NEDERLANDS VERSLAG VAN DE 10 e SESSIE VAN HET CODEX COMITÉ VOOR CONTAMINANTEN IN VOEDSEL (CCCF) Van 4 tot 8 april 2016 werd de 10 e Sessie van het Codex Committee on Contaminants in Food (CCCF) gehouden in Rotterdam onder voorzitterschap van dr. Wieke Tas van het Ministerie van Economische Zaken. Aan de vergadering namen delegaties van 55 landen, de Europese Unie, waarnemers van 14 internationale organisaties en FAO en WHO deel. Voor Nederland participeerden het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Algemeen De vergadering werd geopend door de heer Hoogeveen, Directeur Generaal Landbouw van het Ministerie van Economische Zaken in Nederland. In zijn speech heeft de heer Hoogveen het belang van Codex in de mondiale handel van voedsel aangestipt, waar Nederland en Rotterdam in het bijzonder een prominent rol speelt. De sfeer was de hele week zeer goed. Er zijn diverse compromissen gesloten om het huidige werk verder voort te zetten. De Nederlandse delegatie speelde dit jaar nog een bijzondere rol ten opzichte van andere jaren vanwege het Nederlandse voorzitterschap van de EU, en was verantwoordelijk voor het coördineren van het Europese standpunt (16 Lidstaten hebben deel genomen aan de CCCF10) bij de diverse agendapunten bij het comité. Naar CCCF doorverwezen zaken vanuit de Codex Alimentarius Commissie of vanuit andere Codex comités (agendapunt 2) Onder dit agendapunt heeft CCCF reactie gegeven op geïdentificeerde actie punten: - de Codex Procedural Manual en de General Standard for Contaminants and Toxins in Food and Feed (GSCTFF) voldoen als basis voor het managen van het werk in CCCF, er is dus geen behoefte aan extra (Codex) gidsen hiervoor. - Het Codex Committee on Spices and Culinaire Herbs (CCSCH) zal worden geïnformeerd dat de ML s of GL s die op basis van GSCTFF in het kader van CCCF zijn besloten voor bladgroente niet automatisch van toepassing zijn op specerijen en keukenkruiden. In het algemeen vindt CCCF dat CCSCH moet aangeven voor welke contaminanten en op welke specerijen en keukenkruiden CCCF haar werkzaamheden moet focussen. Aandachtspunten vanuit FAO en WHO, inclusief JECFA (agendapunt 3) JECFA is het (internationale) wetenschappelijke comité van WHO en FAO dat de veiligheid van voedseladditieven en/of contaminanten beoordeelt voor het CCFA en/of het CCCF. Nederlandse wetenschappers van het RIVM en RIKILT nemen hier aan deel. De vertegenwoordiger van de WHO heeft CCCF geïnformeerd over het resultaat van de 80 ste JECFA vergadering van afgelopen juni, met betrekking tot niet dioxine-achtige polychloorbifenylen (NDL-PCB s) en pyrrolizidine alkaloïden (PA s). Voor deze laatste groep stoffen concludeerde JECFA dat de Margin of Exposure voor thee en honing zorgelijk is. Ook is CCCF geïnformeerd over diverse, over onder andere Threshold of Toxicological Concern en het gebruik van Total diet studies. De vertegenwoordiger van de WHO heeft ook stil gestaan bij de WHO analyse van het FAO/WHO project over mycotoxinen in sorghum. De discussie over mogelijke maximum limieten (ML s) zal worden uitgesteld in afwachting van de in november 2016 geplande beoordeling door JECFA van sterigmatocystine en diacetoxyscirpenol.
Aandachtspunten vanuit andere internationale organisaties (agendapunt 4) De vertegenwoordiger van het Internationaal atoomagentschap IAEA informeerde CCCF over de activiteiten van het IAEA, met name over het technisch rapport waar ze mee bezig zijn (TECDOC) met uitleg voor overheden over het toepassen van internationale limieten voor radionucliden in verschillende situaties. Dit TECDOC zal binnenkort naar de Codex Secretariaat worden gestuurd voor verdere verspreiding. Industriële en Milieuontaminanten Concept maximum limiet voor anorganisch arseen in gedopte rijst (op Stap 7) (agendapunt 5) Dit agendapunt heeft, zoals verwacht, veel discussie opgeleverd. De elektronische werkgroep (ewg) voorgezeten door Japan met China als covoorzitter heeft een werkdocument gepresenteerd met als doel de vorig jaar opgestelde compromis ML van 0.35 mg/kg anorganisch arseen voor gedopte rijst te bevestigen of te wijzigen. De EU (gesteund door de aanwezige EU lidstaten en Noorwegen) heeft haar eigen ML van 0.25 mg/kg verdedigd. Toen er geen zicht op een compromis leek te zijn heeft de CCCF voorzitter het voorstel naar voren gebracht om te stoppen met het werk. Omdat dit voorstel geen steun kreeg, is de voorzitter daarna weer terug gegaan naar het voorgestelde compromis van 0.35 mg/kg. Dit voorstel werd gekoppeld met het ontwikkelen van de gidsen voor goede praktijken ter voorkoming en vermindering van verontreiniging van rijst met arseen (agendapunt 7). De ML van 0.35 mg/kg zou worden geaccepteerd met de veronderstelling deze ML herzien zal worden 3 jaar na de toepassing van gidsen voor goede praktijken, met het oog om de ML te verlagen. De EU, Noorwegen en India hebben een voorbehoud geplaatst op het compromis. De ML zal naar CAC39 worden gestuurd voor aanname op stap 8. Voorgestelde concept revisie van de maximum limieten voor lood in bepaalde groenten en fruit (vers en verwerkt) in de General Standard for Contaminants and Toxins in Food and Feed (op Stap 4) (agendapunt 6) De EWG onder leiding van de VS heeft gewerkt aan de herziening (verlaging) van de ML s voor lood in vruchtensappen en nectars van bessen en andere kleine vruchten, passievruchtsap en nectar, bessen en andere kleine vruchten in blik, bladgroente en peulvruchten in blik, koolachtige groenten in blik, jams en gelatines en marmelades, mango chutney, kastanjes en kastanjepuree in blik, augurken, geconserveerde tomaten en verwerkt tomatenconcentraat, tafel olijven, verse paddenstoelen en champignons. Het werk van de ewg zal doorgaan in 2016 voor de herziening van de ML s van lood voor de voedselcategorieën vruchtensappen en nectars die uitsluitend gemaakt zijn van bessen en andere kleine vruchten, koolachtige groenten in blik, mango chutney, kastanjes en kastanjepuree in blik, verwerkt tomaten concentraat, tafel olijven, verse paddenstoelen en champignons. CCCF ging ook akkoord met de toevoeging van de categorieën vis en peulvruchten aan het lopende werk. De geaccordeerde voorstellen voor herziene of teruggetrokken ML s zullen naar CAC39 worden gestuurd voor aanname op stap 5/8. Voorgestelde concept gids voor goede praktijken ter voorkoming en vermindering van verontreiniging van rijst met arseen (op Stap 4) (agendapunt 7) De ewg voorgezeten door Japan had een werkdocument opgeleverd met diverse opties voor de verdere procedure: - de werkzaamheden uit te stellen met een concrete deadline om het werk weer op te pakken en te beëindigen. - het werk af te ronden met de beschikbare informatie - ipv goede praktijken alleen een opsomming op te stellen van de beschikbare maatregelen.
De visies waren verschillend tussen de diverse landen, en omdat er geen een duidelijke meerderheid voor het afronden van de gidsen in deze 10 de sessie van CCCF was, is besloten om het werk volgend jaar voort te zetten. Om tegemoet te komen aan de landen die pleitten voor een uitstel van de werkzaamheden vanwege gebrek aan informatie zal een Circular Letter (CL) worden gestuurd. De CL zal informatie vragen over effectieve management maatregelen ter voorkoming en vermindering van verontreiniging van rijst met arseen. Deze informatie (en ook de schriftelijk informatie ontvangen voor CCCF10) zal meegenomen worden in de EWG voorgezeten door Japan met Spanje als co-voorzitter, voor de verdere uitwerking van de concept gids. De gids werd naar stap 2/3 terug gebracht voor verdere discussie gedurende CCCF11. Voorgestelde concept maximum limieten voor cadmium in cacao en cacaoproducten (op Stap 4)(agendapunt 8) Dit agendapunt was dit jaar weer een spannend discussiepunt, vanwege het wat onduidelijk gepresenteerde werkdocument en het aantal relevante reacties op de voorgestelde ML s voor chocolade en cacaoproducten. Ecuador heeft na diverse informele bilaterale contacten, ook met de EU, in haar plenaire presentatie erkend dat de ontvangen punten van kritiek terecht waren. Dit heeft geleid dat de voorzitter van CCCF Ecuador heeft gevraagd om een in sessie werkgroep te organiseren met als doel om een compromis te bereiken over voor welke voedselcategorieën ML s zullen worden opgesteld. Deze categorieën moesten helder gedefinieerd worden eenduidig data verzameld kan worden voor het opstellen van ML s. Het CCCF ging akkoord met het definiëren van de volgende categorieën cacao(producten) voor het opstellen van ML s: - Intermediaire producten: cacaomassa en cacaopoeder - Eindproducten gedefineerd op basis van % gehalte watervrije cacaobestanddelen: chocolade en cacaopoeder Verder zal een CL worden rondgestuurd met de specifieke vraag om occurrence data over bovenstaande cacaoproducten, inclusief de geographische oorsprong van de data, als ondersteuning van de ontwikkeling van ML s voor cadmium in bovenstaande voedselcategorieën. Deze werkzaamheden zijn terug gezet naar stap 2/3, en de EWG voorgezeten door Ecuador zal doorgaan op dit onderwerp met Brazilië en Ghana als co-voorzitters.. Toxinen Concept revisie van de gids voor goede praktijken ter voorkoming en vermindering van verontreiniging van granen met mycotoxinen (op Stap 7) (agendapunt 9) Voorgestelde concept bijlagen van de gids voor goede praktijken ter voorkoming en vermindering van verontreiniging van granen met mycotoxinen (op Stap 4) (agendapunt 10) Brazilië had een aangepast concept van de gids in een conference room document (CRD) opgesteld op basis van de ontvangen schriftelijke commentaren op het gecirculeerde werkdocument. De grote meerderheid van de commentaren waren opgenomen in die versie waardoor de plenaire discussie vrij soepel ging. CCCF ging akkoord met het sturen van de aangepaste concept gids voor goede praktijken ter voorkoming en vermindering van verontreiniging van granen met mycotoxinen, inclusief Annexen, naar CAC39 voor aanname op stap 8. Voorgestelde concept gids voor goede praktijken ter voorkoming en vermindering van verontreiniging van specerijen met mycotoxinen (op Stap 4) (agendapunt 11) De diverse aanbevelingen uit de ewg voorgezeten door Spanje (met Nederland en India als covoorzitters) werden grotendeels aangenomen door het CCCF. Informatie over effectieve management maatregelen ter voorkoming en vermindering van verontreiniging van specerijen met mycotoxinen zal door middel van een CL worden gevraagd zodat deze informatie meegenomen kan worden in de verdere ontwikkeling van de conceptgids, met namen de bijalagen daarvan. Deze werkzaamheden zijn terug gezet naar stap 2/3, en zullen worden voortgezet door de ewg voorgezeten door Spanje (met Nederland en India
als co-voorzitters) voor discussie op stap 4 tijdens CCCF11. Discussiedocumenten Discussiedocument over een mogelijke bijlage voor ergot alkaloïden aan de gids voor goede praktijken ter voorkoming en vermindering van verontreiniging van granen met mycotoxinen (agendapunt 12) Duitsland heeft het discussiedocument gepresenteerd. CCCF ging er akkoord mee om een bijlage over ergot en ergot alkaloïden aan de gids voor goede praktijken ter voorkoming en vermindering van verontreiniging van granen met mycotoxinen toe te voegen. De voorgestelde conceptbijlage zal worden gecirculeerd op stap 3 en een ewg voorgezeten door Duitsland (met Verenigd Koninkrijk als co-voorzitter) zal de bijlage herzien voor discussie op stap 4 tijdens CCCF11. Discussiedocument over het mogelijk opstellen van maximum limieten voor mycotoxinen in specerijen (agendapunt 13) Het discussiedocument, werd door India als voorzitter van de EWG (met de EU en Indonesië als co-voorzitter) gepresenteerd. Voorgestelde combinaties van mycotoxines en specerijen zijn bediscussieerd met name voor de prioritering van werk. De CCCF wil de EWG behouden, die zich gaat focussen op onderbouwing van de keuze voor de specerijen chili, paprika, gember, peper en kurkuma, voor de keuze voor aflatoxinen en ochratoxine A, waarbij handelsbarrières als ook het resultaat van de JECFA evaluatie in november 2016 zal worden meegenomen. Ook zal een project document voor nieuw werk moeten worden opgesteld met voorstellen voor ML s voor de genoemde specerijen. Discussiedocument over maximum limieten voor methylkwik in vis (agendapunt 14) Japan heeft het resultaat als voorzitter van de EWG gepresenteerd. De discussie ging niet zozeer over de waardes van de ML s maar meer over voor welke vissoorten ML s opgesteld zouden moeten worden. Sommige landen die geen voorstander zijn van het opstellen van ML s verwezen naar consumptieadvies met name voor gevoelige groepen als effectieve maatregel voor de beheersing van de risico s van methylkwik voor vis. Ook terughoudende argumenten over bemonstering, verdeling tussen roofvissen/geen roofvissen werden naar voren gebracht. Tussen alle argumentatie door bleef de wens van het opstellen van ML s (die de huidige Codex richtwaarden zullen vervangen) algemeen gesteund door CCCF. Op basis hiervan werd meer inhoudelijk discussie gevoerd en uiteindelijk consensus bereikt over het opstellen van ML s voor verschillende vissoorten, beginnende met verse (inclusief bevroren) tonijn. De mogelijkheden om ook een ML voor tonijn in blik op te stellen zou ook moeten worden onderzocht. Deze onderwerpen zouden moeten worden uitgewerkt door een ewg maar Japan trok zich terug als voorzitter. Nederland gaf aan bereid te zijn om het stokje van Japan over te nemen en werd daarmee de nieuwe voorzitter. Nieuw Zeeland en Canada zullen optreden als covoorzitters. De EeWG zal een discussiedocument opstellen met een projectdocument met voorstellen voor MLs als bijlage. Algemene zaken Prioriteiten lijst van contaminanten en natuurlijke toxinen voor JECFA evaluatie (agendapunt 15) De contaminanten fumonisinen in tarwe, fumonisinen en aflatoxinen in specerijen en keukenkruiden, en ergot alkaloiden werden toegevoegd aan de lijst van prioriteiten van JECFA. Als gevolg van de recente JECFA evaluatie van NDL-PCBs zal een EWG voorgezeten door de EU een discussiedocument opstellen om te beoordelen of de evaluatie aanleiding geeft voor herziening van de gids voor goede praktijken ter voorkoming en vermindering van verontreiniging met dioxinen en PCB s in voedsel en diervoeders. Daarnaast zal ook CCSCH worden geïnformeerd over het resultaten van de JECFA evaluatie van PA s en over de bestaande gids voor goede praktijken voor onkruid beheersing ter voorkoming en vermindering van verontreiniging van voedsel en diervoeders met PA s.
Overige zaken en toekomstig werk (agendapunt 16) Er waren geen voorstellen voor nieuw werk onder dit agendapunt ingediend. Datum en plaats volgende vergadering (agendapunt 17) Brazilië heeft met vreugde aangekondigd dat ze gastland zal zijn voor de volgende vergadering van de CCCF, die waarschijnlijk in april 2017 zal plaats vinden. De exacte plaats en de precieze data zullen in een later stadium worden gecommuniceerd.