DE LEVENDE TUIN. Biodiversiteit. Klimaatbestendige tuin. Hoe draag jij bij?

Transcriptie

1 GROEN BRANCHEPLAN

2 TUINBRANCHE NEDERLAND BRENGT SINDS 2015 EEN GROEN BRANCHEPLAN UIT. Hierin staat de ambitie geformuleerd om met de tuinbranche bij te dragen aan een groene en gezonde leefomgeving voor mens en dier. Voor dit doel staan aspecten beschreven die de bedrijfsvoering van de tuinretail en hun leveranciers duurzamer maken. Het is een dynamisch plan zodat de branche doelen steeds bij kan stellen wanneer aspecten zijn gerealiseerd of nieuwe issues zich voordoen. De tuincentra zijn gewilde inspiratiebronnen voor tuinbezitters, zijn steeds meer leverancier van duurzamere tuinartikelen en een partner voor overleg en afspraken. Dit Groen Brancheplan benoemt wat wij als organisatie én aangesloten leden doen om een groene maatschappelijke bijdrage te leveren aan een groen, gezond en veilig Nederland. SPEERPUNTEN Tuinbranche Nederland werkt het dynamisch actieplan jaarlijks bij. Zo geeft het actuele speerpunten voor de komende tijd weer. De branche breidt initiatieven uit of intensiveert ze, mede op basis van veranderende trends en issues. Ook pakken we nieuwe initiatieven op, eventueel samen met andere partijen. Dit plan kent de volgende speerpunten: De Levende Tuin Gewasbeschermingsmiddelen Duurzaam hout Duurzaam verpakken Exotische waterplanten Promoten biologisch

3 DE LEVENDE TUIN Consumenten hebben meer oog voor de impact van tuinieren op de natuurlijke omgeving. De tuin werd al verlengstuk van de woonkamer, maar ook steeds meer is de link met de natuurlijke omgeving in beeld bij hen, de tuin als verlengstuk van de natuur. Dit blijkt onder andere uit onze trendanalyses. De tuin is een prettige plek om actief en/of passief te verblijven. De huidige klimaatverandering brengt met zich mee dat er meer wateroverlast is en ook het verlies van biodiversiteit vereist actieve inzet van burgers. De tuinbranche wil hierin een actieve bijdrage verlenen. Biodiversiteit Met De Levende Tuin maakt de tuinbranche helder hoe je met eenvoudige maatregelen als tuinbezitter je steentje kunt bijdragen aan behoud van biodiversiteit. In deze beweging werken we samen met onder meer Branchevereniging VHG, NL Greenlabel, diverse natuurorganisaties, NVTL en Stadswerk. De Levende Tuin omvat voor de tuincentra en leveranciers campagnes die we eerder uitrolden met diverse partners, zoals Vlinders in je tuin met de Vlinderstichting, Vogels in je tuin met Vogelbescherming Nederland, Bijen in je tuin met de Nederlandse Bijenhouders Vereniging en Water in je tuin met Amsterdam Rainproof. Inzet van de beweging is tuinen het groene karakter van weleer terug te geven en het teveel aan grijs en stenen te vervangen voor flora en fauna. Terugkeer van het leven in tuinen biedt meer natuurlijke habitat voor vogels, vlinders, bijen en andere dieren. Onze medewerkers in de tuincentra zijn en worden opgeleid om te adviseren over versterking van de biodiversiteit en een duurzame inrichting van en onderhoud van de tuin. Klimaatbestendige tuin Daarbij is er aandacht voor het klimaatbestendig maken van de tuin. En hoe dit als waterbuffer kan bijdragen aan tegengaan van wateroverlast na hevige regenval. Die bufferfunctie ging verloren onder tegels en bestrating, die ook in woonwijken decennialang modieus was. Er ligt een duidelijke relatie tussen de tuinbezitters en beheerders van de openbare ruimte, zoals gemeenten en waterschappen. Met hen zoekt Tuinbranche Nederland contact en afstemming. Het leidt tot regionale verbindingen tussen deze partijen en tuincentra en (nieuwe) vormen van samenwerking. Gezamenlijk informeren en inspireren we tuinbezitters over de bijdrage van hun klimaatbestendige, groene tuin aan hun eigen gezonde leefomgeving. Hoe draag jij bij?

4 GEWASBESCHERMING Tuincentra nemen maatregelen om gebruik, residu en emissie van gewasbeschermingsmiddelen verder te verminderen. Om hen daarbij te ondersteunen, liet Tuinbranche Nederland het Protocol Duurzame Tuincentra ontwikkelen door Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM). CLM analyseerde bij tuincentra het middelengebruik in en om hun eigen vestigingslocatie. Dit gaat om bescherming van het groen in de winkels tegen ziekten en plagen en om gebruik bij onderhoud van parkeerterreinen en groenstroken rondom winkelvestigingen. Het protocol beschrijft de minimale wettelijke vereisten, maatregelen om residu op planten te voorkomen en te verminderen en om emissie naar het milieu te verminderen en praktische tips om nóg beter resultaat te bereiken. Particulier gebruik Reductie van het eigen gebruik is een van de drie sporen waarlangs de tuinbranche werkt aan middelen voor gewasbescherming. Het tweede spoor is dat van de verkoop van dergelijke middelen voor tuinonderhoud aan particulieren. In februari 2017 tekende Tuinbranche Nederland een zogeheten Greendeal, samen met RND (de Raad Nederlandse Detailhandel) (o.a. bouwmarkten), Nefyto en de ministeries van EZ en I&M. Inzet is verantwoord gebruik van gewasbeschermingsmiddelen door particulieren. Dit begint met tuinbezitters te adviseren over preventieve maatregelen tegen ziekten en plagen. Dit kan bijvoorbeeld door bij de aanleg of aanpassing van de tuin, te kiezen voor bepaalde plantensoorten of aanlegvormen die minder onkruid trekken. Als het probleem zich toch aandient, zijn niet-chemische methoden en technieken als borstelen, schoffelen en wieden in te zetten. Biedt dit geen soelaas, dan volgt advies over gebruik van middelen, bij voorkeur met een zo laag mogelijke (milieu) belasting. Dit gebruik dient zorgvuldig en verantwoord te gebeuren, overeenkomstig het etiket. Onderdeel van het maatregelenpakket is ook het advies geen middelen te gebruiken die geen toelating hebben, zoals azijn, zout en chloor. Ketenborging Retailorganisaties laten vanaf dit jaar hun leveranciers van bomen, struiken, bloemen en planten instemmen met eisen en wensen aangaande gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de sierteelt. Dit is het derde spoor. Leveranciers tekenen ervoor dat ze kennis hebben genomen van en zullen handelen naar die wensen en eisen. Dit nieuwe onderdeel van de leveringsvoorwaarden van tuincentra leidt tot verdere verduurzaming en zogeheten ketenborging. Het is de volgende stap in de ambitie het middelengebruik te reduceren. De tuinbranche tekende begin maart 2017 zelf voor de verdergaande eisen ter verduurzaming van de sierteelt. Die gelden voor 2017 en 2018 en zijn een vervolg op de afspraken van begin Naast Tuinbranche Nederland en alle tuincentrumketens tekenden Stichting Natuur & Milieu, CLM, LTO Bomen en vaste planten en handelspartijen Waterdrinker, Royal Lemkes en Arie Bouman Tuinplanten. Ze werken samen met certificerende organisaties de aanpak uit, die bestaat uit geïntegreerde gewasbescherming, innovatie, gefaseerd verbod van schadelijke middelen en stimuleren van sterke gewassen. Verder moeten kwekers aan Product Proof (als MPS A deelnemer), Milieukeur of Groenkeur deelnemen. Dit borgt dat ze geen verboden middelen gebruiken en dat ze een integrale duurzaamheidsaanpak toepassen. De komende jaren wordt de aanpak verder ontwikkeld.

5 DUURZAAM HOUT Gebruik en verkoop van duurzaam hout heeft al langer de aandacht van individuele tuincentra en de tuincentrumbranche als geheel. Het kreeg een vervolg met de ondertekening van het convenant Bevorderen Duurzaam Bosbeheer. Tuinbranche Nederland was eind maart 2017 één van de ondertekenaars, naast de houtsector, meubel- en retailbranches, vakbonden, maatschappelijke organisaties en de overheid. De partijen zetten zich samen in voor het bevorderen van duurzaam bosbeheer en het versterken van maatschappelijk verantwoord ondernemen in de hele houtketen. In de loop van 2017 maakt Tuinbranche Nederland haar inzet meer concreet. Daarbij zullen leden gaan voor duurzaam hout met keurmerk, waarbij voor de hele branche doelstellingen voor duurzame houtproducten worden geformuleerd. Ook krijgen leden informatie over de Europese regels die import van illegaal hout tegen moeten gaan. Tuincentra hebben oog voor bestaande biodiversiteit. Exotische waterplanten kunnen daar fors afbreuk aan doen. Uitheemse planten bedoeld voor private of aquario vijvers, komen soms in sloten, plassen en ander oppervlaktewater terecht. Als ze daar explosief groeien, gaat dat ten koste van inheemse planten en dieren en kunnen waterlopen verstopt raken. Voor waterschappen is het een kostbare aangelegenheid om die waterlopen weer schoon te krijgen en te houden. Onder het motto Geen exoot in de sloot doet de tuinbranche mee aan het convenant met de overheid om deze problematiek uit te bannen. DUURZAAM VERPAKKEN Om het recyclen te vergemakkelijken, bestaat in 2018 minimaal 75% van de zakken voor potgrond uit één soort plastic. Het is één van de doelen die bijdragen aan betere recyclebaarheid en recycling van verpakkingen in de tuinbranche. De tuinbranche stelde een brancheplan op, dat medio maart 2017 werd vastgesteld door het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken. In de branche bestaat het overgrote deel van het verpakkingsmateriaal uit papier en karton (ruim 80%). Maatregelen om dit duurzamer te maken richten zich deels op reductie van de hoeveelheid gebruikt materiaal. Verder wordt bij de productie van verpakkingen meer gebruik gemaakt van hernieuwbare of gerecyclede materialen. Samen met onze leden werken we het komende jaar aan de uitvoering van dit plan. PROMOTEN BIOLOGISCH Sommige klanten zoeken bewust biologische producten, anderen zien het in het assortiment van hun tuincentrum. Tuincentra bieden hiervoor informatie via onder meer gespecialiseerde medewerkers en inspirerende eco-tafels. Ook de groeiende behoefte in eigen tuin groenten en fruit te kweken leidt tot meer vraag naar biologische producten en advies over (biologisch) tuinieren. Tuincentra informeren, inspireren en leren (moes-)tuiniers hoe tot de mooiste en lekkerste resultaten te komen.

6 Bezoekadres Arnhemse Bovenweg AG ZEIST Postadres Postbus 762 s 3700 AT ZEIST Telefoon (088) info@tuinbranche.nl Dit is de derde editie van het Groen Brancheplan tuinbranche. In 2015 verscheen de eerste, de tweede editie dateert van begin In het plan geven we de actuele status weer van thema s waarop we actief zijn om de reputatie van kennis- en inspiratiecentra voor groen bij uitstek waar te blijven maken. Het Groen Brancheplan tuinbranche is opgesteld door en voor leden van Tuinbranche Nederland. Als vereniging vertegenwoordigen we groen- en tuincentra, kwekers en telers, producenten en leveranciers van tuinartikelen. Meer informatie over onze branche vindt u op Zeist, juli 2017