DORPSVISIE OKKENBROEK Maart 2016
Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1 Andere rol gemeente... 3 1.2 Verantwoording Themakeuzes... 4 1.3 Leeswijzer... 4 2. Karakterisering dorp Okkenbroek... 5 2.1 Historie... 5 2.2 Ruimtelijke structuur... 5 2.3 Samenleven... 5 2.4 Ontwikkeling aantal inwoners... 6 2.5 Bevolkingssamenstelling... 6 2.6 Betrokken bewoners... 7 3. Ontwikkelingen... 8 3.1 Maatschappelijke ontwikkelingen... 8 3.2 Demografische verkenning Deventer 2035... 8 4. Thema s... 10 4.1 Wonen... 10 4.2 Maatschappelijke voorzieningen... 12 4.2.1 Situatie nu... 12 4.2.2 Sociale teams... 12 4.3 Economie... 13 4.4 Verkeer... 13 4.5 Landschappelijke omgeving... 15 5. Toets demografische verkenning... 16 6. Vervolg... 17 Bijlage 1: Geraadpleegde (beleids)documenten... 18 Bijlage 2: Overzicht gesprekspartners... 19 Bijlage 3: Samenvatting Dorpsontwikkelingsplan... 20 2
1. Inleiding Deze Dorpsvisie gaat over de toekomst van Okkenbroek: welke ontwikkelingen komen op het dorp af en hoe kan Okkenbroek ook in de toekomst vitaal blijven. De gemeente heeft in gesprekken met bewoners en diverse organisaties naar de ontwikkelingen en de mogelijke gevolgen gekeken. De Dorpsvisie geeft de richting aan hoe de gemeente wil handelen in Okkenbroek. Tegelijk zien bewoners wat ze van de gemeente kunnen verwachten bij initiatieven waarin de gemeente een rol speelt. Burgemeester en wethouders spraken in het Coalitieakkoord af om een Dorpsvisie te maken: Het platteland moet op eigen kracht kunnen functioneren en de dorpskernen moeten vitaal blijven. Dit vraagt om een passend woningaanbod en ruimte voor innovatieve ideeën, die passen en onderschikt zijn aan de overwegend agrarische functie van het buitengebied. We maken daartoe per dorp een visie op het gebied van wonen, werken en ondernemen. Ook de bewoners van Okkenbroek hebben een plan opgesteld, namelijk het Dorpsontwikkelingsplan (DOP). Daarin staan onderwerpen die de Okkenbroekers de komende jaren willen aanpakken, zelfstandig of samen met maatschappelijke organisaties of de gemeente. Een samenvatting van de DOP staat in bijlage 3. Bewoners en gemeente maken samen op basis van het DOP en de Dorpsvisie een Dorpsagenda van en voor Okkenbroek. Dorpsvisie (door gemeente) DOP (door het dorp) Dorpsagenda (gezamenlijk) Relatie DOP Dorpsvisie 1.1 Andere rol gemeente In het verleden nam de overheid vaak het initiatief voor ontwikkelingen en betrok daar de inwoners bij in de vorm van burgerparticipatie. Tegenwoordig gebeurt dat vaak andersom: op tal van terreinen nemen bewoners zelf meer verantwoordelijkheid en ontplooien zelf activiteiten. In veel gevallen is de gemeente daarbij slechts één van de partners. Er is in sprake van overheidsparticipatie. De rol van de gemeente wordt vooral het stimuleren, begeleiden en eventueel toetsen van initiatieven die bewoners of anderen nemen. Op het gebied van zorg en welzijn zijn er veel veranderingen. De vraag naar zorg groeit door de vergrijzing van de bevolking. Diverse regelingen worden samengevoegd, er is minder geld beschikbaar en de gemeente gaat veel taken uitvoeren die nu nog door het Rijk worden gedaan. In de toekomst worden zorg en welzijn meer in kleine gebieden vanuit woonzorgservicezones georganiseerd. Organisaties die in een gebied actief zijn zullen nauw gaan samenwerken. Zorg en welzijn zullen dan beter gaan aansluiten bij de behoeften van de inwoners. Bovendien kan er efficiënter en slimmer worden gewerkt. De overheid doet vaker een beroep op bewoners om hun zorg zelf te organiseren, zo nodig met buren, vrienden of familie. Meedoen naar vermogen is het uitgangspunt. In het verleden voerde het Rijk een wijkenbeleid waaruit voorzieningen op terreinen zoals sport, bewegen, spelen, opvoeden/kinderopvang, ontmoeten en publieke dienstverlening werden betaald. De gemeente kijkt met andere organisaties en bewoners hoe de basisvoorzieningen kunnen blijven bestaan. De gemeente doet daarbij een beroep op de creativiteit en de samenwerkingskracht van bewoners om de kwaliteit van hun leefomgeving op peil te houden. 3
1.2 Verantwoording Themakeuzes Bij het maken van de Dorpsvisie heeft de gemeente gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van inwoners en bedrijven uit Okkenbroek en maatschappelijke partners (zie bijlage 1). Daarbij werd duidelijk dat het belangrijk is om nu al rekening te houden met de veranderende samenstelling van de bevolking; in verhouding groeit het aantal ouderen en vermindert het aantal jongeren. Deze visie gaat daarom in op onderwerpen zoals woonservicezones, het bundelen van voorzieningen en een actieve rol van bewoners. Daarnaast is er aandacht voor ruimtelijke en economische ontwikkelingen, zoals woningbouw en detailhandel. De Dorpsvisie werkt bovendien een aantal onderwerpen uit het Actieplan Platteland 2012-2013 verder uit. Het Actieplan legt voor wat betreft de leefbaarheid van de dorpen het accent op het in stand houden van voorzieningen, al dan niet in de vorm van een Kulturhus, de huisvesting van jongeren en ouderen en woonservicezones.. Actieplan Platteland 2012-2013 Begin 2012 heeft de raad het Actieplan Platteland 2012-2013 vastgesteld. Doelen zijn: de landbouw behouden en ruimte bieden voor veranderingen; de plattelandseconomie verbreden en de recreatie versterken; de ruimtelijke kwaliteiten van het platteland behouden en versterken op terreinen zoals landschap, natuur, cultuurhistorie, milieu en water; de leefbaarheid van de dorpen behouden en waar mogelijk versterken. 1.3 Leeswijzer De Dorpsvisie begint met een beschrijving van Okkenbroek en belangrijke ontwikkelingen zoals de ontwikkeling van het aantal inwoners en de leeftijdsopbouw. Vervolgens worden ontwikkelingen voor een aantal belangrijke thema s uitgewerkt. In tekstkaders is de visie van de gemeente aangegeven. De ontwikkelingen zijn deels autonoom, worden ingezet door lokale initiatieven of zijn gewenst op basis van de gemeentelijke visie. 4
2. Karakterisering dorp Okkenbroek 2.1 Historie Okkenbroek is een dorp met een jonge historie: iets meer dan honderd jaar geleden bestond dit gebied uit bos, heide en weilanden in de lager gelegen natte gronden. Op de rand van kleine, hoger gelegen enken lagen verspreid wat boerderijen, veelal katerstedes ofwel: keuterboeren. Veel grond was in de 19 e en 20 e eeuw in handen van grootgrondbezitters. Vanaf ongeveer het midden van de 19 e eeuw werd steeds meer woeste grond ontgonnen voor landbouwkundige activiteiten. Van een dorp Okkenbroek was toen nog geen sprake. Eén van de grootgrondbezitters was Adam IJssel de Schepper, een huzaren luitenant uit Deventer. Zijn vader was burgemeester geweest in die stad. Hij besloot omstreeks 1850 een kerk, een molen en een smederij te bouwen. De molen en de smederij kwamen er al in 1852. Voor de kerk stelde hij grond en een bedrag beschikbaar, maar vond dat ook anderen een financiële bijdrage moesten leveren. Het zou nog tot 1904 duren voor de kerk met pastorie gebouwd werd. Met de bouw van de kerk werd de eerste, echte aanzet gegeven tot de verdere ontwikkelingen van wat toen nog t Hooge Velt heette maar later de naam Okkenbroek kreeg, vernoemd naar landheer Van Okkenbroek, die hier veel grond bezat. De kerk en de smederij vormen de kern waaromheen het dorp Okkenbroek ontstond. De Oerdijk vormde de weg weaarlangs het dorp zich vormde. Door ontginningen kwamen er steeds meer mensen te wonen in de directe omgeving. Al snel werd ten behoeve van de kerkgangers naast de kerk een winkel met bakkerij en stalling gebouwd. In 1923 kwam er een eigen school en in 1928 werd de begraafplaats geopend. In de jaren '30 opende het jeugdgebouw 'De Ark' haar poorten. Dit is in 1967 vervangen door 'Ons Centrum'. Met de komst van twee bakkers/kruideniers, twee cafés, de bouw van de school en een klein dorpshuis was voor het jonge Okkenbroek qua voorzieningen de basis gelegd voor verdere groei. Tot op heden is de smederij er nog steeds en wordt ook nog steeds als echte smidse gebruikt. Tevens is in de smederij een motormuseum ingericht. Van de korenmolen rest alleen nog het onderstuk. De school is nog altijd in gebruik als basisschool. In het dorp zijn geen aparte bakker of café meer, maar in Ons Centrum zijn horecavoorzieningen te vinden. 2.2 Ruimtelijke structuur Het dorp bestaat voornamelijk uit een hoofdstraat met aan weerszijden huizen en een kleine Nieuwbouwwijk, ten zuiden van de Oerdijk. Verder staan er vooral boerderijen in het landelijke gebied rondom het dorp. Okkenbroek heeft naast de woonfunctie ook diverse andere functies. Het dorp is voor de basisvoorzieningen niet afhankelijk van Deventer of andere plaatsen. In het Kulturhus bevindt zich een bibliotheek, het gemeentelijk informatiepunt, een kapper, een ontmoetingsruimte en een expositiemogelijkheid. Naast deze voorzieningen kent het Kulturhus ook nog tien zorgwoningen en vier appartementen voor mensen met een verstandelijke beperking. Verder zijn in het dorp een basisschool en een kerk gevestigd. 2.3 Samenleven Okkenbroek is een klein woondorp dat rust en groen biedt, maar toch relatief dicht bij de stad ligt. Veel Okkenbroekers werken buiten het dorp en hebben daar ook hun sociale netwerk. Daarnaast zijn er inwoners die betrokken zijn bij het dorp, de netwerken en de activiteiten. Zij vinden het belangrijk om medebewoners te kennen en door hen gekend te worden. Er wonen ook mensen die van buiten het dorp komen. Ze vinden het prettig om in een klein dorp te wonen en zetten zich in voor voorzieningen in Okkenbroek. In Okkenbroek is een sterke drang om zichzelf te redden en er wordt met grote inventiviteit naar oplossingen gezocht, een evenwicht te vinden tussen rust en de vele initiatieven. Okkenbroekers doen veel vrijwilligerswerk, ondanks een terugloop van het aantal vrijwilligers. De aanwezige Eigen Kracht omvat ook de gemeenschapszin en de natuurlijke omgeving voor rust en recreatie. De ouderen in Okkenbroek worden door de gemeenschap opgevangen door een sterk informeel netwerk. Vitale ouderen doen vrijwilligerswerk voor hun minder zelfstandige leeftijdsgenoten. Er is vrijwilligerskader voor de jeugdactiviteiten in Ons Centrum. Jongeren hebben hun eigen jeugdhonk in Ons Centrum ingericht. Het Noaberhuus en Ons Centrum werken nauw samen en er 5
wordt onderzocht of er niet één bestuur gevormd kan worden. Okkenbroek vindt het belangrijk dat de buitenschoolse opvang in het dorp is om de verbondenheid met school te houden. Dit is naar behoefte opgepakt. Samenwerking en belangenvertegenwoordiging bv. richting gemeente, zijn georganiseerd in het Plaatselijk Belang Okkenbroek. Zo is het Platselijk Belang nauw betrokken bij bijvoorbeeld de planvorming rond de aanleg van een Sallands glasvezelnet. 2.4 Ontwikkeling aantal inwoners Het aantal inwoners in Okkenbroek (buurt 95) is de afgelopen 10 jaar toegenomen van 267 in 2004 naar 305 in 2014. Een toename van 38 personen (14%). Deze toename is vooral te danken aan de bouwactiviteiten in de jaren 2006-2009. Figuur 1: Bevolkingsontwikkeling Okkenbroek 2003-2014 320 310 300 290 280 270 260 250 240 230 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Bron: Gemeente Deventer Bevolkingsdynamiek In 2013 hebben zich 30 mensen gevestigd in Okkenbroek. Iets meer dan de helft hiervan komt van buiten Deventer. Tegelijkertijd zijn er 39 mensen vertrokken uit Okkenbroek. De afgelopen jaren is er sprake van een positief saldo van gemiddeld 2 mensen per jaar. In Okkenbroek zijn de afgelopen jaren gemiddeld 4 kinderen per jaar geboren. In dezelfde periode zijn er gemiddeld bijna 3 mensen overleden per jaar. De natuurlijke groei in Okkenbroek is dan ook overwegend positief. 2.5 Bevolkingssamenstelling Figuur 1 laat zien hoe de bevolking van Okkenbroek zich de afgelopen 10 jaar heeft ontwikkeld. Een aantal cijfers valt op: De jongste leeftijdsgroep kent een opmerkelijke stijging vanaf 2009. In 2014 is ruim 1 op de 4 inwoners van Okkenbroek jonger dan 20 jaar. Hiermee ligt het aandeel jongeren hoger dan het gemiddelde voor totaal Deventer. In absolute aantallen is het aantal 0 t/m 19 jarigen in Okkenbroek toegenomen van 62 in 2004 tot 81 in 2014. Het aandeel 20-64 jarigen in Okkenbroek is, na een aanvankelijke daling in de periode 2004-2008 vanaf 2010 weer aan het stijgen. Maar relatief gezien is het aandeel in deze leeftijdsgroep (potentiële beroepsbevolking) lager dan gemiddeld in Deventer. Op 1 januari 2014 is 56% van alle inwoners tussen de 20 en 65 jaar. Dat is één procent lager dan een jaar eerder. Absoluut gezien is er een toename in het aantal inwoners binnen deze leeftijdgroep te zien. In 2004 waren er 152 inwoners tussen de 20 en 65 jaar en in 2014 waren dit er 171. Een toename van 16 personen. Okkenbroek is sterker vergrijsd dan het Deventer gemiddelde. Het aandeel 65-plussers in Okkenbroek is echter vanaf 2009 dalende. Op 1 januari 2014 bedroeg het percentage 65- plussers ruim 17%, ofwel 50 inwoners. In 2009 was dit percentage nog ruim 24%. 6
2.6 Betrokken bewoners De bewoners kleuren Okkenbroek. Door hun inzet voor het dorp blijven sociale verbanden merkbaar en zichtbaar. Driekwart van de bewoners zegt gehecht te zijn aan hun buurt. Zo n 60% van de bewoners doet vrijwilligerswerk en draagt zo bij aan het welzijn van en in het dorp. Hun werk is onder andere zichtbaar rond voorzieningen, duurzaamheid, jongeren en ouderen. Het aantal vrijwilligers is toegenomen, maar hun inzet verandert: ze richten zich vaker op kortdurende activiteiten. Vrijwilligerswerk is nu en in de toekomst onmisbaar. Zo zet het Plaatselijk Belang Okkenbroek zich in voor de belangen van de mensen en voor het in stand houden van de leefbaarheid in Okkenbroek en omgeving. Het Okkenbrooks Feest en de Kunstfietsroute Van Hier tot Ginder zijn voorbeelden van succesvolle evenementen van het dorp. De Protestantse Gemeente Okkenbroek is van oudsher actief in het sociale leven van Okkenbroek, waarbij samenwerking is gezocht met de kerk in Bathmen. 7
3. Ontwikkelingen Een belangrijke reden om deze Dorpsvisie te maken, is dat er diverse ontwikkelingen zijn, waarvan de gevolgen in de toekomst ook in Okkenbroek merkbaar kunnen zijn. Zoals verandering van wetgeving, krappere budgetten en vergrijzing. Trendbureau Overijssel heeft in opdracht van de provincie de belangrijkste ontwikkelingen onderzocht. De gemeente heeft de Demografische Verkenning Deventer 2035 opgesteld, die ook in gaat op deze ontwikkelingen. 3.1 Maatschappelijke ontwikkelingen 1. Krimp Op dit moment is het aantal inwoners van Okkenbroek vrij stabiel, maar in de komende jaren wordt krimp verwacht. 2. Vergrijzing en ontgroening In 2030 zal 25% van de Nederlandse bevolking ouder zijn dan 65 jaar. Van de Okkenbroekse bevolking is nu al 17% ouder dan 65 jaar en dat percentage zal groeien. Het aantal 75+-ers in Nederland zal verdubbelen. Ze zullen mobieler en waarschijnlijk gezonder en vitaler zijn dan de mensen die nu ouder dan 75 zijn. De Okkenbroekse samenleving zal er ongetwijfeld anders uit gaan zien, ook door het in verhouding kleiner wordende aantal jongeren. 3. Welvaartsverschillen Okkenbroek is een aantrekkelijk dorp, met een inkomen dat de laatste jaren gemiddeld vergelijkbaar is met dat van de inwoners van Deventer. In 2014 bestaat bijna 70% van de woningvoorraad uit koopwoningen. Door de ligging in een mooi landschap is de huizenprijs bovengemiddeld. Mogelijk wordt het verschil in de toekomst groter, zelfs nu Deventer aantrekkelijker wordt voor hogere inkomens. 4. Nieuwe sociale samenhang De overheid is in de toekomst vaker ondersteuner, dan initiatiefnemer bij ontwikkelingen. Op terreinen zoals zorg, het verenigingsleven en de zorg voor de openbare ruimte verwacht de gemeente een grotere rol van de samenleving. Tegelijk zijn er ontwikkelingen die er voor zorgen dat het voor bewoners minder vanzelfsprekend is om vrijwilligerswerk te doen. Ook in Okkenbroek is er meer import dan vroeger, wat er toe bijdraagt dat het nabuurschap tegenwoordig meer een keuze is dan een noodzaak. Bewoners gaan vaker met elkaar om omdat ze dezelfde belangen en interesses hebben en minder omdat ze elkaars buren zijn. Daar komt bij dat veel vrouwen tegenwoordig betaald werk doen en daardoor minder ruimte voor vrijwilligerswerk hebben. Deze ontwikkelingen beperken de mogelijkheid om zorg te bieden aan de buurman of familie. 5. Dorp als woonplaats Mensen worden mobieler en een groot deel van het leven speelt zich buiten Okkenbroek af. Het dorp is in de eerste plaats een plek om te wonen. Allerlei voorzieningen richten zich op grotere groepen bezoekers en bevinden zich buiten Okkenbroek. Daardoor zal het aantal winkels, bedrijven en voorzieningen in het dorp eerder krimpen dan groeien. Dat hoeft niet per definitie te betekenen dat hierdoor de leefbaarheid terugloopt, want de bewoners raken meer en meer aan deze ontwikkeling gewend. 3.2 Demografische verkenning Deventer 2035 De gemeente Deventer heeft in 2012 een demografische verkenning uitgevoerd om zicht te krijgen op belangrijke ontwikkelingen voor Deventer. Een aantal daarvan, zoals de veranderende bevolkingssamenstelling en de leeftijdsopbouw, werken door op allerlei terreinen. Dat geldt bijvoorbeeld voor het woningbouwprogramma, de werkgelegenheid, de arbeidsmarkt, de behoefte aan zorg en onderwijs, infrastructuur, grondaankoop en financiën. Er is gewerkt met vier toekomstscenario s. Daarbij wordt gevarieerd met economische groei en economische krimp en de plek waar mensen gaan wonen en werken: trekken ze naar de Randstad, of raakt Deventer juist meer in trek. In schema zien de scenario s er als volgt uit: 8
Economische groei, wonen en werken in de Randstad Economische groei, wonen en werken in Deventer Economische neergang, wonen en werken in de Randstad Economische neergang, wonen en werken in Deventer Door de relatief korte afstand tussen Deventer en Okkenbroek, zullen de effecten voor de stad en het dorp ongeveer gelijk zijn. Zo leidt het scenario De Ruilstad tot een slechtere gezondheidszorg, minder toerisme en kleinere sociale binding. De Snelle Stad laat echter meer groei van de dienstverlenende sector zien, met meer flexwerkers en een hang naar wellness op het platteland. Daar kan ook Okkenbroek van profiteren. 9
4. Thema s De ontwikkelingen die in hoofdstuk 3 zijn genoemd, hebben vooral gevolgen voor de thema s wonen en zorg en daarvan afgeleid voor de economische voorzieningen en de bereikbaarheid. Dit hoofdstuk gaat in op de situatie in Okkenbroek. 4.1 Wonen Er zijn twee belangrijke ontwikkelingen voor het wonen. In de eerste plaats worden er maar weinig woningen gebouwd en in de tweede plaats is er een tendens om bestaande woningen energiezuiniger te maken. Ontwikkelingen In hoofdstuk 3 zijn twee mogelijke ontwikkelingen voor wonen en werken aangegeven: of inwoners gaan hiervoor richting Randstad of er is een omgekeerde beweging. Naar verwachting zal geen van deze ontwikkelingen invloed hebben op het wonen in Okkenbroek. Trek naar de Randstad heeft geen invloed op bouwactiviteiten en een omgekeerde beweging zal vooral zorgen voor meer vraag naar woningen in stedelijk gebied. In de toekomst zullen de woonlasten een groter deel van het huishoudbudget opslokken, zeker als de koopkracht vermindert. Een deel van die woonlastenstijging wordt veroorzaakt door hogere energieprijzen. Woningvoorraad Okkenbroek telt op 1 januari 2009 117 woningen. Meer dan de helft van deze woningen zijn twee-onder-één-kapwoningen en ruim 16% betreffen vrijstaande woningen. De totale verhouding huur/koop is circa 30/70. In het dorp bevinden zich circa 10 seniorenwoningen/appartementen. De woningvoorraad in Okkenbroek is een mix van ouder en jong. De inrichting van het openbaar groen in de woongebieden is op orde en dat geldt ook voor de openbare ruimte. Zo n 30 % van de Okkenbroekse woningen zijn huurwoningen. De meeste huurwoningen zijn van Woonstichting De Marken. De WOZ-waarde van de huizen is in Okkenbroek gemiddeld hoger dan die van de huizen in de rest van Deventer. Er zijn minder verhuisbewegingen dan gemiddeld in Deventer. Woningbouw en gemiddelde woningbezetting Het aantal woningen is vanaf 2004 gestegen van 104 naar 126 woningen op 1 januari 2014. De gemiddelde woningbezetting is in dezelfde periode gedaald van 2,57 in 2004 naar 2,49 in 2013. In landelijk gebied is de gemiddelde woningbezetting vaak wel hoger dan gemiddeld. Ter vergelijking in Nederland is deze 2,30 en Deventer 2,35. Woningmarkt Uit het woonbehoefte onderzoek (voorjaar 2011) kan geconcludeerd worden dat in Okkenbroek op termijn een overschot aan grotere woningen ontstaat (meer aanbod dan vraag). Bovendien sluit de vraag naar woningen niet goed aan bij het aanbod. Er is onder andere bij starters belangstelling voor kleinere, goedkopere woningen (tot 174.000). Dit type woningen is in Okkenbroek maar beperkt beschikbaar. De gemeente zoekt de oplossing vooral in het benutten van leegstaande bestaande woningen. Bijvoorbeeld door woningsplitsing of door appartementen in grote woonhuizen te bouwen. Daarnaast staat de gemeente open voor een invulling van de nog onbebouwde kavels met woningen die passen bij de vraag. In het buitengebied komen veel grote, dure (vaak vrijstaande) woningen vrij. Desondanks staat de gemeente open voor een invulling van de nog onbebouwde kavels met woningen die passen bij de vraag. In Okkenbroek is er een wooncomplex met woningen voor senioren, de Visserhof. Deze zijn door o.a. domotica geschikt gemaakt voor senioren; daarnaast kan thuishulp worden ingezet. Deze vorm van geschikt wonen sluit voorlopig aan bij de vraag. In Okkenbroek is er geen mogelijkheid voor verzorgd wonen, hiervoor zijn senioren op naastliggende dorpen/steden aangewezen. 10
Buitengebied Steeds meer leegkomende boerderijen in het buitengebied krijgen een woonfunctie. Als de aanpassingen aan de boerderijen en de inrichting van de erven passen bij het karakter van de streek, is dat een goede ontwikkeling. Zo kan worden voorkomen dat panden leeg komen staan en het platteland verrommelt. Bovendien ontstaat er extra woningaanbod. Op dit moment belemmeren de regels op het gebied van ruimtelijke ordening en milieu wel eens goede initiatieven voor wonen in het buitengebied. Het Rijk past de regels aan. Zodra dat is gebeurd, zal de gemeente de mogelijkheden om maatwerk te leveren benutten. Van woningbouwprogrammering naar uitnodigingsplanologie De gemeente stemde de vraag naar en het aanbod van woningen altijd op elkaar af met de woningbouwprogrammering. Zo werd in 2008 voor de komende tien jaar de bouw van 30 woningen in Lettele en Okkenbroek voorzien. Door de economische veranderingen sluit dat aantal niet meer aan bij de huidige en toekomstige behoefte. Het is niet meer vanzelfsprekend dat ontwikkelaars op geschikte locaties woningen van de gewenste kwaliteit bouwen. Daarom heeft de gemeente het beleid zo aangepast, dat er meer mogelijkheden zijn om projecten van de grond te krijgen. Zo krijgen bewoners en ontwikkelaars de ruimte om samen bestaande bouwlocaties in te vullen. De gemeente maakt deze uitnodigingsplanologie mogelijk en is begeleider en procesmanager. De gemeente geeft bijvoorbeeld in het bestemmingsplan Buitengebied meer ruimte voor het splitsen van woningen. Zo kan het woningaanbod breder worden. De gemeente geeft ruimte aan initiatieven van inwoners en bedrijven die samen met ontwikkelaars op bestaande, nog onbebouwde woonlocaties in het dorp woningen willen bouwen; Toekomstige tekorten in de woningvoorraad worden opgelost door bijvoorbeeld woningsplitsing of het bouwen van appartementen in grote woonhuizen; De gemeente bevordert dat bewoners die gezien hun inkomen goedkoop wonen naar een passend huis gaan, zodat starters of mensen met een laag inkomen kansen krijgen; De gemeente levert maatwerk bij het beoordelen van plannen voor plattelandswoningen. Verduurzaming Het is nodig om zuinig met energie om te gaan. Het energiezuinig maken van bestaande huizen helpt. Ook de opwekking van duurzame energie is een mogelijkheid. Energiekosten vormen in de toekomst een aanzienlijk deel van de woonlasten, Ook onderwerpen zoals watergebruik en lokaal voedsel, passen bij dit thema. Inwoners van Okkenbroek laten zien hoe je zelf een bijdrage kunt leveren. Huiseigenaren met vragen over energiebesparing, kunnen zich laten ondersteunen door het Energieloket Deventer. Dit samenwerkingsverband van veelal lokale bouw- en installatiebedrijven helpt huiseigenaren met advies en financiële regelingen. Deze aanpak past bij de doelstelling om Deventer klimaatneutraal te maken. Door de verwachte stijging van de energieprijzen, verdienen energiebesparende maatregelen zich terug. Daarom bouwt de gemeente subsidies op dit gebied af; Huiseigenaren krijgen via het Energieloket ondersteuning van het lokale bedrijfsleven bij het voorbereiden en uitvoeren van energiemaatregelen; Woningcorporaties verduurzamen hun woningvoorraad, afhankelijk van hun financiële armslag. Dit helpt bewoners om de woonlasten te beperken. 11
4.2 Maatschappelijke voorzieningen 4.2.1 Situatie nu Okkenbroek heeft diverse maatschappelijke en sociale voorzieningen. Deze voorzieningen voor onderwijs, ontmoeting, sport en zorg passen bij de maat van het dorp. Wel moet er worden gekeken naar de huisvesting. Als gebouwen of terreinen nodig zijn, moeten die efficiënt en slim worden gebruikt, eventueel met dubbelgebruik. Het clusteren van voorzieningen past daarbij. Onderwijs en kinderopvang In Okkenbroek is één basisschool: ICS WereldWijzer met gemiddeld 50 leerlingen. In de school is een kinderopvang ondergebracht. Doordat er in Okkenbroek minder kinderen worden geboren, zal het aantal leerlingen in de toekomst afnemen. De basisschool is om die reden gefuseerd met een basisschool in Deventer-Colmschate. Het voortbestaan van de kinderopvang in Okkenbroek is een punt van zorg. Samenwerking met kinderopvang in de omgeving is een mogelijke oplossing. Dorpshuis Het Noaberhuus en Ons Centrum Aan de Oerdijk, centraal in Okkenbroek ligt multifunctioneel dorpshuis 'Het Noaberhuus'. Het gebouw wordt voor diverse culturele en sociaal/maatschappelijke functies gebruikt. In het pand bevinden zich onder andere een kapper, beautysalon, bibliotheek, vergaderruimtes en (les)lokalen voor cursussen en verenigingen. Zo is het de ontmoetingsplek voor jong en oud. Mogelijk is het Noaberhuus ook geschikt voor werkplekken van zzp ers. Ons Centrum omvat een sporthal en een sportveld, maar ook vergaderruimtes en een horecavoorziening. Beide voorzieningen spelen een belangrijke rol in het lokale verenigingsleven en de zorg voor elkaar. De kleine supermarkt in het Noaberhuus is gestopt in juni 2015. Het dorp zoekt naar een nieuwe invulling van de vrijgekomen ruimte in het Noaberhuus. Medische voorzieningen In Okkenbroek is geen huisarts, fysiotherapeut, tandarts en apotheek. Daarvoor zijn de Okkenbroekers aangewezen op de omliggende dorpen en de stad Deventer. Goed vervoer voor (kwetsbare) bewoners naar voorzieningen in de omgeving is daarbij een voorwaarde. Een alternatief is het verhuizen naar het dorp/de stad met de nodige voorzieningen. 4.2.2 Sociale teams Er zijn ingrijpende ontwikkelingen op het gebied van zorg en welzijn. De bevolking wordt ouder en vraagt meer zorg, de wetgeving verandert, gemeenten hebben nieuwe taken gekregen en er is minder geld beschikbaar. Om te zorgen dat ook in de toekomst mensen die dat nodig hebben, ondersteuning kunnen krijgen, wil de gemeente de zorg anders gaan organiseren. In de eerste plaats zullen inwoners meer zelf moeten regelen met hulp van buren, vrienden, familie of andere bewoners uit het dorp. Daarnaast wordt de zorg efficiënter georganiseerd: organisaties gaan nauw samen en ze kennen de behoeften van bewoners uit de buurt. Het doel is dat bewoners zo lang mogelijk zelfstandig en zelfredzaam blijven. Om dat goed te organiseren zijn sinds 1 januari 2015 zijn in de gemeente Deventer sociale teams actief. Zoals gezegd heeft de gemeente meer taken erbij gekregen: jeugdzorg, ondersteuning van mensen een beperking en participatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Daarbij is een andere dienstverlening door simpeler en gerichter aan te sluiten bij de wat mensen nodig hebben van belang. De nieuwe taken moeten in samenhang, dichtbij en met de inwoners worden uitgevoerd, zo veel mogelijk op de individuele situatie toegespitst. Samen met de maatschappelijke organisaties wordt daarbij gezocht naar een nieuw evenwicht en het beter benutten van kansen in de wijk en het dorp. Daarom is in aansluiting op de landelijke invulling van dit nieuwe beleid per 1 januari 2015 overgegaan tot de inrichting van sociale teams. Eén van de negen sociale teams is aanspreekpunt voor het buitengebied, waaronder ook Okkenbroek valt. Sociale teams werken volgens het principe één gezin, één plan, één regisseur. Dit betekent dat er één persoon is die een vast gezicht blijft voor het gezin. De gemeente wil mensen die zorg nodig hebben vanwege een of meer problemen zo min mogelijk doorverwijzen. Het doel is dat mensen met hulp van familie, vrienden en zorgverleners (blijven) meedoen in de maatschappij. Het bieden van ondersteuning en hulpverlening op maat staat centraal. Samen met betrokken wijkbewoners zoeken zij naar oplossingen in de eigen omgeving. Teams kennen daarnaast de weg naar verschillende vormen van ondersteuning en hulpverlening. 12
Het streven is dat ouderen zo lang mogelijk in hun eigen huis blijven wonen. Het is ook denkbaar dat hier kleinschalig wonen start. Dat is een woonvorm waarbij een kleine groep bewoners met een beperking zo veel mogelijk leeft zoals ze thuis gewend waren. Met als verschil dat ze nu samen met anderen het huishouden draaiende houden. Hierbij krijgen ze begeleiding. De gemeente staat ook positief tegenover andere initiatieven om voor deze groep ouderen nieuwe kleinschalige woonvormen te stichten. Nieuwbouw komt pas in beeld als bestaande gebouwen geen oplossing bieden. De gemeente stimuleert een efficiënt gebruik van maatschappelijke gebouwen; Het Noaberhuus en Ons Centrum vervullen een centrale rol bij de concentratie van maatschappelijke voorzieningen; Maatschappelijke ondersteuning is georganiseerd in sociale teams. 4.3 Economie Okkenbroek is gelegen in een overwegend (kleinschalig) agrarische omgeving. In Okkenbroek zelf is het aantal bedrijven beperkt. Aan de Oerdijk zijn een preparateursbedrijf en een (voormalige) smederij gevestigd, met aan de achterzijde een motormuseum. In het Noaberhus is een winkel en een kapper ondergebracht samen met maatschappelijke, sociale en dienstverlenende functies. In Ons Centrum zijn naast sportvoorzieningen, een horecavoorziening met een ontmoetingsruimte en terras gevestigd. Consumenten kopen steeds meer via internet en dat zorgt ook in Okkenbroek voor een kleinere behoefte aan winkeloppervlakte. Er blijft behoefte aan winkels voor de dagelijkse boodschappen, maar gezien de omvang van Okkenbroek is de economische basis voor een dergelijke winkel te smal. Wellicht is ook hier samenwerking met detaillisten in de omgeving mogelijk. De gemeente houdt rekening met de afname aan winkeloppervlak door het mogelijk maken van functieverandering van winkelpanden. In Ons Centrum is een horecagelegenheid met terras ingericht. Deze komt tegemoet aan de behoefte in het dorp, zeker in combinatie met de ontmoetingsfunctie van Ons Centrum. Bovendien is het een aantrekkelijke voorziening voor passerende recreanten. In het dorp zijn diverse woonwerkcombinaties te vinden, zoals het kantoor aan huis. Door ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zal het aantal zelfstandigen waarschijnlijk stijgen. Een deel van hen wil of kan geen eigen werkruimte inrichten. Mogelijk ontstaat er meer behoefte aan meer woonwerkcombinaties. Een glasvezelnet biedt naast mogelijkheden voor de (zorg)behoefte van bewoners, kansen voor de lokale economie. In de directe omgeving met overwegend agrarische bedrijven komen ook andere bedrijven, variërend van ontwerpers tot houtbewerkers, producenten van streekproducten, zorgboerderijen/ zorginstellingen/ hulpverleners en bedrijven die de landbouw ondersteunen. Deze verbreding van het agrarische bedrijf en een grotere diversiteit van bedrijvigheid in het Okkenbroekse buitengebied, wordt reeds ondersteund in het bestaande ruimtelijke beleid. De behoefte aan winkeloppervlak neemt af. De gemeente ondersteunt planologisch de functieverandering van winkels en andere economische activiteiten. Economische functies waar mogelijk combineren met andere voorzieningen. 4.4 Verkeer Het dorp Okkenbroek is ingericht als 30 km zone. Door middel van de Oerdijk wordt het dorp ontsloten. Deze is nog niet zo lang geleden in samenspraak met het dorp heringericht. De weg verenigt veel verschillende functies: het is een verzamelroute voor het autoverkeer en een belangrijke fietsroute door het centrum. Via Bathmen of Holten kan de Rijksweg A1 eenvoudig worden bereikt. 13
Buiten de dorpskern zijn de wegen ingericht als 60 kilometer per uur gebieden. Door verkeersremmende maatregelen en de uitstraling van de weg wordt getracht de snelheid van verkeer in het dorp laag te houden. Okkenbroek is voor fietsverkeer ontsloten via een aantal aansluitingen op en langs de omliggende wegen, zoals de Oerdijk. De kruispunten met drukke wegen zijn tot een minimum beperkt. De meeste wegen bevatten voetgangersvoorzieningen. Daar waar deze voorzieningen ontbreken, mogen voetgangers gebruik maken van het fietspad of de openbare weg. Okkenbroek wordt met het openbaar vervoer ontsloten door buurtbuslijn 590, richting Deventer. Deze bus rijdt overdag één maal per 1,5 2 uur. In het dorp is één bushalte. Ontwikkelingen De wegen kunnen het verkeer goed aan. Ongewenst verkeersgedrag wordt voor een groot deel tegengegaan door onder andere lijnen op de weg en verkeersdrempels. Fietsverkeer Fietsers rijden in het dorp vooral over wegen waar ook auto s komen. Langs de wegen zijn vaak fietspaden en -stroken aangelegd. Recreanten kunnen in de omgeving veilig fietsen op een netwerk van groene fietsroutes. Door de vergrijzing en het toenemend aantal e-bikes zal de behoefte hieraan toenemen. Openbaar Vervoer Behalve de buurtbus is er voor het deur-tot-deurvervoer de Regiotaxi (Salland). Deze is bedoeld voor ritten van maximaal 25 kilometer, naar plekken waar de buurtbus niet komt, of op tijdstippen dat deze niet rijdt. De provincie bezuinigt op het openbaar vervoer en het is nog niet duidelijk wat dat voor Okkenbroek gaat betekenen. Een uitbreiding ligt niet voor de hand. Bewoners kunnen een grotere rol gaan spelen, door samen vervoer naar bijvoorbeeld medische of sportvoorzieningen te organiseren. Dankzij ICT en sociale media is het opzetten van zo n netwerk technisch vrij eenvoudig. Verder zijn buurtbusinitiatieven van het dorp een mooi voorbeeld van samenwerking tussen een professionele organisatie en vrijwilligers. De capaciteit van het wegennet in Okkenbroek is voorlopig voldoende; Bewoners kunnen samen nieuwe vormen van vervoer naast de buurtbus organiseren; (Groene) fietsroutes zullen intensiever worden gebruikt, vanwege meer e-bikeverkeer. 14
4.5 Landschappelijke omgeving Er verandert van alles in het buitengebied. Schaalvergroting en verbreding in de landbouw en de komst van nieuwe functies vragen om een zorgvuldige landschappelijke inpassing. Aan de ene kant komen er bijvoorbeeld steeds bredere landbouwvoertuigen. En aan de andere kant verburgerlijkt het platteland door de vestiging van nieuwe economische functies in leegkomende boerderijen en het groeiend aantal boerderijen dat een woonfunctie krijgt. Deze ontwikkeling heeft ook gevolgen voor de economische structuur en vitaliteit van de dorpen. Het Actieplan platteland (zie paragraaf 1.2) gaat in op de ontwikkelingen, de projecten en de inzet van de gemeente. De omgeving van het dorp Okkenbroek gaat landbouw samen met een mooi landschap en extensieve recreatie. De gronden aan de rand van het dorp vormen een overgang naar het omliggende agrarisch gebied. De behoefte aan verbinding tussen het dorp en de groen-blauwe omgeving zal toenemen. Dorpelingen nemen nu al meer verantwoordelijkheid voor het onderhoud en het in stand houden van het omringende gebied. Rond het dorp zijn wandelpaden en ommetjes gekomen. Deze voorzien in de behoefte van de dorpelingen om in de buurt te kunnen recreëren. Verder krijgt de dorpsrand van Okkenbroek een meer streekeigen uitstraling. Een werkgroep met inwoners van Okkenbroek hebben verbeteringen voorgesteld die ervoor moet zorgen dat de dorpsrand van Okkenbroek beter bij het landschap past. Groen In Okkenbroek is een klein aantal locaties waar zich openbaar groen bevindt. Het dorp heeft een groen karakter door onder andere de vele tuinen rond woningen en de doorkijkjes naar het groene buitengebied. De bomen in de berm langs de Oerdijk zijn onderdeel van de landschappelijke lanenstructuur. Het karakteristieke beeld en de identiteit van het groen in Okkenbroek wordt met name bepaald door de bomen langs de wegen en de particuliere tuinen. Laanbomen De laanbomen langs de wegen in het buitengebied zijn waardevolle elementen. Sommige verkeersdeelnemers vinden de bomen langs de vaak smalle wegen echter onveilig. In de praktijk vinden weggebruikers op krappe plekken zelf een oplossing. In het beleidsplan verkeersveiligheid zijn deze wegen dan ook niet als algemeen knelpunt genoemd. Tijdens het onderhoud let de gemeente echter wel op de vorm en de locatie van de beplanting, onder andere vanwege de verkeersveiligheid. Bij reconstructie van wegen en verjonging van de beplanting wordt gekeken of de weg kan worden verbreed. Door de beperkte breedte van de berm is dit echter niet altijd mogelijk. De recreatieve functie van het buitengebied rond Okkenbroek is van toenemend belang. Een streekeigen dorpsrand en het realiseren van ommetjes past daarin. Laanbeplanting is karakteristiek voor het buitengebied van Okkenbroek en wordt zoveel mogelijk in stand gehouden. 15
5. Toets demografische verkenning In de voorgaande hoofdstukken zijn de ontwikkelingen rond woningbouw, detailhandel, maatschappelijke voorzieningen en het verkeer besproken. Hieronder zijn de belangrijkste visies per thema samengevat. Thema Woningbouw Detailhandel Maatschappelijke voorzieningen Verkeer Visie Tekorten worden opgelost binnen de huidige woningvoorraad c.q bestaande woningbouwlocaties. De behoefte aan winkeloppervlak neemt af. Maatschappelijke voorzieningen worden geclusterd Het openbaar vervoer verschuift naar maatvoorzieningen en meer organisatie door bewoners De scenario s van economische groei en economische krimp die in paragraaf 3.2 zijn beschreven, hebben maar op een deel van de ontwikkelingen invloed. Dat geldt met name voor het winkelgedrag en het gebruik van het openbaar vervoer. De ontwikkelingen op de woningmarkt en van de maatschappelijke voorzieningen hebben wel enigszins met de economische situatie te maken. Economische groei heeft invloed op de woningbehoefte en op de mogelijkheden om energiebesparende maatregelen te treffen. In drie van de vier scenario s (De Snelle Stad uitgezonderd) worden nieuwe woningen vooral gerealiseerd door bestaande woningen aan te passen. In die scenario s is de druk om maatschappelijke voorzieningen te clusteren ook groter. Wij stellen dan ook vast dat de visies voor de thema s woningbouw en maatschappelijke voorzieningen zodanig in de vier scenario s herkenbaar zijn dat deze als redelijk robuust aangemerkt kunnen worden. De visies voor de thema s detailhandel en verkeer passen bij alle scenario s en zijn dan ook robuust te noemen. 16
6. Vervolg De gemeente heeft bij het opstellen van de Dorpsvisie Okkenbroek met veel partijen contact gehad, zoals bewoners, Plaatselijk Belang Okkenbroek, Woonstichting De Marken en de basisschool. (zie bijlage 2). Daarnaast is informatie gebruikt van het Trendbureau Overijssel, gemeentelijke beleidsdocumenten en werkateliers. Om te bevorderen dat er ook in de toekomst een goede samenwerking is, stelt de gemeente voor om met alle partijen een Dorpsagenda te maken. Alle partijen kunnen punten op de agenda zetten, waaraan in de volgende periode wordt gewerkt. Daarbij worden afspraken gemaakt over de rollen van de partijen, de verantwoordelijkheden en de noodzakelijke middelen. De gemeente biedt aan om in eerste instantie het initiatief te nemen bij het opstellen van de agenda. Daarbij moet duidelijk zijn dat de gemeente slechts één van de verantwoordelijke partijen is. Om de agenda uit te voeren en actueel te houden, is het belangrijk dat de partijen elkaar regelmatig ontmoeten, bijvoorbeeld eens per twee jaar. Daarbij kunnen de ontvangende partij en de voorzittersrol steeds rouleren, om duidelijk te maken dat de dorpsagenda en de uitvoering daarvan een verantwoordelijkheid van allen is. Naast deze ontmoetingen, zet de gemeente het tweejaarlijks overleg tussen Okkenbroek en de portefeuillehouder platteland voort. Tijdens dit overleg kunnen de voortgang van de agendapunten en andere actuele onderwerpen worden besproken. Het overleg is niet vrijblijvend: de deelnemers spreken elkaar aan op hun rollen en verantwoordelijkheden. 17
Bijlage 1: Geraadpleegde (beleids)documenten Gemeente Deventer Economische Visie 2020 Detailhandelsvisie Beleidsnota Meedoen Structuurvisie Okkenbroek Visie Duurzaam Deventer Bestemmingsplan kom Okkenbroek Actieplan platteland 2012-2013 Bewoners Okkenbroek OV-visie Demografische Verkenning Deventer 2035 Dorpsontwikkelingsplan Okkenbroek 18
Bijlage 2: Overzicht gesprekspartners Kernteam Okkenbroek OBS Dol-fijn Overijsselse Vereniging van Kleine Kernen Plattelandsbelang Okkenbroek Provincie Overijssel Raster Stichting Stimuland Overijssel Stichting IJssellandschap Waterschap Groot Salland Woonstichting De Marken 19
Bijlage 3: Samenvatting Dorpsontwikkelingsplan Dorpsontwikkelingsplan Okkenbroek in samenhang met wijkaanpak In dit document is beschreven welke stappen zijn genomen om een DorpsOntwikkelingsPlan te maken in samenhang met wijkaanpak. U leest wat bewoners vinden van het wonen, werken en leven in Okkenbroek en welke thema s er toe doen voor de toekomst van Okkenbroek (langere termijn). Als laatste onderdeel het uitvoeringsplan op korte termijn. Dit document is tot stand gekomen door de actieve inzet van enthousiaste bewoners uit Okkenbroek. Inleiding In het Provinciaal Meer Jaren Plan en actieplan programma platteland 2009-2013 staan 6 dorpsontwikkelingsplannen onder het provinciaal thema leefbaarheid opgenomen. In de wijkaanpakronde 2011-2012 is gestart met het maken van een DOP voor Okkenbroek. Met Okkenbroek wordt bedoeld de kern Okkenbroek en het omliggende landelijk gebied. In Okkenbroek wonen ongeveer 400 inwoners. In een dorpsontwikkelingsplan benoemen bewoners de thema s die er toe doen in een tijdspanne vooruit van ongeveer 10 jaar. Iedere twee jaar worden (meelopend met de wijkaanpakrondes) de thema s geactualiseerd op de situatie van dat moment. Dit kan betekenen dat thema s als afgerond worden beschouwd, of dat er nieuwe thema s bijkomen. Tijdens de wijkaanpakronde worden op de thema s uitvoeringsplannen van twee jaar vastgesteld. Deze uitvoeringsplannen worden opgenomen in het dorpenprogramma wijkaanpak. Dit dorpsontwikkelingsplan van Okkenbroek bestaat uit een lange termijnagenda van 5 thema s die onderling in relatie met elkaar staan en een uitvoeringsplan voor 2 jaar. Het uitvoeringsplan is opgenomen in het dorpenprogramma wijkaanpak 2011-2013. Het dorpsontwikkelingsplan is gemaakt door de bewoners van Okkenbroek en deze blijven eigenaar van hun DOP. Relatie tot de dorpsvisie van de gemeente. De gemeente Deventer heeft in het coalitieakkoord opgenomen 6 dorpsvisies te maken voor de kernen in Deventer Buiten. Deze dorpsvisies maakt de gemeente nadat de kernen hun DOP gemaakt hebben. De dorpsvisies worden in samenspraak met diverse betrokken partijen opgesteld. De dorpsvisie geeft naast de DOP input voor de gezamenlijke dorpsagenda. Daar staan punten in die het dorp zelf oppakt, die gezamenlijk opgepakt worden of door de gemeente en/of andere partijen. Proces om te komen tot een DOP In Okkenbroek is een kernteam gevormd met bewoners die min of meer een afspiegeling van de dorpse gemeenschap vormen. (man,vrouw,jong,oud, uit verschillende delen in/om Okkenbroek). In het kernteam nemen 11 bewoners deel met ieder een zeer uitgebreid netwerk binnen de Okkenbroekse gemeenschap. Dit kernteam heeft in de periode van januari tot juni 2012 op een bevlogen wijze de stappen doorlopen om te komen tot een dorpsontwikkelingsplan op Okkenbroekse wijze. 20
Inventariseren Het kernteam heeft een antwoordkaart huis aan huis verspreid met de hoofdvraag: Wat is er voor iedereen nodig om ook in 2020 prettig in Okkenbroek te wonen? Het kernteam ontving van 25 bewoners reacties per kaart. Er zijn 6 keukentafel gesprekken gehouden. Daar hebben in totaal 35 klopt dit aantal? bewoners aan deelgenomen. De deelnemers hebben verschillende onderwerpen besproken. Okkenbroekers vinden dat het fijn wonen is voor jong en oud in het dorp. Er zijn veel voorzieningen in het dorp zoals Ons Centrum als ontmoetingsplek, het Noaberhuus met winkelvoorziening, kapper, bibliotheek, gemeentelijk servicepunt, de school met BSO, de zorgwoningen Vissershof, de kerk. Zoals de buurtbus die belangrijk is voor de verbinding met de stad en de omliggende dorpen. Okkenbroek en omgeving heeft een landelijk karakter. De agrarische bedrijven zijn hier bepalend in. De natuur is prachtig voor de inwoners zelf maar ook voor de bezoekers. De natuurijsbaan trekt bijvoorbeeld in de winter vele bezoekers en bijvoorbeeld de kunstfietsroute bezoekers in de zomer. Okkenbroek is een open dorp. Het heeft een cafetariamodel: wil je vandaag niet meedoen en morgen wel, dan is dat prima. Er is sprake van een rijk verenigingsleven want er zijn 40 verenigingen. Okkenbroekers vinden het belangrijk dat de jeugd gebonden wordt aan het dorp: de jeugd van nu, is de dorpsgemeenschap in de toekomst. Betaalbare woningen zijn belangrijk voor de jongeren die zich willen vestigen in het dorp. Ook voor het kunnen blijven wonen van ouderen in het dorp blijft er aandacht nodig. Okkenbroek moet een dorp blijven voor jong en oud. De opbrengst van de antwoordkaarten, de keukentafelgesprekken heeft het kernteam geinventariseerd en gethematiseerd. De 5 thema s zijn (1) De jeugd heeft de toekomst, (2) Recreatie, (3) Natuuronderhoud en landschapsbeheer, (4) Verenigingsleven en noaberschap en (5) Voorzieningen en woningbouw. Bewoners kiezen en vormen taakgroepen Het kernteam heeft de bewoners uitgenodigd voor een presentatie van de 5 thema s gedurende een bewoners inloopmiddag. Er hebben ruim 80 bewoners gebruik gemaakt van de uitnodiging. Zij hebben zich geïnformeerd, aangegeven of het beeld klopt en eventueel aanvullingen gegeven. Een aantal hebben aangegeven actief aan de slag te willen met onderdelen van de thema s. Bewoners vinden de voorzieningen het meest belangrijk in het dorp. Verder zijn voor 3 thema s taakgroepen gevormd. De thema s wonen en voorzieningen neemt het plaatselijk belang mee omdat deze onderwerpen al op hun agenda staan. Draagvlak bij het college van B&W Het kernteam heeft samen met taakgroepleden op een A4-tje de thema s uitgewerkt met doel en oplossingsrichting voor de langere en korte termijn. Vervolgens hebben zij het college van B&W uitgenodigd voor een presentatie van de thema s. Hiervoor heeft het kernteam het college meegenomen op een rondwandeling door het dorp met op verschillende locaties een presentatie. Ook bij het voltallige college kreeg het kernteam draagvlak. Het college moedigde aan, gaf tips, beantwoordde de vragen en was onder de indruk van de positieve uitstraling van het gebeuren. Okkenbroek zet zich op een positieve en actieve wijze op de kaart bij het college en legt ook bij het college de basis voor hun DOP. Taakgroepen De taakgroepen hebben zich gevormd en hun plan van aanpak gemaakt. Daarbij hebben zij een eerste begroting opgesteld en heeft het kernteam het budget verdeeld en gereserveerd voor de verschillende taakgroepen. 21
De thema s vertaald in een A4tje DE JEUGD HEEFT DE TOEKOMST Waarom is dit thema belangrijk voor het dorp Okkenbroek? Wat is de aanleiding? De jeugd moet gebonden (blijven) worden aan Okkenbroek.Zonder jeugd heeft Okkenbroek geen toekomst. Binding aan het dorp begint al in een vroeg stadium. Vandaar de wens om een kinderopvangvoorziening te realiseren in Okkenbroek. Idem de wens om de basisschool en de daaraan gekoppelde buitenschoolse opvang te kunnen handhaven in Okkenbroek. Komen deze voorziening er niet of moeten ze stop gezet worden, dan zijn Okkenbroekers genoodzaakt elders opvang en onderwijs te zoeken. Dat zal er voor zorgen de gemeenschap van Okkenbroek uit elkaar valt. Naast school moet er in Okkenbroek activiteitenaanbod zijn voor de jeugd in alle leeftijdscategorieën. Er is nu al een gevarieerd aanbod, maar het ontbreekt nog wel eens aan vrijwilligers. Naast georganiseerd aanbod is de wens dat er ook een verbeterd aanbod komt in de fysieke woonomgeving.denk aan een pannakooi, een mini skatebaan of een klimwand. Wat is het doel en de oplossingsrichting? (langer termijn) Realiseren Kinderopvang voorziening Er voor zorgen dat de basisschool verzekerd is van voortbestaan Er voor zorgen dat de buitenschoolse opvang in Okkenbroek kan blijven bestaan Aandacht voor de organisatie en begeleiding van kinder- en jongerenactiviteiten in Okkenbroek Bij ouders van kinderen het belang (noodzaak) van vrijwilligerswerk (opnieuw) onder de aandacht brengen Onderzoeken hoe het aanbod aan faciliteiten in het openbare gebied van Okkenbroek verbeterd kan worden Welke voorstellen /ideeën worden op korte termijn opgepakt in deze wijkaanpakronde 2012-2013? Vanuit deze werkgroep worden 2 voorstellen opgepakt: Een multifunctioneel speelveld met en voor de jeugd creëren. Een kinderdisco organiseren voor kinderen uit Okkenbroek en omgeving in de leeftijd 4-12 jaar zodat vrienden van de sportclubs in de andere dorpen (Okkenbroek heeft bijvoorbeeld geen eigen voetbalvereniging dus er wordt elders gevoetbald ) voor de disco naar Okkenbroek komen. RECREATIE,NATUURONDERHOUD EN LANDSCHAPSBEHEER Waarom is dit thema belangrijk voor het dorp Okkenbroek? Wat is de aanleiding? Recreatie, natuuronderhoud en landschapsbeheer zijn van belang omdat ze ondersteunend zijn aan het kapitaal van het dorp, de prachtige natuur en landschapscultuur. Deze bepalen voor een belangrijk deel de kwaliteit van leven voor de bewoners en ze maken het dorp aantrekkelijk voor bezoekers. Maar ze vragen wel om beleid en onderhoud. Wat is het doel en de oplossingsrichting? (langer termijn) - Leren van het succes van de kunstroute en kijken hoe dit succes gecontinueerd of uitgebreid kan worden. - Er voor zorgen dat de (private) bossen in de directe omgeving van Okkenbroek (weer) veilig zijn om in te wandelen of te sporten - Idem aandacht voor het onderhoud van de natuurgebieden rondom Okkenbroek. - Natuurgebieden (nog) aantrekkelijker maken voor bezoekers om in te recreëren (wandelen, fietsen). - Activiteiten organiseren die bezoekers naar Okkenbroek trekken. - De mogelijkheid onderzoeken of het gebied van de Bosbaan in de zomermaanden geschikt is te maken voor dagrecreatie. - Als blijkt dat dorpsboerderij van Alferink als agrarisch bedrijf geen toekomst meer heeft, onderzoeken of iedereen (bewoners, bezoekers, in het bijzonder kinderen) weer toegang kan krijgen tot dit bedrijf. - Aandacht voor het feit dat boerderijen in de omgeving van Okkenbroek hun oorspronkelijke 22