HET KOMPAS ChristenUnie Hellendoorn Algemene beschouwingen programmabegroting 2015
Algemene beschouwingen programmabegroting 2015. Inleiding: Voorzitter, in deze tijd hebben we een duidelijk kompas nodig, een kompas dat perspectief biedt en een kompas dat onzekerheid bestrijdt. Dat hebben we niet alleen nodig vanwege de situatie in de rest van de wereld of in Nederland, nee ook in ons eigen Hellendoorn zijn veel mensen onzeker over de grote hervormingen in de zorg en op de arbeidsmarkt. En er zijn nog altijd veel mensen op zoek naar werk! Mensen maken zich zorgen over hun woning die onder water staat of om het feit dat ze geen woning kunnen vinden. Die onzekerheid bracht mijn fractie er afgelopen voorjaar toe om aan die onzekerheid iets te doen door onze verantwoordelijkheid te nemen en in dus in deze coalitie te stappen. Daarmee zijn ook wij verantwoordelijk voor dit college zoals het er nu zit. Dit college dat vandaag haar eerste begroting met ons behandelt en hiermee het beleid voor het komende jaar vast stelt! Ik realiseer me dat we daarmee ook verantwoordelijk zijn voor een aantal stevige ingrepen. En ik zeg het er ook eerlijk bij: het schuurt soms maar niets doen is in deze tijd is geen optie. Voor de ChristenUnie zie ik geen andere keuze dan actief betrokken te zijn bij besluiten. Een tijd van onzekerheid vraagt niet om polarisatie, maar om samenwerking en om het aanpakken van de verschillende kwesties die spelen of gaan spelen in Hellendoorn. Geef geloof een stem Bij het zoeken naar antwoorden op de uitdagingen van deze tijd laten wij ons als christenen leiden door de Bijbel. De Bijbel gaat o.a. over het handelen van mensen in tijden van crisis en het kiezen van de juiste weg daarin. Die weg gaan zal soms betekenen dat het anders moet dan het nu gaat. Dat is misschien niet altijd makkelijk, maar zeker niet vreemd. De God van de Bijbel is bepaald niet van het alles houden zoals het is. De Bijbel heeft een bevrijdende boodschap die hoop geeft voor de toekomst. God ziet naar deze wereld om, houdt van ons en heeft een zwak voor het zwakke. Hij nodigt ons uit om in navolging van Jezus Christus die compassie handen en voeten te geven en te leven tot eer van Hem. Dat motiveert ons om ons in te zetten, in het volle besef dat christenen in de politiek deel uit maken van een beweging van christenen die ook op tal van andere plaatsen in de samenleving hun geloof een stem geven. Die bereid zijn verantwoordelijkheid te nemen en samen te werken voor een betere samenleving. Wij geloven dat God dit van ons wil: recht doen, trouw zijn, en nederig de weg gaan die God van ons vraagt (Micha 6:8). Met deze insteek kijken we naar de begroting van 2015. 1
Ten eerste, wil ik stil staan bij het feit dat Hellendoorn trots mag zijn dat het tot een van de veiligste gemeenten van Nederland behoort! En dat willen we graag zo houden! Het kompas voor de komende jaren hierbij is het onlangs vastgestelde veiligheidsbeleid 2015-2018 met als motto Samen=Veiliger! Hiermee maken we werk van het aanpakken van: - Woninginbraken - Overlast gevende jeugdgroepen - Huiselijk geweld - Verkeer - Fietsendiefstal Volgens de ChristenUnie zijn dit goede en werkbare uitgangspunten. Ten tweede, wil ik stil staan bij participatie, het woord van deze tijd. De gemeente Hellendoorn zou tot de koplopers van de Nederlandse gemeenten behoren als het gaat om overheidsparticipatie. De gemeente zou regelmatig vragen hierover krijgen van andere gemeenten en we organiseren hierover bijeenkomsten. Kunt u ons als raad vertellen in welke gemeenten u geweest bent om hierover te vertellen en welke voorbeelden u hebt gegeven? Dat kan voor ons, als raad, een stimulans zijn. Als we op dit gebied koploper onder de Nederlandse gemeenten zijn, willen we als raad graag weten waarom dit zo is! Aansluitend op participatie noem ik als derde punt de hervormingen: Volgend jaar worden drie grote hervormingen effectief. De nieuwe jeugdzorg. De nieuwe WMO. En de wet langdurige zorg. Veel taken en verantwoordelijkheden liggen dan bij de gemeente Hellendoorn. Juist ook vanuit de gedachte dat we zo mensen beter recht kunnen doen. Het college heeft gelukkig niet de illusie dat het werk er op zit omdat de besluiten genomen zijn. Het begint nu pas. Hier gaat veel geld mee gemoeid. Geld dat goed moet landen! Dat geld moet gaan naar mensen en instellingen die het nodig hebben. Maar dan zijn we er nog niet. Er is onzekerheid. Er zijn incidenten. Onbedoeld kunnen mensen in de knel komen. Er is regie nodig. Zeker in de aanvangsfase. Om dit alles in goede banen te leiden hebben we een goed werkend kompas nodig en daarom hebben we vorige week als raad en college afgesproken dat er voortdurend monitoring plaats vindt van het gevoerde beleid. En als blijkt dat een tussentijdse aanpassing van beleid noodzakelijk is, zal hieraan op dat moment uitvoering worden gegeven. Als ChristenUnie zullen we dit dan ook kritisch blijven volgen. 2
Ten vierde, en ik gaf het in mijn inleiding al aan, zijn er veel mensen in onze gemeente die zich zorgen maken over hun werk en inkomen. Ook hierbij is een duidelijk kompas nodig. Als kompas hanteert het college hiervoor een aantal doelen. Eén van die doelen is zorgen voor minder (jeugd) werkloosheid door het stimuleren van de werkgelegenheid. Hiervoor wil het college samen met het bedrijfsleven een plan van aanpak maken. Een goede zaak! Kan de verantwoordelijk wethouder daarom aangeven hoe zij denkt dit aan te pakken en wanneer kunnen wij als raad dit plan tegemoet zien? Als raad staan we midden in de maatschappij. Ziet u kansen voor ons als raad de werkgelegenheid te stimuleren? Ten vijfde, het vangnet. Ook ziet het college, net als de ChristenUnie, de nut en noodzaak in van een vangnet. Het hulpfonds en steunpunt minima zijn hierbij onmisbaar. We complimenteren het college dan ook met het feit dat deze organisaties hun financiële steun behouden! Verder zijn ook Stichting BOOM en de voedselbank onmisbaar voor een goed vangnet. De ChristenUnie vind het dan ook een goede zaak dat het college met deze organisaties in contact blijft. Bij een goed vangnet hoort ook het huisvesten van statushouders. Onze gemeente moet naar alle waarschijnlijkheid in 2015 meer statushouders huisvesten. Welke proactieve maatregelen hebt u genomen of gaat u nemen om hier uitvoering aan te kunnen geven? Bovenal moeten het college en de raad er voor waken dat het vangnet geen hangmat wordt maar een springplank blijft in de goede richting! Ten zesde, De NoordZuidverbinding. En het lijkt wel of het kompas nu wat van slag raakt. De afgelopen jaren is er al heel veel over gezegd en zijn er meerdere besluiten over genomen. Zo is de aanleg van de weg al meerdere malen uitgesteld. Feitelijk had de weg er al moeten liggen. Nu hebben we een college dat op dit punt doorpakt. De huidige financiële situatie dwingt ons om de weg zeer versoberd aan te leggen. En zoals het altijd gaat met aanleggen van wegen zijn er voor en tegenstanders. Zo zijn er punten waarop je kunt besluiten de weg niet aan te leggen en zo zijn er punten waarop je kunt besluiten de weg wel aan te leggen. Hoe moeilijk dit besluit ook is wij volgen hierin het college. 3
Als zevende punt, sta ik graag stil bij het onderhoud van de wegen. Een punt waarop 150 duizend euro wordt bezuinigd. Een bezuiniging aan de harde kant waar de ChristenUnie achter staat. Wel heb ik daar nog de volgende opmerkingen over: a. In 2013 gaf u in de begroting 2014 aan dat op basis van onderzoek extra geïnvesteerd moest worden in het onderhoud aan bruggen en tunnels. De oudste bruggen zijn van voor de oorlog en niet berekend op de huidige verkeersbelasting. De Thomas Ainsworthbrug staat nu gepland voor 2015. Maar we lezen niets in de begroting van 2015 over het slechte onderhoud van andere bruggen en tunnels, is dit probleem even terzijde geschoven? b. Ondanks de forse bezuiniging op dit terrein wordt de verkeersveiligheid wel gegarandeerd. Wordt de veiligheid op de trottoirs ook voor de oudere en/of gehandicapte voetganger gegarandeerd? Ten achtste, Cultuur, recreatie en sport. Als kompas hanteert het college hiervoor 8 doelen. Zo wil men een nieuwe cultuurnota opstellen, de sportnota actualiseren en gaat het college op zoek naar mogelijkheden die het Ravijn aantrekkelijker maken. Stuk voor stuk goede punten waar wij als ChristenUnie achter staan. Kan de wethouder een tipje van de sluier oplichten over de wijze waarop zij denkt invulling te kunnen geven aan de Cultuurnota? Ook het toeristisch aantrekkelijk maken van deze gemeente is een van de doelen van het college. Een goed punt want recreatie en toerisme zijn belangrijke pijlers voor Hellendoorn. Hoe het college Hellendoorn eenduidig wil vermarkten is mij na het lezen van de begroting nog niet helemaal duidelijk. Kunt u daarom aangeven hoe u dit vermarkten handen en voeten wil gaan geven? Ten negende, valt mij de alinea herinrichting leefomgeving uit programma 6 op. Hierin staat o.a. dat we in 2015 het beheer van woonwagenstandplaatsen willen overdragen aan de woningstichting. Vanwaar deze stap? Om hoeveel standplaatsen gaat het? En heeft deze verandering nog gevolgen voor de woonwagenbewoners? Als tiende punt, wil ik graag stil staan bij het milieu en duurzaamheid. Een belangrijk thema voor de ChristenUnie. Als kompas wil het college duurzaamheid binnen de gemeente stimuleren. Waarvoor onze complimenten! Het college heeft de nodige ambities op het gebied van duurzaamheid, maar er zijn weinig middelen en capaciteit beschikbaar. Wij zijn dan ook benieuwd naar de vorderingen op dit terrein en dat zullen we dan ook nauwlettend in de gaten houden en waar nodig zullen we zelf met initiatieven komen. Zet het college zich in om m.b.t. de duurzaamheid ook subsidies binnen te halen? 4
Ten elfde, Maatschappelijke ondersteuning en zorg. Ik heb hier al aandacht aanbesteed bij punt 2 en 3 van mijn betoog. Maar ook benoem ik graag het punt vrijwilligers en mantelzorgers. Voor mantelzorg kies je niet. Bij vrijwilligerswerk is dat wel zo. Door ziekte, ouderdom, verslaving etc. kan iedereen op ieder moment mantelzorger worden. Gelukkig is in onze gemeente veel aandacht voor de mantelzorger. Het doet ons dan ook goed om te lezen dat het budget voor de Stichting Vrijwillige Thuiszorg wordt vergroot. En dat er cursussen worden gefaciliteerd en dat er respijtzorg wordt georganiseerd. Wel zou ik graag van het college willen weten of zij van mening is dat zij de mantelzorgers genoeg in beeld heeft en zo niet, wat gaat men hier aan doen? Het is goed om te weten dat het college graag in contact komt met ouderenbonden, vrijwilligersorganisaties en mantelzorgers. Hiermee geeft het college aan het kompas op de juiste wijze te hanteren. Ten twaalfde, nog graag aandacht voor paragraaf 8: Demografische ontwikkelingen. Het is niet verplicht om deze paragraaf op te nemen in de begroting. Toch heeft dit college dat gedaan. Waarvoor onze dank. Want dit zegt wel wat over hoe het college hier tegenaan kijkt. Dat we te maken krijgen met krimp is wel duidelijk. In Daarle met maar liefst 16%!!We willen het college bij deze dan ook oproepen deze ontwikkeling nauwlettend in de gaten te houden en waar nodig tijdig agenderen zodat we hier voldoende op kunnen inspelen. Ook de kleine kernen in onze gemeente moeten leefbaar blijven. Gezien de actualiteit van dit punt vraagt de ChristenUnie zich af of het college in beeld heeft wat de gevolgen van de demografische ontwikkelingen zijn voor het onderwijs. Graag hierop een reactie van de wethouder. En u mag er op rekenen dat ook dit door ons kritisch zal worden gevolgd. Voorzitter, ik zal afronden maar niet voordat ik de ambtenaren, griffie en college heb bedankt voor het eindproduct: een helder en duidelijk leesbaar boekwerk! Tot slot, Het is dit college gelukt om vandaag een sluitende begroting te presenteren waarmee zij volgens de ChristenUnie aangeeft het kompas op de juiste wijze te hanteren. Ik wens het college en de ambtenaren dan ook Gods zegen en wijsheid toe bij de verdere uitwerking van deze begroting. Namens de ChristenUnie, Ruben Minkjan. 5