Inhoud 1. Inleiding 9 1.1 Identiteit, identiteitsgegevens en hun registratie 9 1.2 Terminologische onduidelijkheid 14 1.3 Vormen van toegang tot informatie/documenten in veelheid 16 1.4 De specifieke relatie tussen identiteitsgegevens aanwezig in de bevolkingsregisters en het Rijksregister en de invloed hiervan op de toegangsregeling 19 2. De akten en registers van de burgerlijke stand en de bevolkingsregisters sensu latu als bron van informatie 23 2.1 De burgerlijke stand 23 2.1.1 Het wezen van de burgerlijke stand 23 2.1.2 De organisatie van de burgerlijke stand via akten en registers 24 2.2 De bevolkingsregisters in de ruime zin van het woord 25 2.2.1 Een historisch overzicht 26 2.2.2 De finaliteit van de bevolkingsregisters in de ruime zin van het woord 30 2.2.3 De inhoud van de bevolkingsregisters in de ruime zin van het woord 32 2.2.3.1 De inhoud van het bevolkings- en vreemdelingenregister 32 2.2.3.2 De inhoud van het wachtregister 39 3. De toegang tot de akten en registers van de burgerlijke stand en van de bevolkingsregisters geplaatst binnen algemene juridische kaders 43 3.1 Een eerste algemeen kader: de openbaarheidswetgeving 44 3.1.1 De analyse van artikel 32 van de Grondwet 44 3.1.1.1 Het universele karakter van het grondrecht 44 3.1.1.2 Het voorwerp van het grondwettelijk verankerde recht 45 3.1.1.3 De aard van het recht van toegang gegarandeerd door artikel 32 Gw. 48 3.1.1.4 De wijze waarop het recht gewaarborgd door artikel 32 Gw. kan worden uitgeoefend 48 3.1.1.5 Een subjectief recht met directe werking 49 3
4 3.1.1.6 Een grondrecht waarvoor in principe geen belang moet worden aangetoond 49 3.1.1.7 Een grondrecht waarvan de uitoefening aan procedureregels kan worden onderworpen 50 3.1.1.8 Een grondrecht waarop beperkingen mogelijk zijn 50 3.1.1.9 Een grondrecht met een bevoegdheidsverdelende regel 54 3.1.1.10 De dubbele natuur van artikel 32 van de Grondwet 60 3.1.2 Verschillende vormen van toegang in de verschillende openbaarheidsregelgevingen 60 3.1.3 De toepasselijke openbaarheidswetgeving en hun invloed op het recht van toegang tot en het recht op correctie op de akten en registers van de burgerlijke stand en op de bevolkingsregisters in de algemene zin van het woord 62 3.1.3.1 De betrokken akten en/of registers zijn bestuursdocumenten 62 3.1.3.2 De regeling is in overeenstemming met de bevoegdheidsverdelende regels van artikel 32 van de Grondwet 65 3.1.3.3 De toegangsregeling vindt zijn grondslag in een formele wettekst 66 3.1.3.4 Proceduregels mogen niet van dien aard zijn dat ze het recht van toegang ernstig bemoeilijken 67 3.1.3.5 Het recht van toegang houdt een inzagerecht en een recht van toegang in 68 3.1.3.6 Geen belang vereist op grond van de openbaarheidswetgeving 69 3.1.3.7 De bijzondere regeling moet eng worden geïnterpreteerd 69 3.2 Een tweede omkadering: artikel 22 van de Grondwet en artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens 70 3.2.1 Het grond/mensenrecht vervat in artikel 22 van de Grondwet en artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens 71 3.2.2 Voorwaarden waaronder een inmenging op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer mogelijk is 72 3.2.2.1 Beperkingen mogelijk op grond van artikel 8 EVRM 72
3.2.2.2 Beperkingen mogelijk op grond van artikel 22 van de Grondwet en specifieke elementen eigen aan artikel 22 van de Grondwet 74 3.2.3 Een recht van persoonlijke toegang op grond van artikel 8 EVRM 76 3.2.4 Gevolgen van het bestaan van een fundamenteel rechtelijke bescherming voor de persoonlijke levenssfeer voor het bestaan van een recht van toegang tot de akten en registers van de burgerlijke stand en van de bevolkingsregisters in de ruime zin van het woord 77 3.2.4.1 Niet alle persoonsgegevens opgenomen in de registers en akten van de burgerlijke stand en in de bevolkingsregisters vallen onder de bescherming van artikel 22 Gw. en artikel 8 EVRM 78 3.2.4.2 Voor zover gegevens uit de registers en akten van de burgerlijke stand en in de bevolkingsregisters onder de bescherming van artikel 22 van de Grondwet en artikel 8 EVRM vallen, vergen zij een wettelijke regeling 86 3.2.4.3 Voor informatie die de bescherming van artikel 8 EVRM en artikel 22 van de Grondwet geniet, geldt dat een inbreuk op die bescherming slechts rechtmatig is voor zover voldaan is aan de inhoudelijke voorwaarden van artikel 8 EVRM 87 3.3 Een derde omkadering in het regelgevende kader met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens 87 3.3.1 Voorwaarden waaraan de verwerking van persoonsgegevens is onderworpen 89 3.3.1.1 De kwaliteit van de verwerking 89 3.3.1.2 De toelaatbaarheid van de verwerking 93 3.3.1.3 De beveiliging van de persoonsgegevens 98 3.3.2 De rechten van de betrokkene 100 3.3.2.1 Het recht van toegang 103 3.3.2.2 Het correctierecht 105 3.3.2.3 Het recht op verzet 106 3.3.2.4 De rechtsbescherming bij het niet respecteren van de rechten 107 3.3.3 De verhouding tussen de algemene regelgeving ten opzichte van bijzondere regels die de verwerking van persoonsgegevens regelen 110 3.4 Tegenstrijdige algemene kaders of toch weer niet? 112 5
3.5 De verhouding tussen openbaarheid van bestuur, bescherming van de persoonlijke levenssfeer en verwerking van persoonsgegevens 113 4. De toegang tot en de verbetering van de akten en registers van de burgerlijke stand 119 4.1.1 Een principieel verbod op rechtstreekse raadpleging 119 4.1.2 Een recht van toegang onder de vorm van uittreksels en afschriften 120 4.1.2.1 Een recht van publieke toegang 121 4.1.2.2 Andere toegangsrechten 122 4.1.2.3 Specifieke vereisten gesteld aan de eensluidende afschriften en uittreksels 123 4.1.2.4 De mogelijkheid van gewone afschriften van akten van de burgerlijke stand 124 4.1.2.5 De vergoedingsregeling van de toegang tot de akten en registers van de burgerlijke stand 124 4.2 De regels voor het corrigeren van de akten en registers van de burgerlijke stand 125 4.2.1 De akte is nog niet definitief 125 4.2.2 De verbetering van materiële vergissingen 125 4.2.3 De verbetering van andere fouten 126 5. De toegang tot en de verbetering van de bevolkingsregisters in de ruime zin van het woord 127 5.1 De toegangsregeling tot de bevolkingsregisters in ruime zin 127 5.1.1 Inleiding 127 5.1.2 Het recht van toegang tot de bevolkingsregisters 128 5.1.2.1 Het recht van toegang tot de bevolkingsregisters en het vreemdelingenregister 128 5.1.2.2 Het recht van toegang tot het wachtregister 133 5.1.3 Het verkrijgen van informatie uit de bevolkingsregisters in de ruime zin van het woord 133 5.1.3.1 Het verkrijgen van informatiegegevens uit de bevolkingsregisters en uit de vreemdelingenregisters 135 5.1.3.2 Het verkrijgen van informatiegegevens uit het wachtregister 171 5.2 Het recht op verbetering van de bevolkingsregisters, het vreemdelingenregister en het wachtregister 178 5.2.1 Het recht op verbetering van de bevolkingsregisters en het vreemdelingenregister 178 5.2.1.1 De aard van het recht op verbetering 178 6
5.2.1.2 De aanvraag 179 5.2.1.3 De behandeling van de aanvraag 179 5.2.1.4 Vergoeding? 180 5.2.1.5 De bekendmaking van de verbetering 180 5.2.1.6 Sancties bij niet respecteren van het recht op verbetering 180 5.2.1.7 Rechtsbescherming 180 5.2.2 Het recht op verbetering van het wachtregister 181 6. Het recht van persoonlijke toegang tot en het recht op verbetering van de bevolkingsregisters vergeleken 183 6.1 Het recht van persoonlijke toegang tot de bevolkingsregisters vergeleken 183 6.2 Het recht op verbetering door de betrokkene van zijn eigen gegevens in de bevolkingsregisters vergeleken 185 7