Wat is... In dit PDF bestandje probeer ik uit te leggen wat er zoal op de Nederlandse sporen voor treinsoorten rijden. In de kranten en op televisie wordt dit vaak verkeerd verteld. Een rijtuig wordt nog maar al te vaak voor treinstel uitgemaakt. Na het lezen van deze pagina, zal u een beter inzicht hebben gekregen in deze materie.... een trein? Eloc 1837 met IC bij doorkomst Hulten Een trein is een gekoppelde eenheid van railvoertuigen die onderweg zijn van A naar B. Een trein kan dus een reizigers-, goederen- of een gemengde trein zijn.... een rijtuig? Een paar InterCity rijtuigen van het type ICK te Heerlen Een rijtuig kan niet op eigen kracht rijden en heeft dus een trek- of duwkracht nodig van een locomotief. Een rijtuig heeft geen eigen motor en ook geen aangedreven draaistellen (wielstellen). Rijtuigen zitten in reizigerstreinen. Een rijtuig is alleen voor reizigersvervoer bestemd. Een rijtuig is dus geen wagon. Wagons zitten in goederentreinen.
... een wagon? Een ertstrein bij doorkomst te Geldermalsen Een wagon kan ook niet op eigen kracht rijden en heeft dus een trek- of duwkracht nodig (meestal) in de vorm van een locomotief. Een wagon wordt gebruikt in goederentreinen. In een wagon kan van alles zitten en omdat elk te vervoeren vracht om een andere behandeling vraagt en voor sommige vrachten strenge regels zijn, zijn er ook verschillende type wagons. Wagons zijn te koppelen tot een trein van elke gewenste lengte. Als de trein te zwaar wordt voor één locomotief, dan worden er meer bijgeplaatst.... een treinstel? Plan V 448 een maand voor dat het uitbrandde te Geldermalsen, foto te Ede-Wageningen Een treinstel kan op eigen kracht rijden en bestaat uit een permanent gekoppeld aantal rijtuigen. Een treinstel is een trein met aan beide kanten een cabine voor de machinist. Eén treinstel (let op het woord: 'stel') kan uit 2, 3, 4, 6 of zelfs 8 rijtuigen (ICE) bestaan. Als een treinstel is aangekomen op een station, hoeft er niet gerangeerd te worden. De machinist loopt dan naar de andere kant van het treinstel en bestuurt vanuit de andere cabine de trein. Ook beschikt een treinstel over een automatische koppeling. Zo kunnen er op stations snel en eenvoudig andere treinstellen van hetzelfde soort gekoppeld (gecombineerd) worden. Het afkoppelen (splitsen of aftrappen) van treinstellen gaat ook snel en eenvoudig. Een uitzondering op deze regel zijn motorwagens. Dit zijn treinen, bestaande uit 1 rijtuig die is voorzien van een eigen motor. Ook heeft een motorwagen aan beide kanten een cabine voor de machinist en is ook voorzien van een automatische koppeling. Een motorwagen kan zonder problemen gekoppeld worden met één of meerdere treinstellen of motorwagens.
... een getrokken trein? Elektrische locomotief 1849 met IC bij doorkomst Hulten Een getrokken trein wil niets anders zeggen dat het een trein is met één locomotief (uit de 1700/1800 serie) die een stel rijtuigen trekt. Het aantal rijtuigen varieert van 6 in sneltreindienst, 8 (maximaal 12) in IC dienst en 12 tot 15 in internationale treinen. Bij een getrokken trein moet (meestal) de locomotief op een station losgekoppeld worden en naar de andere kant van de trein rijden (omlopen of omrangeren), om daar weer vastgekoppeld te worden om de trein weer in tegengestelde richting te kunnen laten rijden.... een trek- duwtrein? Benelux stam met het stuurstandrijtuig voorop, foto te Dordrecht-Zuid Een trek- duwtrein is eigenlijk het zelfde als een getrokken trein, alleen is de laatste (of eerste, het is maar van welke kant u de trein ziet) rijtuig een stuurstandrijtuig. Dat is een rijtuig met een cabine maar zonder motor. De trein kan dus zowel vanuit de locomotief, als stuurstand bediend worden. Op stations hoeft de locomotief niet om te lopen (omrangeren). Dit scheelt weer een hoop tijd en rangeerwerk. Als de trein vanuit de stuurstand wordt bestuurt, duwt de locomotief de trein vooruit. Als de trein vanuit de locomotief bedient wordt, trekt de locomotief de trein. Een trek- duwtrein wordt ook wel een treinstam genoemd.
... een 'trek-trek'-trein? Een sneltrein richting Roosendaal met de 1764 voorop en de 1781 achterop, foto te Arnhem Een 'trek-trek' trein is eigenlijk ook een getrokken trein, alleen kan deze trein zonder rangeerbewegingen van de locomotief weer terugrijden. Een 'trek-trek'-trein heeft aan beide kanten van de rijtuigen een locomotief uit de 1700/1800 serie. Bij een getrokken trein moet (meestal) de locomotief op een station losgekoppeld worden en naar de andere kant van de trein rijden (omlopen of omrangeren), om daar weer vastgekoppeld te worden. Dit 'probleem' heeft een 'trek-trek'-trein niet. Een nadeel is dat de NS één locomotief minder heeft om in te zetten en andere treinen te laten trekken.... een gemengde trein? Tim Goorman maakte deze foto te Dordrecht-Zuid van een gemengde trein met DE-loc 6506 en een Benelux AB rijtuig Een gemengde trein komt ook voor op de Nederlandse sporen. Dit zijn over het algemeen uitzonderlijke transporten. Gemengde treinen kunnen zijn: militaire treinen, waar zowel goederenwagons voor legervoertuigen en rijruigen voor de soldaten in zitten. Ook kunnen slooptransporten gemengde treinen zijn. Op de foto hierboven is een gemengde trein te zien. Een goederentrein met in opzending (meesturen vrijvertaald) een InterCity rijtuig uit een Beneluxstam.
... een treinstam? DD-AR treinstam 7442 met eloc 1706 als stoptrein Dordrecht - Breda, foto te Dordrecht-Zuid Een treinstam is in principe een trein die uit een vast aantal rijtuigen bestaat. Bijvoorbeeld een DD-AR. De trein heeft een locomotief uit de 1700 serie met 3, 4 of 5 rijtuien én een stuurstandtijruig. Het enige dat nog wel eens wijzigt aan de stam is de locomotief. Copyright 2003 Op de teksten en foto's berusten auteursrechten, welke behoren bij. Niets uit dit document mag verveelvuldigd worden zonder vooraf schriftelijk het verzoek te hebben ingediend bij. Meer weten? Surf naar www.nedrail1435.nl en klik op disclaimer.