Sir Winston Churchill (1874-1965): een traditioneel leider. De Engelsman Sir Winston Churchill heeft tijdens zijn lange leven vele functies bekleed: hij was militair en journalist, diende zijn land meer dan zestig jaar als parlementslid, was minister op verschillende departementen en fungeerde tweemaal als minister-president van Groot-Brittannie. Bovendien won hij de Nobelprijs voor literatuur. Zijn "finest hour" beleefde Churchill tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen hij als Brits regeringsleider de verpersoonlijking werd van het geallieerde verzet tegen nazi-duitsland. Militair en journalist Winston Leonard Spencer Churchill, een kleinzoon van de 7e Hertog van Marlborough, wordt op 30 november 1874 geboren in Blenheim Palace, nabij Oxford (1). Hij brengt zijn kleuterjaren door in Dublin, waarna hij in 1879 naar de befaamde kostschool Harrow (2) wordt gestuurd. Churchill, gefascineerd 1 door geschiedenis en veldslagen, kiest geen universitaire vervolgopleiding, maar schrijft zich in als cadet aan de Militaire Academie te Sandhurst, waar hij wordt opgeleid tot officier (3). Hij dient in Cuba en India en neemt deel aan de Soedan-expeditie van 1896-1898 (4). Als officier heeft Churchill al verslagen geschreven voor Britse kranten en na zijn afscheid van het leger wordt hij journalist: het dagblad The Morning Post stuurt hem naar Zuid-Afrika om verslag te doen van de Boerenoorlog. Hij wordt als Engelsman door de Boeren gevangen 2 11
4 5 gezet, maar weet te ontsnappen en brengt zichzelf na een lange reis in veiligheid, wat hem in eigen land veel roem oplevert (5). Na opnieuw dienst genomen te hebben als officier, keert Churchill terug naar het Zuid- Afrikaanse strijdtoneel in Transvaal (6-7). 3 6 7 Politicus Weer in Engeland begint Churchill een politieke carrière. Hij wordt in 1900 gekozen als parlementslid voor de Conservatieven, maar stapt na korte tijd over naar de Liberalen en bekleedt verschillende ministersposten (8). In 1911 volgt zijn benoeming tot First lord of the Admiralty, en in die functie zet hij zich in voor de modernisering van de Britse oorlogsvloot, met het oog op de steeds toenemende oorlogsdreiging (9). Deze moderni- 8 12
sering kan Churchill realiseren dankzij grote steun van de luchtmacht (10). 9 10 11 In 1916 keert hij terug in het Lagerhuis (11) en in de periode tot 1922 is hij onder meer minister van Oorlog en Luchtmacht. Ook daarna bekleedt Winston Churchill een aantal belangrijke functies, maar tussen 1929 en 1939 is hij geen lid van de regering. De oorlogsjaren Zijn voortdurende waarschuwingen tegen het Duitse gevaar leveren Churchill bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in 1939 een tweede benoeming op tot First lord of the Admiralty (12) en op 10 mei 1940 volgt hij Neville Chamberlain op als minister-president. Als premier en oorlogsleider geeft hij het bevel om Engeland vanuit de lucht te verdedigen tegen de Duitse Blitzkrieg (13-14). Zijn radiotoespraken vormen voor de Britten een enorme bron van inspiratie 12 (15), maar in de loop van de oorlog is hij ook op vele plaatsen persoonlijk bij troepen aanwezig (16). de 13 Tijdens de Conferentie van Teheran (17) in 1943 bespreken de drie geallieerde leiders, Roosevelt, Stalin en Churchill, de mogelijkheid van een invasie in Europa. 13
14 15 Die invasie vindt in 1944 plaats in Normandie en leidt uiteindelijk tot de capitulatie van nazi-duitsland, in mei 1945. 16 17 Na de oorlog Het einde van de Tweede Wereldoorlog betekent voor Winston Churchill een tijdelijk vertrek uit de voornaamste politieke functie van het land: de Conservatieven verliezen de verkiezingen van juni 1945 en hij treedt af als premier. Maar in 1951 komt hij terug aan de macht (18). Zijn verheffing in de adelstand en de toekenning van de Nobelprijs voor Literatuur in 1953 (19) zijn twee eerbewijzen voor Churchills uitzonderlijke prestaties op verschillende gebieden. 19 Definitief afscheid van de politiek neemt hij in 1957, en hij vertrekt naar Zuid-Frankrijk om op krachten te komen nadat hij geveld is door een beroerte. Eindelijk heeft Churchill tijd voor het beoefenen van zijn hobby: de schilderkunst (20). 14
18 20 Niet vergeten Sir Winston Churchill sterft op 24 januari 1965, in zijn 90e levensjaar. Groot-Brittannie eert de vroegere leider met een staatsbegrafenis (21) en ook worden er verschillende standbeelden voor hem opgericht: men is de oorlogsheld niet vergeten (22). 22 21 Aan zijn oorlogsmemoires, die verschenen onder de titel The Second World War, gaf Churchill het motto: In oorlogstijd: vastberadenheid, in de nederlaag: trots, in de overwinning: grootmoedigheid, in vredestijd: van goeden wille. J. Furer Op de tentoonstelling Jub-postaal '97 in Aalsmeer werd de thematische inzending van J. Furer bekroond met zilver. 15