Pijnbestrijding Behandeling van pijn bij gordelroos/herpes zoster Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep
Herpes zoster of gordelroos U bent op het spreekuur geweest vanwege een herpes zoster infectie. De arts heeft het vermoeden dat een bepaalde zenuwwortel een rol speelt in uw pijnbeeld. De arts wil proberen de pijnklachten te verminderen door u een epidurale injectie geven met een corticosteroïd (kenacort of dexamethason) en een lokaal verdovend middel (lidocaïne). Wat is gordelroos of herpes zoster? De arts heeft bij u gordelroos (ofwel herpes zoster) geconstateerd. Dit is een virusinfectie die wordt veroorzaakt door het waterpokkenvirus. Ruim 20% van de bevolking krijgt ooit te maken met gordelroos. De meeste mensen hebben in hun jeugd waterpokken gehad. Hierna blijft het virus (niet actief) in het lichaam aanwezig. Als de weerstand van het lichaam afneemt kan het virus opnieuw actief worden. Het heeft dan de vervelende eigenschap zich in een zenuw te nestelen, waardoor een zenuwontsteking optreedt. Als de zenuw ontstoken raakt, treedt er zwelling op. Dit veroorzaakt pijn. In het gebied van de huid waar die zenuw bij hoort, ontstaat uitslag met roodheid, vaak hevige pijn, blaasjes en jeuk. Het vocht dat in de blaasjes zit, bevat actief virus. Dit is besmettelijk, vooral voor zwangere vrouwen of kleine kinderen (vooral als zij zelf de waterpokken niet gehad hebben). Vermijd daarom zo veel mogelijk het contact met zwangere vrouwen of kleine kinderen. Het vocht mag niet in contact komen met zwangere vrouwen of kleine kinderen. Ook is het belangrijk dat u uw handdoeken apart houdt. Als de aandoening in het gezicht zit, kan het zich uitbreiden naar het oog, waardoor dit beschadigd kan worden. Als het oog geïnfecteerd is, wordt er behandeld met oogdruppels, oogzalf, tabletten of een infuus. Vaak is een epidurale injectie een manier om gordelroospatiënten te behandelen als anti-virale middelen en pijnstillers onvoldoende effect geven. Het is het beste om deze injectie met een corticosteroïd (kenacort of dexamethason) binnen vier weken na het ontstaan van de klachten te geven.
Wat is een epidurale injectie? Bij deze injectie wordt er in de epidurale ruimte corticosteroïd (kenacort of dexamethason) en een verdovend middel (lidocaïne) gespoten. De epidurale ruimte ligt tussen het harde ruggenmergvlies en de binnenzijde van het wervelkanaal. De epidurale ruimte bevat bindweefsel, bloedvaten en zenuwwortels. De corticosteroïd (kenacort of dexamethason) zorgt ervoor dat zwelling en irritatie van de zenuwen afneemt en het lokaal verdovend middel (lidocaïne) zorgt ervoor dat de zenuwen tijdelijk worden verdoofd. Dit kan uw pijn gunstig beïnvloeden. Afbellen Als u de dagen voor de behandeling geen pijn hebt of veel hoest of koorts hebt of een andere reden hebt waarom u niet kunt komen neem dan zo snel mogelijk contact op met de polikliniek Pijnbestrijding. Telefoonnummer: (0515) 48 89 92. Meld dat u een behandeling wilt afzeggen. In uw plaats kan iemand anders geholpen worden. Voorbereiding thuis Spreek met iemand af dat u na de behandeling wordt opgehaald. Laat waardevolle spullen thuis. Het ziekenhuis is niet aansprakelijk voor diefstal of verlies van uw eigendommen. Wat neemt u mee Stickers met patiëntgegevens Een lijst van medicijnen die u op dit moment gebruikt. Naam en telefoonnummer van uw contactpersoon. Waar meldt u zich U meldt zich op de afgesproken tijd bij de gastvrouw/-heer bij de balie in de centrale hal van het ziekenhuis.
De behandeling Tijdens de behandeling zit u meestal op de rand van het bed. Het is belangrijk om tijdens de behandeling zo ontspannen mogelijk te zitten met de schouders naar beneden en de kin op de borst, terwijl u de rug zo bol mogelijk maakt. Na de plaatselijke verdoving van de huid brengt de arts een naald via de rug in tot in de epidurale ruimte. Daarna worden de medicijnen, lidocaïne en corticosteroïd (kenacort of dexamethason), ingespoten. Soms kan het inspuiten een drukkend gevoel geven of kan het pijnlijk zijn omdat de medicijnen zich moeten verdelen. De behandeling duurt totaal ongeveer tien minuten. De injectie kan op verschillende plaatsen worden gegeven laag in de rug tot hoog bij de overgang van de rug naar de nek. Na de behandeling Na de behandeling gaat u in bed en mag u, op voorwaarde dat alles goed verloopt, na ongeveer een half uur naar huis. Wij raden u aan om de op dag van de behandeling wat rust te nemen. De volgende dag mag u weer doen wat u kunt. Het effect van de behandeling is na enkele dagen tot weken goed te beoordelen, Na genezing van de gordelroos houdt doorgaans vijf procent van de patiënten last van napijn door een blijvende zenuwbeschadiging. Vooral ouderen boven de zestig jaar en mensen met kanker hebben een verhoogde kans op napijn. Deze napijn wordt post herpetische neuralgie genoemd en kan maanden tot jaren bestaan. Let op! Informeert u ons vóór de behandeling over een (eventuele) zwangerschap. Na de behandeling mag u zelf niet actief aan het verkeer deelnemen. Regel tevoren dat u onder begeleiding naar huis gaat. Medicijnen die u altijd gebruikt neemt u, in overleg met uw arts, in. Als u medicijnen gebruikt om uw bloed te verdunnen, kan het zijn dat u hiermee enkele dagen voor de behandeling moet stoppen. Op de avond direct na de behandeling mag u deze medicijnen weer gebruiken, tenzij uw arts iets anders met u heeft afgesproken Meld het als u onlangs een griepprik heeft gehad of binnenkort krijgt.
Complicaties en/of bijwerkingen In sommige gevallen treedt na de behandeling napijn op. U kunt hiervoor eventueel een pijnstiller nemen (bijvoorbeeld paracetamol volgens de bijsluiter). Tijdelijk doof gevoel in armen, borst, benen of buik. Tijdelijk krachtverlies in de benen of armen. Bij de behandeling kan het ruggenmergvlies worden aangeprikt. Dit kan aanleiding zijn tot hoofdpijnklachten. Deze gaan echter meestal vanzelf over. Het risico op complicaties is klein maar er is altijd een kleine kans op een allergische reactie, nabloeding of infectie. In zeldzame gevallen kan een infectie optreden die aanleiding kan zijn tot een hersenvliesontsteking of een abces in de rug. Een infectie herkent u aan roodheid van de huid en koorts. Neem bij deze klachten contact op met de polikliniek pijnbestrijding of met uw huisarts. Corticosteroïd (kenacort of dexamethason) kan de volgende bijwerkingen hebben. Een warm en koortsig gevoel, met name in het gezicht. Bij vrouwen kan de menstruatie iets heviger zijn. Ook vrouwen in de menopauze kunnen iets vaginaal bloedverlies hebben. Patiënten met diabetes kunnen enkele dagen last hebben van verhoogde bloedsuikers. Stemmingswisselingen. De anticonceptiepil kan gedurende de cyclus minder betrouwbaar zijn. De verdovende vloeistof, lidocaïne, heeft geen bijwerkingen. Deze bijwerkingen duren meestal een paar dagen. Controleafspraak Ongeveer een week na de behandeling wordt u gebeld door de assistente van de poli Pijnbestrijding, op een tevoren afgesproken dag en tijdstip. U vertelt dan wat u heeft gemerkt aan uw pijnklachten. Eventueel kan de injectie, bij onvoldoende effect, nog eenmaal worden herhaald. Na de tweede behandeling krijgt u een afspraak mee voor een controlebezoek op de polikliniek Pijnbestrijding over ongeveer 8 weken. Als dit niet het geval is krijgt u een afspraak toegestuurd.
Vragen Hebt u nog vragen dan kunt u contact opnemen met de polikliniek Pijnbestrijding, maandag t/m donderdag van 8.30 uur tot 16.30 uur. Telefoonnummer (0515) 48 89 92. Mailen kan ook: pijnbestrijding@antonius-sneek.nl Meer informatie over de poli pijnbestrijding vindt u op: www.mijnantonius.nl
Antonius Ziekenhuis Bolswarderbaan 1 8601 ZK Sneek Urkerweg 4 8303 BX Emmeloord Vissersburen 17 8531 EB Lemmer Postadres Postbus 20.000 8600 BA Sneek Telefoon 0515-48 88 88 www.mijnantonius.nl 02-03-2015