Je bent niet van ons - Ga toch naar je eigen land terug NRV 9 november 2011 Opzet 1. migratiecijfers; migratiedoelen 2. spanning mensenrechten en eigenbelang 3. vluchtelingen en vluchtelingenbeleid 4. aantallen 5. wat mag nog wel, wat mag niet meer 6. wat betekent dat in de praktijk, hoe leven mensen 7. detentie 8. strafbaarstelling gevolgen voor de samenleving
migratie 1a. Immigratie Emigratie 1977-2009 180000 160000 140000 120000 100000 80000 Immigratie aantal 81329 84691 93796 127264 82953 Emigratie inclusief administratieve c... aantal..... 60000 40000 20000 0 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 migratie 1b. Immigratie 1995-2009 120000 100000 80000 Totaal niet-nederlandse immigranten aantal Motief: arbeid aantal Motief: asiel aantal 60000 40000 Motief: gezinsmigratie aantal Motief: studie aantal Motief: au pair / stage aantal Overige motieven aantal 20000 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
migratie 1c Wel of niet naar Europa/ Nederland? redenen herkomstland redenen immigratieland blijf in herkomstland familie taal, cultuur geldig diploma; relaties legale migratie vaak onmogelijk illegale migratie duur, gevaarlijk illegaal leven moeilijk emigratie persoonlijke omstandigheden geen studie, geen werk bedreiging persoonlijke ontwikkeling (studie) geld verdienen voor ouders, kinderen (arbeid) gezinsrelaties (familie) veiligheid (asiel) 2. Spanning mensenrechten en eigenbelang gezinsleven (mensenrecht) - restricties inkomenseis, inburgeringseis, leges - controle schijnhuwelijk, duur huwelijk arbeid (eigenbelang) - kennismigratie welkom; laaggeschoolde arbeiders niet - controle marktconforme beloning, prioriteitsgenietend aanbod studie (eigenbelang) - alleen voor hbo universiteit; hogere collegegelden voor buitenlandse studenten - controle studievoortgang, werk tijdens studie
3a. vluchtelingen: NL en de wereld Vluchtelingen: - wereldwijd 10mln vll waarvan 1,5mln in Europa. NL heeft 100.000 vll (1%) - belangrijkste herkomstlanden vll wereldwijd: Afghanistan (3mln), Irak (1,5mln), Somalie (1mln) Asielzoekers: - wereldwijd 900.000 asielzoekers waarvan 350.000 in Europa. NL heeft er 15.000 (2%) - belangrijkste herkomstlanden asielzoekers in NL: Somalie (3,5duizend), Irak (1,5duizend), Afghanistan (1,5duizend) 3b. vluchtelingen: asielloterij
3c. vluchtelingen en vluchtelingenbeleid NL Vluchtelingen hebben recht op bescherming (mensenrecht) Definitie: gegronde vrees voor vervolging; vrees voor onmenselijke behandeling Procedure: - Aanmeldcentrum: 50% krijgt korte procedure (8dagen) en 50% lange procedure (jaren!) - Erkenning: 50% positief en 50% negatief. Afwijzing meestal vanwege ongeloofwaardigheid en gebrek aan bewijzen. Naderhand alsnog bewijzen is erg moeilijk - Opvang: in AZC. Recht op opvang eindigt met einde procedure. Voor gezinnen duurt opvang voort in GezinsLocatie. - Terugkeer is in praktijk moeizaam. 3d. Na afwijzing asielprocedure Afgewezen asielzoekers vragen hulp: 1. opvang om een permanente oplossing te vinden. Opvangcapaciteit voor uitgeprocedeerden in NL loopt terug: gemeenten bezuinigen, druk van het rijk 2. juridische oplossing: herhaald asielverzoek 2.100 (2007); 1700 (2008); 1170 (2009); 1730 (2010)
4. aantallen Naar schatting 100.000 migranten zonder verblijfsvergunning 1/3 heeft asielverleden, rest kwam om andere redenen 1/3 is vrouw Bovendien nog 20.000 kinderen zonder verblijfsvergunning Leven vooral in de grote steden 5. wat mag nog wel, wat mag niet meer? Koppelingswet (1998) sluit ongedocumenteerde migranten uit van sociale voorzieningen Moeilijk te realiseren: onderdak werk eten familierelaties bijstand Wel mag: gezondheidszorg onderwijs voor kinderen juridische bijstand
6a. wat betekent dat in de praktijk (wonen) Soort huisvesting (N=88) Frequentie Percentage Inwonen bij vrienden 73 83% Verblijf op straat 35 40% Huren van een kamer op de particuliere woningmarkt 34 39% Verblijf in vreemdelingenbewaring 34 39% Inwonen bij partner 30 34% Verblijf in een daklozeninstelling 26 30% Inwonen bij landgenoten 14 16% Illegaal in een AZC 13 15% Inwonen bij werkgever 11 12% Verblijf in noodopvang/emmaus 9 10% Illegaal in een ROA-woning 6 7% Huren van een kamer op de sociale woningmarkt 4 5% Verblijf in penitentiaire inrichting 4 5% Verblijf in pension 2 2% 6b. wat betekent dat in de praktijk (werken) Door werk voorzien in levensonderh. (N=88)? Frequentie Percentage Ja 11 12% Nee 49 56% Nee, want geen inkomsten uit arbeid 25 28% Onbekend 3 3% Andere inkomstenbronnen (N=84) Frequentie Percentage Geld, onderdak en/of eten krijgen van familie, vrienden en/of kennissen 60 68% Geld en andere benodigdheden lenen van familie, vrienden en/of kennissen 25 28% Liefdadigheid en fondsen 18 20% Inkomen van andere gezinsleden 12 14% Criminaliteit 4 5% Schadevergoeding in verband met onrechtmatige detentie 1 1%
6c. wat betekent dat in de praktijk (misstanden) Problemen mbt veiligheid (N=88) Freq. Perc Niet melden misstanden op de arbeidsmarkt 20 23% Niet melden misstanden op de woningmarkt 10 11% Gebruik van andermans pasjes voor gezondheidszorg 9 10% Geen aangifte bij slachtofferschap strafbare feiten en/of vermissing 8 9% Kinderen niet aangegeven 7 8% Niet verweren tegen onheuse behandeling 4 5% Weglopen bij ongeval 4 5% 7. detentie Behalve moeilijkheden bij het overleven, is er ook de constante angst voor detentie ter fine van uitzetting. Jaarlijks worden 8.000 migranten opgesloten, de helft wordt uitgezet Kritiek op vreemdelingendetentie - geen afweging ultimum remedium - geen individuele afweging - langdurig, ook als zicht op uitzetting mist - regime is in praktijk restrictiever dan strafrecht
8. strafbaarstelling Op 1 november nam de TK het wetsvoorstel aan voor strafbaarstelling van illegaal verblijf Behandeling in de EK ws. op 29 november Ingangsdatum gepland voor 1 januari 2012 Kritiek: symboolwetgeving - moeilijk om boetes te innen - vervangende hechtenis voegt niets toe - het dwingt migranten zonder verblijfsvergunning meer ondergronds - het belemmert hulpverlening - het vergroot de macht van diegenen die misbruik willen maken van de zwakke rechtspositie van de doelgroep - het is duur Gevolgen samenleving Tegengaan van marginalisering van ongedocumenteerden is belangrijk voor onze samenleving: vraag naar een grijze markt voor werk en woonruimte groeit. Er komt dus een aanbod van onderhuur, zwartwerk, valse documenten, smokkelaars... rechteloosheid van een deel van de samenleving werkt misstanden in de hand: uitbuiting, afpersing, misbruik. Slachtoffers kunnen zich daar niet tegen verweren. de leefsituatie van ongedocumenteerden kan tot criminaliteit leiden, maar ook tot overbewoning, ongedierte, ziekten. aantasting van de rechten van de zwaksten is vaak het begin van aantasting van rechten voor de laag daarboven. mensenrechten die voor een deel van de bevolking niet gelden, breken het morele gezag van de mensenrechten af. Voor wie gelden ze dan nog wel? Hoe universeel zijn ze nog? De stem van de zwaksten moeten we steeds weer laten horen. In hun belang, maar ook in ons belang