Wonen Hoofdstuk 2 14
2 WONEN Een goede woning in een plezierige woonomgeving is belangrijk voor het welbevinden van iedereen. De meeste ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen in hun vertrouwde omgeving. Naarmate mensen ouder worden veranderen hun woonwensen en mogelijkheden. Soms zorgen gezondheidsproblemen ervoor dat op korte termijn een oplossing moet worden gezocht in de huidige woning of dat verhuizen naar een andere woonvorm de beste optie is. De markt van woningen en zorg voor ouderen is volop in beweging. Er komen steeds meer varianten van de combinatie wonen en zorg. Hoofdstuk 2 Wonen 15 2.1. In huidige woning blijven Ouderen voelen zich meestal thuis in een huur- of koopwoning in hun eigen dorp of buurt en zien op tegen een verhuizing naar een andere woonplek. Verhuizing is echter niet altijd nodig. Wel is het verstandig om de voor- en nadelen van de huidige woonsituatie te inventariseren. Hierbij moet niet alleen aan de woning zelf worden gedacht, maar ook aan de sociale omgeving. Bij de woning zijn aspecten als grootte, comfort en veiligheid van belang. De sociale omgeving heeft te maken met sociale contacten, openbaar vervoer, winkels en andere voorzieningen. Nadelen van de huidige woning zijn vaak te beperken of op te lossen. Er zijn verschillende mogelijkheden voor woningaanpassingen. Diverse organisaties bieden, vaak tegen een beperkte vergoeding, diensten aan die het mogelijk maken om langer in de huidige woning te blijven. Er wordt ook steeds meer zorg thuis geboden. Verder zijn er allerlei initiatieven die bevorderen dat ouderen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. De beslissing om te gaan verhuizen is niet alleen afhankelijk van de huidige woonsituatie, maar ook van de beschikbaarheid van andere woonruimte. Informatie over huisvestingsmogelijkheden is te vinden in het vervolg van dit hoofdstuk.
2.2. Zoeken naar andere woonruimte Hoofdstuk 2 Bij het zoeken naar andere woonruimte is het van belang te weten aan welke wensen de nieuwe woonruimte zou moeten voldoen. Is er een voorkeur voor huren of kopen? Welke voorzieningen, diensten of zorg zijn nodig? In welke buurt of woonkern zou men het liefst wonen? 16 Wonen Voor informatie over het aanbod van koopwoningen kan men zich wenden tot de regionale makelaars. Ook via internet is het mogelijk om bouwplannen en een overzicht van koopwoningen te bekijken, geordend naar regio of plaats van voorkeur bijvoorbeeld via www.funda.nl. Steeds vaker worden door zorgorganisaties koopappartementen aangeboden. Meestal worden deze gerealiseerd in de nabijheid van een verzorgingshuis. In de volgende paragrafen komt informatie aan bod over woningen die worden aangeboden door woningcorporaties en aanbieders van woon-zorgcomplexen. Informatie over inschrijving, aanmelding en toewijzing is te vinden verderop in dit hoofdstuk. 2.3. Geschikte woning In het woningaanbod van BrabantWonen en Mooiland zitten woningen die ook geschikt zijn voor ouderen. Het gaat hierbij om gelijkvloerse woningen of appartementen met een lift. In dit hoofdstuk worden alleen de woonvormen beschreven die speciaal voor ouderen zijn gebouwd. 2.3.1. Seniorenwoning Kleinere woningen met enkele voorzieningen: de woningen hebben één of twee slaapkamers, waarvan één slaapkamer in directe verbinding staat met de huiskamer. Er zijn alleen drempels daar waar zij de functie hebben van waterkering. Aan de wanden moeten steunen kunnen worden aangebracht. 2.3.2. Beschermd wonen met steunpunt/ appartementencomplex voor senioren Zelfstandige ouderenwoningen in een gebouw met gemeenschappelijke voorzieningen. De manier van bouwen en situering van de woningen biedt de bewoners meer bescherming
en veiligheid. De woningen zijn geschikt voor bewoning door rolstoelgebruikers (geen drempels, brede deuren, lift aanwezig). Meestal is er een ontmoetingsruimte waar diverse activiteiten worden georganiseerd. In sommige complexen is ook een eetpunt en/of dagopvang aanwezig. Voorbeelden hiervan zijn Beschermd Wonen met Steunpunt De Brink in Oss, De Valkenburcht in Ravenstein, De Groeiring in Vinkel en De Wijers en Vierhoven in Schaijk. 2.3.3. Service-/zorg-/aanleunwoning Dit zijn zelfstandige woningen direct verbonden met, of op loopafstand van een verzorgingshuis. Service-/zorg/ aanleunwoningen hebben een eigen entree en zijn meestal bereikbaar via de hoofdingang van een verzorgingshuis. Bewoners van dit soort woningen kunnen in het restaurant van het verzorgingshuis de maaltijd gebruiken en deelnemen aan ontspanningsactiviteiten. Tevens kan gebruik gemaakt worden van andere dienstverlening zoals kapper, pedicure. Ook bij een toenemende zorgvraag kan de bewoner in de service-/zorg-/ aanleunwoning blijven wonen, onder voorwaarde dat deze de regie over zijn leven kan blijven voeren. Hoofdstuk 2 Wonen 17 2.3.4. Verzorgingshuis Wanneer zelfstandig wonen niet meer gaat kunnen ouderen terecht in een verzorgingshuis. De zorg die wordt geleverd is afhankelijk van de behoefte van de individuele bewoner en de mogelijkheden van het huis. Er wordt zoveel mogelijk zorg op maat geleverd. Dit kan variëren van huishoudelijke hulp tot verzorging en verpleging. Naast zorg zijn er ook veel mogelijkheden voor ontspanning en gezelligheid. In een verzorgingshuis heeft men de beschikking over een eigen zit/slaapkamer in combinatie met eigen sanitair en een keukenblok met koelkast. Elke kamer heeft een aansluiting voor telefoon en kabeltelevisie. In een aantal verzorgingshuizen zijn mogelijkheden gecreëerd voor aanvullende zorgverlening (zie hoofdstuk 4). 2.3.5. Verpleeghuis In verpleeghuizen wordt verpleging, verzorging en revalidatie gegeven op medische indicatie. Dit kan ook tijdelijk zijn. Behandelingstherapieën, aangepast aan de behoefte of handicap van de patiënt, worden gegeven door vakkundige krachten op het gebied van ergo-, fysio-, en activiteitentherapie. Ook
Hoofdstuk 2 18 Wonen zijn er logopedisten, psychologen en diëtisten beschikbaar. Verpleeghuiszorg kan worden aangevraagd wanneer de zorg thuis te complex geworden is en verblijf in een van de verpleeghuizen de beste oplossing is. In een verpleeghuis zijn verzorgenden en verpleegkundigen 24 uur per dag aanwezig. Verpleeghuiszorg wordt geboden in de verpleeglocaties, maar ook steeds meer in de verzorgingshuizen van BrabantZorg. Uitgangspunt hierbij is dat BrabantZorg verspreid over de regio verpleeghuiszorg wil bieden, zodat mensen binding houden met de sociale omgeving. Bij verpleeghuiszorg is naast de indicatie verblijf ook de indicatie behandeling noodzakelijk. Binnen de verpleeghuiszorg krijgt kleinschaligheid steeds meer gestalte. De zorg en begeleiding wordt geboden in kleine groepen, waarbij huiselijkheid voorop staat. Soms is de complexe zorg, die in het verpleeghuis geboden kan worden noodzakelijk vanwege een lichamelijke beperking, zoals bijvoorbeeld een hersenbloeding; soms kan dementie centraal staan als probleem. Deze laatste groep cliënten krijgt zorg op speciaal ingerichte psychogeriatrische afdelingen of units in verzorgingshuizen. Naast de verpleeghuiszorg ontstaan er ook nieuwe initiatieven. Zo heeft Mooiland, in samenwerking met BrabantZorg en gemeente woonzorgcomplex Vierhoven in Schaijk gebouwd met mogelijkheden voor groepswonen en zijn er echtparenkamers voor mensen met dementie of Parkinson. BrabantZorg Klantenservice telefoon: (0412) 62 26 78 internet: www.brabantzorg.eu Mooiland telefoon: (0486) 43 99 00 internet: www.mooiland.nl Verzorgings- en verpleeghuizen regio Maasland BrabantZorg Compostella Franciscushof 1 5411 BK Zeeland telefoon: (0486) 45 85 85
De Heegt Veldstraat 1 5386 AW Geffen telefoon: (073) 532 12 64 Heelwijk Mozartlaan 2 5384 CG Heesch telefoon: (0412) 46 55 00 Katwijk Kruisstraat 55 5341 HB Oss telefoon: (0412) 66 72 00 Hoofdstuk 2 Wonen 19 Laarstede Laar 40 5388 HH Nistelrode telefoon: (0412) 40 70 20 Loovelt Saturnusstraat 280 5345 LH Oss telefoon: (0412) 68 31 41 De Maashorst Kerklaan 1 5366 AR Megen telefoon: (0412) 46 57 65 Maasland St. Sebastianusstraat 5 5373 AD Herpen telefoon: (0486) 41 71 00 Maaszicht Najaar 2013 oplevering Prinsenstal 2 nieuw verzorgingshuis 5361 GK Grave Catharinahof telefoon: (0486) 47 30 51 Koninginnedijk 252 5361 CR Grave Martinushuis Kloosterstraat 3 5391 AB Nuland telefoon: (073) 534 08 60
Hoofdstuk 2 20 Wonen De Nieuwe Hoeven De Wellen Udensedreef 5 Driek van Erpstraat 2 5374 RL Schaijk 5341 AL Oss telefoon: (0486) 46 17 51 telefoon: (0412) 67 22 22 De Ruwaard De Wilberthof Ministershof 1 Den Dries 1 5344 BT Oss 5351 DZ Berghem telefoon: (0412) 68 36 83 telefoon: (0412) 40 64 64 Sint Jozef Oijense Bovendijk 5 5394 AJ Oijen telefoon: (0412) 48 70 40 Overige verzorgings- en verpleeghuizen regio Maasland Sint Jozefoord Cunera en De Bongerd Duyn en Daelseweg 15 Zijlstraat 1 5391 EC Nuland 5473 CJ Heeswijk telefoon: (073) 534 23 42 telefoon: (0413) 29 81 00 internet: www.jozefoord.nl internet: www.laverhof.nl 2.4. Inschrijving, aanmelding en toewijzing huurwoningen In het Maasland zijn verschillende procedures voor inschrijving en toewijzing van huurwoningen. De twee grote woningcorporaties, BrabantWonen en Mooiland, hanteren ieder een eigen systeem. BrabantWonen verhuurt voornamelijk woningen in de stad Oss en Mooiland in de kleinere kernen van het Maasland. Mensen die zich willen oriënteren op zowel de stad Oss als op woningen in de rest van het Maasland kunnen zich bij beide woningcorporaties inschrijven. Voor huurwoningen in de vrije sector kan men zich rechtstreeks tot de verhuurder wenden. BrabantWonen Inschrijving via de website of via een inschrijfformulier. Procedure: na inschrijving via de website wordt direct een bevestiging met registratienummer en wachtwoord per e-mail toegezonden. Bij inschrijving via een inschrijfformulier, wordt ongeveer een week na ontvangst een schriftelijke bevestiging met het registratienummer per post toegestuurd. Dit registratienummer is nodig om te kunnen reageren op het woningaanbod en bij verdere contacten met BrabantWonen.
Reageren op het woningaanbod via de website of via de woonbon in weekblad De Sleutel. Bij de advertentie staan ook eventuele voorwaarden in verband met leeftijd, aantal personen en inkomen. Toewijzing op basis van woonduur; dit is de periode dat men op het huidige adres woont. Urgentie: in uitzonderlijke situaties kan om medische of sociale redenen voorrang worden gegeven bij toewijzing. Informatie over procedure en kosten van urgentieverklaring is verkrijgbaar bij de woningcorporatie. Mooiland Inschrijving via de website of telefonisch via het klantenpunt. Hoofdstuk 2 Wonen 21 Procedure: via de website kan een zoekprofiel worden aangemaakt, waarin aangegeven wordt wat de specifieke woonwensen zijn. Tevens kan door de woningbouwcorporatie een e-mail worden toegezonden, wanneer er een woning vrijkomt die aan de gestelde eisen voldoet. Indien men geen toegang tot het internet heeft kan ook telefonisch een zoekprofiel worden aangemaakt. De tip dat een woning vrijkomt wordt dan per post toegestuurd. Toewijzing op basis van inschrijfduur of wanneer men bovenaan is geëindigd met de loting (zodat ook pas ingeschrevenen kans maken op een woning). Woonzorg Nederland Om in aanmerking te komen voor een woning van Woonzorg Nederland moet men 55 jaar of ouder zijn. Soms worden aanvullende voorwaarden gesteld. Woonzorg Nederland heeft woningen in Oss, Berghem, Herpen en Oijen. Residence Sibelius Luxe wonen in Oss met service en zorg naar wens. Vrijwel alle zorgmogelijkheden zijn inzetbaar, waardoor zelfstandig wonen zo lang mogelijk kan worden gerealiseerd. 2.5. Aanmelding en indicatie service-/zorg-/ aanleunwoningen BrabantWonen De servicewoningen van BrabantWonen zijn alleen bestemd voor mensen met een zorgbehoefte op persoonlijk of huishoudelijk vlak of woningzoekenden vanaf 55 jaar zonder zorgbehoefte. De klantenservice van BrabantZorg helpt om het recht op zorg, (vastgelegd in de indicaties van Wmo en/of AWBZ) om te zetten in een urgentiescore. Iemand met de hoogste zorgbehoefte komt het eerst in aanmerking. Servicewoningen worden aangeboden via de
website van BrabantWonen en weekblad De Sleutel. Hierop dient men zelf te reageren. Hoofdstuk 2 22 Wonen Mooiland Om in aanmerking te komen voor een zorgwoning van Mooiland is een zogenaamde woonindicatie nodig. Mooiland hanteert drie verschillende woonindicaties: voor een gelijkvloerse woning, dichtbij voorzieningen voor beschermd wonen, in de buurt van een zorginstelling voor extra beschermd wonen met 24-uurs zorg op afroep; hiervoor is een verblijfsindicatie nodig van het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg). Voor informatie omtrent het verkrijgen van een woonindicatie kan men contact opnemen met Mooiland. Een medewerker zal specifieke vragen stellen over de huidige woonsituatie en nagaan of een woonindicatie echt nodig is. Soms is een huisbezoek nodig om de situatie ter plekke te bekijken. Misschien is het mogelijk om door een aanpassing (bijvoorbeeld een traplift) of het inschakelen van de juiste hulp toch in de huidige woning te blijven wonen. Als dit niet lukt, dan kan een woonindicatie worden afgegeven. BrabantWonen Venusstraat 2 Postbus 151 5340 AD Oss telefoon: (0412) 66 49 11 internet: www.brabantwonen.nl Klantenservice Brabant Zorg telefoon: (0412) 62 26 78 internet: www.brabantzorg.eu Mooiland Arnoud van Gelderweg 69 5361 CV Grave telefoon: (0486) 43 99 00 internet: www.mooiland.nl Woonzorg Nederland Postbus 339 1180 AH Amstelveen telefoon: (0900) 123 49 96 (lokaal tarief) internet: www.woonzorg.nl
Residence Sibelius Sibeliuspark 136 5343 BK Oss telefoon: (088) 328 00 80 internet: www.sibelius.nl 2.6. Aanmelding en indicatie verzorgings- of verpleeghuis Om in aanmerking te komen voor een plaats in een verzorgingsof verpleeghuis is een indicatie nodig van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Op basis van de gegevens die het CIZ heeft verzameld wordt beoordeeld welke zorgfuncties nodig zijn en of wonen in een verzorgings- of verpleeghuis gewenst is. Als dat zo is wordt een indicatie afgegeven. De Klantenservice van BrabantZorg draagt zorg voor registratie van de wachtlijstgegevens van de verzorgings- en verpleeghuizen en kan daar informatie over verstrekken. Zodra er een plaats vrij komt in een verzorgings- of verpleeghuis, wordt contact opgenomen met de cliënt. Hoofdstuk 2 Wonen 23 Voor de kosten van verblijf in een verzorgings- of verpleeghuis zie hoofdstuk 5. Klantenservice BrabantZorg telefoon: (0412) 62 26 78 internet: www.brabantzorg.eu Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) Takenhofplein 3 6538 SZ Nijmegen telefoon: (088) 78 91 560 internet: www.ciz.nl Vraag het de ouderenadviseur De ouderenadviseurs van RIGOM kunnen helpen bij het maken van de afweging of een oplossing wordt gezocht in de huidige woning of dat het beter is om te kijken naar andere woonruimte. Zij zijn goed op de hoogte van de verschillende soorten woningen, diensten en voorzieningen. De ouderenadviseurs zijn klankbord, informatiebron en adviseur ineen. De ouderenadviseurs van RIGOM zijn op werkdagen van 9.00 tot 16.00 uur telefonisch bereikbaar via telefoonnummer (0412) 65 32 30 of via e-mail info@rigom.nl.