Bewaarseizoen 2010 Doorwas, natrot en phytophthora
Temperatuurafwijking t.o.v. gem.
Neerslagtekort
Van neerslagtekort naar wateroverlast Foto: Sytze Bakker
Regen na warme periode: doorwas Hoge temperaturen (bodemtemperatuur enkele dagen > 25 C) kunnen in aardappelen de hormoonbalans ontregelen, waardoor de kiemrust van de nieuwgevormde knollen wordt doorbroken. Na regen worden aan deze kiemen kleine knolletjes gevormd. Foto: Nivaa
Natrot Breidt zich uit op beschadigde knollen en bij vochtige oogstomstandigheden (geopende lenticellen) Foto: Nivaa Foto: Nivaa
Doorwas Secundaire knollen onttrekken suikers aan de primaire knollen, die dan als stoloon fungeren Foto: Nivaa
Weet wat je binnenhaalt Doorwas Natrot Controleren en beredeneren Foto: Nivaa Foto: Nivaa
Bewaren algemeen Zo snel mogelijk drogen afhankelijk van: ras grondsoort knoltemperatuur onderwatergewicht/bewaarbaarheid Bewaartemperatuur 15-18 C Voor goede wondheling 24 uur per dag ventilator aan tot product droog
Partijen met doorwas Onderwatergewicht van primaire knollen kan variëren van minder dan 50 gram tot 300 gram 0 100 gr (± 95 % water) - waterzakken (gaan in 1 week rotten) 100 200 gr 200 300 gr (± 90 % water) - gaan geleidelijk rotten (± 85 % water) - geen probleem natrot gaan direct rotten
Wat gebeurt er tijdens het inschuren? Product komt binnen met verschillende temperaturen 10 C 12 C 15 C 8.00 uur 14.00 uur 20.00 uur
s Avonds laat in de praktijk. We doen niets meer.. Ventilator aan en luiken open 10 C 10 C 12 C 15 C
s Morgens vroeg Product is kouder geworden 10 C 12 C 15 C 9 C 11 C 13 C
De juiste manier is. Ventilator aan en inlaatluiken dicht, deur open en kachel op 15 C 10 C 12 C 15 C
Nu de volgende morgen Product is warmer geworden of gelijk gebleven 10 C 12 C 15 C 11 C 12 C 15 C In ieder geval niet kouder
Daarna als box vol 1e nacht, intern ventileren met kachel en deur open 2e nacht, met buitenlucht ventileren en kachel erbij Kacheltemp 2 C hoger dan koudste product 14 C 15 C 13 C 14 C
Positie van de kachel Kachel bij de ventilator, gaat het snelste Kachel in de schuur, als er niet genoeg kachels zijn 14 C 15 C 13 C 14 C
Drogen en temperatuurdaling Door het verdampen van water daalt de temperatuur van het product (ook als je 2 C warmer inblaast) Als de temperatuur oploopt dan is de partij droog
Kachelcapaciteit Capaciteit van de ventilator is 15.000 m 3 /h Kachel cap. = hoeveelheid lucht x temp. x soort. warmte 15.000 x 2 C x 0,3 = ± 10.000 kcal 15.000 m 3 is ongeveer 100 ton aardappels voor elke 100 ton ± 20.000 kcal nodig Advies 500 ton -> 100.000 kcal kachel
Samengevat Zonder kachel is snel drogen moeilijk Warme lucht kan meer vocht bevatten Door kachel blijft producttemperatuur op niveau Advies: spelen met de kachel afhankelijk van buitentemperatuur
Drogen Mollier diagram
Rekenvoorbeeld drogen 1 1000 ton aardappelen - producttemperatuur 15 C, nat - buiten s nachts (mist) 13 C, R.V. 100% - buiten overdag 16 C, R.V. 90 % - glasknollen 5 % met 200 owg Ventilatiecapaciteit - 100 m 3 /m 3.uur Hoelang duurt het voordat deze partij droog is?
Rekenvoorbeeld drogen 2 Berekening 1 m 3 aardappelen = 650 kg Per m 3 product moet er afgevoerd worden: 1% vocht aan de omtrek v.d. aardappel = 1% x 650 kg = 6,5 kg water = 6.500 g 5% glasknollen (± 90% water) = 5% x 650 kg x 90% = 29,25 kg water = 29.250 g
Rekenvoorbeeld drogen 3 s Nachts (± 10 uur): 10 x 1,6 g/m 3 x 100 m 3 = 1.600 g water afgevoerd Overdag (± 14 uur): 14 x 0,8 g/m 3 x 100 m 3 = 1.120 g water afgevoerd Per etmaal: 1.600 g + 1.120 g = 2.720 g water afgevoerd Droogtijd (omtrek)vocht: 6.500 / 2.720 = ± 2,4 dagen 5% glasknollen: 29.250 g wegventileren Duurt dus 29.250 / 2.720 nog ± 11 dagen Temperatuur R.V. Vochtgehalte Product 15 C 100 % 13,0 g/m 3 Lucht (nacht) 13 C 100 % 11,4 g/m 3 Lucht (dag) 16 C 90 % 12,2 g/m 3 Verschil (nacht) 1,6 g/m 3 Verschil (dag) 0,8 g/m 3
Producttemperatuur / droogsnelheid Temperatuur R.V. Vochtgehalte Product 14 C 100 % 12,1 g/m 3 Lucht (nacht) 13 C 100 % 11,4 g/m 3 Lucht (dag) 16 C 90 % 12,2 g/m 3 Verschil (nacht) 0,7 g/m 3 Verschil (dag) 0,0 g/m 3 Temperatuur R.V. Vochtgehalte Product 17 C 100 % 14,6 g/m 3 Lucht (nacht) 13 C 100 % 11,4 g/m 3 Lucht (dag) 16 C 90 % 12,2 g/m 3 Verschil (nacht) 3,2 g/m 3 Verschil (dag) 2,4 g/m 3 Droogtijd (omtrek) vocht: 6.500 / 700 = ± 9,3 dagen Daarna ± 420 uur (= 42 dagen (nacht) ventileren voor glas knollen Droogtijd (omtrek) vocht: 6.500 / 6.560 = ± 1 dag Daarna ± 110 uur (= 4,5 dag) ventileren voor glas knollen
Veel gemaakte fouten 1 Kachel niet op juiste plaats
Veel gemaakte fouten 2 Ventilatoren met verschillende capaciteiten 2,2 kw 5,5 kw 3 kw
Veel gemaakte fouten 3 Grote temperatuurverschillen in 1 cel 16 C 14 C 14 C 14 C
Drukplekken Ontstaan door schommelingen in temperatuur Zorg dus voor constante bewaartemperatuur Foto: Nivaa
Uien 2010 Uien zijn bijna compleet afgestorven in het veld/geen groen loof meer Droogperiode kan hierdoor korter zijn
Praktische tips uien Uien zijn droog bij een R.V. van 65-75 % Indien R.V. hoger dan 75 %: weer drogen Te snel drogen bij een te hoge temperatuur veroorzaakt problemen! Voorkom condensatie op het product!
Conclusie Wanneer twijfel over hoe te ventileren..dan altijd intern ventileren met de deur open Nooit product koelen / koud maken voordat het droog is Zorg dat er altijd droogmogelijkheden blijven Koud = nat warm = droog
Afsluiting Verkeerd ventileren kost geld Het resultaat hiervan is een betere kwaliteit product, waar meer mee verdient kan worden. www.tolsma.com Bedankt voor uw aandacht!