Nummer 3 December 2012 Dit is alweer de laatste nieuwsbrief van dit 2012. Allereerst willen we jullie allen fijne kerstdagen wensen en een heel gelukkig en gezond 2013! In deze nieuwsbrief vertelt Oda over de tuberculosezorg in Australië en geeft tbc verpleegkundige Marjolijn Sansen ons een kijkje in de Belgische TBC wereld. Tenslotte een berichtje over gratis cursussen aan Universiteiten in de VS en Engeland. Hartelijke groeten, NWIC Dennis van Kraaijenoord, Oda van de Waarsenburg, San Borkus Oda op werkbezoek in Australië Zoals jullie misschien nog weten is Oda in 2011 drie maanden naar Australië geweest en heeft ze een aantal weken rondgekeken in de Australische TB wereld. In het jaarverslag van de Australian Respiratory Council van november 2012, stond onderstaand artikeltje:
In heel Australië kennen ze de functie van MTMer niet. De verpleegkundigen zetten de THT en de BCG s. Er wordt (nog) niet met IGRA s gewerkt (situatie eind 2011). De groep TBC patiënten is heel vergelijkbaar met de Nederlandse situatie. De incidentie is ongeveer even groot en de patiënten bevinden zich vooral in de grote steden. Onder de asielzoekers heb je daar ook te maken met de hoge incidentie onder Somaliërs en meer dan in NL met de Zuidoost Aziërs. Bij deze laatste groep veel MDR. Ik was nog benieuwd of er met social media, zoals bijv. skype, gewerkt wordt, i.v.m. de grote afstanden. Dit is niet het geval. Tijdens mijn bezoek heb ik in Brisbane een presentatie gehouden over de tuberculose zorg in Nederland. Hierbij waren behalve de tuberculose artsen en verpleegkundigen ook twee overheidsvertegenwoordigers aanwezig. In tegenstelling tot New South Wales waar alles georganiseerd is per polikliniek, fungeert Brisbane als backoffice voor Queensland. Helaas is door de overheid van Queensland de backoffice in Brisbane in het najaar van 2012 gesloten. Het is nu al zeker dat dit kwaliteitsverlies oplevert, want de mensen met de meeste kennis zijn ontslagen. Dit is dus een triest bericht. Verpleegkundige tuberculosezorg in België Tijdens de congressen van de UNION leggen de leden van de NWIC internationale contacten. Wij hebben Marjolijn Sansen uit Antwerpen gevraagd te vertellen over haar werk als tbc verpleegkundige en hoe de tuberculosebestrijding in België is georganiseerd. Ik ben Marjolijn Sansen, 34 jaar en ondertussen 5 maanden actief als verpleegkundige infectiebestrijding. Ik ben afgestudeerd in 1999 als ziekenhuisverpleegkundige en heb 2 lieve zoontjes, Sebastian en Oliver. Mijn huidige job is ideaal te combineren met mijn gezinsleven omwille van glijdende werktijden, voldoende vrije dagen, geen weekends, nachtdienst of late diensten en de wachtdienst die wordt ingevuld door de Arts Infectiebestrijding. De dienst infectiebestrijding van de provincie Antwerpen bekommert zich over de registratie, surveillance, adviesverstrekking, bestrijding en verspreiding van alle meldingsplichtige infectieziekten in het Antwerpse, welke aangegeven zijn op een vooropgestelde lijst. Concreet betekent dit dat wij onze tijd moeten verdelen tussen bijvoorbeeld een melding van Tuberculose en een melding van Pertussis of bijvoorbeeld een cluster van Mazelen. Ons team, onder leiding van Infectie-Arts Dr. Koen de Schrijver, bestaat uit 1 arts, 3
verpleegkundigen Infectiebestrijding, een administratieve Equipe en vervolgens zijn we voor Legionellacasussen gelinkt aan de dienst Milieugezondheidszorg. Uiteraard kunnen wij dit niet allemaal zelf bolwerken en werken wij samen met allerhande specialisaties. Bij overmacht kunnen we ook de hulp inschakelen van de diensten Infectiebestrijding in de aangrenzende provincies. Om de werking van onze dienst te verduidelijken is het toch noodzakelijk de politieke achtergrond te schetsen. België is een federale staat, samengesteld uit de 3 gemeenschappen en de 3 gewesten". Zo begint het eerste artikel van de Belgische grondwet. Dat betekent concreet dat de beslissingsmacht in België niet gecentraliseerd is, maar verdeeld is over verschillende gewesten. Groen: Het Vlaamse Gewest: vijf provincies met in totaal 308 gemeenten Rood: Het Waals Gewest: vijf provincies met in totaal 262 gemeenten Blauw: Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met in totaal 19 gemeenten Provincie Antwerpen Mijn werkveld situeert zich in de groene zone en valt onder de noemer Vlaamse Overheid. De Vlaamse overheid is een samenvoeging van het Vlaamse Gewest en van de Vlaamse Gemeenschap, bevoegd voor alle persoonsgebonden materies binnen de Nederlandstalige gemeenschap van België (zowel gans Vlaanderen als in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest). Waarom dit belangrijk is om te melden is omdat de aanpak van de infectiebestrijding per gewest kan verschillen. De Vlaamse Overheid bestaat uit 13 beleidsdomeinen met departementen en agentschappen. Onze Dienst Infectiebestrijding valt onder Toezicht Volksgezondheid. Om een situatieschets van een tuberculosemelding tot een goed einde te brengen zal ik het verloop van een melding verduidelijken. Een melding van tuberculose komt meestal binnen via de arts infectiebestrijding of via de administratieve equipe van ons team. Deze wordt dan toegewezen aan een beschikbare verpleegkundige infectiebestrijding. Indien het een moeilijke casus is of bij vragen kunnen we bij onze arts terecht. Wekelijks worden alle casussen dan ook besproken tijdens de teamvergadering. De verpleegkundige neemt contact op met het lab ter bevestiging, belt de behandelende arts voor extra informatie over symptomen, tuberculostatica, antecedenten en registreert dit in een uniform systeem. Wanneer het om een open vorm van tuberculose gaat, gaan wij de patiënt opzoeken om een contactonderzoek op te starten. Zijn de doorgegeven contactpersonen een grote groep mensen (Vb schoolomgeving) dan organiseren wij zelf de mantoux plaatsing. Indien dit enkele contacten zijn op gezinsniveau, vrienden of collega s nodigen wij deze mensen per brief uit naar de VRGT. VRGT De VRGT is de Vlaamse vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding. Wij hebben een nauw samenwerkingsverband. De contacten die wij, per brief, uitnodigen komen bij de VRGT terecht voor gratis screening of longfoto. Het resultaat wordt terug naar ons gecommuniceerd en wij beslissen of het contactonderzoek stopgezet of uitgebreid wordt. Is het noodzakelijk dat de patiënt begeleiding krijgt om de medicatie correct in te nemen dan neemt de VRGT dit ter harte (d.m.v. DOT: Direct Observed Therapy). Asielcentra en gevangenissen vallen echter wel onder de hoede van de VRGT. Met een mobiele röntgenunit (MRU) gaan zij ter plaatse om risicogroepen te screenen. De patiënten met een verstoord longbeeld worden aan ons gemeld en door ons doorverwezen naar een pneumoloog.
De patiënten worden verder opgevolgd door de behandelende pneumoloog of huisarts. Deze rapporteren het verloop van de behandeling en sturen het eindverslag naar ons toe. En zo is de cirkel rond alhoewel het toch een zoektocht blijft om de efficiëntste route te blijven volgen. Gratis studeren aan een universiteit in New York Als je zin hebt om een cursus te volgen op het gebied van de gezondheidszorg of in een heel ander vakgebied, kun je terecht bij diverse Universiteiten in de Verenigde Staten, Engeland, Israel, Canada en Hong Kong. Deze universiteiten bieden gratis interessante online cursussen aan over bijvoorbeeld: anticonceptie, aids, public health, sociale psychologie, voeding en pharmacy, De lengte van de cursussen varieert van vier tot vijftien weken en de studiebelasting bedraagt ongeveer twee tot acht uur per week. Oda en San starten eind januari met een cursus over anticonceptie van de Universiteit van Californië. Het cursus aanbod van 33 bekende universiteiten is te vinden op : www.coursera.org Nieuwsgierig? Wil je meer weten over de werkgroep of reageren op de nieuwsbrief, neem dan contact op met één van ons: San Borkus (GGD Gooi & Vechtstreek), Dennis van Kraaijenoord (GGD Amsterdam) of Oda van de Waarsenburg (Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden). U ontvangt deze uitgave als relatie van NWIC