Dienst Continentaal Plat

Dienst Continentaal Plat Zand-en grindwinningin het Belgische deel van de Noordzee http://economie.fgov.be

Belangrijkste taken Beheer van het Fonds voor Zandwinning Afleveren van vergunningen Beheer van de exploitatieconcessies Update van de gerelateerde wetgeving Controle op de zandontginning

DUURZAAM BEHEER DUURZAME EXPLOITATIE VAN ZEEZAND EN -GRIND ECONOMIE EVENWICHT ECOLOGIE SOCIAAL HERNIEUWBARE BRON? NIET-HERNIEUWBARE BRON

Waarom zeezand? Locaties op land steeds moeilijker te vinden Zeezand: een interessant alternatief In België zandontginning op zee sinds de jaren 70 Weinig grindwinning omwille van de lage kwaliteit

Voordelen Nadelen Lagere kostprijs dan rivierzand Schelpfragmenten Minder impact voor natuur en mens Zeezout Zuiverheid Constantheid

Waarvoor zeezand? Bouwsector (> 80%) Stortklaar beton Prefabbeton Asfalt Metselmortel Draineer-, funderings- en ophogingszand Kustverdediging Zandsuppleties (opspuitingen) http://economie.fgov.be

Belgisch deel van de Noordzee = territoriale zee + exclusieve economische zone = territoriale zee + continentaal plat 3.447 km² LLWS 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 Vlaamse banken Hinderbanken Zeelandbanken Vlak gebied Zandbanken oriëntaties groepen complexe interne structuur http://economie.fgov.be

Belgisch deel van de Noordzee Scheepvaart Kabels Gasleidingen Windmolens Visserij Natuurreservaten Munitiedumping Dumping Zandontginning

Waar wint men zeezand? 4 controlezones Zone 1: Thorntonbank en Gootebank Zone 2: Kwintebank, Buiten Ratel en Oostdyck Zone 3: Sierra Ventana Zone 4: Hinderbanken 4a 4d 4c 4b 1a 3b 3 types zand: Zeer fijn zand Fijn zand Middelgrof zand MLLWS 0 5 10 15 20 25 30 2c 2b 2a 1b 3a 35 40 45

Belgische wetgeving Wet van 13 juni 1969 Vergunning verplicht Max. 15 miljoen m³ zand per 5 jaar Vergoeding per ontgonnen volume 0,59 euro/m³ voor zand 1,24 euro/m³ voor grind http://economie.fgov.be

INDUSTRIËLE SECTOR Jaarlijkse bijdrage op basis van het ontgonnen volume zand en grind % geldstromen FONDS VOOR ZANDWINNING Beheerd door de dienst Continentaal Plat Dienst Continentaal Plat ILVO Instituut voor Landbouwen Visserijonderzoek BMM Beheerseenheid van het Mathematisch Model van de Noordzee Beheer Wetgeving Monitoring Continu onderzoek Wetenschappelijk onderzoek http://economie.fgov.be

Ontginningsvoorwaarden Snelheid tijdens de ontginning: > 1,5 knoop Maximale diepte tijdens de ontginning: 0,5 meter Extractielimiet: 5 meter onder het referentiemodel Type ontginningsvaartuig: sleephopperzuiger

Ontginningscijfers

Controle Controle op de zandwinningsactiviteit Register aan boord van elk ontginningsvaartuig Automatisch registreertoestel (black box) Controle van de impact van de ontginning op het mariene milieu Multibeamsonar aan boord van het onderzoeksschip RV Belgica 4 à 6 meetcampagnes per jaar http://economie.fgov.be

Automatisch registreertoestel Boordpersoneel: Identificatienummer van de concessiehouder Volgnummer van de reis Automatisch: Identificatie van het ontginningsvaartuig Datum en uur van de registraties Positie en snelheid van het ontginningsvaartuig Status van de pompen (aan/uit) Status van het ontginnen (ja/neen) Beheer, keuring en verwerking door BMM Oostende http://economie.fgov.be

Kartering black-boxdata 2003 2004 2005 2006 2009 2007 2008 2010 Evolutie 2003-2010: verplaatsing van de ontginning van de Kwintebank naar de Buiten Ratel > 50% van het ontgonnen volume in sector 2 2003 tot 2010

Studie van de impact van de ontginning op het mariene milieu Kartering van de zeebodem Kartering van de ontginning KBMB 2.5 km KBMA MULTIBEAM KARTERING VAN ZONE 2 Resolutie: 5x5 m http://economie.fgov.be ONTGINNING Op basis van black-boxdata 2 intensief ontgonnen zones frequente monitoring

Multibeamsonar t = tijd die de geluidsgolf onderweg is heen en terug V = geluidssnelheid d = diepte = V t 2 Starboard view Blister EM3002 ADCP SAS EM1002 EA400 38 khz 100 khz Port view Blister EM3002 SAS EM1002 Port view Starboard view Pressure sensor SV probe EM3002 Head 1 EM3002 Head 2 http://economie.fgov.be

Dataverwerking Correctie van de posities Correcties van het getij Controle van de calibratieparameters Eliminatie van foutieve dieptemetingen (datafiltering) Nauwkeurige opvolging van de geomorfologische evolutie van de zandwinningsgebieden Evaluatie van de gevolgen van de ontginning

Bathymetrie (diepte) Diepte (m, GLLWS) 0 40

Multibeamsonar Aard van de zeebodem op basis van de intensiteit van de echo die afhankelijk is van: invalshoek type sediment (zand, grind, slib) Starboard view Blister EM3002 ADCP SAS EM1002 EA400 38 khz 100 khz Port view Blister EM3002 SAS EM1002 Port view Starboard view Pressure sensor SV probe EM3002 Head 1 EM3002 Head 2

Akoestische reflectiviteit Backscatter (BS) BS (db) -40-10 Sediment fijn grover

Akoestische classificatie Grind Zand Fijn zand

Monitoring Opdracht: een duurzame exploitatie van de minerale rijkdommen van het Belgisch Continentaal Plat waarborgen Wet van 13 januari 1969: De exploratie en de exploitatie worden onderworpen aan een continu onderzoek naar de invloed van de betrokken activiteiten op de sedimentafzettingen en op het mariene milieu. Analyse en combinatie van alle beschikbare data 4D (ruimte en tijd) evaluatie van de impact

Monitoring Studie van de impact van de ontginning Bathymetrie Tijdreeks Backscatter en classificatie Tijdreeks Evolutie van de bathymetrie en de morfologie van de zeebodem Evolutie van de sedimenten

Monitoringszones ODMA BRMB KBMB R2 BRMC BRMA KBMA m

Monitoringszone KBMA Gemiddelde diepte±0,35 % (m) -13.3-13.4-13.5-13.6-13.7-13.8-13.9-14 -14.1-14.2 Evolutie van de diepte Stop ontginning februari 2003-14.3 j-99 j-00 j-01 j-02 j-03 j-04 j-05

Monitoringszone KBMB Evolutie van de ontgonnen volumes (m ³ ) van 2003 tot 2010: sterke afname sinds 2006 sluiting in 2010

Monitoringszone KBMB Evolutie van de diepte 2010-17.0-17.5-18.0-18.5-19.0 mean depth mean depth in depression Stop -19.5-20.0 jan/03 jan/04 jan/05 jan/06 jan/07 jan/08 jan/09 jan/10 jan/11 jan/12 2006 http://economie.fgov.be

Monitoringszone BRMC Evolutie van het ontgonnen volume (m ³ ) vanaf 2003

3 Monitoringszone BRMC Duidelijke impact van de ontginning Situatie in 2002

3 Monitoringszone BRMC Duidelijke impact van de ontginning Situatie in 2013

3 Monitoringszone BRMC Duidelijke impact van de ontginning overeenkomst met black-box data

3 Monitoringszone BRMC Evolutie van de ontgonnen volumes (in m 3 ) van 2003 tot 2012

Besluit Verdieping zandbanken Het ontgonnen volume = verdieping zandbanken geen verdere erosie geen natuurlijk herstel Ontgonnen volume

Besluit HERNIEUWBARE BRON? NIET-HERNIEUWBARE BRON Sluiting van de zones waar de ontginning een te grote impact op het milieu heeft

Vragen? FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid Dienst Continentaal Plat Koning Albert II-laan 16 1000 Brussel copco@economie.fgov.be http://www.facebook.com/continentaalplat http://economie.fgov.be/continentaalplat