AGRO actueel S E P T E M B E R 2 0 1 4 Woord vooraf Via de AGRO Actueel houden wij u graag op de hoogte van allerlei ontwikkelingen die mogelijk belangrijk kunnen zijn voor uw bedrijfsvoering. Wilt u graag meer weten over de in deze uitgave opgenomen artikelen of mocht u andere fiscale, bedrijfskundige of administratieve vragen hebben? Neem dan gerust contact met ons op. Wij zijn u graag van dienst. Namens de directie en medewerkers wensen wij u veel leesplezier bij deze uitgave van Alan AGRO Actueel. Roelof Tolner en Marcel van Alphen
Ammoniak kopen nu het nog kan Onlangs is het wetsvoorstel voor de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) goedgekeurd. De grote vraag hierbij is: komt er voldoende ontwikkelingsruimte beschikbaar voor uw groeiplannen? Kunt u wachten op de PAS of kunt u nu beter ammoniakrechten kopen? Door de grote schommelingen in bedrijfsresultaten laten ook de pachtnormen grote schommelingen zien. Dit jojoeffect is een beeld dat we waarschijnlijk nog wel lang zullen houden. Het betekent ook, dat er sneller fouten gemaakt worden in de pachtnota s. Tabel 1: Pachtnormen per 1 juli 2014 PAS en ontwikkelingsruimte De PAS moet ervoor zorgen, dat bedrijven rondom Natura 2000-gebieden weer kunnen groeien. Doordat de stikstofdepositie de komende jaren zal dalen (onder andere door stoppers en emissieverlagende maatregelen), ontstaat er ruimte. Deze ruimte moet wel verdeeld worden tussen industrie, verkeer en landbouw. Het is op dit moment nog niet bekend hoeveel ontwikkelingsruimte per gebied voor de landbouw beschikbaar komt. Bouwhoek en Hogeland Veenkoloniën en Oldambt Noordelijk weidegebied Regionorm (contracten vanaf 1 september 2007) Euro/ha Pachtprijsgebied Veranderpercentage (oudere contracten) % 2014 2013 2014 2013 604 633-5 -11 575 522 +10 +9 652 693-6 +15 Het is niet zeker of er straks voldoende ontwikkelingsruimte voor u beschikbaar komt bij het Natura 2000-gebied bij u in de buurt. Extern salderen Op dit moment kunt u een Nb-vergunning krijgen met behulp van externe saldering. Met externe saldering gebruikt u de depositieruimte van uw buurman, die (gedeeltelijk) met het bedrijf stopt. Uitruil van depositie via een provinciale depositiebank valt ook onder externe saldering. Na invoering van de PAS komt externe saldering in principe te vervallen. U moet bij uitbreiding dan gebruik maken van de ontwikkelingsruimte binnen de PAS. Als er dan bij u in de buurt geen ruimte is, dan heeft u pech! Wachten op de PAS of nog snel ammoniak aankopen? Heeft u vanwege een bedrijfsuitbreiding of -aanpassing een Nb-vergunning nodig? U kunt wachten op de ontwikkelingsruimte die mogelijk vanuit de PAS beschikbaar komt. Met alle onzekerheden van dien. Wellicht is daarom voor uw situatie veiliger om nu ammoniak aan te kopen. Wacht hier niet mee! U moet een volledige vergunningsaanvraag hebben ingediend, voordat de PAS in werking treedt. Dit kan 1 januari 2015 zijn, maar eventueel ook eerder (wat overigens niet de verwachting is). Heeft u een Nb-vergunning nodig? Nu ammoniakrechten aankopen geeft wellicht meer zekerheid dan straks de PAS. Raadpleeg voor een goede keuze een (ROM-) specialist. Wacht niet te lang, want anders heeft u geen keuze meer! Controleer uw pachtnota Elk jaar worden de pachtnormen (voor reguliere pacht en geliberaliseerde pacht langer dan 6 jaar) opnieuw vastgesteld, zie tabel 1. Ingangsdatum 1 juli 2014 De nieuwe pachtprijzen gaan in per 1 juli 2014. Dit betekent, dat de nieuwe pachtprijs geldt vanaf het eerst volgende pachtjaar dat na 1 juli 2014 in gaat. Voorbeeld Stel, uw pachtcontract loopt van 1 november tot 31 oktober en u betaalt halfjaarlijks achteraf. Uw nieuwe pachtjaar gaat dan in op 1 november 2014. De pachtnota van 1 november 2014 betreft dan het nu lopende pachtjaar en dus nog de oude pachtprijs. Pas op de nota van 1 mei 2015 wordt de nieuwe pachtprijs in rekening gebracht. Afstand van pachtverhoging Wat als een verpachter de pachtprijs niet heeft verhoogd? De verpachter kan hier later nog op terugkomen en alsnog de pachtverhoging doorberekenen. Alleen wanneer hij schriftelijk afstand heeft gedaan van de pachtprijsverhoging, is dit niet het geval. Omgekeerd geldt ook. Wanneer een verlaging van uw pachtprijs niet is doorgevoerd, dan kunt u in een later stadium de teveel betaalde pacht nog terugvorderen. Controleer uw pachtnota s. Let hierbij goed op de betalingscondities. Derogatie? Let op de details Vanaf dit jaar gelden voor de derogatie een aantal aanscherpingen, zoals het verbod op kunstmestfosfaat en de 80% graslandverplichting. Door de late bekendmaking van de nieuwe regels gelden voor 2014 overgangsmaatregelen voor bedrijven die al verplichtingen waren aangegaan. Bewijslast Wanneer u van de overgangsregelingen gebruik wilt maken, heeft u dat bij de aanmelding voor derogatie (uiterlijk op 13 juni) moeten aangeven. Belangrijk is hierbij de bewijslast voor het feit dat u al verplichtingen was aangegaan. Een factuur is een belangrijk 2
bewijsmiddel. Heeft u de factuur later ontvangen, dan is bijvoorbeeld ook een schriftelijke verklaring van de loonwerker, dat u het maïszaad voor 21 maart heeft besteld, van belang. Kunstmestnota Wanneer u voor 1 mei fosfaatkunstmest heeft gekocht en deze voor 16 mei heeft gebruikt, heeft u het bewijs niet met de ontheffingsaanvraag mee hoeven zenden. Van belang is wel dat u dit bewijs (bijvoorbeeld de factuur) in uw eigen administratie bewaart. Bij controle moet u dit bewijs kunnen tonen. Spuiwater en schuimaarde Spuiwater waar fosfaat in zit, valt onder het fosfaatkunstmestverbod. Dit speelt alleen wanneer uit de analyse blijkt, dat er daadwerkelijk fosfaat in zit. Meestal is dit echter niet het geval. Schuimaarde mag wel worden gebruikt. Zorg ervoor dat u uw gebruiksnormendossier goed op orde heeft. Er is een intensievere controle op de naleving aangekondigd. Hierdoor is de kans op controle veel groter geworden. Derogatie niet voor alle grond Mogelijk heeft u als derogatiebedrijf grond in gebruik, waarop u geen dierlijke mest mag uitrijden en ook geen dieren mag weiden. Deze grond telt niet mee voor uw derogatienorm. Ook tellen deze gronden niet mee voor de bepaling van het percentage grasland. Alleen landbouwgrond De beperking geldt alleen voor landbouwgrond. Denk hierbij aan bepaalde gronden met een zwaar agrarisch natuurbeheerpakket (SNL-a, PSAN) en enkele soorten akkerranden. Niet meetellen voor 80%-graslandeis De uitgesloten grond telt ook niet mee voor de 80%-graslandeis. Voor de berekening van het percentage grasland moet de oppervlakte geheel buiten beschouwing worden gelaten. Wel voor 170 kg N en fosfaat Rijksdienst voor Ondernemend Nederland heeft aangegeven dat, ondanks dat op deze gronden geen mest mag worden aangevoerd, deze grond wel meetelt voor de standaard stikstofgebruiksnorm 170 kg N per hectare. Ook blijft deze grond gewoon meetellen voor de fosfaatgebruiksnorm. Regels rond natuurterreinen wijzigen niet Natuurterreinen telden al niet mee voor de gebruiksnormen en voor derogatie. Dit verandert niet. Datzelfde geldt voor andere gronden die niet als landbouwgrond worden beschouwd. Heeft u landbouwgrond waar geen mest of dieren op mogen? Neem deze grond alleen mee voor 170 kg N in uw gebruiksnormenberekening en uw bemestingsplan. eherkenning: regel het op tijd eherkenning: uiterlijk 1 januari 2015 moet u er over beschikken. Voor bedrijven is dit vanaf dat moment de enige mogelijkheid om bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland te kunnen inloggen. Particulieren moeten gaan inloggen met hun DigiD. KvK-inschrijving noodzakelijk U kunt alleen een eherkenning aanvragen, indien u bij de Kamer van Koophandel bent ingeschreven. Als het goed is, heeft u al een KvK-inschrijving. Dit is immers sinds enkele jaren al verplicht. Belangrijk is echter ook, dat het KvKnummer bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland bekend is, zodat Rijksdienst voor Ondernemend Nederland weet wie met eherkenning inlogt. Is uw KvK-nummer nog niet bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland bekend? Geef eerst het KvK- nummer door. Log pas daarna in met eherkenning. Diverse aanbieders Zeer waarschijnlijk heeft u al één of meerdere aanbiedingen gehad voor het afsluiten van een contract voor eherkenning. U bent vrij welke aanbieder u kiest. Belangrijk is wel dat u kiest voor een beveiligingsniveau van (minimaal) 2+. Hoe werkt het? Met eherkenning kunt u inloggen bij diverse overheidsinstanties. De belangrijkste voor u zal Rijksdienst voor Ondernemend Nederland zijn. In plaats van de huidige gebruikersnaam en wachtwoord van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland krijgt u via de aanbieder van eherkenning een gebruikersnaam en wachtwoord. Hiermee kunt u vervolgens bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland inloggen. Een belangrijk verschil: u krijgt bij het inloggen een code via uw mobiele telefoon. Deze extra code moet u invoeren bij het inloggen, een extra beveiliging. TAN-codes blijven De huidige TAN-codes blijven gewoon bestaan. Deze heeft u nodig om bijvoorbeeld uw Gecombineerde Opgave te versturen. Machtig uw adviseur Logt uw adviseur in met uw codes? Dat is straks ook niet meer mogelijk. Machtig daarom uw adviseur zodat deze namens u zaken kan regelen zonder gebruik te maken van uw eherkenning. U kunt uw adviseur machtigen via Mijn dossier. Regel op tijd uw eherkenning en machtig ons, zodat wij uw zaken kunnen blijven behartigen. Heeft u hulp nodig? Wij helpen u graag. 3
Vanggewas belangrijk voor vergroening De invulling van de vergroeningseisen is de laatste tijd een belangrijk item in politiek Den Haag. Met name de invulling van de 5% ecologisch aandachtsgebied (EFA) is een hot issue. Invulling EFA Begin juni heeft staatssecretaris Dijksma haar plannen naar de Tweede Kamer gestuurd. Op een aantal punten is nogal wat kritiek gekomen. Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat Nederland meer ruimte biedt voor de invulling van de zogenaamde EFA-eis. Dijksma heeft inmiddels haar plannen aangepast. Drie opties Heeft u bouwland en valt uw bedrijf niet onder een vrijstelling? Dan kunt u kiezen uit drie opties om aan de EFA-eis te voldoen: Keuze uit de algemene lijst. Het akkerbouw-randenpakket. Deelname aan een duurzaamheidscertificaat. Algemene lijst De algemene lijst lijkt na de aanpassing van de plannen voor de meeste bedrijven het best toepasbaar. Naast onbeheerde akkerranden en de teelt van bepaalde soorten stikstofbindende gewassen, kunnen vanggewassen gebruikt worden voor de invulling van de EFA-eis. Wel zijn hieraan enkele voorwaarden verbonden: U moet de vanggewassen uiterlijk 1 oktober inzaaien en minimaal 10 weken op het land laten staan. U mag op de vanggewassen geen gewasbeschermingsmiddelen gebruiken. Het vanggewas telt met een factor 0,3 mee. Er is een lijst opgesteld met 16 toegestane vanggewassen. De meeste gangbare soorten, zoals Bladrammenas, Bladkool, Gele mosterd en enkele raaigrassen zijn hierin opgenomen. U bent verplicht een mengsel te zaaien van minimaal twee van de toegestane gewassen. Ook is het toegestaan alleen gras te zaaien, indien u dit als onderzaai in het hoofdgewas toepast. Mengsels met vanggewassen voor de bestrijding van aaltjes (Afrikaantjes, Raketblad, Zwaardherik) tellen ook mee. Verplichte vanggewassen na de teelt van maïs op zand- en lössgronden tellen niet mee. Kiest u alleen voor vanggewassen? Dan moet u per 1 hectare EFA-verplichting minimaal 3,33 hectare vanggewassen inzaaien. Op een bedrijf met 100 hectare bouwland betekent dit bijna 17 hectare. factor 1,5 meetelt. Daarnaast telt ook een aangrenzende sloot van maximaal 6 meter breed mee. Duurzaamheidscertificaat De EFA-eis kan ook ingevuld worden met, door het bedrijfsleven ontwikkelde, duurzaamheidscertificaten. Inmiddels zijn twee initiatieven ter goedkeuring aan Brussel voorgelegd, namelijk Veldleeuwerik en het Biodiversiteits+ label. De exacte inhoud hiervan is nog niet bekend. Bekijk eerst of een invulling uit de algemene lijst bij uw bedrijf past. Dit zal voor de meeste bedrijven de beste optie zijn. Melkveehouderij: grond of verwerken In december 2013 heeft staatssecretaris Dijksma aangegeven, dat er geen melkveerechten komen. In plaats daarvan wordt per bedrijf een fosfaatreferentie vastgesteld. Bedrijven die vanaf 2015 een hoger overschot hebben dan hun referentie moeten dit verschil voor 100% verwerken. Inmiddels is het wetsvoorstel hiervoor naar de Tweede Kamer gestuurd. Melkveefosfaatreferentie Voor ieder melkveebedrijf dat in 2013 melkvee hield, wordt een melkfosfaatreferentie vastgesteld. Deze referentie wordt berekend door de fosfaatproductie van het melkvee te verminderen met de fosfaatruimte van 2013, zie tabel 2. Overige dieren (bijvoorbeeld varkens, kalveren of kippen) hebben geen invloed op de berekening. Fosfaatproductie De fosfaatproductie van uw bedrijf wordt vastgesteld door uw gemiddeld aantal stuks melkkoeien en jongvee (code 100, 101 en 102) van 2013 te vermenigvuldigen met de forfaitaire normen. Dit geldt ook wanneer u in 2013 de BEX heeft toegepast. Voor de berekening worden de nieuwe normen van 2015 gebruikt. Fosfaatgebruiksruimte Voor het vaststellen van uw fosfaatruimte in 2013 wordt wel gerekend met de normen van 2013. Naast landbouwgrond telt ook uw natuurterrein onder voorwaarden mee. Tabel 2: Voorbeeldberekening melkveefosfaatreferentie Fosfaatproductie melkvee 2013 (op basis van de normen 2015) Fosfaat (kg) 6.000 Fosfaatgebruiksruimte 2013-5.000 Akkerbouw-randenpakket De kern van dit pakket is, dat u verplicht bent minimaal 30% van de benodigde EFA-oppervlakte met een beheerde akkerrand in te vullen. Hiervoor moet u jaarlijks een overeenkomst afsluiten. Het overige deel kunt u ook invullen met vanggewassen of stikstofbindende gewassen. Het voordeel van dit pakket is dat de akkerrand met een Melkveefosfaatreferentie 1.000 Beschikking Ieder bedrijf krijgt een officiële beschikking met daarin de melkveefosfaatreferentie. Bent u het niet eens met de berekening, dan kun u hiertegen bezwaar indienen. 4
Melkveefosfaatoverschot 100% verwerken Houdt u vanaf 2015 meer melkvee en heeft u voor deze uitbreiding onvoldoende grond? Dan heeft u, naast een bedrijfsoverschot, een melkveefosfaatoverschot. Zie voor een berekening tabel 3. Tabel 3. Voorbeeldberekening melkveefosfaatoverschot en verwerkingsplicht Fosfaat (kg) Fosfaatproductie melkvee 2015 6.500 Fosfaatgebruiksruimte 2015-5.000 Bedrijfsoverschot 1.500 Melkveefosfaatreferentie 2015-1.000 Melkveefosfaatoverschot 500 Resterend fosfaatoverschot (1.500 500) 1.000 Verwerkingsplicht Het melkveefosfaatoverschot moet u voor 100% verwerken. Van het resterende bedrijfsoverschot moet u een gedeelte verwerken, het normale verwerkingspercentage afhankelijk van uw regio. Bereken of u vanaf 2015 een deel van uw fosfaatoverschot voor 100% moet verwerken. Dit kan ook met bijvoorbeeld VVO s of afvoer naar grenspercelen. (Ver)huur grond: afspraken vastleggen De oppervlakte grond in gebruik op 15 mei 2015 bepaalt het aantal betalingsrechten wat u krijgt. Uw eventuele overgangsbetaling wordt over deze nieuwe betalingsrechten verdeeld. Huur of verhuur van grond in 2015 heeft dus gevolgen voor het aantal rechten, die u krijgt en op de waarde daarvan. Van wie zijn de betalingsrechten? Verhuurt u in 2015 grond en legt u niets vast? Dan zijn de betalingsrechten van de huurder. Is dat niet de bedoeling, dan moet u hierover afspraken maken. Wilt u in 2015 landbouwgrond huren of verhuren? Het is dan van belang nu al te bedenken welke afspraken u wilt maken over de betalingsrechten. Twee opties U kunt op twee manieren afspreken dat de nieuwe rechten op de verhuurde grond voor u zijn. U kunt afspreken dat de rechten aan het einde van de huur overgedragen moeten worden of u regelt dit vooraf met een zogenaamde Private Overeenkomst. Rechten overdragen U kunt afspreken dat de huurder bij het einde van de huur de rechten naar u overdraagt. Dit kan prima indien de huurder niet of nauwelijks een overgangsbetaling ontvangt. Ontvangt de huurder wel een overgangsbetaling dan wordt een deel van zijn overgangsbetaling met de betalingsrechten naar u als verhuurder overgedragen. De huurder zal hiervoor van u een vergoeding willen ontvangen. Private Overeenkomst Een betere optie is wellicht om een Private Overeenkomst af te sluiten. De kern van deze overeenkomst is, dat u afspreekt dat de rechten die ontstaan op de verhuurde grond van u als verhuurder zijn. Bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland wordt dan vastgelegd dat u de eigenaar bent. Vervolgens worden deze rechten datzelfde jaar direct verhuurd aan de huurder van de grond. Deze kan dan de uitbetaling aanvragen. Bij beëindiging van de verhuur van de grond komen de rechten weer op uw naam te staan. Voordeel Het voordeel van een dergelijke Private Overeenkomst is dat duidelijk is van wie de rechten zijn. Daarnaast hoeft u geen afspraken te maken over de overgangsbetaling van de huurder. Schriftelijke overeenkomst De afspraken moeten schriftelijk worden vastgelegd en volgend jaar bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland worden gemeld middels een formulier Private Overeenkomst. Wilt u het eigendom van de betalingrechten regelen middels een Private Overeenkomst? Leg dan nu de afspraken schriftelijk vast. Maak ook afspraken over de uitbetaling van het jaar 2015. Overeenkomst opstellen Wellicht bent u gewend uw huur/verhuur afspraken mondeling te maken. Bij het gebruik van een Private Overeenkomst is een schriftelijke overeenkomst verplicht. Maak wel de juiste afspraken. Wij kunnen u helpen met het opstellen van een juiste overeenkomst. Tijdelijk verhoogde schenkingsvrijstelling loopt af Er zijn Kamervragen gesteld over de tijdelijke verruiming van de schenkingsvrijstelling. Door deze verruiming kan iemand tot 100.000 belastingvrij schenken voor de financiering van een koopwoning zonder dat er beperkingen gelden aan de relatie tussen schenker en ontvanger. Bij de invoering van deze regeling is rekening gehouden met 20.000 schenkingen in de periode tot en met 31 december 2014. De Belastingdienst heeft inmiddels al 50.000 aangiftes schenkbelasting ontvangen waarin een beroep op de tijdelijk verruimde vrijstelling wordt gedaan. De staatssecretaris merkt op dat niet in alle gevallen het maximale bedrag wordt geschonken. In de loop van 2015 5
wordt bekend hoe vaak in 2014 een beroep is gedaan op deze regeling en voor welke bedragen. Op dit moment is niet te zeggen hoeveel belastinginkomsten de staat misloopt door het succes van deze regeling. Bij de raming van de belastinginkomsten is verondersteld dat de extra opbrengst in box 1 door minder hypotheekrenteaftrek bij de begiftigden wegvalt tegen het verlies aan belastinginkomsten in box 3 door de verlaging van het vermogen van de schenkers. Zoals al eerder duidelijk was geworden wordt de tijdelijk verruimde vrijstelling voor schenkingen voor de eigen woning niet verlengd. Dat betekent dat per 1 januari 2015 de reguliere verhoogde vrijstelling weer geldt voor schenkingen van ouders aan kinderen tot een maximum van 52.281 (bedrag voor 2014). Korte wenken Pachtnormen voor gebouwen De pachtprijzen voor agrarische bedrijfsgebouwen zijn dit jaar ten opzichte van 2013 met 1,2% gestegen. De pachtnormen voor agrarische bedrijfswoningen stijgt met 2,5% voor contracten vanaf 1 september 2007 en met 4% voor oudere contracten. Afdekking mestsilo s Heeft u een mestsilo die gebouwd is voor 1 juni 1987? Dan gold hiervoor tot op heden geen afdekplicht. Dit gaat nu veranderen. Ook deze mestbassins moeten uiterlijk op 1 januari 2018 van een afdekking zijn voorzien. Heeft Rijksdienst voor Ondernemend Nederland uw KvK nummer al? Vanaf volgend jaar gaat Rijksdienst voor Ondernemend Nederland over op eherkenning. Zie ook elders in deze Agro Actueel. Hiervoor moet Rijksdienst voor Ondernemend Nederland over uw KvK nummer beschikken. Soms zijn er met het doorgeven van uw KvK nummer aan Rijksdienst voor Ondernemend Nederland bij een bedrijfsoverdracht veel aandachtspunten. Komt u er niet uit? Vraag dan van te voren advies. Blijvend grasland: nu al risico? Rijksdienst voor Ondernemend Nederland heeft aangegeven, dat de berekeningssystematiek voor het aandeel blijvend grasland anders uitgelegd moet worden. Hierdoor komt een individuele herinzaai-verplichting dichterbij. Deze verplichting zal op zijn vroegst ingaan vanaf 2016 en zal gelden voor de grondgebruiker op dat moment. Wilt u blijvend grasland huren om dit in 2015 te gebruiken als bouwland? Zoals de stand van zaken nu is, kunt u dit zonder problemen doen. Graasdierpremie Op extensief gebruikt natuurterrein grazen veelal vleesvee of schapen. Om deze sectoren toch te ondersteunen, wordt een zogenaamde graasdierpremie ingevoerd. Deze premie wordt 160 per vrouwelijk rundvee > 2 jaar en 24 per ooi. Het aantal dieren wat op eigen grasland kan worden gehouden, telt niet mee in de berekening. Hierbij wordt geen rekening gehouden met andere graasdieren op het bedrijf. Grond uit gebruik geven Als u tussen 15 mei en 1 november grond in gebruik neemt, moet u dit binnen 30 dagen bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland melden. Wanneer u in deze periode grond aan een niet-landbouwer uit gebruik geeft, dan bent u als oude gebruiker verplicht dit te melden. Alan Agro Actueel is een uitgave van : t f e Lorentzpark 8 9351 VJ LEEK Postbus 101 9350 AC LEEK (0594) 55 85 25 (0594) 55 85 20 info@alan.nl Alan Accountants en Adviseurs aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade van welke aard dan ook als gevolg van beslissingen en/of handelingen gebaseerd op de informatie uit Agro Actueel. Vormgeving/dtp: Dox Imagemakers 6