3de bach HI. Econometrie. Volledige samenvatting. uickprinter Koningstraat Antwerpen A 11,00

Vergelijkbare documenten
Hoofdstuk 3 Statistiek: het toetsen

Hoofdstuk 5 Een populatie: parametrische toetsen

Stochastiek 2. Inleiding in de Mathematische Statistiek 1 / 17

Tentamen Inleiding Statistiek (WI2615) 10 april 2013, 9:00-12:00u

Vandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 3. Recap 2. Recap 1. Recap Centrale limietstelling T-verdeling Toetsen van hypotheses

Hoofdstuk 6 Twee populaties: parametrische toetsen

Statistiek voor A.I. College 12. Dinsdag 23 Oktober

Verklarende Statistiek: Toetsen. Zat ik nou in dat kritische gebied of niet?

Populatie: De gehele groep elementen waarover informatie wordt gewenst.

Statistiek voor A.I.

HOOFDSTUK 6: INTRODUCTIE IN STATISTISCHE GEVOLGTREKKINGEN

Kansrekening en Statistiek

. Dan geldt P(B) = a d. 3 8

Toetsen van Hypothesen. Het vaststellen van de hypothese

Kansrekening en Statistiek

Tentamen Kansrekening en statistiek wi2105in 25 juni 2007, uur

Data analyse Inleiding statistiek

Kansrekening en Statistiek

Toetsende Statistiek Week 3. Statistische Betrouwbaarheid & Significantie Toetsing

Inleiding Statistiek

Antwoordvel Versie A

Deeltentamen 2 Algemene Statistiek Vrije Universiteit 18 december 2013

Toegepaste Statistiek, Week 3 1

Tentamen Statistische methoden MST-STM 8 april 2010, 9:00 12:00

Les 2: Toetsen van één gemiddelde

werkcollege 6 - D&P9: Estimation Using a Single Sample

Cursus Statistiek Hoofdstuk 4. Statistiek voor Informatica Hoofdstuk 4: Verwachtingen. Definitie (Verwachting van discrete stochast) Voorbeeld (1)

Kansrekening en Statistiek

DH19 Bedrijfsstatistiek MC, 2e Bach Hir, Juni 2009

Hoofdstuk 10 Eenwegs- en tweewegs-variantieanalyse

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en statistiek WI2211TI / WI2105IN deel 2 2 februari 2012, uur

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica

Examen Statistiek I Feedback

Introductie tot de statistiek

Hoofdstuk 8 Het toetsen van nonparametrische variabelen

10. De simultane kansverdeling van twee stochasten X en Y is gegeven door de volgende (onvolledige) tabel: X / /4 1. d. 0 e.

Stochastiek 2. Inleiding in de Mathematische Statistiek 1 / 18

Voorbeeldtentamen Statistiek voor Psychologie

Vandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 2. Basisbegrippen. Theoretische kansverdelingen

Vandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 4. Recap: Hypothese toetsen. Recap: One-sample t-toets

+ ( 1 4 )2 σ 2 X σ2. 36 σ2 terwijl V ar[x] = 11. Aangezien V ar[x] het kleinst is, is dit rekenkundig gemiddelde de meest efficiënte schatter.

DEZE PAGINA NIET vóór 8.30u OMSLAAN!

toetsende statistiek deze week: wat hebben we al geleerd? Frank Busing, Universiteit Leiden

Financiële economie. Luc Hens 7 maart Opbrengsvoet en risico van een aandeel

Inhoudsopgave. Deel I Schatters en toetsen 1

BASISVAARDIGHEDEN. Rekenen en wiskunde

Financiële economie. Opbrengsvoet en risico van een aandeel

Vrije Universiteit 28 mei Gebruik van een (niet-grafische) rekenmachine is toegestaan.

= P(B) = 2P(C), P(A B) = 1 2 en P(A C) = 2 5. d. 31

Toegepaste Statistiek, Week 6 1

Sheets K&S voor INF HC 10: Hoofdstuk 12

Statistiek in de alfa en gamma studies. Aansluiting wiskunde VWO-WO 16 april 2018

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek

introductie toetsen power pauze hypothesen schatten ten slotte introductie toetsen power pauze hypothesen schatten ten slotte

Feedback examen Statistiek II Juni 2011

Oefenvragen bij Statistics for Business and Economics van Newbold

3de bach TEW KBM. Theorie. uickprinter Koningstraat Antwerpen ,00

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica. Tentamen Statistiek (2DD14) op vrijdag 17 maart 2006, uur.

EXAMEN : Basisbegrippen statistiek. Examen 16 januari 2015

Tentamen Voortgezette Kansrekening (WB006C)

Deel I : beschrijvende statistiek

Hoofdstuk 7: Statistische gevolgtrekkingen voor distributies

Enkelvoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden

Determinanten. Definities en eigenschappen

Wiskunde B - Tentamen 2

Uitwerking Tentamen Inleiding Kansrekening 11 juni 2015, uur Docent: Prof. dr. F. den Hollander

Kansrekening en Statistiek

c Voorbeeldvragen, Methoden & Technieken, Universiteit Leiden TS: versie 1 1 van 6

Statistiek voor A.I. College 14. Dinsdag 30 Oktober

Kansrekening en Statistiek

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Faculteit Wiskunde en Informatica

Bijlage Bijlage 3. Statistische toetsing: werkwijze, toetsen, formules, toepassing

Toegepaste Statistiek, Dag 7 1

Het gebruik van een grafische rekenmachine is toegestaan tijdens dit tentamen, alsmede één A4-tje met aantekeningen.

Korte uitleg van twee veelvoorkomende statistische toetsen Veel wetenschappelijke hypothesen kunnen statistisch worden getoetst. Aan de hand van een

Statistiek = leuk + zinvol

Het tentamen heeft 25 onderdelen. Met ieder onderdeel kan maximaal 2 punten verdiend worden.

Meervoudige ANOVA Onderzoeksvraag Voorwaarden

Hiermee rekenen we de testwaarde van t uit: n. 10 ( x ) ,16

Statistiek II. Sessie 5. Feedback Deel 5

Stochastiek 2. Inleiding in de Mathematische Statistiek 1/19

Berekenen en gebruik van Cohen s d Cohen s d is een veelgebruikte manier om de effectgrootte te berekenen en wordt

Statistiek II. Sessie 1. Verzamelde vragen en feedback Deel 1

b) Het spreidingsdiagram ziet er als volgt uit (de getrokken lijn is de later uit te rekenen lineaire regressie-lijn): hoogte

Dit jaar gaan we MULTIVARIAAT TOETSEN. Bijvoorbeeld: We willen zien of de scores op taal en rekenen van kinderen afwijken in de populatie.

Sheets hoorcollege 1 (over paragraaf 7.1) Uitgewerkte opgaven week 6 Antwoorden uitgewerkte opgaven week 6

Formules Excel Bedrijfsstatistiek

15.1 Beslissen op grond van een steekproef [1]

11. Multipele Regressie en Correlatie

Statistiek voor A.I. College 10. Donderdag 18 Oktober

Vandaag. Onderzoeksmethoden: Statistiek 4. Recap: Hypothese toetsen. Recap: One-sample t-toets

OefenDeeltentamen 2 Kansrekening 2011/ Beschouw een continue stochast X met kansdichtheidsfunctie cx 4, 0 x 1 f X (x) = f(x) = 0, anders.

G0N11a Statistiek en data-analyse: project Eerste zittijd Modeloplossing

Herkansing Inleiding Intelligente Data Analyse Datum: Tijd: , BBL 508 Dit is geen open boek tentamen.

Hoofdstuk 5: Steekproevendistributies

Tentamen Statistische methoden MST-STM 1 juli 2010, 9:00 12:00

7.1 Toets voor het gemiddelde van een normale verdeling

Beschrijvende statistiek

Transcriptie:

3de bach HI Econometrie Volledige samenvatting Q www.quickprinter.be uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen 170 A 11,00

Practicum 0: Herhaling statistiek Hier vindt u een kort overzicht van enkele belangrijke begrippen uit de voorgaande cursussen statistiek die we zullen gebruiken bij KBM. 1

2

enkel gehele getallen ( 4,5 mensen antwoorden dit kan je niet zeggen) 3

4

5

6

7

8

Practicum 1: Inleiding Tijdens dit eerste werkcollege overlopen we de belangrijkste eigenschappen van schatters en frissen we de kennis over multivariate kansvariabelen op. Bovendien wordt het begrip hypothesetoets nog eens uitgebreid herhaald aan de hand van een nieuwe toets voor bivariate variabelen. Mogelijke examenvraag: Bewijs waarom het steekproefgemiddelde een goede schatter is voor het populatiegemiddeld. 9

10

Schatter met kleinste GGA is de beste. 2 y 1 var y i μ 3 E(y i ) GGA = var + vertekening² var(t 1 ) = var = 1 16 (vary 1 + vary 2 + vary 3 ) = efficiëntste (maar wat is de vertekening?) (Y 1, Y 2, Y 3 zijn onafhankelijk) var(t 2 ) = var = var(t 3 ) = var = vertekening V(T 1 ) = E(T 1 ) μ E μ = (E(Y 1 ) + E(Y 2 ) + E(Y 3 ) μ 3 = V(T 2 ) = analoog = 0 V(T 3 ) = analoog = 0 Je hebt nu de vertekening en de variantie dus nu kan je de GGA s gaan bepalen. GGA(T 1 ) = + = GGA(T 2 ) = +0² = GGA(T 3 ) = +0² = Conclusie: T 3 is de beste schatter want kleinste GGA. 11

Verwachte afstand μ m E(T 1 ) = 0,8m; var(t 1 ) = m² E(T 2 ) = m; var(t 2 ) = 1,5m² 0,8 = vertekening V(T 1 ) = E(T 1 ) m = 0,8m m = 0,2m V(T 2 ) = m m = 0 T 1 heeft vertekening maar kleine variantie T 2 heeft geen vertekening maar grotere variantie GGA(T 1 ) = m² + (0,2m)² = 1,04m² GGTA(T 2 ) = 1,5m² + 0 = 1,50m² beste Conclusie: T 1 is de beste schatter want kleinste GGA. 12

= steekproefcovariantie matrix = populatiecovariantie matrix 13

Extra informatie bij voorgaande uitleg ter verduidelijking: covariantie variantie correlatie 1 variabele X variantie 2 variabelen X,Y covariantie correlatie Opmerkingen: steekproef populatie X, Y onafhankelijk cov(x,y) = 0 maar niet omgekeerd Variantie van functies van variabelen Stel 2 variabelen X en Y. var(ax + by + c) a²var(x) + b²var(y) + 2abcov(X,Y) a² ² X + b² ² Y + 2ab XY = covariantiematrix Voor k variabelen: var(a 1 X 1 + a 2 X 2 + + a k X k ) = populatiecovariantiematrix De populatiecovariantiematrix is vierkant en heeft dus evenveel rijen als kolommen. Analoog is er de steekrpoefcovariantiematrix : s = transponeren rijen & kolommen van waarbij: X = datamatrix = plaats verwisselen hier n subjecten (rijen) in k variabelen (kolommen) 14

15

16

17

X 1 X 2 X 3 Shapiro-wilk moet je niet kunnen. sig significance p-waarde Ze zijn alle drie univariaat verdeeld maar men kan niet zeggen of ze multivariaat verdeeld zijn. gezamenlijk dichtheid is multivariaat normaal marginale dichtheden zijn univariaat normaal (geldt niet omgekeerd) a. OECD - kindersterfte: X 1 H 0 : X 1 is normaal verdeeld H a : X 1 is niet normaal verdeeld Toetsingsgrootheid: d 1 = 0,124 P-waarde: p = P(D > d 1 ) = 0,200 > α (α significantieniveau) X 1 is normaal verdeeld - aantal aids: X 2 P-waarde: p = 0,027 < α X 2 is niet normaal verdeeld - calorie-inname: X 3 P-waarde: p =0,200 > α X 3 is normaal verdeeld Conclusie: voor OECD is er geen multivariate normaalverdeling. (analoge bewerking en zelfde conclusie voor Asian/Pasific en Latin America) c. Africa analoog maar X 1, X 2, en X 3 zijn wel univariaat normaal, dus misschien multivariaat normaal. 18

Kritieke waarde (verwerpingsgebied): 1 rechterkritieke waarde namelijk: AG VG P-waarde: p = de kans dat u toetsingsgrootheid nog extremer is dan de berekende waarde met behulp van u steekproef = P( > x) 19

Onderzoeksvraag: Is het geslacht bepalend voor het correct herkennen van een merk? Kansvariabelen: 2 nominale variabelen (gepaard) Voorwaarden: ok Hypothesen: H 0 : merk en geslacht zijn onafhankelijk H a : merk en geslacht zijn afhankelijk Toetsingsgrootheid onder H 0 : merk ja neen geslacht man vrouw 95 41 11 12 136 55 109 21 22 164 150 150 300 = n Nu is e ij = 20

e 11 = = 68 e 21 = = 82 e 12 = = 68 e 22 = = 82 Dus x = + + = 39,22 Beslissingsregel: H 0 wordt verworpen t.v.v. H a x te groot bij Kritieke waarde (verwerpingsregel): 1 rechterkritieke waarde namelijk: : = : = 3,841 AG VG = 3,841 P-waarde: p = P( > x) = P( > 39,22) = kans < 0,001 dus < 0,05 Conclusie: H 0 wordt verworpen en dus zijn gender en merk niet onafhankelijk. Cramers V = met x = 39,22 V = 0,36 n = 300 L = min(2,2) = 2 21

Percent = 62/440 Row Pct = 62 = 178 (r-1)(k-1) = (4-1)(3-1) = 3 x 2 P( > x) > α H 0 (onafhankelijk) = niet verwerpen p-waarde = laag 22