Research Project Vrij: Let's Go For a Ride Thema onderzoek Docent: Harald Warmelink Door: Marijke Steinmann GAR 1D
Inleiding Voor Project Vrij gaan wij een interactieve installatie maken. Tijdens de installatie willen wij dat de speler het idee heeft zich te bevinden in een onderwaterwereld. De wereld waarin de speler rondrijdt zal steeds meer vervuiling tonen en beetje bij beetje viezer worden. Ons doel van dit project is om bewustwording te creëren over afval dat wij weggooien. Het gaat bij de ervaring die wij voor de spelers maken voornamelijk over plastic afval. Dat afval komt namelijk in de zee terecht, terwijl niet iedereen daar erg in heeft. Om een zo goed mogelijk beeld mee te geven aan de spelers, wilde ik meer kennis op doen over afval in de zee. Want met de juiste kennis kan onze boodschap zo correct mogelijk worden meegegeven. Mijn hoofdvraag is daarom: Wat is het effect van het afval op de dieren die leven in de zee? Eerst ben ik gaan onderzoeken hoeveel afval eigenlijk in de zee terecht komt. Ik was benieuwd naar hoeveel plastic er in de zee komt. Ik ben ook gaan kijken wat er op het strand te vinden is aan afval. Want wat er op het strand achterblijft, komt vaak in de zee terecht. Daarnaast heb ik ook onderzoek gedaan naar hoe de dieren in de zee last hebben van het afval.
Methode Dit onderzoek bestaat grotendeels uit wetenschappelijke feiten. Daarom had ik gekozen om door middel van desk research achter die kennis te komen. Het leek mij niet heel nuttig om veel in boeken te gaan zoeken naar antwoorden. Dit is namelijk een vrij actueel onderwerp en boeken zouden dan al snel verouderd kunnen zijn of nog niet de juiste informatie bezitten die bijvoorbeeld wel in online onderzoeksrapporten staan. Om zelf onderzoek te doen door te observeren, zou niet handig zijn geweest. Daarvoor beschikte ik niet over de juiste kennis en vaardigheden, ik ben immers geen bio-, eco- of marinoloog. Daarnaast kost een onderzoek in dit gebied vaak maanden tijd, mocht het niet nog meer zijn. Desk research leek mij de beste keuze om achter mijn antwoorden te komen. Ik heb gezocht naar wetenschappelijke bronnen. Er is namelijk veel onderzoek gedaan naar afval in de zee. Vaak kwam ik dan terecht bij onderzoeksrapporten van vakmensen of universiteitsstudenten. Ook artikelen en publicaties in vakbladen waren veel te vinden. Om ervoor te zorgen dat de bronnen betrouwbaar zouden zijn, heb ik vooral gezocht op Google Scholar. Via de normale zoekmachines had ik ook nog een aantal rapporten en artikelen gevonden over zowel afval als de dieren in de zee. Omdat ik in een studentenkamer in Wageningen woon en internet via de universiteit geregeld wordt, had ik volledige toegang tot veel bronnen die ik via Google Scholar vond. Woorden waar ik voornamelijk op heb gezocht zijn: -Vervuiling, -Zee, -Plastic, -Strand, -Zwerfafval, -Domestic, -Waste en -Ocean.
Analyse Afval in en om de zee Van al het afval dat mensen weggooien, is ongeveer 10% daarvan plastic. (Barnes et al., 2009) Plastic wordt steeds vaker gebruikt door mensen. Het is een redelijk goedkoop materiaal en het weegt niet veel. De hoeveelheid mensen op de aarde blijft ook groeien, waardoor het gebruik van plastic meegroeit. Maar daar hangt ook aan vast dat wij ook meer plastic weggooien. Van de 280 miljoen ton aan plastic die per jaar wereldwijd wordt gemaakt gebeurt er dit mee: that as much as 10% of all plastic will become debris in the global marine environment (Koelmans et al., 2014) Als we kijken naar al het afval in de zee, hoeveel procent van dat afval plastic is, dan verschilt dat per onderzoek. Dat kan komen doordat niet elk onderzoek op precies dezelfde plaats onderzoekt. Bij alle rapporten die ik heb gelezen, ligt het percentage boven de 50%. Bij het onderzoek van Galgani et al (2010) kwam er uit dat van al het afval in de zee, 50% plastic is. Dat bleek uit meer dan de helft van de onderzoeken die zij hadden gedaan. Een ander onderzoek, dat van Koelmans et al (2014), had als resultaat 75%. Bij het onderzoek van Barnes et al (2009) was het zelfs 80%. Bij veel onderzoeken kom ik de termen nanoplastic en microplastic tegen. Dat zijn plastic deeltjes die in het water zitten. Die deeltjes zijn erg klein. Het verschilt van de grootte van een zandkorrel tot aan microscopisch klein en dus met gemak 1000 maal kleiner. Doordat deze deeltjes zo klein zijn, krijgen veel dieren het perongeluk binnen, vaak omdat ze er geen erg in hebben. Het is erg gevaarlijk voor de vissen, vogels en andere zeedieren en de kwaliteit van het water. (Cole et al., 2011) Ook is het lastig om op te ruimen en het water schoner te krijgen. Er is zijn veel soorten afval te vinden bij stranden en in de zee. Ook bij dit onderzoek komen zij uit op een percentage van 64,9 aan plastic en polystyreen, blijkt uit een onderzoek van de OSPAR commissie. Plastic steekt er met kop en schouder bovenuit. Andere materialen die gevonden werden waren: Sanitair (16,8%), textiel (5,8%), hout (3,2%), metaal (3,2%), glas (2,4%), rubber (1,7%) en keramiek(1,3%). Er wordt geschat dat er jaarlijks 20.000 ton afval verdwijnt in de Noordzee. Een deel van dat afval spoelt aan op stranden, maar 70% daarvan zinkt naar de bodem. Andere objecten en materialen die veel bij stranden en in de zee gevonden worden zijn oude visnetten, synthetisch touw, plastic banden die voor kratten worden gebruikt en andere vracht, plastic zakken, andere fabrieksmatige plastic producten en plasticvezels. Deze drijvende materialen zijn vaak aantrekkelijk voor zeedieren zoals vogels, schildpadden en vissen en kunnen hen veel schade doen. (Wolfe, 1987) Afval dat in rivieren ligt is vaak herkenbaarder dan dat wat je in de zee vindt. Waar je op het strand en in de zee veel afval vindt dat met visserij en zeevaart te maken heeft, heb je dat bij rivieren weer niet. Bij rivieren zijn de stukjes plastic ook erg groot. Dat zijn stukken plastic van objecten die niet meer heel zijn, maar niet zo klein dat je het niet met het blote oog kan zien. Het meeste afval dat langs de rivieren in het gebied van de Maas en de Waal is gevonden, komt uit de categorie zwerfafval. Daaronder valt bijvoorbeeld afval van toeristische en huishoudelijke oorsprong. (van Paassen, 2010) Niet alleen in Nederland, maar ook in andere landen stroomt het afval rondom en bij rivieren naar de zee toe.
Effect van afval op dieren Er zijn veel dieren die last hebben van het afval op en in de zee. Dieren kunnen er in verstrikt raken. Zij kunnen dan omkomen door verdrinking, verstikking en wurging. Zelfs al overleven verstrikt geraakte dieren het, door restricties gaat het meestal alsnog mis. Vaak doordat ze niet goed meer kunnen bewegen, kunnen ze minder goed eten vangen. Terwijl ze juist meer eten nodig hebben omdat ze meer energie gebruiken. Ook is ontsnappen voor dieren die hen op willen eten ook moeilijker. (Galgani et al., 2010) Plastic wordt ook vaak ingeslikt door de dieren die grote gevolgen kan hebben: Ingested plastics may block digestive tracts, damage stomach linings, or lessen feeding drive. (Laist, 1987) Dieren kunnen het afval ook aanzien voor eten of andere dieren die zij van nature eten. Schildpadden eten vak plastic zakken, omdat zij denken dat dat eetbare kwallen zijn. Kleinere dieren in de zee en koraal krijgen ook plastic binnen. Zij eten geen grote plastic stukken, maar krijgen het perongeluk en haast automatisch binnen door de microplastic en nanoplastic deeltjes in de zee. Het gaat hier om kleine dieren zoals mosselen en kleine vissen. Die worden opgegeten door grotere dieren. Het is nog niet duidelijk of dit effect heeft op de voedingscirkel en of het plastic in het prooidier effect heeft op degene die het eet. Koraal krijgt ook de kleine plastic deeltjes binnen. Ook al is het niet veel, het heeft wel effect op hun eetpatroon. Ze zitten sneller vol en krijgen minder binnen. Dat kan leiden tot verkleuring en afsterving. (Hall et al., 2015) Dat afval effect heeft op individuele dieren is bekend, maar hoe dat effect heeft op de populatie is moeilijker te onderzoeken. There is no evidence of population-level consequences of encounters between plastic and marine life; and so a lack of evidence does not necessarily imply a lack of effect. (Koelmans et al., 2013) Dat het bewijs ervoor er nog niet ligt, wilt dus niet zeggen dat het niet waar is. Daarnaast speelt het ook nog een rol dat het oppervlak zo groot is van de zee, om alles te onderzoeken is niet te doen. Niet alleen het grote gebied, maar ook het terugvinden van de dieren kan vaak een probleem zijn. De dieren die slachtoffer worden van plastic, kunnen zinken naar de bodem of worden opgegeten door andere dieren. (Wolfe, 1987)
Conclusie Door onderzoek te hebben gedaan naar afval in de zee, heb ik een veel beter beeld hoe het ongeveer zit. Het was namelijk erger dan ik dacht. Zeker meer dan de helft van al het afval in en op de zee is plastic. Ook wanneer je bedenkt dat plastic een nog relatief nieuw materiaal is. Het percentage aan afval dat naar de bodem zinkt (70%), had ik ook niet verwacht. Vooraf dacht ik namelijk dat er veel plastic bleef drijven en dat er meer bij het strand zou aanspoelen en achterblijven. Dat kleine zeedieren ook last hebben van het plastic door alle microplastic en nanoplastic deeltjes kwam ook als een verrassing. Het zijn dus niet alleen plastic objecten die last veroorzaken, maar ook zulke kleine deeltjes dat je die met het blote oog niet eens kan zien. Bij zowel kleine als grote zeedieren heeft het effect op hun organen, vooral hun maag omdat zij deeltjes inslikken. Grotere dieren in de zee kunnen ook de grote stukken plastic opeten. Het komt ook voor dat ze in het afval vast komen te zitten en mogelijk verdrinken, stikken, zelf worden opgegeten of niet meer aan eten kunnen komen door hun beperking. Als wij veel plastic in onze installatie verwerken, dan is dat denk ik niet overdreven. Hoe meer plastic, hoe beter, want zo kunnen wij misschien onze spelers overtuigen over de ernst van de situatie. Het is dan ook niet dat wij het beeld zo erg moeten verdraaien om indruk te maken. We kunnen gewoon de correcte informatie aanhouden en verwerken. Om het wel goed over te laten komen is het belangrijk om herkenbaar plastic te gebruiken. Dan denk ik aan plastic flesjes en verpakkingen. Waarschijnlijk geeft het gebruiken van tast- en herkenbaar plastic een beter beeld dan het vermelden van microplastic en nanoplastic die je eigenlijk niet zomaar kan zien.
Bronvermelding Barnes D.K.A., Galgani F., Thompson R.C., Barlaz M., 2009. Accumulation and Fragmentation of Plastic Debris in Global Environments, p. 1995. Philosophical transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological sciences, 364(1526). Cole M., Lindique P., Halsband C., Galloway T.S., 2011. Microplastics as contaminants in the marine environment: a review, p. 2588 2597. Marine pollution bulletin, 62(12). Galgani F., Fleet D., van Franeker J.A., Katsanevakis S., Maes T., Mouat J., Oosterbaan L., Poitou I., Hanke G., Thompson R., Amato E., Birkun A., Janssen C., 2010. Marine Strategy Framework Directive - Task Group 10 Report Marine Litter, p. 4-24. Hall N.H., Berry K.L.E., Rintoul L., Hoogenboom M.O., 2015. Microplastic ingestion by scleractinian corals, p.725 732. Marine Biology, 162(3). Koelmans A.A., Gouin T, Thompson R., Wallace N., Arthur C., 2014. Plastics in the marine environment, p. 5 10. Environmental toxicology and chemistry / SETAC, 33(1). Laist, D.W., 1987. Overview of the biological effects of lost and discarded plastic debris in the marine environment, p.319 326. Marine Pollution Bulletin, 18(6). Murray R.G., 2009. Environmental implications of plastic debris in marine settings, p. 2013 2025. Philosophical transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological sciences, 364(1526). Paassen J. van, 2010. Plastic afval in rivieren. Beschikbaar op: http://www.noordzee.nl/wp-content/uploads/2011/06/plastic_afval_in_rivieren.rapport.pdf Stichting De Noordzee, g.d. Zee afval brochure. Beschikbaar op: http://www.noordzee.nl/wp-content/uploads/2011/06/zeeafval_brochure6_2009.pdf Wageningen UR, g.d. Microplastics en Nanoplastics. Beschikbaar op: http://www.wageningenur.nl/nl/dossiers/dossier/microplastics-en-nanoplastics.htm Wageningen UR, g.d. Plastic in zee en zoetwater. Beschikbaar op: http://www.wageningenur.nl/nl/dossiers/dossier/plastic-in-zee-en-zoet-water.htm Wolfe, D.A., 1987. Persistent plastics and debris in the Ocean: an international problem of Ocean disposal, p.303 305. Marine Pollution Bulletin, 18(6).