Ruimte voor Vergetelheid

Ruimte voor Vergetelheid presentatie ontwerpend onderzoek Ruimte voor Vergetelheid door Interieur+Dementie woensdag 10 april 2013 Congres Dementievriendelijke architectuur en inrichting

dementievriendelijke architectuur en inrichting

Een levensechte print met bomen op een wand kan de sfeer in een ruimte wellicht vergroten, maar wanneer meneer Van Vliet dit niet herkent als behang maar enkel als bos neemt de verwarring toe. Laat staan als meneer Van Vliet vroeger in het bos tegen de boom aan mocht plassen...

opzet onderzoek vertaalslag naar gebouw niet goed te maken door de medische wereld wetenschappelijke en medische kennis bestaande kennis blijkt niet goed toegankelijk voor de ontwerppraktijk?? PVE KENNIS (medisch / wetenschap) ONTWERPDISICPLINE ONDERZOEKSGEGEVENS MATRIX ouderen onderscheiden duidelijk (grote) contrasten, maar zien slecht verschillen tussen monotoom kleurgebruik (voorbeeld) ONTWERPOPGAVE voor dementerende ouderen (interieur) GEBOUWDE OMGEVING inzetten om iets zichtbaar te maken inzetten om iets onzichtbaar te maken inzetten om te stimuleren... BESTAANDE CONTEX ONTWERPEND ONDERZOEK voorbeelden fotomateriaal (instellingen) illustraties + INTERIEUR SCENARIO S bestaande contex wordt ingezet om te komen tot een aantal interieur scenario s. Deze ondersteunen beeldend de resultaten uit het onderzoek en maken tevens het onderzoek nog meer ontwerpend

opzet projectorganisatie klankbordgroep werkgroep interieur en dementie onderzoekers ondersteuning

STAP 1: Literatuuronderzoek Literatuur over de geschiedenis van de ouderenhuisvesting, dementie en de gebouwde omgeving.

STAP 2: Bezoek verpleeghuizen / zorginstelling

STAP 3: expertlab s (DAG)LICHT - BEWEGEN - WAARNEMING

BEWEGEN

expertlab BEWEGEN LOCATIEBEZOEKEN In Nederland hebben we meer dan 300 verpleeghuisinstellingen. Plekken waar mensen in de eerste plaats wonen en de zorg krijgen die zij nodig hebben om te kunnen leven met dementie. Wij hebben vele locaties bezocht en ondervonden het volgende: niet zelfstandig toegankelijk is woonkamer. waardoor minder prikkel om te (blijven) bewegen in de woon- en eetkamer enorme meerwaarde. bezigheden (was opvouwen, kauwen, aardappels schillen, bloemschikken etc.).

voldoende daglicht; zicht op buitenruimte; rustplek onderweg ; zonwering tegen hinderllijke instraling

expertlab Licht

expertlab s (DAG)LICHT FACTS (TNO-bouw) biologische klok gezondheid (depressiviteit, apathie, ontregeld dag- nachtritme, slaperigheid, duizeligheid, hoofdpijn, zweten, trillende handen etc.)

Wat zien zij? Simulatie (DAG)LICHT

expertlab s (DAG)LICHT Plattegrond Plattegrond Voor een goede indeling dienen verblijfsplekken zoals eetruimte, zitkamer e.d. zo dicht mogelijk bij een raam geplaatst te worden. Bij het ontwerpen van de plattegrond is het belangrijk om hier voldoende rekening mee te houden.

expertlab s (DAG)LICHT Gevelopeningen Volledig 1. Volledig glazen glazen gevel gevel 2. Glas Waar tot op mogelijk de vloer glas tot de vloer Borstwering 3. en veel i.c.m. glasveel glas De benodigde lux-waarde voor ouderen om goed te kunnen zien wordt behaald door of buiten te zijn of door naast het raam te zitten. Toepassing van een volledig glazen gevel of een serre biedt dit. Vanuit de indeling en de wens voor beslotenheid is een volledig glazen gevel in veel gevallen niet wenselijk. Glas tot op de vloer zou dan gematigd toegepast kunnen worden. Vanuit het oogpunt van de dementerende is het mogelijk niet wenselijk om glas tot op de vloer toe te passen, vanwege verwarring en vervreemding. De toepassing van een (lage) borstwering blijft dan nodig.

circa 1600 circa 1100 +500 Borstwering Ouderen met dementie zijn in veel gevallen mobiel beperkt en brengen een groot deel van de dag zittend door. Het perspectief is dus anders dan die van mobiele personen. Bij toepassing van een borstwering of doorvalbeveiliging dient hier rekening mee gehouden te worden. Uitzicht Raamopeningen bieden naast de toetreding van daglicht ook zicht op de buitenwereld, hetgeen een orienterende werking kan hebben. Voor goed zicht naar buiten wordt een borstwering van 50 cm hoog aangeraden. Een hoogte van 75 cm biedt ruimte voor een tafel aan het raam.

expertlab s Pui indeling Veiligheid (DAG)LICHT Pui met borstwering 50 cm Voor goed zicht naar buiten en voldoende daglichttoetreding is een lage borstwering gewenst. Doorvalbeveiliging De hoogte voor een doorvalbeveiliging is meer dan 50 cm. Een tweede lijn met translucent of transparant glas voldoet aan deze eis. Veiligheid en vertrouwen In iedere situatie dienen de omgevingsfactoren geanalyseerd te worden. De grens tussen teveel of te weining glas is een dunne lijn. Te weing glas levert een te donkere ruimte, teveel glas kan problemen geven door bijvoorbeeld verblinding of vervreemding.

expertlab s (DAG)LICHT 12 9 3 6 Biologische klok De mens is voor zijn biologische klok afhankelijk van de hoeveelheid daglicht die op het oog valt. En de biologische klok is van belang voor verschillende processen in het lichaam, zoals bijvoorbeeld het slaap-waakritme. Bij ouderen met dementie kan dit bioritme verstoord raken. Door blootstelling aan voldoende daglicht is het mogelijk dit ritme te herstellen. Biodynamisch licht Indien het daglicht niet voldoende is om de benodigde hoeveelheid licht voor de biologische klok te voorzien, wordt in sommige zorgcomplexen biodynamische verlichting toegepast. Deze verlichting past zich aan aan de loop van de dag.

ontwerpend onderzoek Interieur + Dementie mede mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie Nieuwe ontwikkelingen Hoofdthema s onderzoek resulterend in kennisbank

Ruimte voor Vergetelheid ir. Anja Dirks, INZIGHT architecture ir. Marielle Wetzels, M W architecten www.interieurendementie.nl info@interieurendementie.nl

Vragen, tips of een mooi verhaal? www.interieurendementie.nl info@interieurendementie.nl