Renovatiepact Werkgroep BEN definitie 3 de vergadering 18 maart 2015, Brussel Ann Collys Wina Roelens De opdracht Doel renovatiepact: alle bestaande residentiële gebouwen BEN in 2050 Sneller renoveren Dieper renoveren, in één of meerdere stappen, tot BEN niveau Uitwerken via 6 werkgroepen: januari-juni 2015 BEN-definitie bestaande bouw & LT-doelstelling Goede actievoorbeelden Geïntegreerd beleidskader Financiering Verplichtingen Communicatie 1
De opdracht Bedenken wat onder een bijna-energieneutrale bestaande residentieel gebouw moet worden verstaan. Geen kantoren, scholen, ziekenhuizen, handel, rusthuizen.. Wel studentenkamers Verschillende vragen: Aan welke verwachtingen moet BEN-definitie voldoen? Hoe de BEN definitie uitdrukken? Op welk niveau ligt de lat? Vooraf Resultaat van deze werkgroep = niet-bindend advies Beslissing in stuurgroep/kabinet. Belang van interne terugkoppeling steun vragen voor voorstel op stuurgroep Dit proces: Jullie ideeën capteren zodat ze mee op tafel liggen op moment van beslissing. Hoe meer consensus, hoe meer slaagkans van resultaat => we streven naar zo breed mogelijk gedragen voorstel. Belangrijk om vandaag met kennis die je nu hebt, de best mogelijke inschatting voor je organisatie te maken. 2
Aanpak werkgroep BEN-definitie Wie? Wat? 1 Vooraf Elke organisatie Voorbereiding 2 29 januari Werkgroep Verkennen 3 30/01-22/02 Elke organisatie Consolideren eigen voorstel 4 23 februari Werkgroep Samenvoegen 5 24/02-17/03 Elke organisatie Aanvullen gezamenlijk voorstel 6 18 maart Werkgroep Uitdiepen en kiezen 7 30 maart Stuurgroep Ann Wina BEN-definitie voorstellen Eerste vergadering 3
Tweede vergadering Agenda vandaag 1. Besluiten 2. BEN definitie bestaande bouw: 3 openstaande vragen 3. BEN definitie bestaande bouw: - ambitieniveau 4
1. Principes - besluiten Opzet: een aantal aanbevelingen/besluiten uit besprekingen tot nu toe aftoetsen wat het standpunt is van uw organisatie. Hoe? Korte toelichting per besluit Nadien: keuze op blad aanduiden. Akkoord Neutraal Niet-akkoord 1. Principes - besluiten 1. Eis aan minimale energetische prestaties voor bestaande bouw op lange termijn is nodig o.w.v.: uitdagingen op vlak van energie en klimaat; het aandeel van de bouwsector in het totale energieverbruik; en de globaal zeer slechte prestaties van het bestaand gebouwenpark. 5
1. Principes - besluiten 2. Situatie bij bestaande bouw verschilt sterk per gebouw. <=> nieuwbouw: vergelijkbare startsituatie ambitieuze doelstellingen voor Vlaamse gebouwenpark combineren met maatschappelijk haalbare doelstellingen op niveau individuele woning. gedifferentieerde aanpak nodig bv. BEN-niveau = minimum voor iedereen BEN+-niveau voor wie een stap verder wil/kan gaan 1. Principes - besluiten 3. Eenvoudige communicatie belangrijk BEN-niveau bestaande bouw = maatregelenpakket EN 4. Prestatiebenadering want maatregelenpakket zal niet overal passen BEN-niveau bestaande bouw = energieprestatie-indicator Equivalente maatregelen op maat specifieke woning. 6
1. Principes - besluiten 5. BEN-niveau bestaande bouw heeft positieve effecten op woonkwaliteit en gezondheid stabiliteit, vocht, veiligheid basiscomfort binnenklimaat 1. Principes - besluiten 6. Een wijziging van de BEN-definitie wordt gekoppeld aan investeringszekerheid. Geen extra verplichtingen voor wie BEN-niveau bereikte vóór de wijziging/aanscherping BEN-definitie; De nieuwe definitie is enkel voor gebouwen die geen BEN vorige definitie zijn. 7
1. Principes - besluiten Tijd om keuze aan te duiden: Akkoord Neutraal Niet-akkoord Vergeet ook niet naam organisatie in te vullen. 2. BEN-niveau bestaande bouw: voorstel Voorstel per organisatie 4 voorstellen 1 per groep 1 voorstel 8
2. BEN-niveau bestaande bouw: voorstel maatregelenpakket Energieprestatieindicator BEN definitie 2 equivalente invullingen: vandaag enkel energieprestatie-indicator Energieprestatie-indicator E-peil kan ook een equivalent alternatief worden. 2. BEN-niveau bestaande bouw: voorstel Globale energieprestatie-indicator in combinatie met: 1.? minimale deeleisen voor de gebouwschil (U-waarden, R-waarden, gebouwschilindicator.)? 2.? minimum aandeel hernieuwbare energie/geen hernieuwbare energie? 3.? deeleisen voor ventilatie, oververhitting en kwaliteit? Ambitieniveau energieprestatie-indicator komt straks in deel 3 aan bod. 9
2. BEN-niveau bestaande bouw: voorstel 3 vragen 3 groepen doorschuiven: Pro en contra oplijsten Gebouwschil Hernieuwbare Woonkwaliteit binnenklimaat 20 15 15 2. BEN-niveau bestaande bouw: voorstel Resultaten delen: Gebouwschil Hernieuwbare Woonkwaliteit binnenklimaat 3 3 3 10
2. BEN-niveau bestaande bouw: voorstel Stemmen: akkoord neutraal niet akkoord: De BEN-definitie bestaande bouw bevat: 1. minimale deeleisen voor de gebouwschil 2. minimum aandeel hernieuwbare energie 3. deeleisen voor ventilatie, oververhitting en kwaliteit Gebouwschil Hernieuwbare Woonkwaliteit binnenklimaat Toelichting resultaten kostenoptimum Marijke 10 : focus op : Voor welke gebouwen onderzocht Wat was het startpunt van die gebouwen qua E-peil Resultaten bij kostenoptimaal renoveren en ingrijpend renoveren Pallet aan kostenoptimale oplossingen van tot Rapport studie: http://www.energiesparen.be/bouwen-en-verbouwen/epbvoor-professionelen/epb-regelgeving/epb-evaluatie studie kostenoptimale EPB-eisen renovatie residentieel 11
Selectie referentiegebouwen op basis van: Constructiejaar Geometrische karakteristieken (Tabula) Beschermd volume Compactheid Bruto-vloeroppervlakte Set: 2 rijwoningen 1 halfopen woning 2 vrijstaande woningen 1 appartementsgebouw Rijwoning 1 (Arbeiderswoning) 1970 Licht geïsoleerd dak en gevel Oud dubbel glas CV gas K 101 / E 190 NEBrv 168 kwh/m² 12
Rijwoning 1 (Arbeiderswoning) Optimum (macro) - Ref + kelder (R=3) + plat dak (R=2) Nieuwe ramen (Ug=1,1) CV gas condensatieketel K 74 / E 110 NEBrv 132 kwh/m² 1970 Licht geïsoleerd dak en gevel Oud dubbel glas CV gas K 101 / E 190 NEBrv 168 kwh/m² Rijwoning 1 (Arbeiderswoning) Ingrijpende renovatie (macro) - Opt+ gevels (R=3,8) + dak (R=3,8) Nieuwe ramen (Ug=1,1) CV gas condensatieketel, C++ K 41 / E 61 NEBrv 60 kwh/m² 1970 Licht geïsoleerd dak en gevel Oud dubbel glas CV gas K 101 / E 190 NEBrv 168 kwh/m² 13
Rijwoning 2 (Herenhuis) 1920 Ongeïsoleerd (massieve muur) Enkel glas Plaatselijk, gas K 140/ E 209 NEBrv 179 kwh/m² Rijwoning 2 (Herenhuis) Kostenoptimum (macro) / IR - Ref+ gevels (R=3,2) + dak (R=4,4) + kelder (R=3) Nieuwe ramen (Ug=1,0) Plaatselijk (gas), C++ K 36 / E 63 NEBrv 42 kwh/m² 1920 Ongeïsoleerd (massieve muur) Enkel glas Plaatselijk, gas K 140/ E 209 NEBrv 179 kwh/m² 14
Halfopen woning 1950 Ongeïsoleerd (spouwmuur) Enkel glas Plaatselijk, stookolie K 138 / E 230 NEBrv 218 kwh/m² Halfopen woning Kostenoptimum (macro) / IR - Ref+ gevels (R=2,2) + zolder (R=5,7) Nieuwe ramen (Ug=1,1) CV gas condensatieketel, C++ K 52 / E 76 NEBrv 78 kwh/m² 1950 Ongeïsoleerd (spouwmuur) Enkel glas Plaatselijk, stookolie K 138 / E 230 NEBrv 218 kwh/m² 15
Vrijstaande woning 1 (architecturale woning) 1970 Ongeïsoleerd (spouwmuur) Oud dubbel glas CV, stookolie K 127 / E 248 NEBrv 303 kwh/m² Vrijstaande woning 1 (architecturale woning) Kostenoptimum (macro) - Ref+ gevels (R=2,05) Nieuwe ramen NOW (Ug=1,1) Warmtepomp K 79 / E 65 NEBrv 205 kwh/m² 1970 Ongeïsoleerd (spouwmuur) Oud dubbel glas CV, stookolie K 127 / E 248 NEBrv 303 kwh/m² 16
Vrijstaande woning 1 (architecturale woning) Ingrijpende renovatie (macro) - Opt+ dak (R=2) Nieuwe ramen NOW (Ug=1,1) Warmtepomp K 63 / E 56 NEBrv 170 kwh/m² 1970 Ongeïsoleerd (spouwmuur) Oud dubbel glas CV, stookolie K 127 / E 248 NEBrv 303 kwh/m² Vrijstaande woning 2 (fermette) 1985 Licht geïsoleerd dak en gevel (spouw) Oud dubbel glas CV, stookolie K 75 / E 144 NEBrv 138 kwh/m² 17
Vrijstaande woning 2 (fermette) Kostenoptimum (macro) - Ref Ref CV, gas condensatieketel K 75 / E 119 NEBrv 138 kwh/m² 1985 Licht geïsoleerd dak en gevel (spouw) Oud dubbel glas CV, stookolie K 75 / E 144 NEBrv 138 kwh/m² Vrijstaande woning 2 (fermette) Ingrijpende renovatie (macro) - Ref + gevel OZW (R=3) + dak (R=6) Nieuwe ramen N (Ug= 1,1) condensatieketel, C++, PV 3,75kWp K 48 / E 59 NEBrv 77 kwh/m² 1985 Licht geïsoleerd dak en gevel (spouw) Oud dubbel glas CV, stookolie K 75 / E 144 NEBrv 138 kwh/m² 18
Overzicht Kostenoptimum Ingrijpende Renovatie Arbeiderswoning K101 / E190 K74 / E110 K41 / E61 Herenhuis K140 / E209 K36 / E63 K36 / E63 Halfopen K138 / E230 K52 / E76 K52 / E76 Architecturale woning K127 / E248 K79 / E65 K63 / E56 Fermette K75 / E144 K75 / E119 K48 / E59 Standpunten in kaart brengen Met kennis die je vandaag hebt (dus je bent er niet aan gebonden) Methode om snel in kaart te brengen. Denk eerst na. Pas na signaal naar ambitieniveau gaan E30 E50-60 E70-80 E90-100 19
Tot slot Bedankt voor fijne medewerking en jullie input; Steun voor voorstel via stuurgroep; Wie wil, kan nog een idee kwijt. Tot ziens in een volgende werkgroep; VRAGEN energie@vlaanderen.be MEER INFO www.energiesparen.be/renovatiepact 20