of 73 in het clubblad van de zaterdagamateur waar ik voetbalde. Maar ach, laten we zeggen dat Lévi Weemoedt volgende week veertig jaar bestaat. Ze verzinnen bij zo n uitgeverij altijd wel weer iets om een boek onder de aandacht te brengen. 06
Wie heeft dat pseudoniem destijds eigenlijk bedacht? Ik heb de naam zelf verzonnen, geloof ik. Maar waarom en hoe weet ik eigenlijk niet. Het zat gewoon ineens in mijn hoofd. Lévi Weemoedt, dat klonk wel goed. En dat de naam een joodse associatie heeft mijn echte naam is Izaäk Jacobus en ik heb joods bloed van vaderskant zal ook wel hebben meegespeeld. Met enige vertraging is uw eerste dichtbundel in vijftien jaar. Waarom heeft dat zo lang geduurd? Dat heeft allemaal te maken met externe factoren. Het simpele, banale feit van het overlijden van mijn vrouw in 2002 was dat is bijvoorbeeld een hele cesuur geweest. Toen was ik doodeenvoudig niet in de stemming om luchtige versjes te schrijven: ik had twee kinderen, waarvan de jongste nog geen elf jaar oud was, waarvoor ik moest zorgen. Dan beslis niet jij, maar dan beslist het leven of je wel of niet achter de schrijftafel kunt zitten. Pas in 2005 ben ik weer sporadisch wat gedichtjes gaan schrijven. Als afleiding. Andere mensen gaan misschien juist poëzie schrijven als het leven tegenzit. Ja, maar dat werkt voor mij niet. Ik ben ook niet zo n poëet hoor. Ik ben niet iemand die zijn hele existentie in prachtige volzinnen weet te verwoorden. Ik rommel maar wat. Bij mij is het meer een soort van satire. En juist die luchtige gedichtjes, dat lukte toen niet meer. Ik kon niet voldoende afstand nemen van dingen. Waarin vond u in die tijd dan wel afleiding? Mijn werk. Ik heb heel lang schrijvend de kost verdiend. Ik zat jaren op de grote vaart, was altijd bezig met het maken van reisverhalen en altijd veel van huis. Maar toen mijn vrouw ziek werd kon ik dat beroep niet meer uitoefenen, dus ging ik op zoek naar een andere manier om geld te verdienen. En toen ben ik in de bajes gaan werken. In de Grittenborgh. In Hoogeveen. Een plezierige tijd. Ik werd aangesteld als docent voor de buitenlandse gedetineerden, ik geloof dat we jongens hadden uit 162 landen, maar ik was vooral ook een vertrouwenspersoon voor die knapen. Maar goed, toen ik zestig werd moest ik weg omdat ik een zogenaamd verzwaard beroep had. Soms werken regels tegen je. Het motto voorin uw bundel luidt: De dag is kort, de dood nabij, dus aan de slag, geen mijmerij! Voelt de dood nabij? 07
Na een korte stilte: Nou je bent er, maar je kunt er ook ineens niet meer zijn. Drie maanden geleden onderging ik een vrij serieuze hartoperatie. Niet dat ik dat zelf serieus neem hoor, ik moet er zelf altijd erg hard om lachen als ik eraan terugdenk, maar andere mensen vonden die operatie niet zo leuk. Wat was er gebeurd? Om een lang verhaal kort te maken: ik kreeg een gebrokenhartaanval. De dokter noemt het een hartinfarct, maar met medische taal heb ik natuurlijk niets te maken het moet voor ons mensen ook uitdrukken wat het eigenlijk is. Bij mij was het de resultante van ongelukkige liefdes, ellende, tegenslagen, enzovoort. Het verbaasde mij eigenlijk al dat mijn hart, door het bewogen leven dat ik heb gehad, niet al eerder was gebroken. En dat ik dat kreeg heeft helemaal niets met cholesterol of dichtgeslibde aderen te maken, zoals de medici je doen geloven, maar dat had te maken met mijn bewogen leven. Te veel ellende. Vroeger ging je dan gewoon dood, maar tegenwoordig word je opgelapt en moet je het maar weer zien te redden. U had het bijna niet na kunnen vertellen, hoorde ik. Ja, dat klopt. Toen de zes uur durende operatie achter de rug was en ik op de intensive care lag bij te komen, kwamen ze er bij toeval achter dat er iets mis was gegaan. Het moest opnieuw. En dat is vervelend, want dan moet je nog eens zes uur geopereerd worden. Dan moeten ze je weer helemaal openmaken, en dan ontstaat er gerede twijfel of iemand zeker iemand van mijn leeftijd dat fysiek wel aan kan. En twee keer kort achter elkaar onder narcose worden gebracht is ook niet bepaald zegenrijk voor de geest. De kans bestaat dat je een delier krijgt. En dat gebeurde dan ook. Een delier is een soort psychose: je ziet dingen die er niet zijn, en dingen die er zijn zie je niet. Snap je? Dat je een soort vervreemding voelt van de werkelijkheid. Nu leef ik eigenlijk mijn hele leven al met dat gevoel, dus dat was voor mij niet zo bijzonder. Het is alleen wel lastig dat je in het begin geen contact kunt maken met mensen. Jij begrijpt hen niet en zij begrijpen jou niet. Dat geeft een heel eenzaam gevoel. Maar dan, na een week of zo, vind je een modus waardoor het lijkt alsof je weer normaal bent, en dan mag je naar huis. Kun je daar gewoon weer raar gaan doen. Bent u toen op enig moment bang geweest voor de dood? Nee, angst voor de dood heb ik niet. Schaterlachend: En als ik dood was gegaan, dan was ik natuurlijk juichend van de baar opgestaan. Eindelijk! Maar voor de nabestaanden zou mijn dood natuurlijk wat minder relaxed zijn. Kijk, ik heb al een heel leven achter me. Het was geen slecht leven, maar ook geen leuk leven. Maar ik heb gedaan wat ik wilde doen, en dat is goed. En ik heb niet het idee dat ik nog een nieuw land ga ontdekken, of nog een belangrijke uitvinding ga doen een vervanger van Schaterlachend: Als ik dood was gegaan, dan was ik natuurlijk juichend van de baar opgestaan. Eindelijk! de paperclip bedenken of iets dergelijks dus als ik nu dood neer zou vallen zou dat oké zijn. Ik ben wat dat betreft wel klaar hier. Maar u leeft niet alleen voor uzelf neem ik aan, ook voor anderen. Precies, daar zeg je een waar woord. Ik heb natuurlijk ook twee kinderen die het fijn vinden dat ik er nog ben. Dat is dan misschien ook wel de reden dat mij nog wat extra tijd is gegeven, om er voor hen te zijn. Dan, met een zekere ironie: Maar als ik wel dood was gegaan, had ik wel een mooi postuum bundeltje gehad. Dat was immers al bijna klaar toen ik die gebroken hartaanval kreeg. En voor de verkoop was mijn heengaan natuurlijk uitstekend geweest. Het is dus buitengewoon onverstandig wat ze daar in de operatiekamer hebben gedaan. Ze hadden me eindelijk eens een rijk man kunnen maken! Maar ik ben er nog. Voor mij is dit eigenlijk alsnog een postuum bundeltje. Dat komt door die associatie: Dit had eigenlijk mijn laatste bundeltje moeten worden. Wat dat betreft klopt er iets niet. Ik wil niet klagen en mopperen over de artsen die mijn leven gered hebben, maar literair gezien was het natuurlijk dé oplossing geweest om een punt achter mijn carrière te zetten. Beschouwt u dit ook als uw laatste dichtbundel? Nee, want ik ben alweer aan het schrijven voor een nieuwe bundel. Maar ik denk niet in bundels hoor. 08
Kijk, als je schrijft dan moet je af en toe publiceren. Maar eigenlijk vind ik dat onzin. En ik kan er ook steeds slechter tegen. Al dat gedoe. Dan publiceert u toch niet meer? Dat zou je zeggen, maar aan de andere kant is het juist heel fijn om dichtbundels te maken. Mijn uiteindelijke streven is om een boek te maken met mijn allergrootste hits. The best of Lévi Weemoedt. Met daarin veertig of vijftig evergreens die iedereen mee kan zingen. Elke muzikant herkent dat: je maakt een cd met twaalf liedjes. Twee daarvan zijn evergreens, de rest is vulling. Een dichter heeft dat ook. Vijf of zes gedichten in een bundel stijgen boven de rest uit, de rest is vulling. Hoe meer dichtbundels je dus maakt, hoe meer evergreens er ontstaan. En, in mijn geval, is elke bundel die ik publiceer weer een trapje hoger dan de bundel daarvoor. Dus er komen steeds meer van die evergreens bij. Pas als ik dat heb bereikt, dat ik een boek maak waarin mijn beste gedichten zijn samengevat, is mijn leven geslaagd. Maar dat boek zal dan waarschijnlijk pas na uw dood verschijnen, als er geen nieuwe evergreens meer kunnen worden toegevoegd. Precies. Zul je net weer zien: altijd als het feest wordt, ben ik weer niet van de partij. / Met enige vertraging Nijgh en Van Ditmar. 14,99 We moeten op zoek naar de Henk de Jong in onszelf /Sport 20 oktober 2014 door Frank Heinen Opeens was Henk de Jong overal. Hij stond groot in mijn krant, hij was op de radio, en ook de televisie was naar Drachten gekomen om Henk de Jong in zijn tuin te interviewen over Heerenveen-Cambuur, tegen zijn voormalige baas Dwight Lodeweges. Henk de Jong stond bij een schutting en zei dat hij zich op de wedstrijd verheugde. Of ze nog veel contact hadden, wilde de verslaggever weten. Laatst, zei Henk de Jong, kwamen ze elkaar tegen bij een interview. Toen hadden ze elkaar even vastgehouden. (Ik zal wel een zacht ei zijn, maar ik vind dat dus ontroerend Henk de Jong en Dwight Lodeweges die elkaar even vasthouden.) Voor ik het wist, zat ik midden in het Henk de Jong-archief van de NOS. Het bleek een fust vol nuchtere levenswijsheid, waaruit ik onbeperkt quootjes kon tappen. Henk de Jong voor een zielig wandje met logo s van Eredivisiesponsors: Dit was een geweldig leermoment. Henk de Jong over vorm: Of komt Barcelona hier, spelen we nog gelijk. Henk de Jong over met 4-1 winnen van Dordrecht: Je kunt er nog meer maken, maar da von k niet nodig, want ik vind Dordrecht ook een prachtige ploeg. Henk de Jong over verliezen: Sommige mensen proberen je in de put te praten omdat je een keer van PSV verliest. Tja Het klopt ook: we hebben in veertien jaar maar één keer van PSV verloren, maar we hebben er ook maar een keer tegen gespeeld, volgens mij. Henk de Jong over aanvallend spel: Je moet gewoon niet in de kont gaan hangen, dat vindt het publiek niet leuk. Henk de Jong over spanning: Ik heb weinig last van spanning bij wedstrijden, alleen van wedstrijdspanning. Henk de Jong over hobby s: Ik vind vissen leuk. Henk de Jong over investeren: Ik heb ooit een ton gewonnen bij de Staatsloterij. De eerste duizend gulden was al op na een avond stappen. Kocht ik drie Porsches, dacht ik met winst te kunnen verkopen. Daarna nog wat aangerommeld en toen was het op. Henk de Jong over sociaal gedrag: Als mensen me aankijken, zeg ik goeiedag. Kleine moeite, goeiedag zeggen. Kost net zoveel moeite als geen gedag zeggen. Henk de Jong over mindere kantjes aan Henk de Jong: Ik hou van stapp n. Dan kan ik doorgaan tot zes, zeven uur, dat maakt me niks uit. Lekker dom lullen, zeg ik altijd. 09
Dat is Henk de Jong: iemand die nuchterheid naar een heel nieuw niveau brengt behalve als hij tot zeven uur uitgaat dus. Iedereen houdt van Henk de Jong, en de wereld zou baat hebben bij meer Henk de Jongs. Meer Henk de Jongs in de trein, die bij langdurige vertraging kunnen omroepen dat er in principe geen vertraging is, maar dat de trein voorlopig nog niet kan vertrekken. Meer Henk de Jongs ook voor de klas, die tegen vervelende pubers zeggen dat ze zulke vervelende pubers zijn en vervolgens een forel op het bord tekenen, omdat ze daar zin in hebben. Meer Henk de Jongs bij de kassa van de Albert Heijn, die iedereen gedag zeggen omdat dat geen extra energie kost. Meer Henk de Jongs in de wereld van motivatietrainingen, zodat teambuildingsweekends kunnen worden teruggebracht tot een halfuurtje, omdat Henk de Jongs genoeg hebben aan een schouderklopje en drie keer de zin Da s toch prachtig? De enige plek waar ik niet per se meer Henk de Jongs hoef te hebben, is in de top van bepaalde bedrijven en banken in het laten verdampen van eigen geld zijn meer mensen bedreven dan je zou denken. De wereld die het meest baat zou hebben bij meer Henk de Jongs, is vanzelfsprekend de voetbalwereld. Het is natuurlijk niet voor niets dat alle journalisten zich op Henk de Jong storten als leeuwen in Artis op een achteloze reiger: na jaren opgeblazen gezanik aangehoord te hebben, lusten ze allemaal wel weer eens een brokje nuchterheid. Stel je voor: Henk de Jong bij Manchester: Je kunt je in de put laten praten omdat je met 4-0 van M.K. Dons verliest, en dat is terecht, want we hebben in de afgelopen veertien jaar maar een keer van M.K. Dons verloren, maar we hebben ook maar een keer tegen M.K. Dons gespeeld, dus dat valt weer mee. Henk de Jong bij Real Madrid: Zo n Cristiano Ronaldo, da s toch prachtig? Henk de Jong bij Liverpool: Ach, zo n Balotelli Die is gewoon een beetje ondeugend, da s toch mooi? Ik houd ook van stapp n. Henk de Jong als nieuwe presentator van Pauw: Ach, lekker dom lullen, zeg ik altijd. Spijtig dat er maar één Henk de Jong is, en dat hij zulk leuk werk heeft. Henk de Jong wordt nooit premier, nooit. Zo zit er maar één ding op: we moeten allemaal op zoek naar de Henk de Jong in onszelf. Het zal niet eenvoudig zijn, maar het moet een betere wereld begint bij Henk de Jong. Laten we beginnen met vandaag tegen iedereen goeiedag te zeggen. Kost net zoveel moeite als geen goeiedag zeggen. Henk de Jong zegt het, en die kan het weten./ Schrijnend: zo onveilig is de veiligste plek op internet /Technologie 18 oktober 2014 d oor Geert Poorthuis Verbazing wekt het allang niet meer, maar het is toch een klein schokje als blijkt dat een app die zich de veiligste plek op het internet noemt zo lek als een mandje blijkt te zijn. Het gaat de om de app Whisper, intussen in gebruik bij miljoenen mensen wereldwijd. De makers, uiteraard Amerikaans, verzamelen alle informatie in een database en houden nauwkeurig de locatiegegevens van gebruikers bij, terwijl zij nadrukkelijk zeggen dat niet te doen. 10
De Britse krant The Guardian ontdekte het schandaaltje nota bene toen de krant bezig was een journalistiek samenwerkingsproject met Whisper op te zetten. Journalisten van het dagblad werden drie dagen rondgeleid door de burelen van Whisper en kwamen daar tot de verbijsterende conclusie dat van de beloofde anonimiteit in het geheel geen sprake was. The Guardian heeft om die reden afgezien van de samenwerking, en in plaats daarvan een zeer kritisch stuk over de app gepubliceerd. Whisper profileert zich als een sociaal medium waaraan je dingen kunt toevertrouwen die je niet op bijvoorbeeld Twitter of Facebook durft te zetten, maar die je toch van het hart moeten. Een soort biechtstoel op het internet dus, waarbij de makers en beheerders zich aan een biechtgeheim beloven te houden. Maar waar een katholieke priester zich, behalve in noodgevallen, doorgaans wel aan dat geheim houdt, is daar bij Whisper geen sprake van: het heeft een groot team op de Filippijnen geïnstalleerd dat alle data nauwkeurig monitort. Vanwege die vermeende anonimiteit is Whisper zeer populair onder personeel van het Amerikaanse leger dat, zo kunnen wij ons voorstellen, nogal eens verhalen te vertellen heeft die je liever niet ziet op de Facebookpagina of in een tweet. Het zal dan ook geen verwondering wekken dat Whisper ook nauw samenwerkt met de staf van dat leger. Zelfs een gebruiker die zijn gps-gegevens uitzet, kan op andere manieren door het bedrijf redelijk precies worden gelokaliseerd. Weer een illusie aan scherven dus. Onderhand is wel duidelijk dat er op internet op geen enkele plek meer sprake is van anonimiteit en dat het overgrote deel van de internettende mensheid zich daar absoluut geen zorgen over maakt. Whisper geeft mijn diepste geheimen door aan iedereen die daarom vraagt, Adobe leest mijn harde schijf als ik een e- book lees en mijn provider weet meer over mij dan mijn eigen vrouw./ Waarom u dik wordt van een jetlag /Wetenschap 20 oktober 2014 EOS Een verstoorde biologische klok verandert de samenstelling van de darmbacteriën en verhoogt het risico op obesitas. Er zijn heel wat mensen bij wie het dag- en nachtritme nogal eens wordt verstoord denk maar aan nachtwerkers of mensen die dikwijls van de ene tijdzone naar de andere vliegen en daardoor vaak last hebben van een jetlag. Het was wetenschappers allang opgevallen dat zij een hoger risico dan normaal lopen op obesitas, diabetes, kanker en hart- en vaatziekten, ook al begrepen ze niet helemaal welke rol de verstoring van de biologische klok daarbij speelde. Wetenschappers van het Israëlische Weizmann Instituut der Wetenschappen onderzochten of onze darmmicroben daar op een of andere manier bij betrokken zijn. Ze namen staaltjes van de uitwerpselen van muizen en mensen op verschillende momenten van dezelfde dag, en ontdekten dat er ritmische schommelingen zitten in de hoeveelheid microben en in hun biologische activiteiten. Toen ze de muizen vervolgens aan een abnormaal dag- en nachtritme blootstelden door met licht te spelen en door ze op ongewone tijdstippen van 11