PROTESTANTSE KERK NEDERLAND GEREFORMEERDE KERK TE PUTTERSHOEK - MAASDAM PROFIEL EN BELEIDSPLAN 2011-2015 Besproken in de vergadering van het moderamen van 8 maart 2011 Vastgesteld in de kerkenraadsvergadering van 16 maart 2011. Voorgelegd aan de gemeente op de gemeentevergadering van 18 mei 2011. Beleidsplan 2011-2015 Pagina 1
Inhoudsopgave. 2 1. Inleiding 3 2. Profiel van onze kerk 4 3. Ontwikkelingen in de afgelopen jaren 6 4. Visie 8 5. Ontwikkelingen in de komende jaren 9 6. Beleidsmatige keuzes en pijlers voor uitwerking 10 7. De pijlers uitgewerkt 12 8. Mensen en middelen 13 9. Verdere procedure 14 Beleidsplan 2011-2015 Pagina 2
PROTESTANTSE KERK NEDERLAND GEREFORMEERDE KERK TE PUTTERSHOEKMAASDAM COMMISSIE BELEIDSPLAN Onderwerp: Beleidsplan 2011-2015 1. Inleiding. In 2010 heeft de Kerkenraad een aantal leden van onze gemeente verzocht een voorstel te doen voor een nieuw beleidsplan voor onze kerk. Dit beleidsplan vervangt het bestaande plan over de periode 2006-2010. De werkwijze, zoals deze al enige jaren bekend is, wordt als goed ervaren. De kerkenraad dankt Karin Visser, Wout van Damme en Nico Slikboer voor hun inzet en betrokkenheid. Hun voorstel is de basis geweest waarop de kerkenraad een weloverwogen beleidsplan heeft kunnen vaststellen. Het beleidsplan is opgebouwd uit de volgende beschouwingen: Profiel van onze kerk Ontwikkelingen in de afgelopen jaren Visie Ontwikkelingen in de komende jaren Beleidsmatige keuzes en pijlers voor uitwerking De pijlers uitgewerkt Mensen en middelen Verdere procedure Beleidsplan 2011-2015 Pagina 3
2. Profiel van onze kerk. Als gemeente zijn wij: een kerkelijke gemeente van ongeveer 400 leden; lid van PKN; oorspronkelijk voortgekomen uit de Gereformeerde Kerken in Nederland; een gemeente waar de vrouw in het ambt al jaren lang mogelijk en gebruikelijk is; een gemeente waar liturgisch veel kan; een gemeente waar niet-belijdende leden aan het avondmaal mogen deelnemen; een gemeente waar doopleden hun kinderen mogen laten dopen; een gemeente waar de zondagsrust niet voor een ieder op de eerste plaats staat; een gemeente waar 's zondags tussen de 75 en 125 mensen deelnemen aan de viering; een kerkelijke gemeente die in het maatschappelijk verkeer van Puttershoek en Maasdam geen dominante plaats inneemt; een gemeente waarin saamhorigheid en omzien naar elkaar (ook naar niet actieve leden) een kenmerk is; een gemeente die niet met elke vernieuwing meedoet, maar ook zeker niet behoudend is; een gemeente waarin huwelijkse verbintenissen tussen man/man en vrouw/vrouw mogelijk zijn. hebben wij: als regel één kerkdienst per zondag; een parttime (50%) predikant; een kerkgebouw zonder schulden; een vernieuwde kerkzaal; een gebouw met diverse zalen, die allemaal recent vernieuwd zijn; geen pastorie; Beleidsplan 2011-2015 Pagina 4
door de verkoop van de pastorie enig vermogen en een kerkgebouw zonder schulden; op langere termijn door de leeftijdsopbouw van de gemeente een wankele financiële basis; vrij weinig jeugd in ons midden; relatief veel oudere gemeenteleden; een beperkte actieve samenwerking met andere kerkgemeenschappen om ons heen; een vrij kleine groep actieve kerkleden (50 à 60 personen); relatief veel activiteiten voor de jeugd tot ca. 15 jaar (oppas, kindernevendienst, jeugdkerk, jeugddiensten en aandacht voor de jeugd in de diensten); weinig contacten met de (christelijke) basisscholen in Puttershoek en Maasdam; catechisaties die zeer matig bezocht worden; relatief weinig activiteiten voor de ouderen (beperkt aantal gesprekskringen, geen gerichte diaconale aandacht, geen bejaardenouderling, beperkte activiteiten voor ouderen); een minimaal aantal activiteiten met andere kerken als gesprekskring; een actieve ZWO-E commissie; een eigen regelmatig verschijnend kerkblad ("Contact"); een eigen website; een minimaal beluisterde kerktelefoon, en de mogelijkheid om de kerkdienst per internet te volgen; geen structurele contacten met de burgerlijke gemeente Binnenmaas; een activiteitencommissie die op een andere wijze dan voorheen geld bijeen brengt; mits wij dit verantwoord achten, bestaat de mogelijkheid tot commerciële activiteiten; zoals de verhuur van zalen en het gebruik van de klokkentoren. Beleidsplan 2011-2015 Pagina 5
En willen wij : een plan trekken voor de komende jaren, gebruikmakend van bovenstaande omschrijving. 3. Ontwikkelingen in de afgelopen jaren. Sinds de invoering van het vorige beleidsplan in 2006 zijn er in onze kerk tot begin 2011 een aantal ontwikkelingen zichtbaar geworden. De kerkenraad denkt hierbij aan het volgende: het aantal leden van onze kerk is in de afgelopen jaren verder gedaald; de gemiddelde leeftijd van onze leden is gestegen (vergrijzing); het percentage jeugd neemt verder af, waardoor de belangstelling voor kindernevendienst en jeugdkerk verder afneemt; catechisaties worden minder bezocht; de aanwezigheid tijdens de zondagse eredienst neemt geleidelijk af; bijzondere diensten mogen zich nog altijd verheugen in ruime belangstelling; in de wekelijkse erediensten is nog steeds nagenoeg alles mogelijk; ad hoc werden gemeenteleden actief betrokken bij de voorbereiding en de uitvoering van de wekelijkse eredienst. De deelname van lectoren is tijdelijk stilgelegd; het wordt steeds moeilijker om ambtsdragers te vinden; de samenwerking met de Nederlands - Hervormde Gemeente in Puttershoek is op moderamenniveau hervat; de samenwerking met de Nederlands - Hervormde Gemeente in Maasdam en de Rooms Katholieke Kerk in Puttershoek is op het niveau van commissies voorzichtig uitgebreid; op lokaal niveau zijn interkerkelijke gespreksgroepen en een wekelijkse interkerkelijke inloopochtend voor ouderen ontstaan; de zondagavondzang is weer nieuw leven ingeblazen en mag zich verheugen in een vaste kern belangstellenden; het orgelfront en de galerij zijn geheel vernieuwd; Beleidsplan 2011-2015 Pagina 6
de activiteitencommissie is in de oude vorm gestopt en heeft in een nieuwe vorm een doorstart gemaakt; om financiële redenen kan onze kerk zich op dit moment slechts een predikant voor 50% veroorloven, waar dit eerst voor 80% was; de kerkenraadkamer is verbouwd evenals de kleine zalen; voor tijdens en na de verhuizing van t Huys te Hoecke bleek er een grote groep vrijwilligers uit onze gemeente hier actief te zijn; het door het College van Kerkrentmeesters ingestelde fonds Omzien naar Elkaar verricht waar mogelijk nuttig werk in stilte; een deel van de uitgesproken voornemens in het vorige beleidsplan is niet tot wasdom gekomen. Denk hierbij aan het voornemen van de diaconie om te komen tot een groep van vrijwilligers die praktische zaken bij ouderen zouden gaan aanpakken; de ZWO-E commissie is nog steeds een commissie vol energie en inspiratie; als kerk hebben we de avondmaalsvieringen na veel discussies vorm gegeven; de kerkdiensten zijn via internet te beluisteren, naast de bestaande kerktelefoon; we hebben een eigen website, naast een papieren contactblad. Beleidsplan 2011-2015 Pagina 7
4. Visie. De PKN - Gereformeerde Kerk te Puttershoek/Maasdam werkt vanuit de volgende visie: Een gemeente te zijn; - waar het woord van God centraal staat; - waar de eredienst een centrale plaats in neemt, welke op verschillende wijzen gevierd mag worden; - met bezieling; - die haar geloof wil uitdragen. Een gemeente te zijn; - waar warmte en enthousiasme heersen; - waar elkaar ontmoeten een belangrijk item is; - voor jong en oud; - waar naar elkaar wordt omgekeken bij voorspoed en verdriet. Een gemeente te zijn; - die haar taak en verantwoordelijkheid kent ten opzichte van de maatschappij, dichtbij en ver weg; - die oog heeft voor de ontwikkelingen om haar heen; - die in gesprek wil zijn en blijven met andere gelovigen, anders gelovigen en met niet gelovige mensen. Marcus 4 : 31 en 32 : "Het koninkrijk van God is als een zaadje van de mosterdplant, het kleinste van alle zaden op aarde wanneer het gezaaid wordt. Maar als het na het zaaien opschiet, wordt het het grootste van alle planten en krijgt het grote takken, zodat de vogels van de hemel in zijn schaduw kunnen nestelen." We zijn ons ervan bewust, dat we een kleine gemeente zijn, maar we hopen dat we in de samenleving de boodschap van het Evangelie zo uitdragen dat het mensen inspireert tot navolging van Jezus Christus, onze Heer. Beleidsplan 2011-2015 Pagina 8
5. Ontwikkelingen en aannames voor de komende jaren. De kerkenraad voorziet voor de periode 2011-2015 de volgende ontwikkelingen voor onze kerk die te verwachten zijn en formuleert enige aannames. Ontwikkelingen: verdergaande vergrijzing van het ledenbestand; teruglopend ledenbestand; minder percentage jeugd in het ledenbestand; teruglopend bezoek aan de zondagse eredienst; door dit alles ontstaat een financieel lastige situatie; door de vergrijzing ontstaat er nog meer dan voorheen behoefte aan aanpak van eenzaamheid en stille armoede. Aannames: voortzetting en mogelijke uitbreiding van gezamenlijke inspanningen van de verschillende kerken in onze twee woonkernen, vanwege de ontwikkelingen in de kerken en in de maatschappij; meer aandacht voor seniorenpastoraat; anders inrichten van het jongerenpastoraat; oriëntatie op de toekomst van onze kerk op lange termijn (10 tot 15 jaar) is noodzakelijk; meer aandacht voor maatschappelijke ontwikkelingen, zowel lokaal als internationaal; je kunt alleen blijven bestaan als je een plek hebt in de maatschappij en anderen daarvan overtuigd zijn. Voer hiertoe een actief PR-beleid; besteed aandacht aan de eredienst, zoek waar het kan naar geaccepteerde vormen van vernieuwing; de komst van een nieuwe predikant biedt nieuw perspectief en nieuw elan. Maak daar gebruik van. Beleidsplan 2011-2015 Pagina 9
6. Beleidsmatige keuzes en pijlers voor uitwerking. De kerkenraad is van mening dat met enige kleine aanpassingen het profiel van onze kerk, zoals geschetst in het vorige beleidsplan, nog van toepassing is. De kerkenraad heeft een enigszins aangepast profiel hierboven opgenomen. Gelet op het hiervoor genoemde is de kerkenraad van mening dat het beleid van de kerk van de afgelopen jaren gecontinueerd zou moeten worden. De kerkenraad zal op de volgende vier punten nieuw beleid ontwikkelen: 1. Bezinning op de toekomst van de kerk op langere termijn (10 tot 15 jaar). Het is gewenst na te denken over de vraag hoe lang we een eigen volwaardige kerk willen zijn, gelet op vergrijzing, teruglopend ledenbestand en financiële positie. Bezinning op dit onderwerp is primair een taak voor de kerkenraad. 2. Aandacht voor P.R. De kerk en haar vaak goede activiteiten moeten meer onder de aandacht van anderen dan de leden van de kerk worden gebracht om de maatschappelijke positie in onze dorpen te versterken. Hierbij zullen de nieuwe mogelijkheden van internet en website worden benut en zal de kerk als gebouw meer in het midden van het dorp worden gebracht. Hiertoe worden uit het midden van de gemeente leden die hiermee aan het werk willen, worden benaderd. 3. Aandacht voor de eredienst. Binnen redelijke grenzen is vernieuwing van de eredienst mogelijk. De kerkenraad denkt hierbij aan andere vormen van muziek, het gebruik van een beamer en grotere en meer actieve deelname van gemeenteleden. Hier ligt een taak voor de predikant en een werkgroep van gemeenteleden. Beleidsplan 2011-2015 Pagina 10
4. Extra aandacht voor senioren en seniorenpastoraat en gewijzigde inrichting van het jongerenpastoraat. Door de leeftijdsopbouw van onze kerk zal de komende jaren meer aandacht nodig zijn voor senioren, zowel voor het pastoraat als voor het aspect van helpende handen. Deze aandacht sluit ook aan bij het bestrijden van eenzaamheid en stille armoede. Hier ligt een taak voor de predikant in samenspraak met de diakenen en de ouderlingen. Door het jongerenpastoraat anders vorm te geven, kan de relatie met de weinig aanwezige jeugd bloeiend blijven en kan wellicht jeugd van elders worden aangetrokken. Hier ligt een taak voor de predikant met de jeugdouderling. In haar vergadering van 16 maart 2011 heeft de kerkenraad uitgesproken dat zij op deze vier punten nieuw beleid zal ontwikkelen. Op grond van deze beleidsuitgangspunten zal planvorming geconcretiseerd worden door te denken langs de volgende lijnen: behoud het goede; versterk het zwakke; besteed aandacht aan de kansen; stel te weer tegen bedreigingen; stop wat kansarm is. Beleidsplan 2011-2015 Pagina 11
7. De pijlers uitgewerkt. Om de stap van beleid naar uitvoering te vergemakkelijken heeft de kerkenraad de volgende voorbeelden bedacht bij deze pijlers en daarbij aangegeven voor welke commissie dit onderwerp een taak zou kunnen zijn. Behoud het goede: 1. de wekelijkse eredienst dient altijd voorop te staan. Deze heeft altijd prioriteit. In de lokale media kan meer aandacht gegeven worden aan onze erediensten (kerkenraad); 2. zondagavondzang continueren (orgelcommissie en ZWO-E commissie); 3. het actief betrekken van gemeenteleden bij de voorbereiding en uitvoering van de wekelijkse eredienst (liturgiecommissie); 4. de gesprekskringen met andere kerken (predikant); 5. bijzondere diensten waar meer mensen op af komen (liturgie en jeugd); 6. actieve gemeenteleden vasthouden (kerkenraad). Versterk het zwakke: 1. meer aandacht voor het seniorenpastoraat en voor de onderwerpen stille armoede en eenzaamheid. Praktische activiteiten van, voor en door senioren, vutters, gepensioneerden en andere gemeenteleden die hier tijd en energie in willen steken, ontwikkelen. (diaconie en ouderlingenberaad); 2. de kerk meer zichtbaar maken in de lokale gemeenschap en in de lokale media (P.R. - commissie); 3. meer doen aan de PR van de kerk (idem); 4. het jongerenpastoraat herontwikkelen (predikant en jeugdouderling). Besteed aandacht aan de kansen: 1. samenwerking met de andere lokale kerken biedt kansen voor nieuw elan, kansen op langere termijn en op financieel gebied (kerkenraad en college ven kerkrentmeesters); Beleidsplan 2011-2015 Pagina 12
2. de toekomst van de kerk op langere termijn (10 tot 15 jaar) ontwikkelen (kerkenraad); 3. de mogelijkheden van internet en de website verder uitbouwen om ons bestaan onder de aandacht te brengen en de kerk hiermee een gezicht te geven (P.R. - commissie); 4. het complex meer te gelde maken door het (deels) te verhuren (kerkrentmeesters); 5. het onder leiding van de predikant een werkgroep Eredienst instellen, eventueel in combinatie met de Liturgiecommissie (predikant); 6. de kerk een plek in het sociale leven van de lokale samenleving voor een ieder geven (niet alleen voor de leden)(kerkenraad); Stel teweer tegen bedreigingen: 1. de financiële huishouding aanpassen op de gewijzigde omstandigheden, extra inkomsten verwerven uit de exploitatie van de kerk en de zalen (kerkrentmeesters); 2. de (theologische en cultureel bepaalde) risico s bezien van intensievere samenwerking met alle andere lokale kerken (kerkenraad). Stop wat kansarm is. De commissies kunnen dit jaarlijks invullen op basis van de evaluatie van het afgelopen jaar. 8. Mensen en middelen. Om het gewenste beleid te kunnen uitvoeren zijn mensen en middelen nodig. Deze thema s overstijgen het niveau van de verschillende commissies. Om die reden wenst de kerkenraad hier het volgende over op te merken. Mensen. Binnen de kerk bestaan veel commissies. Maar een commissie kan alleen functioneren als er mensen zijn die de schouders ergens onder willen zetten. Dit is wel een vereiste. Beleidsplan 2011-2015 Pagina 13
Daarnaast zijn er voor allerhande activiteiten vrijwilligers nodig, mensen die gewoon een dag of een paar uur willen helpen om iets te doen. Het is goed om gericht om te zien naar mensen - die tijd en energie in een activiteit van de kerk willen steken- hetzij in de vorm van (senioren-)pastoraat, hetzij in de vorm van helpende handen, hetzij in de vorm van P.R. of op projectmatig gebied. Met hen kan de gewenste weg ingeslagen worden. Ook kan gericht gezocht worden naar mensen die muzikaal zijn om op die wijze in voorkomende gevallen een andere invulling te kunnen geven aan de erediensten. Middelen. De kerkenraad is van mening dat actief gezocht moet worden naar verruiming van de exploitatiemogelijkheden en de beheerstaak van ons complex. Zij denkt hierbij aan het volgende: afspraken maken met in de regio actieve begrafenisondernemers t.a.v. het gebruik van ruimten; één kleine zaal verhuren als kantoorruimte aan een ondernemer of vereniging; wisselende tentoonstellingen van (christelijke) kunst in ons complex organiseren. Dit maakt het complex aantrekkelijker en biedt tevens de kans de kerk meer onder de aandacht te brengen; verbinding leggen met de historische vereniging Puttershoek om te komen tot tentoonstellingen van hen in ons complex; een beamer en laptop aanschaffen, zodat in onze ruimten en in de kerkdienst professionele presentaties gehouden kunnen worden. 9.Verdere procedure. De kerkenraad stelt voor om, na vaststelling van het beleidsplan, de verschillende commissies voorstellen te laten doen voor activiteiten per jaar. Deze jaarplannen zouden in de visie van de kerkenraad onderwerp van gesprek moeten zijn tussen (een deel van) de kerkenraad en de verschillende commissies. Door deze werkwijze per jaar te herhalen blijft er structureel contact tussen de kerkenraad en de uitvoerende organen. Zo houdt de Beleidsplan 2011-2015 Pagina 14
kerkenraad contact met de diverse commissies en kan zo richting geven aan de ontwikkelingen. In de visie van de kerkenraad is het raadzaam deze stap jaarlijks te herhalen. Hierdoor is het ook makkelijk om een jaarverslag te maken, immers planning wordt gevolgd door uitvoering en deze weer door verantwoording. Door per commissie per jaar een (summier) activiteitenplan te maken, wordt het mogelijk om met kleine stapjes vooruit te komen en wordt een beleidsplan geen zwaar maar een levend document. Op deze wijze kan in gezamenlijkheid gestreefd worden aan verdere ontwikkeling van de kerk. De kerkenraad stelt daarnaast voor op grond van de beleidsmatige keuzes en de gekozen pijlers, de verschillende commissies per kalenderjaar een plan te laten maken, door: een contactpersoon aan te wijzen voor elk van de commissies. Deze contactpersoon kan de toegewezen commissie ondersteunen bij het maken en concretiseren van hun jaarplannen; de jaarplannen van de commissies te bespreken in de kerkenraad en de gemeentevergadering; de jaarplannen kenbaar te maken op internet en in het Contact; achteraf ook te verklaren waarom een ondernomen plan NIET gerealiseerd is. Beleidsplan 2011-2015 Pagina 15
Beleidsplan 2011-2015 Pagina 16