Memo Reg.nr.: I-WL// / RIS - Aan : Gemeenteraad en Burgerparticipatieraad Van : College Datum : februari Onderwerp : Leerplicht en schooluitval - Bijlage(n) : Jaarverslag RBL BNO - (I-WL//96) Aanleiding Het college van burgemeester en wethouders is verantwoordelijk voor toezicht en naleving van de leer- en kwalificatieplicht. Op grond de Leerplichtwet dient jaarlijks verslag uitgebracht te worden aan de gemeenteraad over het laatst afgesloten school- of cursusjaar. In Brabant Noordoost worden de wettelijke taken uitgevoerd door het Regionaal Bureau Leerplicht en voortijdig schoolverlaten Brabant Noordoost (RBL BNO), dat in het afgelopen schooljaar nog gefinancierd wordt door dertien gemeenten in Noordoost Brabant. Centrumgemeente Oss heeft het jaarverslag - opgesteld. Dit is goedgekeurd door het algemeen bestuur van het RBL BNO, bestaande uit wethouders van alle deelnemende gemeenten. Dit memo bevat een samenvatting met gegevens over de situatie in Boxmeer. Wettelijke taken De gemeente heeft wettelijke taken op drie gebieden. Leerplicht: heeft betrekking op alle kinderen en jongeren van tot 6 jaar. Iedereen dient ingeschreven te staan bij een erkende school en deze te bezoeken. Alleen op gronden die exact in de Leerplichtwet staan omschreven is ontheffing van leerplicht of vrijstelling van geregeld schoolbezoek mogelijk. Kwalificatieplicht: De kwalificatieplicht houdt in dat leerlingen van 6 tot jaar onderwijs moeten volgen als zij niet over startkwalificatie beschikken, dus indien zij niet minimaal een diploma havo, vwo, mbo niveau, of hebben behaald. Zij zijn verplicht om ingeschreven te staan bij een school of instelling en deze geregeld te bezoeken. De kwalificatieplicht eindigt zodra de jongere jaar is geworden of een startkwalificatie heeft behaald. Regelgeving rond voortijdig schoolverlaten: is gericht op jongeren van tot jaar die nog geen startkwalificatie hebben gehaald. Voor de jongeren is deze leeftijdscategorie is er geen wettelijke kwalificatieplicht. De gemeente heeft de taak om in nauwe samenwerking met het onderwijs, te voorkomen dat jongeren voor hun ste het onderwijs zonder startkwalificatie verlaten. Deze Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten (kortweg RMC-functie genoemd) moet worden uitgevoerd binnen door het rijk aangewezen regio s door RMC-trajectbegeleiders. De gemeenten uit Noordoost Brabant behoren tot RMC-regio 6b. Organisatie RBL BNO In Brabant Noordoost is gekozen voor een combinatie van handhaving van de leerplichtwet en de aanpak van het voortijdig schoolverlaten binnen de regionale melden coördinatie functie. Daardoor is er een goede afstemming in aanpak van jongeren jonger dan (kortweg -minners) die nog leerplichtig of kwalificatieplichtig zijn en jongeren van tot jaar (kortweg -plussers). Jongeren tot jaar vallen onder de verantwoordelijkheid van leerplichtambtenaren. Voortijdig schoolverlaters tussen en jaar worden begeleid door trajectbegeleiders van de Regionale Meld- en Door gemeentelijke herindeling van Maasdonk zijn dit vanaf januari twaalf gemeenten, namelijk Bernheze, Boekel, Boxmeer, Cuijk, Grave, Landerd, Mill en Sint Hubert, Oss, Sint Anthonis, Sint-Oedenrode, Uden en Veghel. I-WL// / RIS - Pagina van
Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten (kortweg aangeduid als RMCtrajectbegeleiders). In centrumgemeente Oss is de backoffice gevestigd; daarnaast zijn er frontoffices in de drie subregio s. In het Land van Cuijk houden de leerplichtambtenaren en de functionaris voortijdig schoolverlaten kantoor in gemeente Cuijk. Aan alle scholen is een vaste leerplichtambtenaar of RMC-trajectbegeleider verbonden. Ontwikkelingen in schooljaar - Voortzetting van de preventieve aanpak, zoals bepaald in het meerjarig Beleidsplan -6. Accent ligt op goede contacten met scholen om verzuim snel te signaleren en aan te pakken. Als sluitstuk van deze aanpak worden schoolcontroles uitgevoerd naar het melden van in- en uitschrijvingen, het melden van schorsing en verwijdering, van verzuim en van vrijstelling van schoolbezoek. Dit kan leiden tot adviezen aan scholen en tot signalen bij de Inspectie van het Onderwijs; Alle leerplichtambtenaren beschikken sinds dit schooljaar over een BOA-bevoegdheid in het domein onderwijs. Om deze bevoegdheid te behouden is permanente bijscholing verplicht. Door opleidingen in company te organiseren en daarbij ook leerplichtambtenaren uit andere regio s te betrekken, is er bespaard op opleidingskosten; In dit schooljaar is bij de aanpak van het voortijdig schoolverlaten gestart met het gebruik van de Educatiemeter door de RMC-trajectbegeleiders, een nieuwe methode om sneller een passend traject te bepalen voor jongeren die dreigen uit te vallen. De methode gaat uit van de eigen kracht en sluit dus aan bij de kantelingsgedachte; Er is afstemming tussen het RBL BNO met de samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs en met gemeenten wat betreft jeugd, onderwijs en sociale zaken om op regionaal niveau tot een samenhangende aanpak te komen; Het RBL BNO ontving in het afgelopen jaar geen klachten; In het kalenderjaar is de gemeentelijke bijdrage aan het RBL BNO % minder dan de oorspronkelijke begroting van. De besparing is gerealiseerd door een andere organisatie van taken in de backoffice. Cijfers over leerlingen uit Boxmeer schooljaar - Op oktober van schooljaar - waren er in de gemeente Boxmeer. jongeren van tot jaar die leerplichtig of kwalificatieplichtig zijn. Dit is een afname van ten opzichte van het jaar ervoor en is een voortzetting van de dalende trend. Tabel. Aantal leer- en kwalificatieplichtigen Peildatum Boxmeer Noordoost Brabant okt.. okt.. okt.66.6 okt..6 De daling doet zich voor bij de meeste gemeenten en hangt samen met de demografische ontwikkeling. De verwachting is dat deze zich in de komende jaren voortzet. Verzuim Het RBL BNO registreert melding en afhandeling van verzuim, van verzoeken om vrijstelling van inschrijving en van verzoeken om vrijstelling van geregeld schoolbezoek. Er worden drie categorieën van verzuim onderscheiden, met een eigen wijze van afhandeling, namelijk absoluut verzuim, relatief verzuim en luxe verzuim. Absoluut verzuim: houdt in dat de leerplichtige niet staat ingeschreven op een school of bij een onderwijsinstelling en dus geen onderwijs volgt. De ouders/verzorgers zijn verantwoordelijk voor aanmelding van hun leerplichtige kind bij een school of onderwijsinstelling. - pag. / -
Achter absoluut verzuim kunnen diverse problemen schuilgaan. Ouders dienen actief mee te werken aan het vinden van een oplossing. Als dat niet zo is maakt de leerplichtambtenaar proces-verbaal op. In Boxmeer waren er in het afgelopen schooljaar meldingen van absoluut verzuim, waarvan er bij nadere analyse onterecht bleken. In de resterende situaties heeft de leerplichtambtenaar een actieve rol gespeeld bij de oplossing. Er is geen proces-verbaal opgemaakt. Relatief verzuim: houdt in dat leer- en kwalificatieplichtige leerlingen de school of instelling waar zij staan ingeschreven niet geregeld bezoeken. Anders dan bij absoluut verzuim staan deze leerlingen dus wel ingeschreven op een school of instelling. De ouders/verzorgers en de leerling zelf, als deze jaar of ouder is, zijn verantwoordelijk voor geregeld schoolbezoek. De school is primair verantwoordelijk voor het signaleren en voorkomen van verzuim. In Boxmeer waren er dit schooljaar 9 meldingen van relatief verzuim; dat is minder dan in het jaar ervoor. In gevallen was een schriftelijke waarschuwing of een gesprek voldoende om het verzuim te stoppen. In gevallen is Halt ingeschakeld en in gevallen is proces-verbaal opgemaakt. Luxe verzuim: is een vorm van relatief verzuim waarbij zonder toestemming van het hoofd van de school (bij tien schooldagen of minder) dan wel zonder toestemming van de leerplichtambtenaar (bij elf dagen of meer) buiten de vastgestelde schoolvakanties om van school wordt verzuimd, waarbij het eigen belang (vaak ten behoeve van een vakantie) van ouder(s)/verzorger(s) of jongere prevaleert op dat van het schoolbezoek. In dit schooljaar zijn in Boxmeer meldingen van luxe-verzuim gedaan, waarvan terecht bleken. Hier is een schriftelijke waarschuwing gegeven. Vrijstelling van inschrijving: kan worden verleend op grond van redenen die in de Leerplichtwet zijn genoemd. In Boxmeer zijn in dit schooljaar verzoeken om vrijstelling van inschrijving ingediend; geen van de verzoeken is afgewezen. Vrijstelling van geregeld schoolbezoek: de bevoegdheid om te beslissen over vrijstelling van schoolbezoek ligt bij het hoofd van de school. Alleen een verzoek om verlof op grond van gewichtige omstandigheden voor een periode van meer dan tien dagen wordt door het RBL BNO afgehandeld. In Boxmeer zijn er in dit schooljaar verzoeken gedaan om vrijstelling van geregeld schoolbezoek; deze zijn allemaal afgewezen. In tabel is weergegeven wat het aantal verzuimmeldingen in de gemeente Boxmeer is en welke afhandeling heeft plaatsgevonden. Hieruit blijkt dat het relatief verzuim de grootste categorie is. In Boxmeer is het verzuim in het afgelopen schooljaar over het geheel afgenomen. Definitie uit de handleiding strafrechtelijke aanpak schoolverzuim. - pag. / -
Tabel. Aantal verzuimmeldingen in gemeente Boxmeer en de afhandeling Systeemmeldingen absoluut verzuim - Administratieve onvolkomenheid - Werkelijk verzuim - Waarvan afhandeling door proces-verbaal Meldingen van relatief verzuim - Waarvan afhandeling door gesprek of brief - Waarvan afhandeling door Halt-melding - Waarvan afhandeling door proces-verbaal Luxe verzuimmelding - Waarvan niet verwijtbaar - Afhandeling door schriftelijke waarschuwing - Afhandeling door proces-verbaal Verzoek om vrijstelling van inschrijving - Ingetrokken - Lichamelijke of psychologische gronden (LPW art sub a) - School in buitenland (LPW art sub b) - Reden tot gedogen - Afgewezen Verzoek om vrijstelling geregeld schoolbezoek - Toegekend - Afgewezen - - - 9 9 6 6 Voortijdig schoolverlaten Iedere jongere tussen de en jaar die het onderwijs verlaat zonder startkwalificatie is een voortijdig schoolverlater. Er zijn twee categorieën voortijdig schoolverlaters, namelijk degenen die jonger dan jaar zijn en degenen in de leeftijd van tot jaar. De voortijdig schoolverlaters van jaar en jonger zijn leerplichtig of kwalificatieplichtig. Bij het RBL BNO worden deze -minners begeleid door de leerplichtambtenaren. Voortijdig schoolverlaters tussen de en jaar zijn niet verplicht om een startkwalificatie te behalen. Bij het RBL BNO worden deze -plussers begeleid door de trajectbegeleiders. De inspanningen van alle medewerkers van het RBL BNO zijn gericht op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten, door tijdig in te grijpen bij verzuimgedrag. Met alle jongeren van tot jaar die onderwijs verlaten zonder startkwalificatie, wordt contact gezocht. Deze preventieve werkwijze leidt ertoe dat snel in beeld is welke jongeren gebaat zijn met begeleiding. In februari en in de zomermaanden zijn er relatief veel jongeren die de overstap willen maken naar een andere opleiding of naar een andere school. Deze hebben vaak geen behoefte aan nadere begeleiding. Wel blijkt het contact met het RBL BNO preventief te werken en wordt de afstand tot het onderwijs niet verder vergroot. Met jongeren die geen duidelijke plannen hebben wordt wel een begeleidingstraject gestart. Wanneer een jongere toch het onderwijs verlaat zonder startkwalificatie registreert het RBL BNO deze jongeren en probeert hen via een passend traject (onderwijs, baan of een combinatie daarvan) alsnog te begeleiden naar een startkwalificatie. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met onderwijs en arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld een kwalificatieplichtige die, na verkeerde studiekeus, in het nieuwe schooljaar begint met een andere opleiding en in de tussentijd wil werken. De leerplichtwet biedt in deze situatie geen ruimte voor vrijstelling. Dus zonder havo-diploma, vwo-diploma of mbo-diploma niveau, of. Met uitzondering van jongeren die niet in staat worden geacht een startkwalificatie te halen. - pag. / -
Tabel. Voortijdig schoolverlaten in Boxmeer Aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters in Boxmeer Resultaten - Heeft nu startkwalificatie - Volgt nu opleiding - Is nu + of verhuisd - Wajong of hoogst haalbare - Nog in begeleiding - 6 9 - - Aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters in regio RBL BNO 6 69 6 % Nieuwe voortijdig schoolverlaters in Boxmeer,%,%,% % Nieuwe voortijdig schoolverlaters in regio RBL BNO,%,%,% % Nieuwe voortijdig schoolverlaters landelijk,%,%,% In tabel zijn de cijfers weergegeven over de nieuwe voortijdig schoolverlaters in Boxmeer. In schooljaar - waren er 6 nieuwe voortijdig schoolverlaters. Van hen heeft er alsnog een startkwalificatie behaald, 9 volgen er nu een opleiding, zijn inmiddels ouder dan jaar of verhuisd, Wajong of hoogst haalbare en zijn er nog in begeleiding. In vergelijking met landelijke gegevens is het percentage voortijdig schoolverlaters laag. Wat betreft schooluitval is de regio Noordoost-Brabant opnieuw de op één na best presterende regio van Nederland. Personele inzet Voor de uitvoering van de wettelijke taken op het gebied van leerplicht en voortijdig schoolverlaten was in de totale personele inzet voor Noordoost-Brabant 6,6 fte; dat is minder dan de landelijke Ingrado-norm die uit zou komen op, fte. Voor het Land van Cuijk zijn voor de dagelijkse uitvoering, fte leerplicht en, fte RMC-trajectbegeleiding beschikbaar. Alle scholen hebben een vaste contactpersoon. Verwachte ontwikkelingen De landelijke initiatieven om de kwaliteit van het MBO te verbeteren, kunnen ertoe leiden dat jongeren, die niet voldoen aan de toelatingseisen, niet terecht kunnen in dit vervolgonderwijs. Dit zal op termijn gevolgen kunnen hebben voor de taken van het RBL BNO ten aanzien van deze doelgroep. Er wordt gewerkt aan de ontwikkeling van alternatieven zodat ook deze jongeren vaardigheden kunnen ontwikkelen om aan het arbeidsproces te kunnen deelnemen. Hierbij is afstemming nodig met de samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs en met gemeenten in verband met uitvoering van de Jeugdwet, van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de Participatiewet. - pag. / -