Geweld achter de voordeur Van preventie tot nazorg Annette van Delft Senior beleidsadviseur Huiselijk geweld is: Geweld in de privésfeer door partners, ouders, kinderen, andere familieleden en huisvrienden. Geweld in afhankelijkheidsrelaties. Vormen van geweld Kindermishandeling Huiselijk geweld Seksueel geweld Eergerelateerd geweld Ouderenmishandeling Vrouwelijke genitale verminking 1
Omvang van de problematiek (1) 45% van de bevolking heeft ooit te maken gehad met herhaald huiselijk geweld, als slachtoffer, pleger of getuige. (onderzoek Van Dijk, 1997) Omvang van de problematiek (2) Jaarlijks zijn 100.000 kinderen getuige van huiselijk geweld tussen ouders Bijna de helft loopt verhoogd risico op gedragsproblemen 30-60% van deze kinderen is zelf slachtoffer Huiselijk geweld: gevolgen Individueel emotioneel/psychisch sociaal psychosomatisch somatisch Maatschappelijk Kosten: 150 miljoen euro Onveiligheid thuis, en dus ook op straat? Probleem door generaties heen 2
Geweld achter de voordeur moeilijk herkenbaar. Redenen om te zwijgen: Schaamte/verlegenheid Angst voor ontdekking door partner Economische afhankelijkheid Wens om familie bij elkaar te houden Onbekendheid met alternatieven Gebrek aan ondersteuning omgeving Huiselijk geweld, complex terrein Het komt overal voor Vaak sprake van symptoombestrijding Wat is de oorzaak van het geweld? Problemen vaak complex SHG en AMK geven advies Seksueel geweld (1) Onderzoek in 2009: Slachtoffers: >50% van vrouwen tussen 15-70 jaar heeft ervaring met seksueel geweld Bij mannen 20 % Meer doden in huiselijke kring dan in het criminele circuit 3
Seksueel geweld (2) Plegers: Merendeel plegers is bekende/familie van het slachtoffer Vrouwelijke s.o. vooral ex-partners, buurtgenoot of vage kennis Mannelijke s.o. vooral buurtgenoot, vriend(in) of vage kennis Seksueel geweld (3) Binnen huiselijk geweld vaak seksueel geweld. Keten h.g. en s.g. grotendeels dezelfde Specifieke aanpak en deskundigheid nodig vanwege traumatisering Seksueel geweld (4) Wordt weinig (h)erkend in de hulpverlening Niet standaard onderwerp van intake gesprek Deskundigheid ontbreekt Schroom/taboe bij hulpverlener Schaamte bij slachtoffer 4
Preventie (1) Tot nu toe onderbelicht Kost geld en effect is vaak onduidelijk Bestuurders: resultaat nodig op korte termijn Neiging om snel iets nieuws te proberen Preventie (2) Voor gemeenten en organisaties geldt: Geef preventie een kans Begin niet (te) snel aan iets nieuws Gemeenten: betrek vindplaatsen Vindplaatsen: bespreekbaar maken Ontwikkelingen. Wet tijdelijk huisverbod (1) Sinds 1 januari 2009, in sommige gemeenten later. De (vermoedelijke) pleger wordt voor 10 dagen uit huis geplaatst. Verlengen kan. Maatregel opgelegd door burgemeester. Politie taxeert risico. Hulpverlening start meteen aan hele systeem. 5
Wet tijdelijk huisverbod (2) Door de tijdsdruk (10 dagen)maakt de WTHV de lacunes in de hulpverlening zichtbaar. Samenwerking, afstemming binnen het gezinssysteem Aansluiting hulpverlening na WTHV is probleem Wet tijdelijk huisverbod (3) Staat niet los, is onderdeel van het beleid huiselijk geweld Is een snelkookpan. Zet het reguliere beleid onder druk Gemeenten moeten regievoeren, sturen Nazorg Wanneer stopt zorg voor een gezin? Cirkel is doorbroken, zeker bij de WTHV, mits er goede hulpverlening is. Pilot WTHV Venlo. Nog 1 jaar nazorg. Lijkt recidive te beperken. 6
Sluitende en uitvoerbare aanpak (1) Eén gezin, één plan Ketensamenwerking is wezenlijk Afstemming Vertrouwen in elkaars kwaliteiten Sluitende en uitvoerbare aanpak (2) Preventie: herkennen, bespreekbaar maken Aanpak: coördinatie van alle hulpverlening Nazorg: niet te snel loslaten Voor meer informatie: www.movisie.nl www.seksueelgeweld.info www.huiselijkgeweld.nl www.ouderenmishandeling.nl www.watiseer.nl www.meldcode.nl Utrecht, 2011 7