onderwerp: vooraankondiging werkbijeenkomst toekomstvisie Aan de raads- en collegeleden gemeenten ons kenmerk: griffie/rvdw/270912 bijlagen: notitie visie behandeld door: R.M. van der Weegen Cuijk, 27 september 2012 Geachte heer, mevrouw, Op woensdag 10 oktober a.s. staat een werkbijeenkomst gepland voor de raden van het Land van Cuijk. Deze bijeenkomst heeft plaats in het gemeentehuis van Boxmeer (raadzaal) en begint om 19.30 uur. Ook de leden van de colleges zijn van harte welkom. Naar aanleiding van de tweede raadsconferentie op 1 juni 2012 hebben de raden voor het zomerreces een besluit genomen over de samenwerking. Samengevat besloten de raden: - De doelstellingen van het Graafs Manifest te herbevestigen en in te stemmen met het plan van aanpak. - In oktober 2012 in een gezamenlijke werkbijeenkomst te spreken over het conceptprofiel. - In januari 2013 een derde raadsconferentie te organiseren over de toekomstvisie Land van Cuijk. - Het regieteam raden in stand te houden. - De burgers actief te informeren over en te betrekken bij de samenwerking in het Land van Cuijk. - Het regieteam een aantal beleidsthema s te laten verkennen die zich er voor lenen om als raden gezamenlijk op te pakken. In de werkbijeenkomst van 10 oktober a.s. staat de vraag centraal Wie/wat zijn we als Land van Cuijk? Het gaat om de identiteit, de foto van het anno 2012. De input van de werkbijeenkomst wordt meegenomen in de verdere uitwerking van het profiel Land van Cuijk. Het profiel dient vervolgens als stevig fundament om de doorkijk te kunnen maken naar de toekomst van het. Is het toekomstbeeld scherp, dan kan invulling gegeven worden aan de uitvoeringsagenda. Die agenda geeft invulling aan de weg die moet leiden naar het toekomstige. 1
Door het Coördinatieoverleg is een eerste aanzet voorbereid van de toekomstvisie Land van Cuijk. Met name de SWOT analyse, het algemene profiel en de themaprofielen komen terug tijdens de werkbijeenkomst. De notitie Naar een strategische visie voor het Land van Cuijk treft u bijgaand aan. Voor de werkbijeenkomst kunt u dit stuk beschouwen als achtergrondinformatie. Het programma voor de werkbijeenkomst ontvangt u eind volgende week. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet, het regieteam raden, Henk Siroen voorzitter 2
Naar een strategische visie voor het Woord vooraf De gemeenten van het, Sint Anthonis, Boxmeer, Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert, staan voor een uitdagende periode. De vijf gemeenten hebben ieder een eigen profiel en eigen kwaliteiten, maar willen in de toekomst hun ambities delen. Daarvoor bestaan goede aanleidingen en goede kansen. Onze regio is in ontwikkeling. Op economisch gebied kent onze regio een stevige basis in industriële bedrijvigheid die nauw gelieerd is aan de agrarische activiteiten die altijd al belangrijk zijn geweest. De nationale en internationale economische perspectieven nopen er toe die basis verder te verstevigen. De bevolking in onze regio vergrijst en ontgroent. Dat roept om vergroting van de aantrekkingskracht van onze regio. Meer en complexe overheidstaken die op het gemeentelijke bord komen te liggen met daarbij financiële middelen die onder druk staan, vergen vergroting van bestuurskracht en vergroting van de efficiency van het gemeentelijk handelen. Gezamenlijk staan we in de regio voor de uitdaging om de economie te versterken, de werkgelegenheid op peil te houden en de kernen in onze gemeenten leefbaar te houden. Op een conferentie in juni 2011 hebben de gemeenteraden van onze vijf gemeenten een verklaring opgesteld: het Graafs Manifest. Daarin geven zij aan dat zij de positie van het willen versterken door het verstevigen van de bestuurskracht van de vijf afzonderlijke gemeenten en van de vijf gemeenten als eenheid: het. Zij zetten daarom in op versterking van de strategische samenwerking en de ambtelijke samenwerking. Een eerste uitwerking daarvan is het document 'Juweel tussen Maas en Peel' geweest. Daarin hebben we een profielschets gegeven van economie, verkeer en vervoer en toerisme in het. In de strategische visie die nu voor u ligt, hebben we de inhoud van 'Juweel' gekoppeld met de gemeentelijke profielen en strategische perspectieven op het vlak van welzijn, zorg, onderwijs, cultuur en sport. We stemmen onze ambities op al deze terreinen op elkaar af. Zo wordt het geheel meer dan de som der delen. Daarmee worden we een economisch krachtige regio waarin het goed wonen en leven is en die ook aantrekkelijk is voor mensen van buiten onze gemeenten die rust, ruimte en recreatie in de natuur en op het water zoeken. Deze visie gaat over de vijf gemeenten in het. Op veel onderwerpen die aan de orde komen is samenwerking van onze gemeenten met de Noord-Limburgse gemeenten Mook en Middelaar, Gennep en Bergen ook aan de orde. Met hen delen wij de historie van de ligging aan de Maas en dezelfde oriëntaties op een aantal terreinen. De samenwerking die wij in het zoeken, zal die gezamenlijke historie en oriëntatie en samenwerking niet verminderen. Eerder zal deze er toe leiden dat samenwerking met de Limburgse gemeenten een nog sterker fundament krijgt. 1
Het kent een lange historie die teruggaat tot de Middeleeuwen en zelfs nog verder, tot de Romeinen en de prehistorie. Nu vormen vijf gemeenten het : Sint Anthonis, Boxmeer, Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert. Vijf gemeenten in het noordoosten van Brabant met twee grotere kernen, Cuijk en Boxmeer, 31 kleinere dorpen en de vestingstad Grave. Zich uitstrekkend van Maas tot Peel vormt het een verbindingsregio voor de omliggende stedelijke gebieden Oss, Den Bosch, Nijmegen, Venlo en het Ruhrgebied. Maar er is meer dan onze strategische ligging. Vanuit een sterk agrarisch fundament hebben innovatieve ondernemers de afgelopen decennia een agribusiness ontwikkeld met internationaal krachtig opererende bedrijven. Ook de ligging aan de Maas heeft voor de vroege ontwikkeling van het gebied gezorgd. De rivier is nog steeds een identiteitsdrager voor onze regio. Zij zorgt voor typen riviergebonden bedrijvigheid in Cuijk en Grave, voor het cultuurhistorische karakter van de vestingstad Grave en voor unieke typen natuur en landschap in delen van onze gemeenten. Water blijft in onze regio belangrijk; nu ook voor de economische groei op het vlak van waterrecreatie. De Maas heeft ook altijd een goede verbinding met andere delen van Nederland en van Europa betekend. Ook over de wegen langs de Maas en door de Peel is veel verkeer. Onze regio is goed bereikbaar over water, wegen, het spoor en zelfs via de lucht dankzij de nabijheid van vliegveld Weeze, net over de grens in Duitsland. In de overgang naar de Peel kenmerken onze gemeenten zich door kleinschaligheid; kleinschaligheid in de landschappen en de dorpen. De agrarische bedrijven vormen een mengeling van intensieve ondernemingen en kleinschalige bedrijvigheid die zich richt op duurzaamheid en verbreding van activiteiten. In de mengeling van landschappen en activiteiten bieden onze gemeenten bieden ook rust en ruimte. Daarom is het goed wonen, leven, werken en recreëren in het. Wie wonen er? Is er een karakteristiek van onze bevolking te maken? De identiteit van onze bevolking is er één van dienstbaar, bescheiden en sociaal. Onze volksaard is gemoedelijk en ook wat naar binnen gekeerd. We zijn zelfredzaam en daarin initiatiefrijk, individueel maar ook naar elkaar in kleine gemeenschappen. Dat zorgt voor een sterke sociale cohesie in de dorpen. Dit komt tot uiting in een rijk en bloeiend verenigingsleven in alle kernen en voor alle leeftijdsgroepen. De vele sport- en sociaalculturele verenigingen zijn ook een uiting van onze zelfbewustheid. Wij koesteren tradities als het gaat om muziek en evenementen rondom carnaval, schutterij- en buurtfeesten. Dat maakt onze kernen sociaal-cultureel krachtig. Onze kracht Door voldoende bedrijvigheid in en om het, waaronder industrie, landbouw, ambacht en de haven in Cuijk, kennen we een relatief lage werkloosheid. Vooral de sectoren Food, Health & Farma zijn ruim vertegenwoordigd. De goede infrastructuur, de diversiteit in regionale oriëntaties (op Nijmegen, Venlo, Oss, Den Bosch en Duitsland), de ruime onderwijskeuze (inclusief de nabijheid van HBO en universitair onderwijs in Nijmegen en Eindhoven) en de bedrijvigheid langs de Maas en de A73, bieden een stevige economische basis en een goed potentieel om verder te ontwikkelen. Op sociaal vlak kennen vrijwel alle kernen in onze gemeenten een goed basisniveau van voorzieningen. Samen met de krachtige sociaal-culturele structuur van de kernen staat dat borg voor een goede leefbaarheid. Naast de basisvoorzieningen zijn we goed bedeeld met voorzieningen op het gebied van voortgezet en middelbaar onderwijs en bijzondere instellingen zoals een school voor leerlingen met een visuele beperking. Samen met nabije voorzieningen in omliggende gemeenten is er voor alle jeugd altijd een school dichtbij. Ook het zorgvoorzieningenniveau is hoog. Er zijn vele zorginstellingen van verschillend karaker verspreid in de regio. Ook hier zijn bijzondere instellingen, 2
zoals de woonwerkgemeenschap Bronlaak voor volwassenen met een verstandelijke beperking. Op de Health Campus in Boxmeer is het Maasziekenhuis Pantein een volwaardig ziekenhuis. Het totaalaanbod op sociaal en cultureel vlak in de regio voldoet aan de vraag. Er is een schouwburg in Cuijk en er zijn theaters in Mill en Boxmeer. Voor bewoners die meer willen, liggen grootstedelijke voorzieningen binnen handbereik. Ontwikkelingen en vraagstukken De vijf gemeenten van het hebben elk hun profiel met eigen kenmerken, kwaliteiten en accenten, sterke en zwakke kanten. Van de overwegend agrarische gemeenten Sint Anthonis en Mill en Sint Hubert tot de meer stedelijke oriëntaties in de hoofdkernen van Boxmeer en Cuijk en de vestingstedelijke kenmerken van de kern Grave. Er is verscheidenheid, maar in gemeenten spelen ook veel dezelfde vraagstukken. Alle gemeenten kennen een stevige agrarische worteling, hebben veel te bieden op het vlak van natuur en landschap en de kleinere kernen van alle gemeenten hebben te maken met de uitdaging om de leefbaarheid te behouden en te zorgen voor voldoende draagvlak voor basisvoorzieningen: van school tot bakker. Algemene maatschappelijke trends en ontwikkelingen stellen ons voor nieuwe vraagstukken en uitdagingen. Enkele ontwikkelingen zijn: verandering in de bevolkingssamenstelling: vergrijzing en ontgroening; economische ontwikkeling; maatschappelijke en bestuurlijke schaalvergroting; toenemende mobiliteit; individualisering in de samenleving; digitalisering van dienstverlening en opkomst van nieuwe distributiekanalen; decentralisatie van Rijkstaken in combinatie met efficiencykortingen; krappere overheidsbudgetten. Al deze trends en ontwikkelingen vormen zowel kansen als bedreigingen. De als eerste genoemde trend is actueel: onze bevolking vergrijst en ontgroent. Deze ontwikkeling vraagt om een antwoord: het stimuleren van de economie om werkgelegenheid en daarmee nieuwe inwoners aan te trekken en het waarborgen van de leefbaarheid van vooral de kleine kernen. Het antwoord vraagt om samenwerking. Samenwerking is noodzaak De uitdagingen kunnen we aan als we samenwerken. Samenwerken is nodig omdat we, als we als gemeenten apart opereren te versplinterd en voor de toekomst te kleinschalig zijn. Samen hebben we een goede schaal; een omvang van samen circa 90.000 inwoners biedt draagkracht voor voorzieningen, een goede basis voor bestuurskrachtig optreden en voor een bestuurlijke stem die er op regionaal en provinciaal niveau toe doet. In het Graafs Manifest hebben onze raadsleden dit onderkend. Zij hebben uitgesproken dat de strategische samenwerking tussen de vijf gemeenten als doelen hebben: tonen van één gezicht: we gaan de strategische belangen van de gemeenten in het als een eenheid uitdragen; daartoe ontwikkelen we één gezamenlijke toekomstvisie; één beleidsagenda voor de onderwerpen genoemd in de toekomstvisie: wonen, werken, recreatie, onderwijs, cultuur, zorg en welzijn; één uitvoeringsagenda: we stemmen onze werkzaamheden op elkaar af en werken verder aan onderling vertrouwen; 3
maximale ambtelijke samenwerking tussen de vijf gemeenten in het ; we willen toe naar één organisatievorm voor de vijf gemeenten, met als tussenstap een ambtelijk drie (Mill en Sint Hubert, Grave en Cuijk) plus twee (Boxmeer en Sint Anthonis) model. De inhoudelijke samenwerking is er enerzijds op gericht om op regionaal niveau een goed vestigingsklimaat voor bedrijven te realiseren en werkgelegenheid aan te trekken en om te komen tot een goede spreiding van een volledig voorzieningenpakket. De samenwerking draagt bij aan het Land van Cuijk als een volwaardige regio om in te wonen, te werken, te leven en te recreëren. De samenwerking is er anderzijds op gericht om er voor te zorgen dat voorzieningen zodanig gespreid zijn en in stand kunnen worden gehouden in de kernen, dat de leefbaarheid in de kleine dorpen goed is. Met elkaar willen we een krachtige en aantrekkelijke regio zijn, die klaar is voor de toekomst. Om dit te realiseren hebben we voor de samenwerking subdoelstellingen geformuleerd: meer ruimte geven aan nieuwe bedrijvigheid, zowel op het regionale bedrijventerrein als verspreid over de gemeenten; de kwaliteit van voorzieningen staat voorop; wegnemen van disfunctionele concurrentie en verhogen van draagkracht van voorzieningen (bijvoorbeeld bedrijvigheid, huisvesting, accommodaties, onderwijs, cultuur); vergroting van de samenhang tussen de gemeenten zodat we elkaar versterken; versterken van de bestuurskracht: verminderen van kwetsbaarheid en verhogen van slagkracht door goede samenwerking en goede onderlinge verstandhouding; zichtbaarheid binnen en buiten het verhogen; een effectieve gesprekspartner en belangenbehartiger zijn in Brabant en Brabant Noordoost; één effectieve gesprekspartner zijn voor regionale instellingen en bedrijven; van elkaar leren en uitrollen van best practices, zoals kindcentra, welzijnsplein. Op dit moment werken we al op verschillende beleidsvelden met elkaar samen. Daarbij zijn per beleidsonderwerp bestuurlijke en ambtelijke trekkers aangewezen. Zo verdelen we de taken, werkzaamheden en verantwoordelijkheden. Bij samenwerkingsverbanden op het niveau van Noordoost Brabant zorgen we voor één vertegenwoordiger vanuit het, die namens ons allen spreekt. Deze werkwijze is efficiënt en effectief en we hopen er nog meer uit te halen door ambtelijk en bestuurlijk nog meer als eenheid te handelen. Naast versterking van de bedrijvigheid en werkgelegenheid richt de samenwerking zich op het behoud van sterke kernen, een groene omgeving, sociale samenhang en een eigen identiteit. De economische crisis en het teruglopende draagvlak voor voorzieningen leiden ertoe dat we keuzes moeten maken. Daarbij hebben we liever een beperkt aantal kwalitatief goede voorzieningen, dan een versnipperd aanbod waarvan de kwaliteit niet gewaarborgd kan worden. De wijze waarop wij dit willen invullen, is het beste uit te leggen aan de hand van cirkels (zie onderstaande figuur). Basisvoorzieningen die dagelijks worden gebruikt of bestemd zijn voor mensen die minder mobiel zijn, moeten zo veel mogelijk in of dichtbij de kernen worden georganiseerd. Voorzieningen waarvoor dit niet geldt, kunnen meer op afstand worden georganiseerd en dus vaker gezamenlijk worden ingevuld. Het gaat om zoveel mogelijk goede basisvoorzieningen in de kernen en een goede spreiding van voorzieningen over onze regio. 4
1 2 2 3 4 1. Binnen dorp of wijk 2. Binnen de gemeente 3. Binnen regio 4. Buiten regio, maar wel op redelijke afstand (Oss, Den Bosch, Nijmgen) 1. Binnen dorp of wijk Voor sommige basisvoorzieningen is het zeer wenselijk dat zij dichtbij huis te vinden zijn. Te denken valt aan kinderopvang, een basisschool, sportverenigingen of een gemeenschapshuis. Voorwaarde is wel dat er voldoende draagvlak voor voorzieningen is en dat de kwaliteit gewaarborgd wordt. 2. Binnen huidige gemeenten Bepaalde voorzieningen gebruik je als inwoner niet dagelijks, maar wel met een grote regelmaat. Bijvoorbeeld bibliotheekvoorzieningen, bedrijventerreinen, winkelvoorzieningen, sporthal, sociaal-culturele voorziening, kleinschalig theater, school voor voortgezet onderwijs, 3. Binnen regio Land van Cuijk Er is een aantal voorzieningen waarvoor het draagvlak per individuele gemeente eigenlijk te laag is, maar binnen het gehele groot genoeg, bijvoorbeeld een schouwburg, zwembad, instelling voor beroepsonderwijs, ondersteuning van lokale voorzieningen (Biblioplus). Voorts acquisitie van bedrijvigheid van elders, uitbreiding van ruimte voor bedrijven nabij verkeersinfrastructuur. 4. Buiten de regio Land van Cuijk, Er zijn ook voorzieningen die regio-overstijgend zijn en waarvoor het niet haalbaar is om ze om zelf in stand te houden. Bijvoorbeeld uitvoering leerplichtwet, instellingen voor hoger onderwijs. Op dat vlak kan worden samengewerkt met andere nabijgelegen regio s (Oss, Den Bosch, Nijmegen en omgeving regio's). Afstand en bereikbaarheid zijn vraagstukken die dan een rol spelen. Denken vanuit cirkels: voorzieningen dichtbij huis en op enige afstand Samenwerken op inhoud Samenwerken kan op verschillende terreinen. De combinatie van samenwerking op onderstaande terreinen maakt de regio sterk en aantrekkelijk en zorgt voor een duurzame leefbaarheid in de kernen. De samenwerking is daarmee op de toekomst gericht. Sterke en aantrekkelijke regio Bedrijvigheid en werkgelegenheid Infrastructuur en bereikbaarheid Recreatie, toerisme en natuur Leefbare kernen Aantrekkelijk wonen en leven; Goede basisvoorzieningen; 5
Zorg. Voor ieder thema hebben we onze ambities geformuleerd. Voor de eerste drie thema s hebben we dat reeds eerder gedaan in de brochure Juweel tussen Maas en Peel. Het gaat nadrukkelijk om onze ambitie voor samenwerking binnen de regio. Iedere gemeente afzonderlijk heeft ook haar eigen specifieke ambities op deze thema's. Die staan in de profielen die de als pijlers onder deze strategische visie staan (zie Bijlage 1). De geformuleerde ambities zijn uitgangspunt voor de toekomstige ontwikkelingen in onze regio. Daarnaast vormen ze onze standpunten in de samenwerking op een breder vlak: binnen de regio Brabant Noordoost. Sterke en aantrekkelijke regio Bedrijvigheid en werkgelegenheid De economische bedrijvigheid in het, komt van origine voort uit het traditionele boerderijleven. Dat zorgt tot op de dag van vandaag nog steeds voor vele arbeidsplaatsen en een bestendig en prettig economisch klimaat. Dankzij ongeveer 40.000 banen (verdeeld over 5700 vestigingen!) in het kent de regio een laag werkloosheidspercentage. Bedrijvigheid vindt men vooral in de dynamische regio Cuijk/Boxmeer, maar ook in de andere kernen is van economische activiteit sprake. De focus ligt in het op de pijlers Food, Health & Farma. Onze agrariërs bedachten decennia geleden namelijk al dat het boerenambacht ook kansen bood voor het maken van gezonde voeding en medicijnen voor mens en dier. Deze vindingrijkheid ziet men nog steeds terug in de regio bij grote multinationals. Deze bedrijvigheid is tot nu toe weinig conjunctuurgevoelig en redelijk crisisbestendig gebleken; ondanks de ontwikkelingen wereldwijd bleef de economie in het Land van Cuijk draaien. De realisatie van twee state of the art bedrijventerreinen in het, staat symbool voor het vertrouwen van de gemeenten en ondernemers in de economie in het en de ambitie om zich door te blijven ontwikkelen op het gebied van Food, Health en Farma. Tussen Boxmeer en Beugen is verdere ontwikkeling van de Health Campus Boxmeer (HCB) gaande met onder meer het Maasziekenhuis Pantein, Hansa Oncology Clinics en het GGZ en Noord-Limburg, terwijl ten zuiden van Cuijk het Regionaal Bedrijventerrein Laarakker (RBL), verrijst. Het krachtige verbond tussen overheid en bedrijfsleven maakt de regio dan ook een uitstekende facilitator voor enerzijds de doorgroei van huidige ondernemingen en anderzijds startende ondernemers en ondernemers van elders. AMBITIES Aansprekende en eenduidige uitstraling van het als vestigingsgebied. Verdere ontwikkeling van Sterckwijck, Health Campus Boxmeer, Regionaal Bedrijventerrein Laarakker en Haven Cuijk. Versterking van andere vestigingsfactoren voor bedrijven en werknemers op het vlak van wonen, welzijn, onderwijs, sport en recreëren. 6
Infrastructuur en bereikbaarheid Bedrijven kiezen voor vestiging in het onder meer vanwege de uitstekende ligging. Centraal gelegen verbindingsregio tussen de topregio s Randstad en Ruhrgebied. De A73 verbindt de regio in noordelijke en zuidelijke richting met de groeiregio s Health Valley Nijmegen (en het bijbehorende stadsknooppunt Arnhem/Nijmegen) en Greenport Venlo. Richting Duitsland is men binnen een uur via de A77 middenin het Ruhrgebied. De ontsluiting richting Den Bosch, Brabantstad en Brainport Eindhoven wordt verbeterd door het opwaarderen van verschillende provinciale wegen. De multimodale bereikbaarheid van de regio komt ook tot uiting door de aanwezigheid van de spoorlijn Nijmegen-Venlo/Roermond en het watergerelateerde industrieterrein Haven Cuijk, alwaar een grote containerterminal zal worden gerealiseerd. De complete ontsluiting van het per weg, water en spoor maakt de regio uitermate geschikt voor ontwikkelingen in de logistieke sector. Het Duitse vliegveld Weeze is hemelsbreed nog geen tien kilometer verwijderd van de regiogrens en kan een belangrijke factor worden in de logistiek. AMBITIES Profilering als verbindingsregio tussen economisch belangrijke gebieden. Versterken oost-westverbinding. Hoogwaardig openbaar vervoer. Elektrificatie en aanleggen dubbelspoor op traject Nijmegen-Roermond. Recreatie, toerisme en natuur Het is groen en waterrijk. Het biedt een grote diversiteit aan landschap en natuur en daarmee aan recreatieve mogelijkheden in het buitengebied. Het kent allerlei gebieden die belangrijk zijn voor natuurontwikkeling. Natuur en recreatie blijken in ons gebied heel goed samen te kunnen gaan. Het Maasheggenlandschap is uniek in West-Europa. Het Raamdal biedt rust en ruimte in het hart van het. De landschappelijke structuur en de belevingswaarde van dit unieke gebied met zijn mooie landgoederen kunnen versterkt worden zodat het Raamdal letterlijk het raakvlak vormt tussen de vijf gemeenten. De Maas vormt met omringende hoogwatergebieden het Maasdal. Het Maasdal sluit aan op de landelijke strategie ruimte voor de rivier waarin doorstroming van de rivier en waterberging centraal staan. Deze functies worden gecombineerd met zand- en grindwinning, natuurontwikkeling en met vormen van wonen en recreatie. De Kraaijenbergse Plassen groeien de komende jaren uit tot een waterrecreatiegebied van nationale allure. Waterrecreatie gaat in ons gebied goed samen met natuurontwikkeling. Daarnaast kent onze regio ook bosrijke gebieden met een hoge landschappelijke en recreatieve waarde: de Langenboomse en Molenheidse bossen in de gemeente Mill en Sint Hubert en de Staatsbossen van Sint Anthonis. Al deze waarden dragen bij aan de woon- en leefkwaliteit voor onze inwoners en aan de recreatieve aantrekkelijkheid van onze regio. De vele fiets- en wandelpaden verbinden het natuurschoon en recreatieve voorzieningen. Naast natuur en landschap hebben ook de verschillende kernen in onze gemeenten de toerist veel te bieden. Er zijn vele goede overnachtingsmogelijkheden. De vestingstad Grave ademt historie en heeft een uitgebreid horeca-aanbod. Musea zoals Liberty Park, het oorlog- en verzetsmuseum in Overloon en toeristische attracties zoals Zoo Parc Overloon en in de toekomst een 36-holes golfbaan met golf- en countryclub op het landgoed Princepeel, completeren de variatie in toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid van ons gebied. 7
Kortom, we hebben veel te bieden voor onze inwoners én toeristen. We zijn trots op ons prachtige en willen ook anderen hier deelgenoot van maken. Met ondernemers en andere initiatiefnemers kunnen we het aanbod verder versterken, zodat ook recreatie en toerisme een stevige economische pijler vormen. AMBITIES Versterken van de landschappelijke structuur. Kwaliteiten van het Maasheggenlandschap verder benutten. Ontwikkeling rondom het Duitse lijntje stimuleren. Ontplooiing van Kraaijenbergse plassen tot aansprekend recreatiegebied. Samenwerking en profilering op toeristisch gebied. Leefbare kernen Wonen en leven In het woont men in een landstedelijke, natuurrijke woonomgeving. De woonkernen bieden woonmogelijkheden verdeeld over diverse segmenten. Van moderne starterappartementen tot historische vestingpanden en van betaalbare huurwoningen tot vrijstaande villa s. 'Voor ieder wat wils' blijft centraal staan in het. Wij bieden een betaalbaar woonalternatief voor hen die in het groen willen wonen, maar wel het gemak van nabijheid van winkels en andere voorzieningen willen. De grotere kernen Cuijk en Boxmeer bieden een compleet aanbod van bereikbare voorzieningen die zorgen voor een prettig woon- en leefklimaat: winkels, schouwburg, theaters, sportcomplexen en diverse onderwijsfaciliteiten. Ook de andere kernen zoals Grave en Mill dragen daaraan bij. Grootstedelijke voorzieningen in Nijmegen en Venlo zijn goed bereikbaar via de A73. Het is aantrekkelijk om je te vestigen als inwoner, ook al werk je elders, en het is aantrekkelijk om je te vestigen om er zowel te wonen als te werken. AMBITIES Creëren van onderscheidende woonmilieus voor iedere beurs. Goede afstemming van woningbouwprogramma's. Het vastleggen van de ambitie in een regionale woonvisie. Aansprekende en eenduidige uitstraling als vestigingsgebied. Een goed voorzieningenniveau dient de leefbaarheid van de kernen De gemeenten willen de welzijnstaken zo veel mogelijk gezamenlijk oppakken, ontwikkelen en uitvoeren. Voor een groot deel gebeurt dit nu al. Zo wordt bijvoorbeeld het ouderenbeleid gezamenlijk ontwikkeld en ligt de uitvoering van ouderen- en jongerenwerk bij Radius (behalve in Grave). Sport speelt een belangrijke rol in het. Onze inwoners sporten gelukkig veel. Sporten is niet alleen gezond, het is ook een goede manier om sociale contacten op te doen en het draagt bij aan het welbevinden van onze inwoners. Het aantal sportverenigingen en de diversiteit in het aanbod is groot. Dat willen we zo houden. Op lokaal en regionaal niveau werken we aan het in stand houden van gezonde sportverenigingen en goede sportvoorzieningen. Wij zijn trots op ons ruime en diverse onderwijsaanbod en willen dit behouden. Door intensivering van de samenwerking, ook met de schoolbesturen, en betere afstemming van activiteiten, willen we inspelen op de gevolgen van ontgroening. We richten ons op behoud van kwalitatief goed en bereikbaar onderwijs. Met de schoolbesturen willen we werken aan een toekomstbestendig aanbod van onderwijsvoorzieningen. 8
Op het vlak van cultuur is de leefbaarheid gediend bij een diversiteit die past bij de couleur locale van de kernen en gemeenten. Die moet behouden blijven. We willen in het : kunsteducatie op een andere, meer vraaggerichte wijze te ondersteunen; ruimte geven aan ondernemers om met cultuurinitiatieven te komen; het culturele aanbod op lokaal niveau versterken en verbreden, mede gericht op het versterken van de toeristische functie van onze regio; op een goede manier invulling geven aan het behoud van lokale culturele verenigingen bij teruglopende gemeentelijke middelen; onder meer op het vlak van muziek (fanfare en harmonie). AMBITIES: Behoud van kwalitatief goed onderwijs in de kernen Goede bereikbaarheid van onderwijs. Behoud van breed cultureel aanbod op lokaal niveau. Samen vergroten van de effectiviteit en efficiency van de ondersteuning van de kunst- en cultuureducatie. Versterking van de culturele uitstraling. Versterken en meer complementair maken van het aanbod van bovenlokale voorzieningen. Bieden van professionele ondersteuning voor vrijwilligers. Zorg De gemeenten bieden ieder voor zich een ruim en divers zorgvoorzieningenaanbod. Dat willen wij zo goed mogelijk blijven faciliteren. Door samen te werken op het vlak van zorg zijn we in staat de wettelijke taken onder meer op het vlak van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de transitie op het vlak van jeugdzorg effectief op te pakken. We werken samen in het Centrum voor Jeugd en Gezin. Binnen de regio Brabant Noord-Oost laten we bij de transitie van zorgtaken als Land van Cuijk een eenduidig geluid horen. Voor de zorginstellingen die werken voor verschillende gemeenten willen we als één gesprekpartner optreden. Vrijwilligers en mantelzorgers spelen een belangrijke rol in onze samenleving. Gelukkig hebben we er veel in onze gemeenten. Zonder hen zou veel vaker een beroep worden gedaan op dure professionele ondersteuning en zorg. Dat maakt sommige zorg onbetaalbaar. Daarom koesteren wij onze vrijwilligers en mantelzorgers en faciliteren hen zo goed mogelijk. AMBITIES In stand houden van omvang en diversiteit zorgvoorzieningenaanbod. Doorontwikkeling Centrum voor Jeugd en Gezin op de schaal van het. Uitbreiding van de Health Campus in Boxmeer, waarbij het toevoegen van HBO-onderwijs op het gebied van zorg als belangrijke meerwaarde wordt gezien. Eenduidigheid in de contacten met zorginstellingen. Bieden van voldoende ondersteuning voor mantelzorgers en vrijwilligers. Verwezenlijken van onze ambities Om onze ambities te kunnen verwezenlijken is het niet voldoende om ze alleen te beschrijven: we moeten er gezamenlijk hard aan werken. Bestuurlijk en ambtelijk moeten we elkaar versterken en gezamenlijk handelen vanuit een gedeelde visie. Samenwerking is niet vrijblijvend. Gemeenten moeten de afstemming zowel op inhoud als op het proces (onder meer in de timing van besluiten) zoeken. 9
De inhoudelijke visie (het 'wat') staat hierboven. Hoe gaan we de ambities verwezenlijken? Veel ambities moeten door anderen dan de gemeenten gerealiseerd worden. Het zijn onze partners: bedrijven, instellingen, maatschappelijke organisaties en (groepen) burgers. Wat wij wel kunnen doen is initiatieven nemen om partijen bij elkaar te brengen en met elkaar in gesprek brengen. Wij kunnen hierbij regie voeren en faciliteren, financieel of in natura door hen te begeleiden of aandacht te vragen voor vraagstukken bij andere overheden of instanties elders. De samenwerkingsverbanden die we nu al hebben (zie bijlage 2) worden uitgebreid en uitgebouwd. Het is belangrijk om de onderwerpen te benoemen en per onderwerp een gemeente als trekker aan te wijzen. Die trekker ontwikkelt een koers of een product. In goed overleg committeren we ons allen aan de koers die wordt ingeslagen of het product dat wordt gemaakt. We delen de taken, werkzaamheden en verantwoordelijkheden naar draagkracht. Door samen te werken aan beleid en beleidsuitvoering versterken we de onderlinge samenhang en verminderen we kwetsbaarheden. De gemeenten Mill en Sint Hubert, Grave en Cuijk zetten daarin een belangrijke stap en komen tot een ambtelijke fusie per 1 januari 2014. De organisatie die dan ontstaat, is krachtig en minder kwetsbaar en zal een belangrijke drager worden van de verdergaande regionale samenwerking in het. Wij stellen op basis van deze strategische visie een uitvoeringsagenda op die concreet aangeeft welke projecten moeten worden opgezet en welke activiteiten moeten worden uitgevoerd: de doelen, beoogde producten, het initiatiefnemerschap, betrokken organisatie en personen, tijd en middelen. 2012-09-07 10
Bijlage 1 Vijf gemeenten, vijf profielen Separaat bijgevoegd 11
Bijlage 2 Bestaande Samenwerking Onderwerp Geografische schaal samenwerking Trekkende gemeente binnen Portefeuillehoudersoverleg Welzijn Land Boxmeer van Cuijk: Afstemming op gebied welzijn, onderwijs, jeugd, ouderen, cultuur, gezondheid Centrum voor jeugd en gezin, Aanjaagteam transitie jeugdzorg Noordoost Brabant; Cuijk; CJG bestuurlijk: Grave Huiselijk geweld en kindermishandeling, Noordoost Brabant; Grave veiligheidshuis Mantelzorg en praktische thuiszorg Cuijk Sport Lokaal Cuijk Onderwijs, passend onderwijs, leerplicht en Noordoost Brabant; Boxmeer schoolverzuim, voortijdig schoolverlaten Transitie AWBZ Boxmeer Meander en Noord- Boxmeer Limburg Wonenwelzijnzorg-coördinatoren Boxmeer Vriendendienst GGZ Boxmeer Openbare geestelijke gezondheidszorg, Noordoost Brabant; Mill en Sint Hubert maatschappelijke opvang Ouderenbeleid Mill en Sint Hubert MEE Mill en Sint Hubert Vrijwilligerssteunpunt Grave Regionaal Maatschappelijk Centrum Grave Bibliotheek Gezondheidsbeleid, GGD, Alcoholpreventie jeugd en Noord- Limburg Noordoost Brabant Noordoost Brabant Grave Sint Anthonis Sint Anthonis WMO-beleidsplan Gezamenlijk, taken verdeeld per onderdeel Contractbeheer Hulp bij het Huishouden Sint Anthonis Contractbeheer levering WMOhulpmiddelen Leerlingenvervoer Cuijk, Grave, Mill Boxmeer en Sint Anthonis ISD CGM Lokaal 12
Bijlage 3 SWOT Sterktes is Sterk Merk Sterke economische basis met internationaal opererend bedrijfsleven Internationale kennisintensieve bedrijven geworteld in de agrarische sector Goede verkeersinfrastructuur over weg, spoor, water en via de lucht Aantrekkelijk woonklimaat Sociale cohesie in de kernen Voldoende basisvoorzieningenniveau in kernen Gemeentelijke, regionale en stedelijke voorzieningen bereikbaar Veel en diverse zorginstellingen Een groene, landelijke aantrekkelijke omgeving Maas als levensader voor identiteit, bedrijvigheid en landschap Kleinschaligheid Zwaktes Kwetsbaarheid en slagkracht gemeentelijke organisaties Beperkte draagkracht voor sommige voorzieningen Beperkte zichtbaarheid in de regio Brabant Noord-Oost en in de provincie Brabant Vervoersverbindingen tussen kernen onderling in sommige delen beperkt Kansen Infrastructuur Toename van (water) toerisme Samen 90.000 inwoners (draagkracht) Natuur, landschap, recreatie, toerisme (ook Euregio Rijn - Waal) en historische dorpsgezichten Vergelijkbare vraagstukken in kleine dorpen en omringend landelijk gebied Diversiteit in regionale oriëntaties (Duitsland, Nijmegen, Venlo, Oss, Den Bosch) Nabijheid hoger onderwijs in Nijmegen en Eindhoven. Bedreigingen Vergrijzing en ontgroening, met name in kerkdorpen Economische crisis Financiële bezuinigingen Toename complexiteit van taken door decentralisatie met financiële kortingen door de rijksoverheid Toename individualisering en vrijwilligerswerk onder druk Bevolking gewend aan relatie hoog voorzieningenniveau in kernen. 13
14
Geraadpleegde documenten Gemeente Boxmeer Strategische visie Boxmeer 2020 Coalitieprogramma 2010-2014 Programmabegroting 2012 IDOP Hart voor Beugen Samenwerkingsverbanden rond Portefeuillehoudersoverleg Welzijn Gemeente Cuijk Strategische visie Cuijk 2030 Collegeprogramma 2010-2014 Programmabegroting 2012 Dienstverleningsconcept Welzijnsplein Cuijk IDOP Beers IDOP Haps Gemeente Grave Bestuursakkoord 2010-2014 Programmabegroting 2012 Onderzoek ouderenwerk gemeente Grave Concept beleidsnotitie Wijk- en dorpsbeheer gemeente Grave Nota lokaal gezondheidsbeleid 2008-2011 Notitie Regionale samenwerking ouderen Maasland 2010-2011 Gemeente Mill en Sint Hubert Structuurvisie Mill en Sint Hubert, In duurzaam perspectief, september 2011 Collegeprogramma 2011-2014 Programmabegroting 2012 Gemeente Sint Anthonis Samen verder in het, gemeente Sint Anthonis Collegeprogramma 2010-2014 Coalitieprogramma 2011-2014 Programmabegroting 2012 Graafs Manifest Uitvoering Graafs Manifest Juweel tussen Maas en Peel Rapport Noordelijke Maasvallei Taakverdeling binnen het PoHo Welzijn versie 31 januari 2012 Startnotitie Transitie Jeugdzorg Brabant Noordoost. Kadernota Participatie Gemeenten Regionaal Wmo-beleidsplan 2012-2015. Kantelen in het : Iedereen doet mee Platform Integraal overleg. Noordelijke Maasvallei; Grensoverschrijdend perspectief, juli 2009 15
Profiel Gemeente Boxmeer 1
Gemeente Boxmeer Beugen, Boxmeer, Groeningen, Holthees, Maashees, Oeffelt, Overloon, Rijkevoort, Sambeek, Vierlingsbeek, Vortum-Mullem Boxmeer is een landstedelijke gemeente met bijna 30.000 inwoners. Kenmerkend is het feit dat de gemeente uit elf kernen bestaat. De meest verstedelijkte kern Boxmeer ligt bij de splitsing van de A73 en de A77 en aan de spoorlijn Nijmegen-Venlo. Hierdoor is de bereikbaarheid, ook vanuit Duitsland, zeer goed te noemen. Door de goede lokale infrastuctuur zijn de verschillende kernen goed op elkaar aangesloten. Voor veel bedrijven is Boxmeer een gunstige locatie. Binnen de gemeente zijn diverse bedrijventerreinen. In de kern Boxmeer ligt de nadruk op health, food, pharma en agro. Diverse wereldspelers zoals bijv. Stork, Nutreco, Bolsius, Intervet, Hendrix Genetics zijn gevestigd in Boxmeer. Ook de kernen Oeffelt, Rijkevoort, Vierlingsbeek en Overloon kennen industrieterreinen. De uitstekende bereikbaarheid, van en naar de nabijgelegen steden, en het aantrekkelijke woon- en leefklimaat trekken niet alleen forenzen maar ook toeristen naar de gemeente. De nabijheid van natuur, landschap, jachthaven en recreatiefuncties maken de gemeente een aantrekkelijke omgeving voor zowel een dagje uit als een langer bezoek. Het Maasheggenlandschap is zeer geliefd onder fervente wandelaars en uniek in Europa. Voor natuurliefhebbers is een wandeling langs de Maas een aanrader. De toeristische hotspot Overloon herbergt onder andere het oorlogsmuseum Liberty Park en dierentuin Zoo Parc Overloon. Voorzieningen Op het gebied van onderwijs heeft de gemeente Boxmeer een divers aanbod. Er zijn zeventien scholen voor basisonderwijs, verschillend naar levensbeschouwelijke richting, schoolbestuur en pedagogische aanpak. In de kern Boxmeer is een school voor speciaal basisonderwijs, die regionale functie heeft. Op het gebied van voortgezet onderwijs zijn er drie scholen: het Elzendaalcollege (VMBO-t, HAVO en VWO), Metameer (Jenaplan VMBO, HAVO, VWO) en Pro Boxmeer (praktijkonderwijs). De gemeente Boxmeer heeft onlangs veel geïnvesteerd in de nieuwbouw en verbouw van de scholen voor voortgezet onderwijs (het zogenaamde Onderwijsplein, gelegen aan de Stationsweg). Daarnaast zijn er in Boxmeer vestigingen van twee ROC s, namelijk van ROC De Leigraaf en ROC De Maasvallei. De ligging van de scholen in de nabijheid van het station versterkt de regionale functie. In Boxmeer zijn veel instellingen op het gebied van gezondheidszorg, waaronder een ziekenhuis. Onlangs heeft het ziekenhuis nieuwe huisvesting betrokken op de zogeheten Health Campus in de nabijheid van de A77, wat de bereikbaarheid en daarmee de regionale mogelijkheden heeft vergroot. Beoogd wordt dat zich op de Health Campus diverse gezondheidsgerelateerde bedrijven vestigen. Een particuliere oncologische kliniek heeft daartoe plannen in een vergevorderd stadium. Ook wordt gestreefd naar vestiging van HBO-onderwijs. Daarnaast zijn er in de gemeente diverse voorzieningen op het gebied van verzorging en verpleging voor ouderen. De kern Boxmeer biedt een breed voorzieningenaanbod op het vlak van winkelen, cultuur, onderwijs en zorg. Naast de reeds genoemde voorzieningen is er een zwembad, een museum en een cultureel centrum met een regionale functie. In de kernen Overloon en Vierlingsbeek is het voorzieningenniveau goed. In de kleinere kernen is net als de landelijke trend- het aantal winkels en andere commerciële voorzieningen sterk teruggelopen. Daar staat tegenover dat met name in de kleine kernen een sterk gemeenschapsgevoel en een levendig verenigingsleven bestaat. In de meeste kernen is een basisschool, een peuterspeelzaal of kinderopvang, sportvoorzieningen en een gemeenschapshuis aanwezig. De gemeente ondersteunt het verenigingsleven door diverse vormen van subsidie, onder andere door waarderingssubsidies voor jeugdleden. Voor jongeren worden speciale activiteiten georganiseerd door o.a. scouting en jongerenwerk. De Stichting Welzijn Ouderen Boxmeer en de KBO s verzorgen activiteiten voor ouderen in alle dorpen. Zelfredzaamheid staat voorop en dit past goed binnen de sterke sociale samenhang in de kernen. 2
3
Gemeente Boxmeer binnen het De gemeente Boxmeer is in het net als Cuijk de gemeente met een grotere verstedelijkte kern met een regionale economische, sociaal-culturele en zorgvoorzieningsfunctie en daarnaast kent de gemeente net als de andere gemeenten vele kleine kernen. Boxmeer participeert volop binnen regionale samenwerkingsvormen. Dit gebeurt op schaal van, maar ook breder. In het kader van het Platform Noordelijke Maasvallei wordt door de vijf Brabantse gemeenten uit het samengewerkt met drie gemeenten uit Noord- Limburg. Het kader voor de uitvoering van verschillende prestatievelden van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (zoals huishoudelijke zorg, mantelzorg, vrijwilligersbeleid) is voorbereid binnen ambtelijke en bestuurlijke samenwerking in het. Het Centrum voor Jeugd en Gezin is georganiseerd op schaal. Andere samenwerking strekt zich uit tot op de schaal van Noord-Oost Brabant. De taken op het gebied van leerplicht en het voorkómen van voortijdig schoolverzuim, alsmede taken op het gebied van verslavingszorg en maatschappelijke opvang worden gezamenlijk uitgevoerd op de schaal van Noord-Oost Brabant. Ook op het gebied van arbeidsmarktbeleid is er nauwe samenwerking in Noord-Oost Brabant. Kansen voor de toekomst De vijf gemeenten in het hebben veel gemeenschappelijk. Mensen wonen graag in het Land van Cuijk en willen er ook graag blijven wonen. Maar de voorzieningen staan, met name in de kleine kernen, wel onder druk. Door toenemende vergrijzing en ontgroening verandert de vraag naar voorzieningen in de kernen. Dit geldt voor alle kernen in het. De vraagstukken die hiermee gepaard gaan zijn nagenoeg gelijk. De gemeenten kunnen elkaar versterken door in deze vraagstukken samen te werken. Voor de gemeenten in het is samenwerking ook een manier om kwetsbaarheid te verminderen en de slagkracht te vergroten. De gemeente draagt bij aan de samenwerking en neemt binnen het haar verantwoordelijkheid door trekker te zijn op het aantal werkvelden (zie bijlage 1). De samenwerking is een kans om de het aangename woon- en leefklimaat op peil te houden! 2012-9-7 4
Bijlage 1: Bestaande samenwerking in het Onderwerp Geografische schaal samenwerking Trekkende gemeente binnen Portefeuillehoudersoverleg Welzijn Land Boxmeer van Cuijk: Afstemming op gebied welzijn, onderwijs, jeugd, ouderen, cultuur, gezondheid Centrum voor jeugd en gezin, Aanjaagteam transitie jeugdzorg Noordoost Brabant; Cuijk; CJG bestuurlijk: Grave Huiselijk geweld en kindermishandeling, Noordoost Brabant; Grave veiligheidshuis Mantelzorg en praktische thuiszorg Cuijk Sport Lokaal Cuijk Onderwijs, passend onderwijs, leerplicht Noordoost Brabant; Boxmeer en schoolverzuim, voortijdig schoolverlaten Transitie AWBZ Boxmeer Meander en Noord- Boxmeer Limburg Wonenwelzijnzorg-coördinatoren Boxmeer Vriendendienst GGZ Boxmeer Openbare geestelijke gezondheidszorg, Noordoost Brabant; Mill en Sint Hubert maatschappelijke opvang Ouderenbeleid Mill en Sint Hubert MEE Mill en Sint Hubert Vrijwilligerssteunpunt Grave Regionaal Maatschappelijk Centrum Grave Bibliotheek Gezondheidsbeleid, GGD, Alcoholpreventie jeugd en Noord- Limburg Noordoost Brabant Noordoost Brabant Grave Sint Anthonis Sint Anthonis WMO-beleidsplan Gezamenlijk, taken verdeeld per onderdeel Contractbeheer Hulp bij het Huishouden Sint Anthonis Contractbeheer levering WMOhulpmiddelen Leerlingenvervoer Cuijk, Grave, Mill Boxmeer en Sint Anthonis ISD CGM Lokaal 5
Profiel gemeente Cuijk 1
Gemeente Cuijk Beers, Cuijk, Haps, Katwijk, Linden, Sint Agatha, Vianen De gemeente Cuijk (circa 25.000 inwoners) profileert met een verstedelijkte kern, gemoedelijke dorpen in het groen en een aantrekkelijk watersport- en natuurgebied. De goede infrastructuur over weg (o.a. A73 en A77), over de Maas en het spoor maakt Cuijk en het achterland uitstekend bereikbaar. Het veelzijdige economische karakter wordt onder andere gekenmerkt door zeven verschillende bedrijventerreinen binnen de gemeentegrenzen. Industriële bedrijven op het gebied van logistiek, voeding, papier en metaal zijn de belangrijkste werkverschaffer sin de gemeente. Bedrijfsterrein Haven Cuijk biedt ruimte voor watergebonden en multimodale bedrijvigheid. In het landelijk gebied is de agrarische bedrijvigheid dominant. De stedelijke kern Cuijk kent een divers samengestelde bevolking. Zij beschikt over voorzieningen met een bovenlokale functie zoals de winkels, de schouwburg en ROC de Leijgraaf. In de directe omgeving zijn voor de inwoners diverse mogelijkheden tot recreatie in de natuur en op het water. Het is goed wonen en leven in de kern Cuijk en ook de kleinere dorpen bieden een aantrekkelijke woonomgeving. Er is diversiteit in het woningaanbod voor jong en oud, er is een gemeenschapshuis in vrijwel ieder dorp en er is een rijk verenigingsleven. De grote verscheidenheid aan landschappen trekt toeristen aan, met als voornaamste kwaliteit het water. De Maas en de Kraaijenbergse Plassen bieden gelegenheid voor grootschalige, bovenregionale toeristische voorzieningen zonder dat de natuurlijke identiteit verloren gaat. In deze gebieden is het goed toeven; de gemeente richt zich op ontwikkeling van verblijfsrecreatieve voorzieningen ter bevordering van het toerisme. Met het te ontwikkelen Recreatiepark Dommelsvoort beschikt Cuijk over een aan de watersport gerelateerde toeristisch-recreatieve voorziening van betekenis. Op cultureel vlak vult de kern Cuijk met de schouwburg een regionale functie in. Met daarbij de aanwezigheid van diverse musea, een beeldentuin, een heemtuin, een uniek carillon in een unieke kerk, een breed aanbod aan winkels en diverse verenigingen, kan worden gesteld dat het voorzieningenniveau in de gemeente Cuijk relatief hoog is. Alle kernen zijn voorzien van een eigen gemeentschapsaccomodatie of andere ontmoetingsplek. Bijna elk dorp in de gemeente Cuijk heeft een compleet voorzieningenpakket van voorschoolse opvang, peuterspeelzaal, basisonderwijs en buitenschoolse opvang. De gemeente richt zich op ontwikkeling van brede scholen en is bezig met de voorbereidingen van integraal kindcentrum Padbroek. Voor voortgezet onderwijs kunnen jongeren in Cuijk terecht bij het Merletcollege (VMBO, HAVO, VWO). Daarnaast is er in Cuijk een lokatie van ROC de Leijgraaf, met opleidingen op het gebied van techniek, horeca en recreatie en toerisme. In het nabijgelegen Boxmeer is een locatie van ROC de Leijgraaf gericht op zorg en administratie. ROC de Leijgraaf heeft naast vestigingen in Cuijk en Boxmeer ook vestigingen in Mill, Oss, Uden en Veghel. In hun vrije tijd nemen veel jongeren actief deel aan verschillende sporten of jeugdverenigingen, zoals scouting Jong Nederland Beers, Caboose Haps, de Klup en het Staagje. De gemeenschapsaccomodaties bieden ook mogelijkheden voor de jeugd. De kernen Beers, Cuijk, Haps en St. Agatha hebben ieder een jongerenvoorziening voor jongeren tot ongeveer 16 jaar. Het uitgaansleven speelt zich af in Cuijk of, voor de wat oudere jeugd, in Nijmegen, Gemert, Groesbeek en Eindhoven. Zorg en welzijn De meeste kernen hebben een eigen multifunctionele accommodatie waar zowel jong als oud elkaar ontmoeten. Naast ontgroening speelt ook vergrijzing een rol. De gemeente Cuijk hecht waarde aan goede voorzieningen. Het gemeentelijk beleid richt zich op levensloopbestendig bouwen. Hierdoor kunnen mensen zo lang mogelijk in hun eigen omgeving blijven wonen. Voor intensievere zorg kan men in Cuijk terecht bij verpleeg- en verzorgingshuis Maartenshof. 2
De Stichting Welzijn Ouderen Cuijk (SWOC) en de KBO's zijn actief in heel het land van Cuijk en verzorgen verschillende activiteiten voor ouderen op dorpsniveau. Cuijk kent een zogenaamd Welzijnsplein, waarin verschillende regionaal opererende instellingen op het gebied van welzijn, met een dienstverleningsconcept als basis, bij elkaar zijn gehuisvest en op een aantal punten met elkaar samenwerken. Het Welzijnsplein vormt fysiek de toegang tot het loket: een van de manieren waarop alle burgers hun weg vinden naar een vorm van ondersteuning. Samenwerking in het De kern Cuijk behoort met de kern Boxmeer tot de meet verstedelijkte kernen in het. Zij heeft voorzieningen op economischen en sociaal-cultureel gebied die een functie hebben voor de omliggende dorpen, maar ook voor de andere gemeenten. De gemeente Cuijk participeert volop binnen regionale samenwerkingsvormen. Dit gebeurt op schaal van, maar ook breder. In het kader van het Platform Noordelijke Maasvallei wordt door de vijf Brabantse gemeenten uit het samengewerkt met drie gemeenten uit Noord-Limburg. Het kader voor de uitvoering van verschillende prestatievelden van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (zoals huishoudelijke zorg, mantelzorg, vrijwilligersbeleid) is voorbereid binnen ambtelijke en bestuurlijke samenwerking in het. Het Centrum voor Jeugd en Gezin is georganiseerd op schaal. Andere samenwerking strekt zich uit tot op de schaal van Noord-Oost Brabant. De taken op het gebied van leerplicht en het voorkómen van voortijdig schoolverzuim, alsmede taken op het gebied van verslavingszorg en maatschappelijke opvang worden gezamenlijk uitgevoerd op de schaal van Noord-Oost Brabant. Ook op het gebied van arbeidsmarktbeleid is er nauwe samenwerking in Noord-Oost Brabant. De gemeente heeft veel gemeenschappelijk met de andere gemeenten in het. Mensen wonen graag in het en willen er ook graag blijven wonen. Maar de voorzieningen staan, met name in de kleine kernen, wel onder druk. Door toenemende vergrijzing en ontgroening verandert de vraag naar voorzieningen in de kernen. Dit geldt voor alle kernen in het. De vraagstukken die hiermee gepaard gaan zijn nagenoeg gelijk. De gemeenten kunnen elkaar versterken door in deze vraagstukken samen te werken. Voor de gemeenten in het is samenwerking ook een manier om kwetsbaarheid te verminderen en de slagkracht te vergroten. En een kans om de het aangename woon- en leefklimaat op peil te houden. Op korte termijn zet Cuijk daartoe al een belangrijke stap door per 1 januari 2014 een ambtelijke fusie aan de te gaan met de buurgemeenten Mill en Sint Hubert en Grave. Daarnaast neemt de gemeente haar verantwoordelijkheid in de samenwerking en is zij trekker op een aantal werkvelden (zie bijlage 1). 2012-9-7 3