De Minister van Volksgezondheid, Welzijn & Sport E.I. Schippers Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Datum: 13 mei 2011 Betreft: verzoek om opname pedagogisch medewerker Kinderopvang in BIG-register Geachte mevrouw Schippers, Naar aanleiding van de zedenzaak in Amsterdam en vanuit onze rol als belangenbehartiger van onze leden in de Kinderopvang willen wij uw aandacht vragen voor het volgende. De zedenzaak in Amsterdam heeft de sector en het publiek in grote beroering achtergelaten. Onze leden zijn op zoek naar een houvast, die ons inziens mede geboden kan worden door de opname van deze beroepsbeoefenaren in het BIG-register. CNV Publieke Zaak is bovendien van mening dat het opnemen van de pedagogisch medewerker Kinderopvang in een dergelijk register bijdraagt aan de professionalisering en veiligheid van de sector. Wij willen u dan ook verzoeken om de BIG-registratie voor zorgverleners uit te breiden naar de pedagogisch medewerkers in de Kinderopvang. Hieronder zetten we uiteen op basis waarvan wij deze mening zijn toegedaan. Artikel 1 van de Wet beroepen in de individuele gezondheidszorg (hierna Wet BIG) luidt als volgt: In deze wet en de daarop berustende bepalingen worden onder handelingen op het gebied van de individuele gezondheidszorg naast de in het tweede lid omschreven handelingen verstaan alle andere verrichtingen - het onderzoeken en het geven van raad daaronder begrepen -, rechtstreeks betrekking hebbende op een persoon en ertoe strekkende diens gezondheid te bevorderen of te bewaken. De algemene functie-omschrijving van een pedagogisch medewerker in de Kinderopvang luidt als volgt (zie voor uitgebreide informatie de bijlage): De pedagogisch medewerker is verantwoordelijk voor de dagelijkse opvang, ontwikkeling en verzorging van een groep kinderen in een kindercentrum. De doelgroep en soort opvang kan verschillen, zoals bijvoorbeeld kinderdagverblijven, buitenschoolse, tussenschoolse en/of naschoolse opvang. Hoewel de kinderopvang strikt gezien niet onder de gezondheidszorg valt, gaat het wel voor een belangrijk deel over het bewaken of bevorderen van de algehele
gesteldheid van de kinderen. Hierbij gaat het zowel om de lichamelijke verzorging, als de geestelijke ontwikkeling van de kinderen. De Wet BIG biedt naar ons idee dan ook de ruimte om het hiervan afgeleide BIG-register uit te breiden naar de sector Kinderopvang, ondanks het feit dat de Kinderopvang niet rechtstreeks onder het begrip gezondheidszorg valt. Mede als we kijken naar de doelstelling van de Wet BIG: Het bevorderen en bewaken van de kwaliteit van de beroepsuitoefening en het beschermen van de patiënt tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen op het terrein van de individuele gezondheidszorg. 1 Hoewel we kinderen niet kunnen omschrijven als patiënt, is ons inziens de ratio hiervan het beschermen van een kwetsbare doelgroep. Kinderen hebben niets te kiezen en zijn voor hun verzorging totaal afhankelijk van de integriteit en deskundigheid van de betreffende beroepsuitoefenaar. Het zijn bovendien zeer jonge kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar, hetgeen ze extra kwetsbaar maakt. Als we vervolgens kijken naar het doel van periodieke registratie dan leren we het volgende: De inschrijving in het BIG-register heeft een belangrijke functie voor het publiek: de beroepsbeoefenaar die is ingeschreven maakt zich kenbaar als deskundige op zijn gebied. De BIG-registratie is ook de plek om te zien of er eventueel tuchtrechtelijke maatregelen aan betrokkenen zijn opgelegd (doorhaling, schorsing). Dit levert de patiënt informatie, vertrouwen en bescherming tegen ondeskundig handelen op. 2 Het BIG-register heeft tot doel het vertrouwen en de kwaliteit/professionaliteit in de sector te garanderen. Eén van de conclusies van het rapport van de Commissie Gunning luidt dat maatregelen om de veiligheid van kinderen te vergroten vragen om een professionele organisatie die kwaliteit hoog in het vaandel heeft 3. In het Landelijk Register Kinderopvang (LRK) worden alle kinderdagverblijven, organisaties voor buitenschoolse opvang, gastouderbureaus en gastouders geregistreerd die voldoen aan de nieuwe kwaliteitseisen. Deze eisen staan in de Wet Kinderopvang. Is het niet onlogisch dat er alleen kwaliteitseisen worden gesteld aan de organisatie, terwijl het de medewerkers zijn die het werk doen? De kwaliteit van de dienstverlenende organisatie is vooral afhankelijk van de kwaliteit van de professional 1 TK 29 282, nr 121, p.2 2 idem 3 Commissie onderzoek zedenzaak Amsterdam, punt 632, p. 140
zelf. Een register fungeert als een kwaliteitskeurmerk voor de individuele professional, en daarmee ook voor de instelling waar hij of zij werkzaam is. Opname in het BIG-register heeft bij ons dan ook sterk de voorkeur boven de aanbeveling van de Commissie Gunning om tweejaarlijks een geactualiseerde Verklaring Omtrent Gedrag (Hierna: VOG) van de medewerkers te vragen. 4 Met een VOG haal je alleen die gevallen eruit waarin een veroordeling is geweest voor een strafbaar feit, terwijl BIG-registratie een veel breder palet aan maatregelen en inzichten biedt. Hierbij hebben we het nog niet eens over het feit dat een VOG niet over de grenzen heenkijkt, hetgeen de Commissie Gunning ook signaleert in zijn rapport. 5 Naast de opname van deze groep beroepsbeoefenaren in het BIG-register pleiten wij ook voor andere zaken, zoals het naleven van beroeps- en gedragscodes en een cultuuromslag in de sector. Wij onderschrijven dan ook een groot deel van de aanbevelingen van de Commissie Gunning. Wij zijn echter van mening dat de nadruk nog veel meer moet liggen op de preventie van ondeskundige behandeling van het kind. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is de professionalisering van het beroep van pedagogisch werker in de kinderopvang. De door ons beoogde professionaliseringsslag krijgt een belangrijke impuls door opname van deze beroepsgroep in het BIG-register. Registratie verleent immers duidelijkheid over de bevoegdheid van een beroepsbeoefenaar en biedt een verklaring van vakbekwaamheid. Een BIG-registratie zou bovendien een belangrijke impuls kunnen geven aan het naleven van de beroepscodes in de Kinderopvang. Dit zijn zaken die zowel het publiek als de medewerkers van deze sector goed kunnen gebruiken om de angst die er momenteel heerst voor een deel weg te nemen. Met deze maatregelen hopen we een sector te behouden waarin medewerkers met plezier kunnen werken en waar ouders met een gerust gevoel hun kinderen aan kunnen toevertrouwen. Mocht u van mening zijn dat een verruiming van de strekking van de Wet BIG niet tot de mogelijkheden behoort, dan willen wij u met deze brief vooral ook wijzen op de parallellen die er bestaan tussen de beroepsbeoefenaren in de kinderopvang en de beroepsbeoefenaren die onder de Wet BIG vallen. Wij pleiten ten minste voor een Wet die tot doelstelling heeft inzicht te geven in de vakbekwaamheid en bevoegdheid van de beroepsbeoefenaren in de kinderopvang en middelen geeft om adequaat te reageren in het geval de vakbekwaamheid en/of integriteit te wensen over laat. Hierbij valt te denken aan een Wet Beroepen in de Kinderopvang (BIK) met een bijbehorend register dat tot doel heeft de kwaliteitseisen aan 4 Idem, punt 665, p. 146 5 Idem, punt 666, p. 146
beroepsbeoefenaren, zoals gesteld in onder andere artikel 1:50 van de Wet Kinderopvang, nog beter te kunnen waarborgen. Hierbij kan naar onze mening worden aangesloten bij het bestaande BIG-register, aangezien dit register reeds de bekendheid geniet en de benodigde logistiek verschaft. Centraal moet de doelstelling verantwoord uitoefenen van het vak staan. Registratie vergemakkelijkt de erkenning van de waarde van de opgebouwde deskundigheidsbevordering. Registratie heeft hiermee ook een legitimerende functie naar cliënten, collega s en werkgevers. Het geeft deze sector met een groot maatschappelijk belang een objectief keurmerk van professionaliteit mee en steekt een zeer welwillende en enthousiaste beroepsgroep een hart onder de riem. Wij hopen dat u onze oproep serieus in overweging wilt nemen. Graag ontvangen wij van u een uitnodiging om hierover met u in gesprek te gaan. Met vriendelijke groet, Eric de Macker Voorzitter CNV Publieke Zaak
Bijlage: Functieomschrijving Pedagogisch Medewerker (uit de CAO Kinderopvang 2010/2011) PEDAGOGISCH MEDEWERKER ALGEMENE KENMERKEN De pedagogisch medewerker is verantwoordelijk voor de dagelijkse opvang, ontwikkeling en verzorging van een groep kinderen in een kindercentrum. De doelgroep en soort opvang kan verschillen, zoals bijvoorbeeld kinderdagverblijven, buitenschoolse, tussenschoolse en/of naschoolse opvang. DOEL VAN DE FUNCTIE De dagelijkse opvang, ontwikkeling en verzorging van een groep kinderen in een kindercentrum. ORGANISATORISCHE POSITIE De pedagogisch medewerker ressorteert hiërarchisch onder het (unit-)hoofd en begeleidt in voorkomende gevallen pedagogisch medewerkers in ontwikkeling, groepshulpen, BBL-ers, BOL-ers en stagiaires. RESULTAATGEBIEDEN Kinderen begeleiden Begeleidt kinderen, zowel in groepsverband als in individueel opzicht. Schept een situatie binnen de groep waarin kinderen zich veilig voelen en stimuleert kinderen, door middel van uitvoering van het pedagogisch beleidsplan, zich verder te ontwikkelen. Begeleidt kinderen bij de dagelijkse voorkomende bezigheden. Organiseert activiteiten gericht op ontwikkeling, eventueel buiten het kindercentrum. Kinderen begeleid gedurende de met de ouders/ verzorgers afgesproken periode, zodanig dat zij volgens het pedagogisch plan zich ontwikkelen, opgevoed en gestimuleerd worden. Kinderen verzorgen Draagt zorg voor de dagelijkse verzorging van kinderen. Kinderen verzorgd gedurende de met de ouders/ verzorgers afgesproken periode, zodanig dat zij schoon zijn en gevoed worden volgens geldende hygiëne-eisen en afspraken met de ouders.
Informatie uitwisselen over kinderen en werkzaamheden Houdt de ontwikkeling van kinderen bij en rapporteert of informeert hierover (periodiek) het hoofd. Informeert bij kennismaking de ouders/ verzorgers over de gang van zaken binnen de groep. Draagt zorg voor een goed (periodiek) contact met ouders/ verzorgers en informeert naar specifieke aandachtspunten (dagritme, voeding e.d.) en bijzonderheden van de op te vangen kinderen, ook bijvoorbeeld in de vorm van ouderavonden. Onderhoudt in het geval van schoolgaande kinderen contact met de betreffende scholen. Stemt met collega s af over de dagindeling en de verdeling van de werkzaamheden en draagt mede zorg voor een goede samenwerking en voor een goede overdracht. Neemt gebruikelijk deel aan werkoverleg. Informatie uitgewisseld, zodanig dat zowel de ouders/ verzorgers, de leidinggevende als de pedagogisch medewerkers beschikken over de voor de verzorging en begeleiding relevante informatie, zodat het betreffende kind/ de betreffende kinderen zo optimaal mogelijk opgevangen kan/ kunnen worden. Ruimten en materiaal beschikbaar houden Verricht licht huishoudelijke werkzaamheden in de groep en draagt mede zorg voor het beheer, de aanschaf en de hygiëne en goede staat van de inventaris. Een schone ruimte en een goed verzorgde inventaris, zodat kinderen in een schone en veilige omgeving opgevangen kunnen worden. Deskundigheid bevorderen Begeleidt en instrueert, indien op de groep aanwezig, pedagogisch medewerkers in ontwikkeling, groepshulpen, BBL-ers, BOL-ers en stagiaires en rapporteert hierover periodiek aan het hoofd. Deskundigheid bevorderd, zodanig dat pedagogisch medewerkers in ontwikkeling, groepshulpen, BBL-ers, BOL-ers en stagiaires zo goed mogelijk ingezet kunnen worden op de groep en (indien van toepassing) in staat gesteld worden hun leerdoelen te behalen. PROFIEL VAN DE FUNCTIE Kennis In het bezit van een van de hieronder genoemde opleidingsniveaus.*
Pedagogische kennis. Kennis van en inzicht in groepsdynamische processen. Kennis van de geldende hygiëne- en veiligheidseisen. Kennis van de ontwikkelingsfases van een kind. * Met een (kandidaat)werknemer die een van de hieronder onder a of b vermelde opleidingen volgt kan een arbeidsovereenkomst voor de functie van BBLleerling worden aangegaan, conform artikel 9.6 van de CAO. Met een kandidaat-werknemer die een van de hier onder a of b vermelde diploma s wenst te behalen kan een arbeidsovereenkomst voor de functie van pedagogisch medewerker in ontwikkeling worden afgesloten conform artikel 9.5 CAO. Ten aanzien van een kandidaat-werknemer die niet voldoet aan de kwalificatie-eis kan de werkgever een gelijkstellingsverzoek indienen conform artikel 9.10 CAO. Specifieke functiekenmerken Sociale vaardigheden voor het motiveren, stimuleren en instrueren van kinderen. Mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid voor het opstellen van verslagen en contacten met ouders/ verzorgers. Bezwarende omstandigheden Bezwarende omstandigheden kunnen onderdeel uitmaken van de functie (fysieke belasting door tillen van kinderen).