CDA Statenfractie Zeeland Postbus 436 4330 AK Middelburg 0118 631666 info@cdazeeland.nl Vragen ingevolge artikel 44 reglement van orde aan het College van Gedeputeerde Staten door het Statenlid J.R. Oudeman, namens de CDA- Statenfractie Ontvangen: 28 maart 2012 Onderwerp: Gevolgen schaliegasrevolutie voor Zeeuwse industrie Vragen: 1. Wat zijn de gevolgen van de schaliegasrevolutie voor de Zeeuwse (chemische) industrie? 2. Waarom is het college van GS het wel/niet met dhr. Huisman van Dow Benelux eens dat Europa onmiddellijk moet inzetten op schaliegas en dat het duurzame energiebeleid drastisch moet worden herzien? 3. Welke (andere) mogelijkheden ziet het college van GS om in te spelen op de schaliegasrevolutie, ten einde de concurrentiepositie van de Zeeuwse (chemische) industrie te versterken? 4. Welke gevolgen kan de ontwikkeling van schaliegas hebben voor Delta NV en ziet het college van GS een rol weggelegd voor Delta NV in het al dan niet bevorderen van de schaliegaswinning in Europa? 5. Waarom vindt het college van GS dat de ontwikkelingen rondom schaliegas wel/niet betrokken zouden moeten worden bij de totstandkoming van de aandeelhoudersstrategie voor Delta NV? Toelichting: Er wordt al enige tijd veel geschreven over de economische effecten van de grootschalige winning van schaliegas, met name in de VS. Gisteren (27-03-2013) publiceerde Het Financieele Dagblad een interview met de CEO van DOW Benelux, Willem Huisman. In de VS weet het bedrijf te profiteren van het goedkopere schaliegas, waar men in Europa juist last van heeft. Het CDA is zich bewust van de milieu- en gezondheidsrisico s die de winning van schaliegas met zich mee kan brengen. Daarover zijn ook al eens schriftelijke vragen gesteld door de SP. Maar de winning van schaliegas heeft ook economisch grote gevolgen. In het interview geeft Willem Huisman aan op welke manier: Dow heeft veel fabrieken in de VS, voor hen is het een geweldige kans. In Europa zitten we qua concurrentievermogen nu op de achterbank van een behoorlijk lange auto. Wij zijn nu het lelijke eendje van de firma Dow. Onze marges zijn laag door hoge energieprijzen. Het lijkt er dus op dat Europa op één of andere manier wel moet inspelen op de schaliegasrevolutie, om concurrerend te kunnen blijven. Dat geld met name voor gebieden met industrieën die sterk afhankelijk zijn van energie(prijzen), zoals de chemische industrie. In Zeeland is de chemische industrie een belangrijke sector, die het door recente
faillissementen toch al zwaar heeft. Daarom vraagt het CDA aan het college van GS om in kaart te brengen wat de gevolgen zijn voor Zeeland en welke oplossingsrichtingen zij ziet. Middelburg, 28 maart 2012 Jeffrey Oudeman Bijlage 1: Wij zijn nu het lelijke eendje binnen de firma Dow Chemical Het Financieele Dagblad 27 maart 2013
Bijlage 1: Wij zijn nu het lelijke eendje binnen de firma Dow Chemical Het Financieele Dagblad 27 maart 2013 Wij zijn nu het lelijke eendje binnen de firma Dow Chemical Gijs den Brinker en Michel de Groot woensdag 27 maart 2013, 01:34 update: woensdag 27 maart 2013, 11:55 ANP Schaliegas zorgt voor een kloof binnen Dow Chemical. Het Amerikaanse chemieconcern profiteert in eigen land volop van het goedkope gas dat een belangrijk bestanddeel is voor veel chemische processen. In Europa liggen de gasprijzen tot drie keer hoger en moet het bedrijf keihard knokken om de internationale concurrentie het hoofd te bieden. Inzet schaliegas in Europa Het leeuwendeel van de 2100 man personeel in de Benelux werkt bij de Dow in Terneuzen, midden in de economisch kwetsbare regio Zeeuws-Vlaanderen. In hoeverre de Nederlandse fabrieken winstgevend zijn, wil bestuursvoorzitter Willem Huisman van Dow Benelux niet zeggen. Wel roept hij op tot een onmiddellijke inzet op schaliegas in Europa en een drastische herziening van het duurzame energiebeleid. Als fabrieken gesloten moeten worden, zou dat wel eens hier kunnen zijn. Hoe vaak overlegt u met het management in de VS? Maandelijks.
Geen prettige gesprekken zeker. Ze weten dat Europa door een heel moeilijke periode gaat. Het is niet wat zijn jullie slecht!, maar hoe gaan we ermee om?. Wij hebben onze targets en die worden gecontroleerd. Best wel vaak. Wat merkt Dow van de schalierevolutie? Dow heeft veel fabrieken in de VS, voor hen is het een geweldige kans. In Europa zitten we qua concurrentievermogen nu op de achterbank van een behoorlijk lange auto. Wij zijn nu het lelijke eendje van de firma Dow. Onze marges zijn laag door hoge energieprijzen. Wat betekent dat voor Europa en Nederland specifiek? In Europa wordt door de holding nauwelijks geïnvesteerd. Het beetje geld dat wij nog krijgen, is voor onderhoud en projecten die noodzakelijk zijn om te voldoen aan wetgeving. Vorig jaar hebben we een fabriek in Delfzijl moeten sluiten en in Terneuzen zijn we gestopt met de productie van styrofoam voor isolatieplaten voor de bouw. Verwacht u ontslagen in Terneuzen? Niet onmiddellijk, maar we concurreren op een internationale markt. We exporteren veel, naar Europa, maar ook erbuiten. Daar kom je mensen tegen die soortgelijke producten maken in de Verenigde Staten, het Midden-Oosten en ook het Verre Oosten. Het is keihard knokken. We proberen creatief om te gaan met onze middelen, bijvoorbeeld door samen te werken met andere bedrijven. Zo trekken we samen op met energiebedrijf Delta bij de ombouw van een kolen- naar een biomassacentrale. Dow gaat proberen uit de biomassa chemische bestanddelen te winnen voordat ze in de verbrandingsoven belanden. De hoge gasprijs treft bedrijven als Dow Chemical en Sabic dubbel. Zij gebruiken gas ook in warmtekrachtkoppelinginstallaties (wkk), in feite kleine elektriciteitscentrales, om warmte op te wekken voor de chemische processen. De overtollige stroom wordt verkocht, maar brengt in de huidige stroommarkt bar weinig op. Huisman: Het is huilen met de pet op. Ziet u een uitweg voor Europa? We moeten schaliegas zo snel mogelijk op een verantwoorde manier gaan winnen. Dat het gewoon een energiebron is, bewijzen de VS. Is groene energie de oplossing? Europa heeft een probleem met zijn duurzame energiedoelen. Er zijn 27 verschillende interpretaties. In Duitsland heeft gesubsidieerde groene stroom
bijvoorbeeld voorrang op het net, waardoor goedkopere vormen van energie (gascentrales en wkk s, red.) moeten vechten om te overleven. Het geld dat het Europese emissiehandelssysteem oplevert, wordt bovendien gebruikt om gaten te dichten op begrotingen van landen. Dat geld zouden ze moeten investeren in onderzoek om wind- en zonne-energie goedkoper te maken. Nu overleven die twee alleen maar door subsidies. En als dat niet gebeurt? Dan wordt er niet geïnvesteerd in de maakindustrie. Als die verdwijnt, heb je een veel groter probleem. Werkloze mensen zullen om ondersteuning vragen. Dan komen we in een sociale crisis.