Anne Pieter Nicolai (0511) Z /S

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Vergadering Agendapunt Status Programma Portefeuillehouder Behandelend ambt. Telefoonnummer Zaak / Stuknummer : 23 januari Opiniërend (3) Infrastructuur mw H. Rijpstra Anne Pieter Nicolai apnicolai@tdiel.nl (0511) Z /S Aan de Raad. Onderwerp Bijenbeleidsplan Korte inhoud Tijdens de behandeling van het Groenbeleidsplan op 18 oktober 2012 is een motie van Grien Links aangenomen om een bijenbeleidsplan op te stellen en om het Convenant bijvriendelijk handelen van de Bijenstichting te ondertekenen. Het bijenbeleidsplan dient als aanvulling op het Groenbeleidsplan De afgelopen periode zijn wij bezig geweest met het opstellen van het bijenbeleidsplan. Hierbij is onderzoek gedaan naar de problemen die de bijen ervaren en is de huidige situatie rondom de bijen in de gemeente in beeld gebracht. Daarnaast zijn de initiatieven in beeld gebracht die in andere gemeente uitgevoerd worden. Verder is een beeld geschetst van de ideale situatie voor de bij. Dit betreft niet alleen de honingbij maar ook de solitaire bijen en de hommels. Op basis hiervan is een visie opgesteld die voor dezelfde periode als het groenbeleidsplan geldt. Om de visie te realiseren doen wij een aantal aanbevelingen. Dit op het gebied van inspireren, participeren en beheren. Deze aanbevelingen kunnen echter niet allemaal met de bestaande middelen uitgevoerd worden. Daarom vragen wij uw raad om aan te geven welke aanbevelingen hij wenst op te nemen in het definitieve bijenbeleidsplan. Daarnaast vragen wij uw raad om aan te geven of wij het Convenant bijvriendelijk handelen dienen te ondertekenen waarbij tevens wordt afgesproken dat wij de chemische onkruidbestrijding op de verhardingen beëindigen per Voorstel van het College De twee opiniërende vragen beantwoorden.

2 Ter inzage liggende stukken Bijenbeleidsplan 'Foar én mei de Bij', inclusief bijlagen Convenant bijvriendelijk handelen Informatie over Elfsteden Bijenlint Projectplan Fryslân Zoemt Raadsbesluit Groenbeleidsplan 2012 Motie GrienLinks Bijenbeleid

3 Toelichting Tijdens de behandeling van het Groenbeleidsplan op 18 oktober 2012 is een motie van Grienünks aangenomen om een bijenbeleidsplan op te stellen en om het Convenant bijvriendelijk handelen van de Bijenstichting te ondertekenen. Het bijenbeleidsplan dient als aanvulling op het Groenbeleidsplan De reden hiervoor is dat het slecht gaat met de bij. De sterfte van de honingbij is verdrievoudigd ten opzichte van de normale sterfte. Daarnaast gaat het aantal soorten solitaire bijen en hommels achteruit. Deze landelijke trend geldt ook in onze gemeente. Het zijn ongewenste ontwikkelingen. In de eerste plaats bedreigt het zo'n 35% van onze voedselvoorziening. In de tweede plaats gaat hierdoor de biodiversiteit achteruit. De oorzaak van de achteruitgang van de bij is een complexe samenhang van factoren. In grote lijnen zorgen invloeden van chemische bestrijdingsmiddelen in combinatie met een éénzijdig en periodiek te weinig voedselaanbod voor bijen die extra vatbaar zijn voor ziektes als varroamijt en nosema schimmel. Voor de hommel en de solitaire bij speelt ook de beperkte aanwezigheid van geschikte nestgelegenheid een rol in de achteruitgang. Tot slot weten veel bewoners niet dat het houden van honingbijen ook in hun omgeving gebeurd. Dit komt doordat de imkers in de dorpen vaak niet zichtbaar aanwezig zijn. Het bijenbeleid heeft tot doel dat onze gemeente een gebied is waar het goed toeven is voor de bij. Er is voldoende Voedsel en Voortplantingsmogelijkheden en de leefomgeving is Veilig. Kortom: de 3 V's zijn in orde. Daarnaast zijn de bewoners (inclusief agrarische bedrijven) zich niet alleen bewust van de aanwezigheid van de bij. Ze doen zelf ook een bijdrage in het verbeteren van de leefomstandigheden van de bij. Bijkomend effect is dat ook vlinders en vogels (door vergroten van het aanbod van overige insecten en van bessen) meeprofiteren van de maatregelen ten behoeve van de bij. Tot slot resulteert het in een bloemrijkere en mooiere gemeente. Deze visie resulteert in een aantal aanbevelingen. Hierbij levert niet alleen de gemeente een bijdrage aan het verbeteren van de leefomstandigheden voor de bij. De bewoners (inclusief agrarische bedrijven) leveren hierin ook hun bijdrage. Hierbij is de rol van de gemeente vooral als initiator, aanjager, verbindend en ondersteunend. Daarom zijn de aanbevelingen onderverdeeld in inspireren, participeren en beheren. Waar mogelijk worden de aanbevelingen integraal uitgevoerd. Dit door bijvoorbeeld mee te liften met Natuur en Milieu Educatie, dorpstuinen, eetbaar groen en bij aanleg en het beheer van het openbaar groen. Door het ondertekenen van het Convenant bijvriendelijk handelen van de Bijenstichting wordt het volgende afgesproken; Bijvriendelijk te zullen handelen. Actief bij te dragen om de leefomstandigheden van bijen (zowel wilde bijen als honingbijen) te verbeteren door te kiezen voor een ecologisch groenbeheer. Onkruidbestrijding op een milieuvriendelijke manier uit te voeren. Bijvriendelijke gewasbescherming toe te passen en af te zien van het gebruik van neonicotinoïden en deze niet te verhandelen. Mee te werken aan het uitdragen van bijvriendelijk handelen. Hoewel de aanbevelingen in het bijenbeleidsplan gerelateerd zijn aan dit convenant, kunnen deze ook uitgevoerd worden zonder ondertekening hiervan. De uitvoering van de aanbevelingen is de basis. De ondertekening van het Convenant bijvriendelijk handelen kan beschouwd worden als 'de kroon' op het bijenbeleidsplan.

4 Deze 'kroon' brengt echter wel een forse kostenpost met zich mee. Namelijk het stoppen met chemische onkruidbestrijding op de verharding. De meerkosten hiervan zijn ca Dit komt doordat de frequentie gemiddeld 6 keer per jaar is in plaats van de huidige 1 keer per jaar. Daarnaast is de eenheidsprijs per ronde bij alternatieve onkruidbestrijding hoger. In geval van ondertekening zullen de hiervoor beschikbaar te stellen middelen ter integrale besluitvorming aan uw raad worden voorgelegd tijdens de behandeling van de PPN In de onderstaande overzichten zijn per onderdeel de aanbevelingen met de benodigde middelen weergegeven. In het bijenbeleidsplan en de bijlagen worden deze nader toegelicht. De aangegeven kosten betreft het deel dat niet betaald kan worden uit de huidige middelen. Ze resulteren daarom in een uitzetting van de kosten van onze bedrijfsvoering. Afhankelijk van de gekozen aanbeveling zullen deze tijdens de behandeling van de PPN ter integrale afweging aan uw raad worden voorgelegd. Waar mogelijk laten wij de werkzaamheden uitvoeren door het IVN of een stagiair Diermanagement. Inspireren Aanbeveling Educatie jeugd/ volwassenen Informeren problematiek, de soorten bijen met behoeften Ludieke acties Delen kennis bestaande initiatieven Producten verkopen imkers Zichtbaarheid imkers Totaal eenmalig structureel per jaar Participeren In dit overzicht is het maaien en afvoeren door agrariërs niet meegenomen. Deze kosten worden betaald uit het budget voor het bermmaaien en staan weergegeven bij het onderdeel 'In stand houden bloemrijke bermen' in het overzicht 'beheren'. De kosten voor het project Fryslân Zoemt (Shared Grien Space) bestaan uit eenmalige aanlegkosten voor 12,5 hectare grond en onderhoudskosten. Deze laatste kosten zijn structureel. De weergegeven bedragen zijn eveneens bedoeld om inzicht te geven in de financiële gevolgen van deelname aan dit project. De kosten voor een test op zandgrond staan apart weergegeven. Deze test is ook naar aanleiding van het project Fryslân Zoemt. Aanbeveling Bloeiende planten in tuin Nestgelegenheden in tuin Bijvriendelijk groen in buurt/dorp Bijvriendelijk groen braakliggende terreinen (12,5 ha) 'Fryslân Zoemt' eenmalig structureel per jaar

5 Bijvriendelijk groen braakliggende terreinen op testterrein (2 x m2) 'Fryslân Zoemt' Dyn Ynset Bloembakken in winkelcentra Duurzame bedrijfsvoering Maaien agrariërs Totaal Beheren In dit overzicht is de vergoeding voor participatie van agrariërs bij het onderhouden van bermen meegenomen. Dit bij het onderdeel 'In stand houden bloemrijke bermen'. Het betreft een uitzetting van het budget voor het bermmaaien. Idealiter wordt het maaien uitgevoerd door agrariërs/agrarische natuurverenigingen en krijgen deze partijen daarvoor een vergoeding. In het jaarlijkse gesprek hebben deze al aangegeven een marktconforme vergoeding te willen ontvangen. Indien het maaien niet wordt uitgevoerd door agrariërs/agrarische natuurverenigingen, worden deze middelen gebruikt om onze extra kosten voor het bermmaaien te dekken. Aanbeveling Beheer begroeiing natuurgebieden Behouden en uitbreiden areaal nectarhoudende bomen In stand houden en uitbreiden bloemrijke bermen Maatwerk bij beheer waardevolle en kansrijke bermen Verschralen bermen en extensief te beheren gazons door afplaggen Nietchemische onkruidbestrijding Dood hout laten liggen Realiseren Elfsteden bijenlint Totaal eenmalig structureel per jaar (deelnemende gemeentes zijn voornemens hiervoor subsidie aan te vragen) Met de uitvoering van bovengenoemde aanbevelingen, willen wij de biodiversiteit behouden en zelfs vergroten en onze voedselvoorziening op peil houden. Bijkomend effect is dat ook vlinders en vogels (door vergroten van het aanbod van overige insecten en van bessen) meeprofiteren van de maatregelen ten behoeve van de bij. Tot slot resulteert het in een bloemrijkere en mooiere gemeente.

6 Opiniërende vragen Om de aanbevelingen in het Bijenbeleidsplan af te stemmen op de ambitie van uw raad, leggen wij uw raad de volgende opiniërende vragen voor: Welke aanbevelingen wenst uw raad op te nemen in het definitieve bijenbeleidsplan? Dient de gemeente Tytsjerksteradiel het Convenant bijvriendelijk handelen te ondertekenen waarmee tevens wordt afgesproken dat wij de chemische onkruidbestrijding op de verhardingen beëindigen per 2016? Burgum, 7 januari 2014 Het college van Tytsjerksteradiel de secretaris ^ ; / de burgemeester O. de Jéqer MAC RC drs." E.J. ter Keurs