Een financieel beeld Gemeente Albrandswaard Portugaal 7 april 2014 Rein-Aart van Vugt
Database lokaal- en middenbestuur Database met jaarrekeningen van alle provincies, gemeenten en waterschappen over de jaren 2009 tot en met 2012. Toevoegen: begrotingen 2014 De volgende indicatoren zijn opgenomen: Schuldpositie Netto schulden Inzet externe financiering Reservepositie Vaste activa -/- reserves Voorraden EMU-saldo Analysemogelijkheden Gemeenten in totaal Gemeenten per grootte klasse Gemeenten per provincie 2 Gemeenten per kenmerk sociale structuur (zwak, matig, redelijk, goed) en centrumfunctie (sterk, redelijk, weinig, zonder)
Database lokaal- en middenbestuur Kiezen voor een gezonde Gemeente 3
Financiële strategie Financiële positie 1 2 3 Sluitende begroting Weerstandsvermogen EMU-saldo Wet Hof Risico s Weerstandscapaciteit 4 Voor het inzicht zijn meer factoren belangrijk (Stresstest)
Samenvatting financiële strategie Benader de uitdagingen gestructureerd en consequent in drie delen: 1.Begroting 2. EMU-saldo en Schuldpositie 3.Vermogenspositie 1. Houdt uw begroting onder controle (structureel evenwicht): - Resultaat voor bestemming structureel sluitend houden - Bezuinigingen - Decentralisaties - Inzicht in incidenteel en structureel en structurele onttrekkingen/stortingen in reserves 2. EMU-saldo en Schuldpositie beheersen: 2. EMU-saldo en Schuldpositie beheersen: - Inzicht in (langjarige toekomstige) ontwikkeling van EMU-saldo en schuldpositie - Inzicht in liquiditeiten en financieringsposities - Beheersen van investeringsprogramma - Ideaalcomplex van investeringen ontwikkelen 3. Vermogenspositie beheersen: 3. Vermogenspositie beheersen: - Verwerk verliezen en risico s zoveel mogelijk - Risico s afbouwen - Neem via stappenplan maatregelen om termijn vermogen te consolideren 5
Waar draait het om? Lokale lasten Financiële positie Voorzieningenniveau 6
Samenvatting financieel beeld ultimo 2012 Albrandswaard Lokale lasten voor de burger Reserves van de gemeente Schulden van de gemeente Lokale lasten (meerpersoonshuishouden) Gemeente Albrandswaard 868 Landelijk gemiddelde 703 Plaats op de Coelo-lijst 393 Reserves (per inwoner) Gemeente Albrandswaard 1.068 Landelijk gemiddelde 1.759 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 1.283 Toename netto schulden (per inwoner) Gemeente Albrandswaard -/- 244 Landelijk gemiddelde 326 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 244 Lasten voor de toekomst van de gemeente Voorraad gronden (per inwoner) Gemeente Albrandswaard 574 Landelijk gemiddelde 667 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 676 Lasten van investeringen nog te dekken in de toekomst (per inwoner) Gemeente Albrandswaard 805 Landelijk gemiddelde 1.271 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 861 Weerstandsvermogen Risicoprofiel 4,0 mln. Weerstandscapaciteit 12,5 mln. Weerstandsratio 3,1 Ontwikkeling reserves 2010 tot en met 2012 (per inwoner) Gemeente Albrandswaard 231 Landelijk gemiddelde -/- 138 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners -/- 141 Begroting 2014 Saldo van baten en lasten (sparen) -/- 0,9 mln. EMU-saldo -/- 1,9 mln. EMU- referentiewaarde -/- 1,6 mln. Bruto schulden (per inwoner) Gemeente Albrandswaard 1.828 Landelijk gemiddelde 3.088 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 2.293 Debt ratio Gemeente Albrandswaard 62% Landelijk gemiddelde 59% Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 70% Netto schulden (per inwoner) Gemeente Albrandswaard 1.378 Landelijk gemiddelde 1.759 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 1.373 Percentage investeringen gefinancierd met schulden Gemeente Albrandswaard 39% Landelijk gemiddelde 30% Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 28% Colofon: Hoger dan gemiddeld Lager dan gemiddeld Gemiddeld
Samenvatting financieel beeld ultimo 2012 Barendrecht Lokale lasten voor de burger Reserves van de gemeente Schulden van de gemeente Lokale lasten (meerpersoonshuishouden) Gemeente Barendrecht 782 Landelijk gemiddelde 808 Plaats op de Coelo-lijst 352 Reserves (per inwoner) Gemeente Barendrecht 990 Landelijk gemiddelde 1.759 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 1.283 Toename netto schulden (per inwoner) Gemeente Barendrecht 252 Landelijk gemiddelde 326 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 244 Lasten voor de toekomst van de gemeente Voorraad gronden (per inwoner) Gemeente Barendrecht 149 Landelijk gemiddelde 667 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 676 Let op: Nieuw-Reijerwaard: hoog risicoprofiel Lasten van investeringen nog te dekken in de toekomst (per inwoner) Gemeente Barendrecht 1.247 Landelijk gemiddelde 1.271 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 861 Weerstandsvermogen Risicoprofiel 4,5 mln. Weerstandscapaciteit 8,8 mln. Weerstandsratio 2,0 Ontwikkeling reserves 2010 tot en met 2012 (per inwoner) Gemeente Barendrecht -/- 25 Landelijk gemiddelde -/- 138 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners -/- 141 Begroting 2014 Saldo van baten en lasten (sparen) -/- 1,4 mln. EMU-saldo -/- 26,0 mln. EMU- referentiewaarde -/- 2,9 mln. Bruto schulden (per inwoner) Gemeente Barendrecht 2.557 Landelijk gemiddelde 3.088 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 2.293 Debt ratio Gemeente Barendrecht 62% Landelijk gemiddelde 59% Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 70% Netto schulden (per inwoner) Gemeente Barendrecht 1.441 Landelijk gemiddelde 1.759 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 1.373 Percentage investeringen gefinancierd met schulden Gemeente Barendrecht 31% Landelijk gemiddelde 30% Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 28% Colofon: Hoger dan gemiddeld Lager dan gemiddeld Gemiddeld
Samenvatting financieel beeld ultimo 2012 Ridderkerk Lokale lasten voor de burger Reserves van de gemeente Schulden van de gemeente Lokale lasten (meerpersoonshuishouden) Gemeente Ridderkerk 662 Landelijk gemiddelde 808 Plaats op de Coelo-lijst 106 Reserves (per inwoner) Gemeente Ridderkerk 1.475 Landelijk gemiddelde 1.759 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 1.283 Toename netto schulden (per inwoner) Gemeente Ridderkerk 159 Landelijk gemiddelde 326 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 244 Lasten voor de toekomst van de gemeente Voorraad gronden (per inwoner) Gemeente Ridderkerk 590 Landelijk gemiddelde 667 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 676 Lasten van investeringen nog te dekken in de toekomst (per inwoner) Gemeente Ridderkerk 785 Landelijk gemiddelde 1.271 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 861 Weerstandsvermogen Risicoprofiel 20,1 mln. Weerstandscapaciteit 2,7 mln. Weerstandsratio 7,4 Ontwikkeling reserves 2010 tot en met 2012 (per inwoner) Gemeente Ridderkerk 90 Landelijk gemiddelde -/- 138 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners -/- 141 Begroting 2014 Saldo van baten en lasten (sparen) -/- 2,1 mln. EMU-saldo -/- 4,9 mln. EMU- referentiewaarde -/- 4,6 mln. Bruto schulden (per inwoner) Gemeente Ridderkerk 1.615 Landelijk gemiddelde 3.088 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 2.293 Debt ratio Gemeente Ridderkerk 50% Landelijk gemiddelde 59% Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 70% Netto schulden (per inwoner) Gemeente Ridderkerk 1.277 Landelijk gemiddelde 1.759 Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 1.373 Percentage investeringen gefinancierd met schulden Gemeente Ridderkerk 28% Landelijk gemiddelde 30% Gemiddelde gemeente 20.000 50.000 inwoners 28% Colofon: Hoger dan gemiddeld Lager dan gemiddeld Gemiddeld
Algemene indicatoren Albrandswaard Barendrecht Ridderkerk Aantal inwoners 25.111 47.407 45.324 Groene druk (< 25 jaar) 29% 32% 26% Grijze druk ( 65 jaar) 14% 13% 22% Centrumfunctie Zonder Weinig Weinig Sociale structuur Goed Goed Redelijk Oppervlakte (km2) 23,75 21,72 25,10 Oppervlakte land (km2) 22,11 20,08 23,75 Oppervlakte water (km2) 1,64 1,64 1,35 Lengte wegen (km) 114 212 175 Lokale lasten 2014 (meer.pers.huish.) 868 808 662 Ranglijst Coelo 2014 393 352 106 Gemiddeld inkomen per huishouden 37.500 35.900 29.300 Aantal mensen per huishouden 2,5 2,5 2,2 Gemiddelde WOZ-waarde 281.000 273.000 211.000 10
De indicatoren Indicator Schuldpositie Reservepositie Aanwending externe financiering Vaste activa -/- reserves Voorzieningen Garantstellingen Rentelasten Grondexploitatie Begroting 2014-2017 Reserve-ontwikkeling EMU Saldo 11
Schuldenpositie Landelijk gemiddelde 2012 Kritische norm Albrandswaard 2010 Albrandswaard 2011 Albrandswaard 2012 Debt Ratio 59% 80% 69% 65% 62% Netto schuld/ Exploitatie Netto schuld/ balanstotaal 56% 135% 85% 65% 77% 56% 45% 47% Schuld-evolutie 194-258 14 Plaats op de Deloitte ranglijst 303 256 231 Netto schuld per inwoner 1.759 n.v.t. 1.622 1.364 1.378 12
Schuldenpositie Landelijk gemiddelde 2012 Kritische norm Albrandswaard 2012 Barendrecht 2012 Ridderkerk 2012 Debt Ratio 59% 80% 62% 62% 50% Netto schuld/ Exploitatie Netto schuld/ balanstotaal 56% 135% 77% 88% 53% 47% 35% 39% Schuld-evolutie 14 156 89 Plaats op de Deloitte ranglijst 231 242 211 Netto schuld per inwoner 1.759 n.v.t. 1.378 1.441 1.277 13
Aanwending externe financiering (x 1.000) Albrandswaard 2009 2010 2011 2012 Langlopende schulden 33.749 40.496 41.576 33.356 Werkkapitaal (vlottende passiva -/- vlottende activa) 3.359 1.475-6.051 518 Externe financiering 37.108 41.971 35.525 32.838 Kapitaalverstrekking deelnemingen 1.661 1.661 1.661 1.661 Uitgezette leningen 1.415 1.415 1.415 1.415 Overige uitzettingen > 1 jaar Grondexploitaties 11.649 12.440 12.594 14.349 Bijdrage aan activa in eigendom derden Inzet financiering FVA en GREX 14.725 15.516 15.670 17.425 Externe financiering ten behoeve van het voorzieningenniveau 22.383 26.455 19.855 18.449 Materiële vaste activa 48.017 48.639 46.404 46.841 Externe financiering in % materiële vaste activa 47% 54% 43% 39% 14
Aanwending externe financiering (x 1.000) Albrandswaard Barendrecht Ridderkerk 2012 2012 2012 Langlopende schulden 33.356 106.248 50.165 Werkkapitaal (vlottende passiva -/- vlottende activa) 518-6.140 9.969 Externe financiering 32.838 100.108 60.134 Kapitaalverstrekking deelnemingen 1.661 1.328 2.714 Uitgezette leningen 1.415 32.323 2.402 Overige uitzettingen > 1 jaar Grondexploitaties 14.349-3.520 26.696 Bijdrage aan activa in eigendom derden 27.032 Inzet financiering FVA en GREX 17.425 67.418 31.818 Externe financiering ten behoeve van het voorzieningenniveau 18.449 32.690 28.316 Materiële vaste activa 46.841 103.585 102.168 Externe financiering in % materiële vaste activa 39% 31% 28% 15
Reserves (x 1.000) Albrandswaard 2009 2010 2011 2012 Algemene reserve 7.353 1.156 1.067 9.154 Bestemmingsreserve 18.965 21.003 24.044 16.539 Resultaat na bestemming (1.775) (1.231 (15) 1.010 Totaal eigen vermogen 24.543 20.928 25.096 26.703 Eigen vermogen in % van balans 35% 29% 33% 36% Barendrecht 2009 2010 2011 2012 Algemene reserve 15.383 12.251 19.552 18.260 Bestemmingsreserve 30.680 34.911 26.623 24.656 Resultaat na bestemming (1.791) 604 1.304 3.688 Totaal eigen vermogen 44.272 47.766 47.479 46.404 Eigen vermogen in % van balans 31% 29% 25% 24% Ridderkerk 2009 2010 2011 2012 Algemene reserve 29.445 27.882 28.972 26.954 Bestemmingsreserve 32.360 35.321 36.322 38.456 Resultaat na bestemming 2.531 (583) 2.665 1.256 Totaal eigen vermogen 64.337 62.619 67.958 66.666 Eigen vermogen in % van balans 52% 47% 48% 45% 16
Vaste activa en reserves (x 1.000) Albrandswaard 2009 2010 2011 2012 (im)materiële vaste activa -/- reserves 23.474 27.711 21.308 20.138 (im)materiële vaste activa -/- reserves in % van de exploitatie (excl. stortingen reserves) 48% 58% 41% 45% Uitstaande geldleningen 1.415 1.415 1.415 1.415 Uitstaande geldleningen in % van langlopende aangetrokken leningen 17 4% 3% 3% 4% Barendrecht 2009 2010 2011 2012 (im)materiële vaste activa -/- reserves 44.860 45.071 49.383 58.633 (im)materiële vaste activa -/- reserves in % van de exploitatie (excl. stortingen reserves) 50% 59% 66% 76% Uitstaande geldleningen 17.979 17.507 32.760 32.323 Uitstaande geldleningen in % van langlopende aangetrokken leningen 30% 25% 32% 30% Ridderkerk 2009 2010 2011 2012 (im)materiële vaste activa -/- reserves 22.376 32.511 31.296 35.508 (im)materiële vaste activa -/- reserves in % van de exploitatie (excl. stortingen reserves) 23% 28% 29% 32% Uitstaande geldleningen 1.757 2.152 2.369 2.402 Uitstaande geldleningen in % van langlopende aangetrokken leningen 7% 6% 6% 5%
Grex NIEGG (Albrandswaard) (X 1.000) 18
Grex IEGG (Albrandswaard) (X 1.000) 19
Grex IEGG (Albrandswaard) (X 1.000) 01-jan- 12 Investering Desinves tering Te realiseren 31-dec-12 investeringen Te realiseren invest. in % van de totale invest. Te Te realiseren realiseren opbr. in % opbrengst en van de totale opbr. CW 010113 (pos) Overhoeken III 4.060 97 4.157 507 4% 5.100 42% 514 Centrum Poortugaal Centrum Rhoon AH Ontwikkeling 6 ha Poortland Wish Albrandswaard sedijk CW 010113 (neg) 2.172 191 2.362 1.136 20% 2.747 56% 646 2.576 249 1.618 1.207 1.642 44% 367 29% 2.159 748 162 911 3.106 72% 4.719 94% 640 73 50 123 202 62% 325 100% Totaal 9.630 749 1.618 8.760 Voorziening 4.521 4.761 6.592 13.258 1.154 2.805 20
Begroting 2014-2017 (x 1.000). Albrandswaard 2012 (w) 2013 2014 2015 2016 2017 Totale lasten 45.001 41.488 41.038 37.908 37.925 38.499 Resultaat voor bestemming 1.607 -/- 249 -/-878 -/- 244 -/- 220 124 Mutaties in de reserves 597 -/- 249 -/- 333 -/- 353 -/- 94 -/- 31 Resultaat na bestemming 1.010 0 -/- 545 109 -/- 126 155 Resultaat voor bestemming in % van totale lasten 3,6% -/-0,6% -/-2,1 -/-0,6% -/- 0,6% 0,3% Meerjaren begroting 2014-2017: eigen vermogen daalt in de periode 2014-2017 met 1,2 miljoen 21
Verloop eigen vermogen 2009 2017 (x 1.000). 30.000.000 Jaarrekening 2009-2012: eigen vermogen gestegen met 2,2 miljoen 25.000.000 20.000.000 15.000.000 10.000.000 Meerjaren begroting 2014-2017: eigen vermogen daalt in de periode 2014-2017 met 1,2 miljoen 5.000.000-2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 22
Resultaat voor bestemming (X 1.000) 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0-2.000 2008 2009 2010 2011 2012-4.000-6.000-8.000-10.000 Begroot resulltaat voor bestemming primair Begroot resultaat voor besetemming incl. wijz. Werkelijke resultaat voor bestemming 23
Vergelijking exploitatie (X 1.000) 24
Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.nl/about for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms. Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 150 countries, Deloitte brings world-class capabilities and high-quality service to clients, delivering the insights they need to address their most complex business challenges. Deloitte has in the region of 200,000 professionals, all committed to becoming the standard of excellence. This communication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, its member firms, or their related entities (collectively, the Deloitte Network ) is, by means of this publication, rendering professional advice or services. Before making any decision or taking any action that may affect your finances or your business, you should consult a qualified professional adviser. No entity in the Deloitte Network shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person who relies on this communication. 25