Modulair bouwen aan routekaarten voor de gemeentelijke en regionale energietransitie Terugblik op de bijeenkomst 16 juni 2016 CoProduc:e van de Energiekaart.net en Smart Grid Evolu:on
Achtergrond Beleidsmakers van overheidsinstellingen zijn geen energie- experts. Hoe kunnen we ze helpen met hun langjarige routekaart waarmee de betreffende regio haar energiedoelstellingen behaalt? Op de Energiekaart zijn alle Nederlandse energie- ini:a:even gebundeld. De exper:se die besloten zit in de projecten, zou ontsloten moeten kunnen worden op een laagdrempelige manier waardoor de Nederlandse Energietransi:e versnelt. Smart Grid Evolu:on (SGE) heep tot doel om stakeholders zoals gemeenten - te ondersteunen met een gestandaardiseerde modulaire methoden van bouwblokken. Met combina,es van bouwblokken kunnen gemeenten: scenario s maken deze doorrekenen het juiste scenario kiezen en uitzesen in de :jd energieprojecten monitoren strategieen bijsturen en opbrengsten inzichtelijk maken Vraag,jdens de bijeenkomst: Helpt de methode van bouwblokken gemeenten om volgens de gekozen doelstelling energie of CO2 neutraal te worden? Over het modulair systeem van bouwblokken voor het ontwerp van energie routekaarten: Het modulair systeem is een gestandaardiseerd systeem dat modulair opgebouwd kan worden, hybride georiënteerd is én integraal gas/ elektriciteit/warmte infrasystemen combineert (azankelijk van de lokale bronnen) is een methode om elkaar versterkende energieprojecten te ontwerpen, door te rekenen en uit te voeren.
Highlights uit de bijeenkomst Wilma Paalman, Hof van Twente Dit heep onze gemeente nodig om een routekaart te realiseren die ervoor zorgt dat we in 2035 energieneutraal zijn? een tool die beleidsmakers en lokale ini:a:efnemers helpt om: Doelen te stellen een tool die beleidsmakers en lokale ini:a:efnemers helpt om: Een routekaart uit te werken, inclusief scenario s die doorgerekend kunnen worden een tool die beleidsmakers en lokale ini:a:efnemers helpt om: De impact te berekenen Een tool die beleidsmakers en lokale ini:a:efnemers helpt om: De resultaten te monitoren, te evalueren en plannen bij te stellen
Waar hebben de pilotregio s en de gemeenten behoeften aan? Uit de discussie: Wilma Paalman Hof van Twente Bouwblokken waarmee gemeenten en regio s energiescenario s kunnen ontwerpen, doorrekenen, uitvoeren en monitoren ICT blijp een las:ng vraagstuk. John Post - Tki Urban Energy Er is een Service Orientated ICT Architectuur nodig om te standaardiseren De Na:onale Energieatlas, het Ruimtelijk Atelier en andere hulpmiddelen, zijn goede tools om het gesprek aan te gaan. Roosmarijn Sweers Drechtsteden De modulaire aanpak zie ik als een brug tussen deze tools en de gemeentelijke ambi:es Paul Burghardt en Niek Wijngaards, Smart Grid Evolu:on Ontwerp met het modulair systeem langjarige routekaarten voor de locale en/of regionale energietransi:e Gestandaardiseerde gegevens Lennert Goemans EZ Merkt op dat kennis uit de grote projecten vaak betwist wordt. Kunnen we niet standaardiseren zodat er geen discussies meer gevoerd hoeven worden? Gemeenten: standaarden zouden enorm helpen bij het versnellen van onze energieopgaven Tools van Netbeheerders Olivier Ongkiehong RVO Gemeenten hebben mooie ambi:es om te verduurzamen. Er zijn wat tools en de netbeheerders hebben ook tools. Ik mis de interac:e tussen deze tools.
BOUWBLOKKEN FYSIEKE INSTALLATIES 2017-2021 BOUWBLOKKEN ICT APPLICATIES WIND ZON GEO BIO WKK UITLEES SYSTEMEN PRIJS BEPALING SYSTEMEN PRESTATIE MEET SYSTEMEN AGGRE- GATOR NETBEHEER BALANS OP HET NET BATTERIJ THERMISCH EOPSLAG POWER TO GAS BOUWBLOKKEN ORGANISATIES / ACTOREN / ROLLEN BOUWBLOKKEN ENERGIE OPSLAG Laag hangend fruit 2022-2026 2017-2021 2022 2026 2027-2031
Wat mag je verwachten van het systeem van modulaire bouwblokken waarmee je langjarige energie routekaarten kunt ontwerpen? 5. Is geschikt voor het ontwerp van locale en regionale energiprojecten 6. De verschillende bouwblokken kunnen in scenario s doorgerekend worden waarmee gerekend wordt 1. Is een modulair systeem van van bouwblokken Sjaan van den Heuvel van pilotregio West- Brabant vindt betrouwbaarheid van data in de bouwblokken belangrijk. De gegevens in de bouwblokken moeten gestandaardiseerd en gevalideerd zijn. Wilma Paalman, Hof van Twente heep een tool nodig die beleidsmakers en lokale ini:a:efnemers helpt om: Doelen te stellen Een routekaart uit te werken, inclusief scenario s en doorrekenen hiervan De CO2 impact te berekenen De resultaten te monitoren 4. Combineert gas, elektriciteit en warmte infrasystemen de modulaire bouwblokken tool van Smart Grid Evolu,on 3. Is hybride georiënteerd 2. Met gestandaardiseerde gegevens
Hoe integreert het modulaire system met andere instrumenten waarover gemeenten en region s kunnen beschikken? Huidige Toolkit voor gemeenten tbv hun afwegingskader naar energieneutraal Afwegingskader warmte klimaat warmtesta:s:eken Ruimtelijk atelier ETRM modellen Na:onale EnergieAtlas Regionaal dus geschikt voor hoog- over planvorming Ontwerpen locale energieprojecten voor gemeentelijke ini,a,efnemers Modulair systeem van bouwblokken helpt regio s en gemeenten om energie routekaarten te maken Een voorbeeldvraag van een gemeente zou kunnen zijn: Als wij een lokaal project willen starten: Welke (hybride) oplossingen passen het beste bij onze lokale situa:e?
Conclusie werkbijeenkomst Modulair bouwen aan routekaarten voor de energietransitie op 16 juni 2016 in Den Haag Huidige toolkit Modulair systeem van bouwblokken Realiseren Gemeentelijke ambi:es Elke regio hee] zijn eigen E- den,teit Elke region is uniek met zijn eigen oplossingen Kunnen we de instrumenten samen brengen en met gemeenten bekijken hoe we samen verder kunnen komen? Laten we niet langer kiezen voor de krenten uit het krentenbolletje. Laten we werken aan regionale krentenbollen om onze energieambi:es te verwezelijken. Roosmarijn Sweers - Drechtsteden
Opmerkingen John Post Tki Urban Energy Smart grid is inmiddels een volwassen technologie. Alleen wetgeving staat slimme netwerken nog in de weg. Tip: probeer in Hof van Twente verslimming toe te passen Wilma Paalman Hof van Twente Hof van Twente heep wethouder Wim Meulenkamp die zich al sinds 2007 inspant voor duurzaamheid. Hij wist wat er nodig is om in 2035 energieneutraal te zijn en heep alle portefeuiles (Ruimtelijk domein, Wonen en woonservicegebieden, Duurzaamheid, Economie) om het waar te maken. Lennert Goemans EZ Merkt op dat kennis uit de grote projecten vaak betwist wordt. Kunnen we niet standaardiseren zodat er geen discussies meer gevoerd hoeven worden? Gemeenten zijn het er mee eens dat standaarden enorm zouden helpen bij het versnellen van hun energieopgaves John Post Tki Urban Energy ICT blijp een las:ng vraagstuk. Er is een Service Orientated ICT Architectuur nodig om te standaardiseren Joris Knigge Tki Systeemintegra:e Wie gaat de standaardisa:e van data en de ICT architectuur op zich nemen? Sugges:e van Hof van Twente Wilma Paalman: rijk, provincie? Roosmarijn Sweers Drechtsteden Kijk verder dan wat er nu al is. De Na:onale Energieatlas en het Ruimtelijk Atelier zijn goede tools om het gesprek aan te gaan. De modulaire aanpak ziet Roosmarijn als een brug tussen deze tools en de gemeentelijke ambi:es. Het wordt nu belangrijk om niet meer alleen voor de krenten te kiezen. Laten we kijken hoe we de krentenbroodjes kunnen maken Wilma Paalman Hof van Twente De Na:onale EnergieAtlas is geschikt voor de grote lijnen. De bouwblokken tool lijkt geschikt voor het ontwerpen van kleinere projecten. Je hebt verschillende instrumenten nodig om tot besluitvorming te komen.
Opmerkingen Joris Knigge Tki Systeemintegra:e Waar zou je willen aankloppen als gemeente om de gegevens te ontsluiten? Sjaan van den Heuvel Pilotregio West- Brabant Een organisa:e die normeert. Dat moet een overheid zijn Coen Hanschke - ECN benadrukt dat veel data uit sta:s:eken te halen is, waar ECN mee werkt. Als de standaardisa:e van NEN zou moeten komen, wordt het een erg langdurig en duur proces. Wellicht is het handiger om aan te sluiten op bronnen en daar overeenstemming over te krijgen. Dit moet betaalbaar te doen zijn. Sjaan van den Heuvel Pilotregio West- Brabant Ik had de idee dat de blokkentool vooral object georienteerd is. Is het ook gebiedsgeorienteerd? Paul Burghardt Smart Grid Evolu:on De tool is zowel geschikt voor hoog- over planvorming voor gebieden als voor objecten. De gebruiker bepaalt hoe hij het wil gebruiken Het handige aan de tool is dat je scenario s kunt maken uit verschillende samenstellingen van bouwblokken en die kunt laten uitrekenen. Deze scenario s kun je vervolgens voorleggen aan het college. Dit verbetert de poli:eke discussie om energieroutes inzichtelijk te maken. John Post Tki Urban Energy Wijst erop dat het modulaire systeem, opgebouwd met kennis uit de Energiekaart een goede tool is om de bouwblokken te des:lleren en te definieren. Maar hou ook rekening met de sociale component. Op Texel gaan de handen voor windmolens eerder op elkaar dan in Spijjkenisse. Roosmarijn wijst op de E- den:teit die in elk gebied besloten is. Roosmarijn Sweers - Drechtsteden Misschien moet de methode van bouwblokken aansluiten bij het transi:emodel van Quintel. Zij missen de worteling in de locale samenleving. Paul Burghardt Smart Grid Evolu:on ETM rekenmodellen gaan niet in op de 3e laag. (ETM = EnergieTransi:eModel) Olivier Ongkiehong - RVO Gemeenten hebben mooie ambi:es om te verduurzamen. Er zijn wat tools en de netbeheerders hebben ook tools. Ik mis de interac:e tussen deze tools. Sugges:e: misschien moeten we nog een keer bij elkaar komen om te bespreken of gemeenten hier iets aan hebben.