GROEN BRANCHEPLAN TUINBRANCHE 2016 NATUURLIJK VOORUIT ctieplan Een dynamische a Hoe draa jij bi j? g
Inleiding De tuinbranche draagt actief bij aan een gezonde woon- en leefomgeving. Onze initiatieven en producten inspireren consumenten om kritisch te kijken naar de eigen tuin en helpen hen hun tuin gezond in te richten (aandacht voor leefbaarheid van vogels, vlinders, bijen en dus bomen, planten en bloemen resulteert in een gezonde leefomgeving voor de mens). Veelzijdig groen in plaats van overwegend tegels en stenen geeft schonere lucht, meer verkoeling, betere afwatering én meer leven in de tuin die de verbinding wordt tussen huiskamer en natuur. Klanten vragen advies aan tuincentra: hun kennis- en inspiratiebron voor tuinieren en leverancier van tuinartikelen. Hoe zorgen tuininrichting en tuinonderhoud voor het welzijn van vogels, vlinders en bijen? Welke onkruidbestrijdingsmiddelen zijn milieuvriendelijk? Welke verhardingen zijn waterdoorlatend en hoe is regenwater het best op te vangen en te hergebruiken om het riool te ontlasten? Ze spreken tuincentra ook aan op hún bijdrage aan leefbaarheid. In dit brancheplan benoemen we wat wij als groenspecialist bij uitstek zelf ondernemen in de periode tot 2022. SPEERPUNTEN Het is een dynamische actieplanning die ons, zoals de ondertitel duidelijk maakt, Natuurlijk vooruit helpt. In de loop van de tijd kunnen speerpunten veranderen. Bestaande initiatieven kunnen uitbreiden en intensiveren. Of we spelen als branche in op veranderende trends en issues met nieuwe initiatieven, eventueel samen met andere partijen. In dit plan kennen we in ieder geval de volgende speerpunten: Promoten biodiversiteit, via de beweging De Levende Tuin Reductie gebruik gewasbeschermingsmiddelen De Klimaatbestendige tuin Exotische waterplanten Promoten biologische producten Duurzaam hout Duurzaam verpakken Hoe draag jij bij? PROMOTEN BIODIVERSITEIT De afgelopen jaren werkten we aan themacampagnes als Vlinders in je tuin (met de Vlinderstichting), Vogels in je tuin (met Vogelbescherming Nederland), Bijen in je tuin (met de Nederlandse Bijenhouders Vereniging) en Water in je tuin (met Amsterdam Rainproof). Eind 2015 besloten we de afzonderlijke thema s onder te brengen in De Levende Tuin. In die beweging participeren ook onder meer de VHG, NL Greenlabel, NGB, NVTL en Stadswerk. Mede door onze gezamenlijke inzet is er nu regionaal en landelijk aandacht voor biodiversiteit. In 2016 mikken we met genoemde partners, leveranciers en retailers in de tuinbranche op breder draagvlak en meer informatie en inspiratie bij tuinbezitters. Inzet is tuinen het groene karakter van weleer terug te geven en het teveel aan grijs en stenen te vervangen voor flora en fauna. Dit doen we ook in onze deelname in de werkgroep Operatie Steenbreek. Tevens zijn we actief bij de ontwikkeling van de site Huisje Boompje Beter. Als het leven terugkeert in meer tuinen, is er meer natuurlijke habitat voor vogels, vlinders, bijen en andere dieren. Ons winkelpersoneel is opgeleid om gericht te adviseren over versterking van de biodiversiteit en meer duurzame inrichting en onderhoud van de tuin.
De Levende Tuin zorgt voor lokale, regionale en landelijke aandacht voor biodiversiteit.
REDUCTIE GEBRUIK GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN Dit jaar werken we verder aan ons driesporenbeleid voor reductie van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen: bij de teelt van bloemen en planten die wij verkopen, in en om onze eigen vestigingen en bij particulieren. Gebruik bij de teelt De tuinbranche gaat er scherper op toezien dat het middelengebruik afneemt en verduurzaamt bij de teelt van bloemen en planten die in ons assortiment komen, dat niet-toegelaten middelen niet worden toegepast en dat van de gebruikte middelen in 2022 60% duurzaam is. Tuinbranche Nederland werkt samen met alle tuinretailorganisaties aan het actieplan Ambitie retail-gewasbescherming in de sierteelt, dat we in februari 2016 vaststelden. Dit doen wij in gezamenlijkheid met de Stichting Natuur & Milieu, het Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM), LTO Bomen en Planten, kwekers, kwekersorganisaties en enkele keurmerken. Gebruik om eigen vestigingen Eind 2015 lieten we onderzoek verrichten naar mogelijkheden om het middelengebruik bij eigen vestigingen te reduceren. Dit gaat om het groen in de winkels dat tegen ziekten en plagen moet worden beschermd, en om het gebruik bij onderhoud van parkeerterreinen en groenstroken rondom winkelvestigingen. Het onderzoeksresultaat krijgt begin 2016 een vertaling naar een handzaam instrument voor retailers. Ze kunnen zichzelf benchmarken en zicht krijgen op meer duurzame methodes om onkruid, ziekten en plagen te bestrijden. Particulier gebruik Tuincentra verkopen gewasbeschermingsmiddelen voor particulier gebruik. Ook hier zetten we in op verantwoorde reductie. Veel medewerkers en adviseurs van tuincentra zullen via e-learning kennis opdoen van meer duurzame middelen en methodes om bloemen en planten te beschermen. Zij kunnen klanten er vervolgens over informeren. Dit luistert nauw, wijst onderzoek uit. Onlangs onderzocht TNS Nipo in opdracht van Tuinbranche Nederland hoe particulieren in hun tuin omgaan met groene aanslag, onkruid en ongedierte. Uit het onderzoek kwam naar voren dat de consument een oplossing voor problemen en plagen in de tuin wil hebben. Ruim de helft van de Nederlanders bestrijdt onkruid en groene aanslag op verhardingen handmatig. Bijna de helft gebruikt onder meer azijn, chloor en glyfosaathoudende middelen. Als er in Nederland een verbod komt op particulier gebruik voor op verhardingen van chemische en ecologische middelen geeft een derde aan toch glyfosaathoudende middelen te willen kopen. Hier is een belangrijke voorlichtende rol voor de tuincentra weggelegd. Tuinbranche Nederland roept de politiek naar aanleiding van dit onderzoek op vaart te zetten achter de lijst met laag-risico middelen.
KLIMAATBESTENDIGE TUIN Geheel betegelde tuinen zijn slecht voor flora en fauna. De toename van de bestrating in (nieuwe) wijken zorgt daarnaast voor problemen met de afvoer van hemelwater na hevige regenval. Door tegels en bestrating ging de functie van de tuin en openbaar groen als waterbuffer verloren, met wateroverlast tot gevolg. De tuinbranche werkt met onder meer Operatie Steenbreek aan meer bewustwording bij consumenten en gemeenten over de problematiek. De tuin moet weer klimaatbestendig worden; vaak is met relatief kleine aanpassingen nattigheid en narigheid te voorkomen. Meer groen, waterdoorlatende verharding en waterbuffering komt tevens de biodiversiteit ten goede. Exotische waterplanten Tuincentra hebben oog voor bestaande biodiversiteit. Exotische waterplanten kunnen daar fors afbreuk aan doen. Uitheemse planten bedoeld voor vijvers en waterpartijen, komen soms in sloten, plassen en ander oppervlaktewater terecht. Als ze daar explosief groeien, gaat dat ten koste van inheemse planten en dieren en kunnen waterlopen verstopt raken. Voor waterschappen is het een kostbare aangelegenheid om die waterlopen weer schoon te krijgen en te houden. Onder het motto Geen exoot in de sloot doet de tuinbranche mee aan het convenant met de overheid om deze problematiek uit te bannen. PROMOTEN BIOLOGISCHE PRODUCTEN EN ZELF KWEKEN Sommige klanten zoeken bewust biologische producten, anderen zien het in het assortiment van hun tuincentrum. Tuincentra bieden hiervoor informatie via onder meer gespecialiseerde medewerkers en inspirerende eco-tafels. Ook de groeiende behoefte in eigen tuin groenten en fruit te kweken leidt tot meer vraag naar biologische producten en advies over (biologisch) tuinieren. Tuincentra informeren, inspireren en leren (moes-)tuiniers hoe tot de mooiste en lekkerste resultaten te komen. DYNAMISCHE PLANNING Eind 2014 verscheen de eerste versie van dit Groen brancheplan. In deze versie van begin 2016 zijn de diverse thema s waarop we actief (gaan) zijn, geactualiseerd. Ook dit jaar zetten we ons in om de reputatie van kennis- en inspiratiecentra voor groen bij uitstek waar te blijven maken. Duurzaam hout en duurzaam verpakken Speerpunten van onze dynamische actieplanning die we dit jaar verder uitwerken, zijn duurzaam hout en duurzaam verpakken. Het zijn issues die al langer spelen en waar de individuele bedrijven en de branche als geheel ook al mee bezig is. Beide thema s krijgen in de loop van 2016 verdere invulling en concretisering.
Hoe draag jij bij? Tuinbranche Nederland Arnhemse Bovenweg 100 3708 AG ZEIST Postbus 762 3700 AT ZEIST Telefoon: (088) 97 30 608 Fax: (088) 97 30 699 E-mail: info@tuinbranche.nl Het Groen brancheplan tuinbranche 2016 is opgesteld door en voor leden van Tuinbranche Nederland. Als vereniging vertegenwoordigen we groen- en tuincentra, kwekers en telers, producenten en leveranciers van tuinartikelen. Meer informatie over de tuinbranche vindt u op onze website: www.tuinbranche.nl. Zeist, februari 2016