1 PASTORAAL OP SCHOOL? Ondersteuning op de werkvloer Uitgangspunt: een aantal vaststellingen vanuit de scholen Sommige pastorale werkgroepen in een school werken tal van concrete acties uit. Her en der is een werkgroep een louter liturgische werkgroep. Af en toe stelt een werkgroep zich de vraag: waarom doen wij dit of dat? En als wij iets organiseren wat is onze uiteindelijke doelstelling? Of anders gezegd: wat willen wij met pastoraal bij onze leerlingen of collega s bereiken? Zijn we goed bezig of moeten we bijsturen? Een moment van zelfreflectie kan hierbij verhelderend zijn. Het kan een denkproces in beweging brengen. Het kan leiden tot een visie op Hoe kunnen we tijdens een schooljaar jonge mensen van 12-18 jaar én leerkrachten tot verdieping en engagement brengen?. Ons aanbod De regionale pedagogische begeleiders pastoraal zijn bereid om op vraag van pastorale werkgroepen aan de hand van een kijkwijzer deze zelfreflectie te ondersteunen of het denkproces te begeleiden. Wij komen graag naar jullie luisteren om samen met jullie op zoek te gaan hoe we pastoraal binnen het identiteitsverhaal van de katholieke dialoogschool een eigen stem kunnen geven. Voor bijkomende informatie kun je terecht bij de domeinbegeleiders voor pastoraal op school: Rik Depré en Leen Dillen. Rik Depré 0490 / 11 36 13 rik.depre@katholiekonderwijs.vlaanderen Leen Dillen 0497/ 38 41 69 leen.dillen@katholiekonderwijs.vlaanderen
2 WEBSITE PASTORAAL OP SCHOOL www.kobrugge.be/schoolpastoraal HOME- pagina CONTACT aankondigingen niveau-overstijgend contactgegevens domeinbegeleiders VISIE-pagina aanbod van visieteksten, info-dossiers, artikels indeling in vier rubrieken: - identiteit, - pastoraal op school, - kijkwijzers, - beleidsteksten bisdom Brugge. GEBED VAN DE WEEK aanbod van het gebed van de week ingedeeld per schooljaar (vanaf 2006-2007) Voor elke week vind je hier een aanbod van teksten, overwegingen en gebeden, bestemd voor persoonlijke overweging en gebed, voor een moment van bezinning tijdens personeelsvergaderingen of bij het begin van een vergadering van de pastorale werkgroep... PASTORAAL (bu)bao aanbod van pastorale impulsen ingedeeld per schooljaar (vanaf 2010-2011) In de pastorale impulsen vind je maandelijks heel wat aanzetten voor een gebedsmoment, een celebratie, verdiepingsmoment We bieden er iedere maand heel concrete teksten, ideeën rond éénzelfde jaarthema aan die de school kan gebruiken als aanzet om een schooleigen viering samen te stellen. met link naar TREFWOORDEN PASTORALE IMPULSEN (bu)bao In de trefwoordenlijst kun je alfabetisch zoeken op trefwoord, maar ook 'thematisch': - liederen, - bijbelverhalen, - aanbod kleuters, - aanbod onderwijsverstrekkers,
3 - het kerkelijk-liturgisch jaar verdiepen, - het schooljaar verdiepen, - het burgerlijk jaar verdiepen, - de persoonlijke (be)leefwereld verdiepen. PASTORAAL (bu)so aanbod van pastorale impulsen ingedeeld per schooljaar (vanaf 2011-2012) Elke pastorale impuls bevat aanzetten voor een gebedsmoment, een celebratie, een verdiepingsmoment We bieden heel concrete teksten, ideeën rond eenzelfde jaarthema aan die de school kan gebruiken als aanzet om een schooleigen viering samen te stellen. STUURGROEPEN buo met link naar TREFWOORDEN PASTORALE IMPULSEN (bu)so In de trefwoordenlijst kun je alfabetisch zoeken op trefwoord, maar ook 'thematisch': - (luister)liederen, - bijbelverhalen, - videofragmenten, - aanbod onderwijsverstrekkers, - het kerkelijk-liturgisch jaar verdiepen, - het schooljaar verdiepen, - het burgerlijk jaar verdiepen, - de persoonlijke (be)leefwereld verdiepen. Hier vind je alle info over de stuurgroepen pastoraal in het bubao (type 2-4) en in het buso (O.V.1, O.V.2 en O.V.3): - de leden van elke stuurgroep, - de data van de bijeenkomsten van elke stuurgroep. PASTORAAL EN INTERNET: LINKS VORMSELKALENDER buo Overzicht van interessante sites die de pastoraal op school kunnen ondersteunen. IJD Brugge link naar de website van diocesane dienst voor jongerenpastoraal
4 DAG VAN DE PASTORAAL OP SCHOOL: EIGENTIJDS TEGENDRAADS Op vrijdag 25 november 2016 organiseert de diocesane commissie voor pastoraal op school de jaarlijkse niveau-overstijgende inspiratiedag voor de pastoraal op school. Momenteel is het programma nog in volle uitwerking. Bij aanvang van het schooljaar 2016-2017 bezorgen we jullie zeker nadere info en de concrete dagorde. Deze dag zal plaatshebben in d Abdij, Baron Ruzettelaan 435, 8310 Assebroek. DATA PASTORAAL OP SCHOOL 2016-2017 woensdag 28 september 2016 startavond welzijnszorg VIVES Kortrijk ( s avonds) vrijdag 25 november 2016 inspiratiedag pastoraal op school (b)bao en (b)so woensdag 22 februari 2017 dag van de godsdienstleerkracht zaterdag 01 oktober 2016 inspiratiedag catechese GEESTIG van 10.00 tot 15.30 uur GROENHOVE Torhout http://www.catechesebrugge.be/geestig/ woensdag 01 februari 2017 startavond broederlijk delen DE SPIL Roeselare ( s avonds) ISB voor leermeesters r.-k. godsdienst basis op maandag 21 november - d Abdij BEZINNING VOOR ONDERWIJSMENSEN AVERBODE Nieuw programma Bezinning voor onderwijsmensen in de abdij van Averbode 26 november 2016 9:00-20:30 27 en 28 januari 2017 19:00-19:00 - met overnachting 17 en 18 februari 2017 19:00-19:00 - met overnachting 24 en 25 maart 2017 19:00-19:00 - met overnachting MARC DESMET Hoe leven als een spider(wo)man in het spinnenweb van onze boeiende maar vermoeiende maatschappij MANU KEIRSE Zie de mens Een pleidooi om anders naar zichzelf en naar elkaar te kijken JONAS SLAATS Tussen traditie en moderniteit: in dialoog met de hedendaagse islam ANNE VANDENHOECK Hoop doet leven De scholen ontvangen begin oktober 2016 een exemplaar van de affiche en de programmabrochure.
5 LEEFTOCHT Katholiek Onderwijs Vlaanderen 2016-2017 ER ZIT MUZIEK IN http://pastoraal.katholiekonderwijs.vlaanderen/content/leeftocht maand thema uitleg leidmotief september mee componeren oktober toon aangeven het verhaal mee schrijven, creativiteit gedeeld leiderschap november genre rijkdom diverse belevingen, eigen beleving verdiepen december harmonie en dissonanten evenwicht tegenstroom januari repeteren de school als oefenplaats, ruimte voor groei februari weerklinken en nazinderen diepere lagen raken, het geheim van het onzegbare maart stilte stilte vooraf, adempauze De componist verbindt hemel en aarde met draden van muziek. Alan Hovhaness, Amerikaans componist (1911-2000) De wijze is meelevend; daarom kan hij dapper zijn. Hij is sober; daarom kan hij grootmoedig zijn. Hij gaat niet boven anderen staan; daarom kan hij toonaangevend zijn. Lao Tse, Chinees filosoof circa 600 voor Christus In de balzaal van het leven weerklinken vele soorten muziek. Anoniem. Het is in de liefde als bij de muziek: de dissonanten zijn vreselijker naarmate ze dichter bij de harmonie liggen. Godfried Bomans, Nederlands humoristisch schrijver (1913-1971) Elke herhaling is als een druppel die in de winter van de dakrand valt: als je ernaar kijkt, geloof je niet dat er op een gegeven moment genoeg druppels gevallen zijn om een begin van een ijspegel te vormen. Zonder hun vallen, zonder hun aanraking van de ruimte waar die ijspegel gaat ontstaan, komt die ijspegel er niet. Taco Sorgdrager, hedendaags dirigent, componist/arrangeur, schrijver en webdeveloper Goede muziek is muziek die gemakkelijk je oor binnendringt en moeilijk uit je geest te bannen is. Thomas Beecham (Brits dirigent, 1879-1961) Na de stilte komt muziek het dichtst bij het zeggen van het onzegbare. Aldous Huxley (Engels schrijver, 1894-1963)
6 april mei orkest en instrumenten, koor en zangers partituur en interpretatie samenspel en solo, individu en gemeenschap techniek en ziel, bezieling juni festival verbinden, diepteervaring Zingen in een koor is méér dan alleen maar zingen. Het vergt een open geest, een wil om samen te werken en compromissen te vinden. (Maria Catalina Prieto en Victoria Liedbergius) Het belangrijkste van de muziek staat niet in de noten. Gustav Mahler, Oostenrijks componist en dirigent (1860-1911) Eigenlijk is muziek de manier waarop religie zou moeten functioneren: 17.000 volslagen vreemde mensen troepen samen in het sportpaleis en de vonk slaat meteen over. Ze herkennen elkaars geluk. Maxi Jazz, Brits rapper van Faithless (geb. Maxwell Fraser, 1957- )
7 PASTORAAL JAARTHEMA REGIO-WEST 2016-2017 AANBOD van de volgende THEMABUNDELS gedurende het schooljaar september - oktober openingsviering: MEE COMPONEREN - Akkoord, daar zit muziek in november herdenking overledenen ECHO / NAZINDEREN Sint-Cecilia in de kijker november - december advent - MUSIC FOR LIFE kerstimpuls little drummer boy ENGELEN ZINGEN: GLORIA februari MOVE TEGEN PESTEN (17-24 februari) maart veertigdagentijd REPETEREN, RUSTTIJDEN RESPECTEREN Inkeermoment VALSE NOOT mei muziekfestival juni het SLOTAKKOORD én TOEKOMSTMUZIEK tip doorheen het volledige schooljaar de GRONDTOON die ons drijft
8 WEBSITE KATHOLIEKE DIALOOGSCHOOL VOLLEDIG VERNIEUWD www.dialoogschool.be De website www.dialoogschool.be werd volledig vernieuwd ter gelegenheid van het congres Eigentijds Tegendraads van Katholiek Onderwijs Vlaanderen in Leuven op 2 juni 2016. In een oogopslag ontdek je waar de katholieke dialoogschool voor staat. Met een muisklik kun je starten aan het identiteitsonderzoek, vind je verschillende materialen om te werken aan de katholieke dialoogschool en kun je je verdiepen in de achtergrond ervan. De kennismakingsclip laat je visueel kennis maken met het concept van de katholieke dialoogschool. Het luik materiaal reikt een waaier aan impulsen aan om op een school mee aan de slag te gaan. Je kunt het onderzoekgereedschap gebruiken om creatief en interactief de onderzoekschalen uit het empirisch onderzoek te verkennen, te verdiepen en te verwerken. De begeleidingskit biedt instrumenten aan voor de opstart, de monitoring en de permanente evaluatie van het veranderingsproces richting de katholieke dialoogschool. De projecttegels dagen uit om rond een bepaald thema aan de slag te gaan en plaveien de weg richting de katholieke dialoogschool. Volledig nieuw zijn de VISjes (Vakspecifieke Impulsen op School). VISjes zijn prikkels over onderwerpen en thema s die verband houden met een specifiek vakdomein en tegelijk een levensbeschouwelijke dimensie hebben. Door regelmatig VISjes uit te gooien kan men in een school via de specifieke vakgebieden het levensbeschouwelijk gesprek op een natuurlijke manier stimuleren en zo de christelijke identiteit scherp stellen. Zo krijgt de dialoogcultuur vaste voet aan de grond. Om het concept van de katholieke dialoogschool vorm te geven in de concrete schoolrealiteit wordt het samenstellen van een identiteitsgroep sterk aanbevolen. Onder het luik begeleidingskit is er een geanimeerde clip te vinden die de ideale samenstelling van de identiteitsgroep in beeld brengt. Het is een werkinstrument om de zoektocht naar de leden van de identiteitsgroep te vergemakkelijken zodat het een uitgebalanceerd team wordt. De katholieke dialoogschool heeft nu ook haar eigen Pinterestpagina. Die is bedoeld om leerkrachten inspiratie te geven rond levensbeschouwelijke thema s om het recontextualiseringsproces op gang te brengen en vitaal te houden. Deze pagina reikt ideeën aan om creatief met de traditie in de school aan de slag te gaan richting katholieke dialoogschool.
9 PUBLICATIE 'EIGENTIJDS TEGENDRAADS' Dit boek biedt - voorbij de slogans en de clichés - een helder inzicht in het project van de katholieke dialoogschool "dat een groeikans biedt om vernieuwd te ontdekken hoe de school haar opvoedingsproject concreet vorm kan geven, in dialoog met de eigen schooltraditie, en in gesprek met alle betrokkenen op school." Een must voor al wie begaan is met opvoeding en onderwijs en wil ontdekken waarin de unieke meerwaarde van de katholieke eigenheid van de school nu eigenlijk bestaat.
10 STEEKKAARTEN PASTORAAL OP SCHOOL Het katholiek onderwijs Vlaanderen werkte 11 kaarten uit die scholen op weg zetten om de christelijke inspiratie te integreren in het schoolleven. De kaarten zijn bedoeld voor het (buitengewoon) basisonderwijs, maar kunnen evengoed inspiratie bieden in het secundair onderwijs. Je vindt in de pastorale steekkaarten tips, blikverruimers, gespreksopeners en voorbeelden die helpen om het christelijk geloof praktisch en concreet te hertalen in alle aspecten van het hedendaagse schoolleven. De 11 steekkaarten behandelen volgende inhoud. Je vindt ze hier onder de aangeduide linken. Inleiding OKB Personeelsvergaderingen en pedagogische studiedagen Start van het nieuwe schooljaar Oudercontacten Kindcontacten Speelplaats en conflictbemiddeling Verjaardag vieren Schoolbesturen Extramuros-activiteiten Afscheid zesdeklassers Visietekst Pastoraal op school Het katholiek Onderwijs Vlaanderen voorziet in het schooljaar 2016-2017 een nieuwe reeks rond de volgende items: bewegingsopvoeding, verteltassen, contact plaatselijke geloofsgemeenschap, solidariteit of maximumfactuur, in diversiteit katholieke feesten vieren, ouderbetrokkenheid, warme troost, website, stilte op school, schoolbesturen concreet, het getuigschrift. of Meer info: http://pastoraal.katholiekonderwijs.vlaanderen/content/inspiratie-depraktijk-pastorale-steekkaarten http://pastoraal.katholiekonderwijs.vlaanderen/content/pastoraal-opschool
11 NIEUWE ONZE VADER In een katholieke dialoogschool hoort het Onze Vader, het centrale gebed van de christenen, zeker thuis. Vanuit haar eigentijdse christelijke inspiratie biedt de school kansen om op zoek te gaan naar het diepere mysterie van de werkelijkheid en een van de diepste mysteries van de christelijke geloofsbelijdenis. Met de gebedsformule van het Onze Vader krijgen kinderen, jongeren en volwassenen een open hand aangereikt om een relatie aan te gaan met God die als een liefdevolle Vader met zijn mensen op weg gaat. Het Onze Vader mag in de katholieke dialoogschool vertaald of gerecontextualiseerd klinken als uitdagende oproep, als richtsnoer, als betekenisvolle religieuze grondhouding voor mensen vandaag. Ook joden en moslims hebben hun eigen centrale gebedsteksten en het is zinvol en waardevol om deze ook een plaats te geven binnen een katholieke dialoogschool. Zo wordt iedereen zich bewuster van de kracht van de teksten uit de verschillende tradities en dus ook van de specificiteit van het Onze Vader. Dit is de nieuwe versie van het Onze Vader vanaf 27 november 2016. Onze Vader, die in de hemel zijt, uw naam worde geheiligd, uw rijk kome, uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel. Geef ons heden ons dagelijks brood en vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren, en breng ons niet in beproeving maar verlos ons van het kwade. Amen. Dit is de oude versie van het Onze Vader Onze Vader, die in de Hemelen zijt, geheiligd zij Uw Naam, Uw Rijk kome, Uw Wil geschiede op aarde als in de Hemel. Geef ons heden ons dagelijks brood en vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven aan onze schuldenaren, En leid ons niet in bekoring maar verlos ons van het kwade. Amen. Uitgevrij Halewijn voorziet in een gratis (enkel verzendingskosten) uitgave (kaart) om het nieuwe Onze Vader te introduceren. Je mag meer informatie verwachten begin volgend schooljaar.
12 NASCHOLINGSTRAJACTEN Katholieke Dialoogschool Ondersteuning op de werkvloer Uitgangspunt Op het kruispunt van onderwijs, Kerk en samenleving verwelkomt de katholieke dialoogschool gastvrij iedereen, van welke levensbeschouwelijke of religieuze achtergrond ook. Zonder uitzondering nodigt ze leerlingen, ouders, personeelsleden en bestuurders uit aan haar onderwijsproject mee te werken. Vanuit haar christelijke inspiratie wil ze ieder hiertoe uitdagen, motiveren en kracht geven. Visietekst Katholieke Dialoogschool Katholiek Onderwijs Vlaanderen zet Vlaanderenbreed in op nascholingen om de visie en het achterliggend vormingsconcept van de katholieke dialoogschool tot in de concrete scholen te brengen. Ons aanbod Als begeleiders pastoraal en identiteit begeleiden wij mee de opgezette nascholingstrajecten rond katholieke dialoogschool en kun je ook bij ons terecht met al je concrete vragen of bedenkingen hierover. Er zijn heel wat verschillende invalshoeken om te werken rond identiteit. Hieronder vind je een aantal voorstellen o Een visietekst rond identiteit uitschrijven. o Het opvoedingsproject van de school in het licht houden van de identiteitsvisie. o Activiteiten voor de leerlingen bekijken vanuit de identiteitsbril. o Vorming rond identiteit voor geïnteresseerde collega s. o Visualisering van de identiteit van de school. o Profilering naar buiten uit toe van de identiteit van de school. o Een stille ruimte op school. o De plaats van pastoraal binnen het identiteitsverhaal. o Werken rond de dragers van het identiteitsverhaal van de school. o Personeelsbeleid en identiteit. o Diversiteit en identiteit. o De identiteit van de scholengemeenschap. o Specifieke concrete vragen van de school/sg zelf Voor bijkomende informatie kun je terecht bij de domeinbegeleiders voor pastoraal op school: Rik Depré en Leen Dillen en op de website www.nascholing.be rubriek Katholieke Dialoogschool. Rik Depré 0490/ 11 36 13 rik.depre@katholiekonderwijs.vlaanderen Leen Dillen 0497/ 38 41 69 leen.dillen@katholiekonderwijs.vlaanderen
13 OVERZICHT VORMING EN NASCHOLING IDENTITEIT, GODSDIENST en PASTORAAL alle verdere info http://www.nascholing.be/2016-2017/index.aspx Persoonlijke levensbeschouwelijke identiteit Niveauoverstijgend: o Bezinningsdagen voor onderwijsmensen. Niveau SO: o In dialoog vanuit Bijbelse inspiratie. Institutionele levensbeschouwelijke identiteit Niveauoverstijgend: o De katholieke dialoogschool: een praktijkgerelateerde verkenning. Niveau BaO: o OKB in de kijker. o Dekt de vlag de lading? (Werken aan het schooleigen opvoedingsproject.) o Inspiratie in de praktijk. Pastorale steekkaarten. o Pastoraal en levensbeschouwelijke diversiteit met accent op interreligieus vieren. Niveau SO: o Trajectmatig samen werken aan de katholieke dialoogschool. o Thematische projecten: pastoraal op school diversiteit concrete vragen van scholen. Professionele levensbeschouwelijke identiteit Niveauoverstijgend: o Werken aan eigen levensbeschouwelijke competenties. Niveau BaO: o Levensbeschouwelijke, godsdienstige en religieuze componenten integreren in een BC. (KS) o Gewone verhalen als brug naar bijbelverhalen. Prentenboeken levensbeschouwelijk verdiepen. (KS) o Kijk wat een dik boek: bijbelverhalen in de kleuterschool. (KS) o Bijbelse wonderverhalen in de kleuterklas. o Elke dag feest! Vieren met kleuters ook in dagdagelijkse momenten. (KS) o Een BC uitwerken met een focus op godsdienst. (KS) o Bijbelverhalen muzisch beleven. (KS) o Hoe anders is anders? Diversiteit in de kleuterklas. (KS) o Het godsdiensthoekje: een godvergeten hoekje? Godsdienstige activiteiten integreren in alle hoeken. (KS) o God en Jezus staan in de boekjes: mediaopvoeding en godsdienst in de kleuterschool. (KS) o Bidden met kleuters. (KS) o Rituelen in de kleuterschool. (KS) o De magie van wonderverhalen. (LS) o Als kinderen vragen stellen over God. (BaO) Niveau SO: o Vakken als venster LEGENDE: DEFINTIEVE KS: specifiek voor TEKST de kleuterschool KATHOLIEKE - LS: specifiek DIALOOGSCHOOL voor de lagere school - BaO: op niveau basisonderwijs SO: op niveau secundair onderwijs - Niveauoverstijgend: voor zowel basisonderwijs als secundair
14 In het verleden werden diverse voorlopige werkteksten verspreid via allerlei kanalen. Hierna vind je de definitieve versie (3.0). Op het kruispunt van onderwijs, Kerk en samenleving verwelkomt de katholieke dialoogschool gastvrij iedereen, van welke levensbeschouwelijke of religieuze achtergrond ook. Zonder uitzondering nodigt ze de leerlingen (internen, cursisten, studenten), de ouders, de personeelsleden en de bestuurders uit aan haar onderwijsproject mee te werken. Vanuit haar christelijke inspiratie wil ze ieder hiervoor uitdagen, motiveren en kracht geven. Als school is ze ervan overtuigd dat kwaliteitsvol onderwijs meer is dan louter opleiding. Onderwijs vormt mensen tot vrije, competente en solidaire personen die zin en betekenis vinden in leven en samenleven. Leren leren, leren werken, en leren (samen)leven gaan op school hand in hand. Vorming maakt kinderen, jongeren en volwassenen slagen voor de steeds complexere wereld van vandaag en morgen. Ze leren deze wereld ontdekken en bekwamen zich om met engagement, kritische zin en creativiteit erin aan de slag te gaan. Deze school is een inclusieve school. Ze draagt zorg voor de unieke talenten van elke leerling, met bijzondere aandacht voor wie het moeilijk heeft. Als katholieke school werkt ze vanuit de grondervaring dat mens en wereld tegelijk gave en opgave zijn. Gevat in een netwerk van relaties met medemensen, de samenleving en de wereld, is menselijke vrijheid een gekregen vrijheid, die oproept tot verantwoordelijkheid. In het vertrouwen dat het diepste mysterie van de werkelijkheid de liefde is, neemt de school deze liefde zoals de Bijbel verhaalt en Jezus die voorleeft als richtsnoer voor opvoeden, leven en samenleven. De christelijke hoop die in deze liefde en het verrijzenisgeloof ontspringt, oriënteert de school in haar doelen en werking. Vanuit dit mens- en wereldbeeld nodigt de katholieke dialoogschool in deze tijd van levens-beschouwelijk-religieuze veelheid iedereen uit om in dialoog met elkaar op zoek te gaan naar het volle mens- en medemens-zijn. Hiervoor brengt ze christenen, moslims, joden, anders-gelovigen, nietgelovige humanisten samen met alle anderen die betekenis willen vinden in leven en samenleven. In gesprek met elkaar leert iedereen de eigen identiteit vorm te geven, door deze te ontdekken, erover na te denken, en te verdiepen. Vanuit haar opdracht brengt de school zelf in woord en daad op eigentijds-tegendraadse wijze de christelijke stem in dit gesprek binnen. Ze schept daarbij ruimte voor wie niet aan het woord komt. Op deze wijze school maken vergt een blijvende inzet van allen en biedt ruimte voor groei en verscheidenheid. Doorheen de dialoog verrijkt de katholieke school zichzelf en vernieuwt ze haar christelijke inspiratie in de actuele context. Vanuit de traditie waarin de school staat en in gesprek met haar omgeving, wil de katholieke dialoogschool een oefenplaats zijn voor een (samen) leven in een wereld die gekenmerkt is door diversiteit en verschil. Kritisch-creatief leren omgaan met wat eigen en wat anders is, met wat verbindt en wat onderscheidt, stelt ze mensen in staat bij te dragen aan een open, zinvolle, verdraagzame en duurzame samenleving, waar een plaats is voor iedereen een wereld waar ook God van droomt.
15 IJD Brugge www.ijd.be/brugge De activiteitenkalender van de jeugddienst van het bisdom Brugge 1 oktober 2016 Geestig, inspiratiedag catechese voor leiding én ontmoetingsmoment voor alle plussersgroepen 8 oktober 2016 9 oktober 2016 Terugkomdag WJD Nationaal 21 oktober 2016 Dag van de jeugdbeweging 6 november 2016 Vredeswake jongerenspecial: vrede en vluchtelingen 13 november 2016 Open Avond in t Groot Seminarie 3 december 2016 Studiedag rond jongerenpastoraal voor leiding 9 december 2016 Abdijweekend +18 10 december 2016 19 december 2016 Warmste week 23 december 2016 26 december 2016 Taizé in Riga 1 januari 2017 14 januari 2017 15 januari 2017 Begin met Zin Wintereditie voor 12 18 jarigen 25 februari 2017 Plusconaction 27 februari 2017 Let it Shine voor vormelingen 3 maart 2017 5 maart 2017 Vredeswake: vrede en arbeid 17 maart 2017 Jongerenavond voor +16 29 april 2017 30 april 2017 +18 weekend in Drongen over keuzes maken 1 mei 2017 Interdiocesane Plussersdag 21 mei 2017 Vredeswake: vrede en kinderen 26 mei 2017 Interdiocesane Misdienaarsdag Scherpenheuvel mei 2017 juni 2017 Blok@kerk 3 juli 2017 8 juli 2017 Begin met Zin voor 12 18 jarigen 10 september 2017- Taizé voor +18 17 september 2017 Rik Depré Leen Dillen
16 INSPIRATIEDAG VOOR PASTORAAL OP SCHOOL D17-016 vrijdag 25 november 2016 Katholiek Onderwijs regio West-Vlaanderen d Abdij Brugge DAG VAN DE GODSDIENSTLEERKRACHT D17-028 Woensdag 22 februari 2017 (volledige dag) Groenhove Torhout