Historisch permanente graslanden (HPG) in de landbouwstreek de Polders 1. Achtergrond en historiek 2. Natuurwaarden HPG 3. Beslissingen VR 4. Praktijk
1. Achtergrond en historiek Bescherming via natuurwetgeving: Beschermd via natuurdecreet (1997) en vegetatiebesluit (BVR van 1998) In eerste instantie beperkt tot verbod binnen groene gewestplanbestemming Sinds 2009 SBZ-V s en beschermde landschappen toegevoegd: Verbod: SBZ-V Poldercomplex en Het Zwin Vergunningsplicht: SBZ-V IJzervallei en geelgroene GWP In 2009 eveneens toevoeging lijst van bijzonder waardevolle HPG in Polders in LWAG binnen het jaar is er niet gekomen
1. Achtergrond en historiek Waarom bescherming? In periode 1981-2004 is gemiddeld 20-25% tot plaatselijk meer dan 50% HPG verdwenen in SBZ-V Poldercomplex. In 5 typegebieden (zowel binnen SBZ-V Poldercomplex als binnen SBZ-H Polders ) verdwijnen van 56% van graslandoppervlakte in de periode 1980-2001 (Nara2003) (Kust)Polderdecreet? Klacht bij EC in 2008 Bijkomende bescherming (lijst met HPG) in 2010?
1. Achtergrond en historiek Adequate bescherming? Definitie natuurdecreet van HPG: is een halfnatuurlijke vegetatie bestaande uit grasland gekenmerkt door het langdurige grondgebruik als graasweide, hooiland of wisselweide met OFWEL cultuurhistorische waarde, OFWEL een soortenrijke vegetatie van kruiden en grassoorten waarbij het milieu wordt gekenmerkt door aanwezigheid van sloten, greppels, poelen, uitgesproken microreliëf, bronnen of kwelzones BWK codes uit vegetatiebesluit BWK heeft geen juridisch statuut, BWK codes voor HPG zijn indicatief Landbouwers dikwijls niet op de hoogte dat grasland beschermd is
1. Achtergrond en historiek Handhaving van HPG via natuurdecreet is moeilijk (geworden) Nood aan wijziging regelgeving Wijziging natuurdecreet in 2014: juridische basis om HPG op kaart te laten vaststellen door VR (art. 9bis) Procedure : voorlopige vaststelling - openbaar onderzoek verificatiecommissie - definitieve vaststelling Strakke termijnen
2. Natuurwaarden Leefgebied van overwinterende ganzen en andere overwinteraars/doortrekkers. Volgende soorten zijn opgenomen in de G-IHD en S-IHD: Kleine rietgans als paraplusoort Kolgans, brandgans Smient, goudplevier, wulp Blauwe kiekendief, velduil Overwinteraars hebben nood aan: Rust (grote complexen grasland) Voedsel Drinken
2. Natuurwaarden Zilte graslanden EU habitat van Habitatrichtlijn, code 1330 (en 1310) Laagst gelegen delen van graslanden: laantjes, depressies, etc. Broedgebied van weidevogels Grutto, tureluur (K), veldleeuwerik (K), graspieper (B), wulp = soorten van de Rode Lijst Vlaanderen Vegetaties, zeldzaam op Vlaamse schaal (de zgn. RBB of regionaal belangrijke biotopen) Kamgras-veldgerst grasland Zilverschoon grasland (Dotterbloem hooiland)
3. Beslissing VR Juridische basis: Gewijzigd natuurdecreet (2014), art. 9bis Grootschalige terreinkartering door INBO, ANB & VLM in 2013 in landbouwstreek Polders
3. Beslissing VR Voorlopige vaststelling BVR met kaarten HPG in landbouwstreek Polders (26/09/2014): 12.035 ha Openbaar onderzoek in 22 gemeentes (13/10 12/12/2014): 2.400 bezwaren waarvan 500 perceelspecifiek Verificatiecommissie (12/12/2014 12/03/2015) Definitieve beslissing VR: termijn decreet voorzag 12/05/2015, maar is uitgesteld
3. Beslissing VR Conceptnota door VR goedgekeurd (3/7/2015): 1. Bijkomende bescherming in agrarisch gebied via EKBG (ecologisch kwetsbaar blijvend grasland) en niet via natuurwetgeving enkel de reliëfrijke HPG (hpr (*) ) 2. Van de reeds door vegetatiebesluit beschermde HPG, worden enkel deze HPG op de definitieve kaarten overgenomen die: Reliëfrijk en/of soortenrijk zijn Niet gelegen zijn in harde bestemming 3. Art. 7 en 8 vegetatiebesluit aangepast 4. Huiskavels zijn vrijgesteld 5. Areaal blijvend grasland in de Oostkustpolders
3. Beslissing VR Principiële goedkeuring door VR op 25/09/2015: 1. Bijkomende bescherming in agrarisch gebied via EKBG: 3.049 ha 2. Door vegetatiebesluit beschermde HPG: 4.988 ha BVR ligt nu bij Raad van State Definitieve goedkeuring VR: november 2015
4. Praktijk In landbouwstreek Polders Lokalisering HPG via kaarten en niet meer via BWK-codes Adviesverlening en handhaving worden eenvoudiger Duidelijker naar burger toe, ook door opname in EPR Hp-fauna in SBZ-V s Poldercomplex en Het Zwin niet opgenomen in de kaarten: wordt ondervangen door opname areaal blijvend grasland in OKP Is leefgebied van overwinteraars op te volgen in werkgroep leefgebied van kleine rietgans