Wijzigingen Bouwbesluit 2012 Steunpunt Handhaving Overijssel Basismodule - inleiding Programma voor vanmiddag Waarom een nieuw Bouwbesluit? Wijzigingen in definities & procedures Verbouwvoorschriften De belangrijkste wijzigingen in vogelvlucht Vragen aan u vooraf: Wat is uw ervaring met het Bouwbesluit tot nu toe? Waar moet ik vandaag vooral op in gaan? Welke specifieke vragen heeft u? Inleiding Bouwbesluit 2012 Bouwbesluit 1992: prestatie-eisen woningen, kantoor, logies Bouwbesluit 2003: conversie naar tabelstructuur, prestatieeisen alle functies Bouwbesluit 2012: Groot onderhoud Omzetting van BB2003 naar BB2012: beleidsneutraal met +++++ en ------ een nieuwe aanpak, nieuwe begrippen, andere berekeningen, correcties en aanpassingen Bouwbesluit 2003 versus 2012 1
Doelstellingen Vergroten samenhang bouwregelgeving Verminderen regeldruk (30% minder regels) Verbeteren toegankelijkheid / leesbaarheid Uitgangspunten Harmonisatie met Europese regelgeving Verdergaande energiezuinigheid Groeiende aandacht voor gezondheid en milieu Doelstellingen en uitgangspunten EU-richtlijnen Woningwet Wabo Besluit wegtunnels (Barvw) Bouwbesluit 2003 Gebruiksbesluit Bouwverordening Bouwbesluit 2012 Bijlagen Regeling Bouwbesluit NEN Samenvoeging diverse besluiten Bouwbesluit 2003: bouwtechnische voorschriften Besluit brandveilig gebruik bouwwerken: gebruiksvoorschriften Besluit aanvullende regels veiligheid wegtunnels: tunnelveiligheid voorschriften Bouwverordening: Bereikbaarheidseisen Voorschriften nutsvoorzieningen Voorschriften voor het uitvoeren van bouw- en sloop- werkzaamheden Integratie in Bouwbesluit 2012 2
Bouwbesluit 2012 Staatsblad 2011-416 + Veegbesluit Staatsblad 2011-676 + Ministeriele regeling Bouwbesluit 2012 stcrt-2011-23914 + Wijzigingsbesluit + Wijzigingsregeling Inwerkingtreding bij Koninklijk besluit Waar bestaat Bouwbesluit 2012 uit? Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 Hoofdstuk 6 Hoofdstuk 7 Hoofdstuk 8 Hoofdstuk 9 Algemene bepalingen Veiligheid Gezondheid Bruikbaarheid Energiezuinigheid en Milieu Installaties Gebruik bouwwerken, open erven en terreinen Bouw- en sloopwerkzaamheden Overgangs- en slotbepalingen Bijlage Brandmeld- en ontruimingsalarminstallatie Nieuwe hoofdstukindeling Bouwbesluit 2012 Nieuwe termen en definities 3
BB2012 Art. 1.2 Twee systemen in één nieuw besluit: Bezettingsgraad bleek in de praktijk (te) ingewikkeld Leidt tot vereenvoudiging aansturingstabellen In overeenstemming met gebruiksvoorschriften Leidt personenbenadering tot zwaardere eisen? Beleidsneutraal: Nieuwbouw: midden Ventilatie: onderwaarde! Brand: onderwaarde! Bestaande bouw: boven Personenbenadering BB2012 Art. 1.2 Gebruiksfunctie Minimum aantal personen per m² VG 1 Woonfunctie nvt 2 Bijeenkomstfunctie A voor aanschouwen van sport 0,3 B andere gebruiksfunctie 0,125 Celfunctie 3 A voor bezoekers 0,125 B andere celfunctie 0,05 Gezondheidszorgfunctie 4 A met bedgebied 0,125 B andere gezondheidszorgfunctie 0,05 5 Industriefunctie nvt Let op: minimum aantal personen! Maximum: artikel 7.13 (4 pers. per m 2 ) 6 Kantoorfunctie 0,05 7 Logiesfunctie 0,05 8 Onderwijsfunctie 0,125 9 Sportfunctie nvt 10 Winkelfunctie nvt 11 Overige gebruiksfunctie nvt 12 Bouwwerk geen gebouw zijnde nvt Personenbenadering (tabel 1.2) BB2012 Art. 1.1 Gebruiksgebied = vergelijkbaar met oude verblijfsgebied Functiegebied = gebruiksgebied waar kenmerkende activiteiten plaatsvinden, geen verblijf voor personen Verblijfsgebied = gebruiksgebied voor het verblijven van personen Bedgebied = verblijfsgebied met een of meer bedruimten Nieuwe en gewijzigde basisbegrippen 4
Functie- en verblijfsgebied 2/1 kap woning Uitwerking: gebruiksgebied 2/1- kap woning Uitwerking: functie- en verblijfsgebied 2/1-kap woning 5
Niveau van voorschriften Nieuwbouw: het oprichten van een bouwwerk Regulier bouwwerk -> nieuwbouweisen van toepassing Let op: Bouwwerk of Te bouwen bouwwerk? Tijdelijk bouwwerk: Op het bouwen van een tijdelijk bouwwerk zijn wat betreft de hoofdstukken 2 tot en met 6 de voorschriften voor een bestaand bouwwerk van toepassing, tenzij in de desbetreffende afdeling voor een voorschrift anders is aangegeven Nieuwbouw Verbouw: geheel of gedeeltelijk vernieuwen of veranderen of het vergroten van een bouwwerk Artikel 1.12 regelt welke voorschriften van toepassing zijn Nieuwbouw tenzij anders is aangegeven Wat bijna altijd het geval is! Verbouw 6
Voorbeeld: Artikel 4.4 Verbouw Op het geheel of gedeeltelijk vernieuwen ( ) zijn de artikelen 4.2 en 4.3 van overeenkomstige toepassing, waarbij in plaats van het in die artikelen aangegeven niveau van eisen bij de breedte en de vloeroppervlakte wordt uitgegaan van het rechtens verkregen niveau en bij de hoogte van 2,1 m. nieuwbouwniveau Rechtens verkregen niveau Specifiek niveau, aangegeven met grenswaarde (minimaal best. bouw)..tenzij anders aangegeven.. Niveau van de voorschriften: Rechtens verkregen niveau (nagenoeg overal van toepassing) Specifiek niveau (gedefinieerd door grenswaarde, met als ondergrens niveau voor bestaande bouw) Niveau voor nieuwbouw (overige gevallen) Ontheffing komt te vervallen! Niveau wordt niet meer bepaald door het bevoegd gezag Verbouw BB2012 Art. 1.1 Het niveau dat een gevolg is van de toepassing op enig moment van de relevante op dat moment van toepassing zijnde technische voorschriften en dat niet lager ligt dan het niveau van de desbetreffende voorschriften voor een bestaand bouwwerk en niet hoger dan het niveau van de desbetreffende voorschriften voor een te bouwen bouwwerk Samengevat: kwaliteitsniveau van een rechtmatig gebouwd bouwwerk dat: feitelijk aanwezig is voor de verbouwing naar onderen is begrensd door het niveau voor bestaande bouw naar boven is begrensd door het niveau voor nieuwbouw Rechtens verkregen niveau 7
Tijdens de nieuwbouw? Bestaande woning R c =1.0? Net opgeleverde nieuwbouwwoning? Voorbeeld: dakkapel op zolder Geef het gebouw de nieuwe functie Voldoet het gebouw aan de voorschriften voor bestaande bouw van de NIEUWE functie? Ga het gebouw gebruiken voor de nieuwe functie Pas het gebouw aan op basis van de verbouwvoorschriften Pas stroomschema Toe te passen niveau bij verbouw toe Herbestemmen? Artikel 4 Ww Indien een bouwwerk [..] gedeeltelijk wordt vernieuwd, veranderd of vergroot, zijn de voorschriften, bedoeld in artikel 2, voor zover zij betrekking hebben op dat bouwen, slechts van toepassing op die vernieuwing, verandering of vergroting. TK 2005-2006, 29392, nr. 14 Overigens zijn die nieuwbouwvoorschriften dan alleen van toepassing op die bouwingreep en dus niet op de delen van dat bouwwerk die ongewijzigd blijven." Herbestemmen? 8
Is er een artikel verbouw? Toe te passen niveau bij verbouw (hoofdstuk 1 tot en met 5) Voorschriften nieuwbouw van toepassing Wordt artikel verbouw aangestuurd? (zie tabel!) Voorschriften bestaande bouw gegeven bij betreffende afdeling? Voorschriften bestaande bouw van toepassing Geen voorschriften van toepassing Rechtens verkregen niveau voorgeschreven? Bestaat betreffende deel van het bouwwerk al? Bepaal het huidige kwaliteitsniveau op basis van bestaand onderdeel bouwwerk Is er een minimale eis? Kwaliteitsniveau < voorschriften bestaande bouw? Kwaliteitsniveau > voorschriften nieuwbouw? Kwaliteitsniveau < minimale eis? Minimale eis van toepassing Bestaande bouw eis van toepassing nieuwbouweis van toepassing Huidige kwaliteitsniveau van toepassing Rechtens vekregen niveau Laten we hier eens gaan wonen Herbestemmen? Nieuwe en gewijzigde onderwerpen Bouwbesluit 2012 9
Niet gemeenschappelijk deel van een woonfunctie waarin zich vijf of meer wooneenheden bevinden Wooneenheid: gedeelte van de gebruiksfunctie bestemd voor afzonderlijke bewoning (hoofdverblijf) Wooneenheid:één of meer kamers Aantal personen per wooneenheid kan meer dan één zijn Woonfunctie voor kamergewijze verhuur Gezamenlijke ruimte staat binnen één gebruiksfunctie ten dienste van: Een wooneenheid: Gedeelte woonfunctie voor kamergewijze verhuur, bestemd voor afzonderlijke bewoning Een cel: Voor enkel persoon of afzonderlijke groep personen bestemd gedeelte van celfunctie Een logiesverblijf Voor enkel persoon of afzonderlijke groep personen bestemd gedeelte van logiesfunctie Gemeenschappelijke en gezamenlijke ruimte Één gebruiksfunctie (woonfunctie) Wooneenheid (kamer) GEZAMENLIJKE verkeersruimte (Afbeelding: ministerie BZK) BB2012 Art. 5.2 Nieuwe norm NEN 7120: (EnergiePrestatie Gebouwen - EPG) Gelijkwaardige oplossingen bij NEN 5128 opgenomen in NEN 7120 EMG (NVN 7125): mogelijkheid gebruik gebiedgebonden maatregelen, zoals stadsverwarming, windmolens, collectieve warmtepompen e.d. EPC woonwagen = 1,30 Energie Prestatie Gebouwen 10
BB2012 Afd. 5.3 Kwantificering van de milieuprestatie van woonfuncties (geen woonwagens) en kantoorfuncties met GO > 100m² Geen prestatie-eis. Verdere voorschriften mogelijk via Regeling Bouwbesluit. Wat doet u er mee? Nagaan of de berekening is aangeleverd Nagaan of het de juiste berekening is Geen inhoudelijk oordeel of normstelling Feitelijk een indieningsvereiste Milieuprestatie BB2012 Afd. 6.12 Een gebouw: veilig onderhoud mogelijk anders (gebouwgebonden) voorzieningen Verantwoordelijkheid van de aanvrager Wat doet u er mee? Aanvrager dient checklist gebouwonderhoud in bij aanvraag omgevingsvergunning bouwen Nagaan of invulling overeenstemt met het gebouw Geen oordeel over juistheid gekozen oplossing i.r.t. ARBO Veilig onderhoud gebouwen Procedures en voorschriften Bouwbesluit 2012 11
Van Gebruiksbesluit Bouwbesluit 1.5 Gebruiksmelding vereist als: Gelijkwaardige oplossing installaties (h 6) of gebruik (h 7); Bouwwerk bestemd voor gelijktijdige aanwezigheid > 50 personen (niet voor woning/wegtunnel motorrijtuigen); Woonfunctie voor kamergewijze verhuur Procedure melding gelijk gebleven Verloopt via Omgevingsloket online Gebruiksmelding (ongewijzigd) Melding is geen vergunningaanvraag Geen respons noodzakelijk (wel ontvangstbevestiging) Geen procedure in de Awb Geen weigeringsgronden Geen leges Wanneer is een melding een melding? Een volledige melding Een juiste melding Onjuist / onvolledig? GEEN melding Termijnen starten dus ook niet! Intermezzo: de melding Van Bouwverordening Bouwbesluit 2012 Procedurele voorschriften in paragraaf 1.6+1.7 Inhoudelijke voorschriften in hoofdstuk 8 Minder voorschriften dan bouwverordening Meldingsprocedures storten van beton en Werken bij lage temperaturen geschrapt Het bevoegd gezag kan aanvullende voorwaarden stellen (Wabo art. 2.22, lid 2) Voorschriften Bouwbesluit 2012 werken rechtstreeks Voorschriften bouwen en slopen 12
Voorgeschreven stukken aanwezig op bouw Uitzetten bebouwingsgrenzen Melding aanvang: Aanvang bouwwerkzaamheden Benodigde ontgravingswerkzaamheden Uiterlijk twee werkdagen voor aanvang Melding beëindiging: Uiterlijk op de dag van beëindiging Procedure bouwwerkzaamheden ( 1.6) Sloopvergunning Bouwverordening vervalt Artikel 2.2, eerste lid, onderdeel a van de Wabo Bouwbesluit 2012: sloopmelding Veilig slopen en asbest Overige sloopstelsels blijven bestaat! Monumenten Beschermde stads- of dorpsgezichten Bestemmingsplan Procedure sloopwerkzaamheden ( 1.7) Sloopmelding: Sloopafval > 10 m3 (redelijke inschatting), of Verwijderen van asbest Niet bij: seizoensgebonden bouwwerk handhaving en artikel 13 Woningwet spoedgevallen (oordeel bevoegd gezag) Procedure sloopwerkzaamheden ( 1.7) 13
Procedure (schriftelijk): Sloopmelding vier weken voor aanvang Afwijking vijf werkdagen: asbest bij mutatie- /reparatieonderhoud Indieningsvereisten identieke aan vereisten sloopvergunning (art. 1.26, 6 e lid) Procedure sloopwerkzaamheden ( 1.7) Melding ontslaat je niet van plicht om te voldoen aan Bouwbesluit en Asbestverwijderingsbesluit Indiening via Omgevingsloket online Nadere voorwaarden mogelijk Ter voorkoming van hinder en gevaar Afzetten terrein, afwerking gebouwen, verkeerstromen, etc. Procedure sloopwerkzaamheden (paragraaf 1.7) Veiligheidsplan: Nota van toelichting -> alleen van toepassing bij: De grotere bouw- of sloopprojecten Omgevingsvergunningplichtige bouwactiviteiten Meldingplichtige sloopwerkzaamheden Maatregelen: Afscheiden en afsluiten van het terrein Bereikbaarheid en bruikbaarheid van bluswater- en andere openbare voorzieningen Veiligheid en beperking van hinder (hoofdstuk 8) 14
Maatregelen (2): Stallen, afsluiten of opbergen van materieel en materiaal Waarborgen van de verkeersveiligheid Voorkomen van vallende objecten Geluidhinder (circulaire bouwlawaai) Grenswaarde langdurige geluidshinder (7:00-19:00 uur) Dagwaarde 60 db(a) > 60 db(a) > 65 db(a) > 70 db(a) > 75-80 db(a) Maximale onbeperkt 50 dagen 30 dagen 15 dagen 5 dagen blootstellingsduur Veiligheid en beperking van hinder (hoofdstuk 8) Trillingshinder Grenswaarde gesteld aan langdurige trillingshinder Stofhinder Voorkomen zichtbare stofverspreiding buiten het bouwterrein Grondwaterstand Afvalscheiding Veiligheid en beperking van hinder (hoofdstuk 8) Bouwbesluit 2012 Enkele inhoudelijke wijzigingen Brandveiligheid + Vathorst 15
Nieuwe begrippen: BB 2003 BB 2012 brandcompartiment rookcompartiment subbrandcompartiment brandcompartiment subbrandcompartiment beschermd subbrandcompartiment Overige wijzigingen: Alle woningen voortaan in één brandcompartiment (incl nevenfuncties); BC industriefunctie naar 2500 m2 (incl. 100 m 2 nevenfuncties) Begrippen brandveiligheid Voorschriften ter beperking van de (verdere) uitbreiding van brand Brandcompartimenten (afd. 2.13) Subbrandcompartimenten (afd. 2.14) Sub-BC alleen bij slaapfuncties Voorschriften ter beperking van de verspreiding van rook Rookcompartimenten (afd. 2.16) Vluchten uit kantoorgebouw Vluchten uit logiesgebouw Voorschriften om te kunnen vluchten naar een veilige plaats Rookcompartimenten (afd. 2.16) Vluchten binnen RC/sub-BC (afd. 2.17) Vluchtroutes vanaf toegang RC/sub-BC (afd. 2.18) 2 rookvrije vluchtroutes vanaf toegang RC/sub-BC, tenzij 1 route voldoet aan bepaalde voorwaarden uitgang RC Brandveiligheid BB 2003 BC RC (bij logiesgebouw tevens subbc) Loopafstand binnen RC/subBC Vluchtroute (vanaf uitgang RC) (Afbeeldingen: ministerie BZK) Voorschriften ter beperking van de uitbreiding van brand Brandcompartimenten (afd. 2.10) Voorschriften ter beperking van de verdere uitbreiding van brand en verspreiding van rook Subbrandcompartimenten (afd. 2.11) Voor alle functies (u-bouw) Beschermd subbc (afd. 2.11) Voor slaapfuncties (u-bouw) Vluchten uit kantoorgebouw Vluchten uit logiesgebouw Voorschriften om te kunnen vluchten naar een veilige plaats Vluchtroute (afd. 2.12) Vanaf elk punt van een voor personen bestemde vloer. Bij een 2 e vluchtroute vervallen zwaardere eisen Brandveiligheid BB 2012 BC Sub BC (bij logiesgebouw tevens beschermd sub BC) Vluchtroute (Afbeeldingen: ministerie BZK) 16
Vluchtroute: route die begint in een bij personen bestemde ruimte, uitsluitend voert over vloeren, trappen of hellingbanen en eindigt op een veilige plaats zonder dat gebruik hoeft te worden gemaakt van een lift. Beschermde vluchtroute: (was: rookvrij) beschermde route waarvoor aanvullende eisen gelden (alleen bij nieuwbouw, uitsluitend door verkeersruimten) Extra beschermde vluchtroute: (was: rook- en brandvrij) beschermde vluchtroute waarvoor aanvullende eisen gelden (niet in een brandcompartiment) Veiligheidsvluchtroute: extra beschermde vluchtroute alleen bereikbaar via een niet besloten ruimte Begrippen rondom vluchten Veiligheid hoger indien vluchtroute langer Van toepassing indien er één vluchtroute is Eisen aan vluchtroute (2.102): binnen subbc Beschermde, extra beschermde en veiligheidsvluchtroute (2.103 t/m 2.105) Eisen aan tweede vluchtroute ( 2.106) Bij twee vluchtroutes: 2.103 t/m 2.105 NVT! Vluchtroute en doorstroomcapaciteit (2.107 en 2.108) gelden voor alle vluchtroutes Toepassen voorschriften vluchten subb C subbc BC BC BC Vluchtroute Beschermde vluchtroute Extra beschermde vluchtroute of veiligheidsvluchtroute Één versus twee vluchtroutes 17
Artikel 2.108: capaciteit per onderdeel Opening: 135 personen/m/min Deur 135 : 110 personen/m/min Deur 90 en gang: 90 personen/m/min Trap: 45 personen/m/min Doorstroomcapaciteit Voldoe je niet aan doorstroomcapaciteit? Opvangcapaciteit, zoals beschreven in MR Geldt alleen voor nieuwbouw Globale opzet: Na 1 minuut: uit bedreigd compartiment Na 3,5 minuut uit opvangruimte Na 6 minuten uit naast gelegen ruimte (BC) Na 15 minuten uit gebouw Opvang- en doorstroomcapaciteit Optrede woonfunctie 188 mm 185 mm Kolom B trap vervallen Doorstroomcapaciteit maatgevend! Afmetingen aangepast Breedte tredevlak 50 mm (was 170 mm) Breedte trap U-bouw 0,8 m (was 1,1 m) Hoogte boven trap U-bouw 2,1 m (was 2,3 m) Vervallen max. hoogte van 4 meter voor overige gebruiksfunctie Bordes 0,8 x 0,8 (was 1,1x1,1 of 1,2 x1,2 m) Trap 18
Nieuwbouw woonfuncties: openingen in afscheiding maximaal 200 mm (was 500) Overklauterbaarheid NIET geschrapt Woningwet per 1-4-12: installaties meenemen Radiatoren zijn OOK opstap (Afbeeldingen: ministerie BZK) Afscheidingen van vloer, trap, hellingbaan Rc 3,50 m²k/w (was 2,5 m²k/w) U 2,20 W/m²K (was 4,2 W/m²K) Verlaging per 1-1-2013? Geldt voor alle gebouwfuncties, behalve overige gebruiksfuncties Toepassing HR+-glas verplicht Let op bij dakkapellen, paneelconstructies, voorzetwanden, etc. Verbouw: rechtens verkregen niveau met minimum Rc = 1,3 m²k/w Thermische isolatie Ten minste een van de vereiste beweegbare delen in de uitwendige scheidingsconstructie van een verblijfsruimte is een beweegbaar raam Dus geen deur? Spuivoorziening (Afbeeldingen: ministerie BZK) 19
Beperking installatiegeluid woonfunctie, kinderopvang, onderwijsfunctie Maximaal 30 db in woning, max. 35 db kinderopvang en onderwijs ventilatie (MV/WTW) en verwarming (CV/WP) Aandachtspunten ontwerp: Installaties op open zolderruimten kast Eisen opstelplaatsen (bevestigen aan zwaardere wanden) Beperking te hoog debiet afzuigpunt Installatiegeluid Alleen bij nieuwbouw woonfunctie Gemeenschappelijk bij kleine woningen < 40 m 2 1 / 1,5 m 2 per woning Onafhankelijk afmetingen woning Berging: Minimaal 5 m² groot, 1,8 m br. en 2,3 m h Bereikbaar vanaf openbare weg, aansluitend terrein of gemeenschappelijke verkeersruimte Buitenruimte Minimaal 4 m² groot, 1,5 m breed Bereikbaar vanuit VG woning Buitenberging en -ruimte Informatiebrochures overheid (www.rijksoverheid.nl/bouwregelgeving) Congres Bouwbesluit 2012 : 25 april 2012 (www.congresbouwbesluit.nl) www.rijksoverheid.nl/bouwregelgeving Helpdesk bouwregelgeving Adviescommissie praktijktoepassing brandveiligheidsvoorschriften h.vanegmond@geregeld.eu Meer informatie 20