projectpresentatie V2.0 18.10.2016 een vooruitblik op:
#0 de eerste IJsselbiënnale In de zomer van 2017 is het zover. Dan vindt de eerste editie van de IJsselbiënnale plaats. Een groot evenement dat de IJsselvallei en de daarin liggende Hanzesteden, voor binnen- en buitenlands publiek in de schijnwerpers zet. De IJsselbiënnale brengt een ode aan de IJssel en de IJsselvallei door van Doesburg tot aan Hattem/Zwolle een route van ruim 25 kunstwerken te realiseren. De werken zijn speciaal voor hun plek gemaakt en vertellen het verhaal van die plek. Samen met een rijk en gevarieerd activiteitenprogramma vormt de biënnale een brede publiekstrekker voor dit bijzondere gebied. In deze presentatie nemen we u in 7 stappen mee in onze droom, die in 2013 is ontstaan en in 2017 werkelijkheid wordt. Mieke Conijn Kunstenlab
#1 het vertrekpunt Tijdens de IJsselbiënnale laten de kunstenaars ons de regio op een andere, nieuwe manier zien. De IJssel is de ruggengraat van de IJsselvallei, gelegen tussen de Veluwe en de Sallandse Heuvelrug. Het vormt de verbinding van Gelderland en Overijssel. De Hanzesteden zijn de parels aan de ketting. De IJsselvallei is geografisch bekend. En hoewel de IJssel al eeuwenlang onderwerp is voor schilders en schrijvers, is de regio op het gebied van (cultuur)toerisme relatief minder ontwikkeld. Zo blijkt uit onderzoek. Kunst biedt de mogelijkheid het landschap op een andere manier te beleven. De ingreep van een kunstenaar (ook al is dit een tijdelijke ingreep) voegt veel waarde toe. De kunstenaar laat ons de wereld op een andere, nieuwe manier zien. Kunst kan maatschappelijke thema s visualiseren en voor een groot publiek zichtbaar maken. Kunst kan signaleren, agenderen en becommentariëren. De IJsselbiënnale versterkt de identiteit en de beleving van het gebied. Met een sociaal (participatie en ontmoeting) en economisch (toerisme en recreatie) resultaat als gevolg. Het is een vorm van waarde-creatie die met relatief bescheiden investeringen tot stand komt.
#2 onze doelstelling We zetten een inhoudelijk sterk kunstprogramma neer dat de regio in de schijnwerpers zet en een (inter) nationaal publiek aantrekt. Wij willen...... een kwalitatief hoogwaardig kunstproject realiseren dat de IJsselvallei verbindt... de doelgroepen op een nieuwe manier laten kijken naar de IJsselvallei en de mogelijkheden binnen het gebied.... de regio profileren in Nederland en ver daarbuiten. Culturele partners in het gebied sterker profileren (duurzame bekendheid).... (cultuur) toerisme binnen- en naar de regio versterken. Werkgelegenheid in de regio bevorderen (economie).... bijdragen aan debat over klimaatsverandering en de maakbaarheid van het landschap.
#3 de koers De eerste editie van de IJsselbiënnale staat in het teken van klimatologische veranderingen. Als gevolg van de klimatologische veranderingen wereldwijd is ook de IJssel de afgelopen jaren ingrijpend veranderd. De uitvoering van het programma Ruimte voor de Rivier heeft een grote impact op de bewoners in het gebied. Mensen moesten verhuizen, bestemming van gronden zijn gewijzigd, elektriciteitsmasten zijn waar mogelijk boven waterniveau gelift. En als de voorspellingen kloppen - is dit nog maar het begin Hoe ver gaan wij met de maakbaarheid van het landschap? En betekent dat steeds opnieuw een andere loop en rol van de IJssel? Hoe leven, wonen en werken we in de verre toekomst met de rivier? We vragen kunstenaars in te gaan op oorzaken en gevolgen van klimatologische veranderingen in de IJsselvallei. Onderwerpen die aan bod kunnen komen zijn: de maakbaarheid van de natuur; het effect van hoog water en overstromingen op de IJsselvallei; de nieuwe kansen voor de regio en de inwoners door klimatologische veranderingen. Dit kan leiden tot kunstwerken met dromen en wensbeelden, wetenschappelijke experimenten of nietsontziende doemscenario s. Visies op innovatieve woonvormen, nieuwe diersoorten en hele andere vormen van land- of waterbouw. De IJsselbiënnale sluit aan op belangrijke (internationale) ambities. De Nieuwe Hanze Initiatief om de economische positie van de regio te verbeteren en de samenwerking met Duitsland te versterken. In de geest van het oude Hanzeverbond. Hanzestedenlijn De Hanzestedenlijn wordt internationaal gepromoot als één van de zeven metrolijnen die interessant zijn voor toeristische bezoekers aan ons land. Internationale Hanzedagen Feestelijke viering van de Internationale Hanzedagen in juni 2017 in Kampen. Met veel aandacht voor toerisme/recreatie, cultuur en economie.
#4 voor wie: cultuurtoerisme De IJsselbiënnale biedt een unieke gelegenheid om een breed publiek kennis te laten maken met kunst in de buitenruimte. Zodat we de IJsselvallei met haar prachtige Hanzesteden als als samenhangende regio op de kaart zetten. De IJsselbiënnale verrast, zet aan tot denken, vermaakt en beweegt mensen. Dit heeft effect voor de steden, culturele partners en de regio in het algemeen. Kunst wordt mede ingezet om het cultuurtoerisme in Oost-Nederland te versterken. De IJsselbiënnale wil dan ook een nieuwe cultuur-toeristische trekker vormen in Oost-Nederland, waarbij er allerlei kansen liggen voor verblijfsrecreatie en arrangementen. Het evenement zal zich in de zomermaanden afspelen van juni t/m september. Het publiek kan langs de kunstwerken wandelen, fietsen of zich verplaatsen per auto, trein en boot (met speciale bootarrangementen). De route sluit aan op reeds bestaande wandel- en fietsroutes zoals het Hanzestedenpad. Vanuit die routes kun je uitstapjes maken naar de Hanzesteden en de culturele- en landschappelijke hoogtepunten in de omgeving.
#4 voor wie: de bezoeker We zetten in op een diversiteit aan doelgroepen. Elk met hun eigen interesses in kunst & cultuur én met andere onderwerpen/ thema s. We maken hiervoor gebruik van het SmartAgent/Recron-model van belevingswerelden: ondernemend paars & creatief rood ingetogen aqua rustig groen cultuurzoeker Grote interesse in- en actieve zoektocht naar kunst & cultuur (bv. concerten, voorstellingen, musea, educatie, monumenten) cultuurganger Op een ontspannen manier genieten van kunst & cultuur (bv. culturele fiets/wandelroutes en evenementen, ook wel musea) cultuurkijker Op zoek naar zorgeloos tijdverdrijf (even weg uit dagelijkse beslommeringen), latente behoefte aan cultuur, met name erfgoed
#4 voor wie: de regio economie en bedrijven educatie en informatie De IJsselbiënnale biedt iedereen de mogelijkheid op de een of andere wijze aan te haken. We nodigen kunstenaars uit om samen te werken met bedrijven in de regio. Onder meer dienstverlening, gebiedsontwikkeling, water- en natuurbeheer of de maakindustrie kan zich hierdoor nadrukkelijk profileren. In de werken kunnen hun materialen, producten en innovaties op een verrassende manier onder de aandacht worden gebracht. We bieden volop mogelijkheden voor educatie en informatie. We werken hierin samen met lokale en regionale partners, waaronder cultuurhistorische partners, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Natuur en Milieu Overijssel. Die met hun concept van Expeditie Uiterwaard deelneemt. landschap en erfgoed De IJsselvallei is rijk aan cultuurhistorisch erfgoed en beschikt over een mooi, gevarieerd landschap met brede uiterwaarden. Publiek dat voor de IJsselbiënnale komt maakt automatisch kennis met de historische en landschappelijke parels van dit gebied: soms gebruikt de kunstenaar het als decor, soms is het letterlijk het onderwerp van een kunstwerk. kunst en cultuur recreatie en toerisme Wie voor het een komt, wil ook het andere bezoeken. Daarom werken we samen met alle mooie en interessante musea, beeldentuinen, theaters, muziekcentra en tentoonstellingsruimtes in de regio. We bieden kansen voor restaurants, cafés, campings, B&B, hotels, VVV s, en evenementenorganisaties. Zij kunnen zowel inhoudelijk aanhaken, als inspelen op het evenement met arrangementen.
#5 de uitvoering: beeldende kunst De werken die getoond worden tijdens de IJsselbiënnale zijn speciaal voor hun plek gemaakt en vertellen het verhaal van die plek. De ruim 25 tijdelijke kunstwerken van de IJsselbiënnale worden speciaal voor de plek gemaakt door kunstenaars uit binnen- en buitenland. Het wordt een verrassende mix van bekende namen en nieuwkomers. Dit maakt de IJsselbiënnale toegankelijk voor zowel de verfijnde kunstliefhebber als voor het grote publiek. De kunstenaars maken installaties, beelden of doen ingrepen in het landschap die een echte verbinding aangaan met hun omgeving. Ze voegen een betekenislaag toe in de omgeving: spannend, poëtisch, verhalend, monumentaal of juist subtiel. We vinden talentontwikkeling belangrijk, juist in zo n ambitieus evenement. Daarom vragen we enkele gerenommeerde kunstenaars elk een jonge, talentvolle kunstenaar uit te nodigen en, zoals de vroegere meester/gezel, te begeleiden. Op een aantal locaties in de IJsselvallei gaan kunstenaars enkele maanden aan het werk, om zich zo optimaal te laten inspireren door het landschap, de bewoners en hun verhalen. Door deze Artist in Residence wordt de IJsselbiënnale al in het najaar zichtbaar.
#5 de uitvoering: locatiekeuze De nabijheid van de rivier is de belangrijkste voorwaarde voor de keuze van locaties voor de buitententoonstelling; de IJssel moet te zien, te ruiken of te voelen zijn. de beoogde locaties hebben een directe relatie tot de rivier: uiterwaarden en strekdammen, sluizen en gemalen, inlaten, uitlaten en nevengeulen...... maar ook cultuurhistorische plekken, zoals molens en steenfabrieken. Plekken waarvan het ontstaan en functioneren samenhingen met de nabijheid van het water. rondom de 4 grotere steden (Doesburg, Zutphen, Deventer en Zwolle/Hattem) zullen steeds 2-3 aansprekende kunstwerken te zien zijn, bij de kleinere kernen daartussen 1-2 werken. met goed geplaatste kunstwerken op strategische locaties (bijvoorbeeld bij bruggen en pontjes) wordt een totale route vormgegeven. De IJsselbiennale bestaat uit drie, elkaar versterkende programmalijnen: 1 een hoogwaardige buitententoonstelling, 2 geflankeerd door interessante tentoonstellingen in de musea en beeldentuinen in het gebied 3 én een lokaal gedragen activiteitenprogramma. Waarmee we aansluiten op bestaande en nieuwe activiteiten in het gebied.
#6 verwachting: financiële verwachting bezoekers en besteding We streven naar een bereik van 75.000 bezoekers in het eerste jaar (2017), oplopend naar 300.000 in de 3e editie. 75.000 bezoekers = gemiddeld 625 bezoekers/dag 60.000 uit de regio (75%) 45.000 besteden EUR 7,50 pp = EUR 337.500 15.000 besteden EUR 40 pp = EUR 600.000 15.000 van buiten de regio (25%) 12.000 pp. komen 1 dag en besteden EUR 40 pp = EUR 480.000 3.000 pp. komen 2 dgn (verblijven 1 nacht) en besteden pp 2 x EUR 40/dg + 1 x overnachting a EUR 40/pn = EUR 120/pp = EUR 360.000 Totale besteding bij 75.000 bezoekers: EUR 1,75 mio (afgerond) Dit project speelt zich voor een belangrijk deel af in de openbare ruimte. Voor het publieksbereik is deze grote zichtbaarheid essentieel. Een toevallige ontmoeting met een kunstwerk in de openbare ruimte verleidt de kijker tot een verder bezoek. In onze (conservatieve) prognose van 75.000 bezoekers tijdens de eerste editie van de IJsselbiënnale, toont de berekening op basis van kengetallen een verwachte besteding in de regio van ca. 1,75 miljoen. Naast de toevallige bezoeker is er de gerichte bezoeker. Hierbij is niet alleen de Nederlandse consument in beeld, maar nadrukkelijk ook de Duitse en Belgische. Bezoekerscijfers ter vergelijking: Deventer op Stelten trekt jaarlijks tussen de 120.000 en 140.000 bezoekers in 4 dagen,
#7 partners zijn onder meer de organisatie De IJsselbiënnale wordt georganiseerd door stichting IJsselbiënnale i.o. en is een initiatief van Kunstenlab. Stichting IJsselbiënnale i.o. werkt nauw samen met ruim 50 partners uit Oost-Nederland vanuit landschap, ruimtelijke ordening, overheden, Hanzesteden, cultuur, erfgoed en meer. Heeft u vragen of wilt u partner worden? Neem contact op met Mieke Conijn: Stichting IJsselbiënnale i.o. p.a. Kunstenlab Havenplein 20 7411 ME Deventer tel. 0570 611848 e-mail: info@ijsselbiennale.nl www.ijsselbiennale.nl