veiligheid en kwaliteit Nederlandse versie
Beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Om optimale kwaliteit voor haar klanten te garanderen heeft Snijder B.V. besloten een organisatiesysteem op te zetten. Het doel van het organisatiesysteem van Snijder B.V. is om de dienstverlening continu optimaal te leveren en aan te laten sluiten op de wensen van haar klant. Als grondslag voor alle werkzaamheden welke Snijder B.V. voor haar klanten uitvoert, staan vier pijlers: Veiligheid; Kwaliteit; Gezondheid /welzijn; Milieu. De directie van Snijder B.V. onderschrijft het in het organisatiehandboek omschreven beleid, en geeft hiermee voor bovengenoemde pijlers alle ruimte aan haar medewerkers om veilig, kwalitatief hoogstaand, gezond en milieubewust te kunnen handelen, om hiermee de gewenste kwaliteit te kunnen blijven leveren en te voldoen aan de wettelijke voorschriften en vergunningsvoorwaarden. De directie zal zich door regelmatig en gestructureerd overleg op de hoogte houden van de uitwerking en naleving van het veiligheidsbeleid, en waar nodig dit beleid bij stellen om tot optimale arbeidsomstandigheden te komen op het gebied van veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu. Hoorn, januari 2011 2e druk 2011 De directie R. Snijder Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 3
i i Inhoudsopgave Beleidsverklaring 3 Inhoudsopgave 4 1 Inleiding 6 2 Veiligheid, Gezondheid en Milieu 7 2.1 Veiligheid 7 2.2 Gezondheid en Welzijn 8 2.3 Milieu 8 3 Verantwoordelijkheid 9 4 Incidentenmelding en rapportage 10 5 Roken 12 6 Persoonlijke Beschermingsmiddelen 13 6.1 Voetbescherming 14 6.2 Oogbescherming 14 6.3 Gehoorbescherming 16 6.4 Handbescherming 17 6.5 Hoofdbescherming 17 6.6 Gelaats /Adembescherming 18 6.7 Kniebescherming 18 6.8 Valbeveiliging 18 6.9 Beschermende kleding 19 6.10 Vervangingsregeling 19 6.11 Maatregelen bij het niet dragen 23 7 Brand- en explosiegevaar 24 7.1 Brand 25 7.2 Explosie 26 8 Orde en netheid 30 9 Milieuzorg 32 10 Specifieke regels 33 10.1 Grondverzetmachines 33 10.2 Werkplaatsen 34 10.3 Machines, gereedschappen 35 en uitrusting 10.3.1 Elektrisch handgereedschap 37 10.3.2 Heftrucks 38 10.3.3 Accu s en acculaadplaatsen 39 10.3.4 Elektrisch lassen 40 10.3.5 Lassen en branden 42 10.3.6 Hijsmiddelen 43 10.3.7 Verplaatsbare ladders 48 10.3.8 Steiger/schaarlift 49 10.4 Opslag van materiaal en goederen 49 10.5 Gevaarlijke stoffen 50 10.6 Afvallozing 51 10.7 Met de hand tillen 52 10.8 Hygiëne 53 10.9 Seksueel- en 53 bloed-overdraagbare ziekten 10.10 Alcohol en drugs 54 10.11 Psychosociale belasting 55 11 Algemene voorschriften 56 12 Laatste Minuut Risico Analyse 58 4 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 5
1 2 Inleiding De gids bevat, naast algemene regels, een aantal algemene zaken met betrekking tot de wet- en regelgeving rond Arbeidsomstandigheden en met betrekking tot de bescherming van het milieu. De zorg voor de veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu wordt door Snijder B.V. beschreven in haar organisatiehandboek en het standpunt met betrekking tot veiligheid, gezondheid, welzijn en het milieu is verwoord in een beleidsverklaring. Deze verklaring is in deze gids en het organisatiehandboek opgenomen. Met behulp van procedures en (werk-)voorschriften wordt invulling gegeven aan het beleid. Veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu Ons bedrijf is ISO 9001 en VCA** gecertificeerd. We hebben er alle belang bij aandacht te besteden aan veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu (VGWM) in zowel onze werk- als privésituatie. Bij het uitvoeren van de dagelijkse werkzaamheden geldt voor de drie aandachtsgebieden de DNV Certification BV volgende betekenis: ISO 9001 en VCA** gecertificeerd 2.1 Veiligheid Veiligheid is het bewust nemen van een aanvaardbaar risico. Risico in deze definitie is de kans dat er een ongewenste gebeurtenis plaatsvindt met een bepaald ongewenst effect (gevolg). Bij het uitvoeren van de dagelijkse werkzaamheden zullen we soms een risico moeten nemen. Als de werkzaamheden op een veilige manier worden uitgevoerd is er sprake van het aanvaarden van het risico, omdat we er dan bewust mee bezig zijn. Bij twijfel of de veiligheidssituatie wel aanvaardbaar is, moeten we overleggen met de leidinggevende. We noemen een risico aanvaardbaar, als: diegene die het risico neemt het gevaar kent, de gevolgen en de kans erop kan beoordelen; het gevaar zoveel mogelijk beperkt kan worden, zowel voor uzelf als voor anderen; het risico aanvaard moet worden om het werk uit te voeren, als dat niet op een minder riskante manier kan. Het aanvaardbaar zijn van het te nemen risico is zeer sterk persoonsgebonden. Wat de één aanvaardbaar vindt, behoeft voor een ander nog niet aanvaardbaar te zijn. Dit is onder meer afhankelijk van opleiding, training, voorlichting en (werk-)ervaring. 6 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 7
2 3 Uitgangspunt blijft, dat men zich van het risico dat men dagelijks toch loopt, bewust is en dit voor zichzelf en omgeving aanvaardbaar acht. 2.2 Gezondheid en welzijn Naast veilig werken besteedt Snijder B.V. ook de nodige aandacht aan de gezondheid van alle werknemers. Als uitgangspunt voor het te voeren beleid zorg voor het welzijn - houden wij ons aan de Arbowet. Globaal gelden de volgende definities: Gezondheid stelt de mens in staat volledig te functioneren, onder andere in de uitvoering van zijn werkzaamheden. Gezondheid binnen de werksituatie kan bijvoorbeeld worden afgemeten aan het aantal gezondheidsklachten en de ziekteverzuimcijfers; Naast fysieke gezondheid en aandacht voor de psychische gezondheid omvat het begrip welzijn ook de waardering voor uitvoering én resultaat van de werkzaamheden; Welzijn binnen de werksituatie kan worden afgemeten aan de sfeer en de collegialiteit binnen het bedrijf. Verantwoordelijkheid Om een veilige en gezonde arbeidsomgeving te waarborgen, zijn er bij Snijder B.V. afspraken gemaakt waar bepaalde verantwoordelijkheden liggen. Hierbij is ervan uitgegaan, dat de personen met verantwoordelijkheden ook de middelen en bevoegdheden hebben om hun taken naar behoren te kunnen vervullen. Wettelijk gezien is de werkgever (artikel 3, Arbowet) in eerste instantie verantwoordelijk voor de veiligheid, gezondheid en het welzijn van zijn werknemers. Echter, als de werknemers zich niet aan bepaalde verplichtingen houden, kunnen ook zij ter verantwoording worden geroepen (artikel 11, Arbowet). Gesteld kan dus worden dat de zorg voor arbeidsomstandigheden, veiligheid, gezondheid en welzijn ligt bij zowel werkgever als werknemer (artikel 12, Arbowet). 2.3 Milieu Tijdens het uitvoeren van diverse werkzaamheden door werknemers van Snijder B.V. dient rekening te worden gehouden met de bescherming van het milieu. Hierbij moet onder andere worden gedacht aan het werken volgens geldende vergunningvoorschriften op de werkplek en het (gescheiden) inzamelen en afvoeren van vrijkomende afvalstoffen. Snijder B.V. zal duurzaam gebruik maken van grondstoffen. 8 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 9
4 4 Incidentenmelding en -rapportage Het doel van het melden en rapporteren van bijna-ongevallen en ongevallen is: De (mogelijke) negatieve effecten (verder) te beperken; Vergelijkbare incidenten in de toekomst te voorkomen; Nader onderzoek mogelijk te maken. Het hoofddoel bij ongevallen en calamiteiten is altijd de personen in veiligheid brengen en eerste hulp bieden. Tevens wordt getracht de persoonlijke, materiële en milieuschade zoveel mogelijk te beperken. Na een incident of bijna-ongeval wordt beoordeeld welke directe maatregel moeten worden genomen om herhaling te voorkomen. Deze maatregel worden tevens genoteerd op het incidentenmeldingsformulier. Een ieder is verantwoordelijk voor het rapporteren van incidentmeldingen van zowel persoonlijke schade als van materiele - en milieuschade. De rapportage dient zo snel mogelijk na het incident toegezonden of ingeleverd te worden bij de leidinggevende op de vestiging. Het kan zijn dat op de diverse locaties wereldwijd andere regels gelden met betrekking tot het melden en rapporteren van incidenten. Deze regels zullen dan direct van toepassing zijn op de werknemers van Snijder B.V. met dien verstande dat zij te allen tijde de technische dienst op de vestiging op de hoogte moeten stellen. De registratie van meldingsformulieren gebeurt door de VGM-coördinator van Snijder B.V. Het meldingsformulier dient bij alle incidenten binnen het toepassingsgebied te worden ingevuld. Bedenk hierbij dat ook kleine incidenten van belang kunnen zijn, zodat hiervoor eventueel maatregelen genomen kunnen worden om herhaling (of erger!) te voorkomen. 10 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 11
5 6 Rookbeleid Uitgangspunt is dat iedereen recht heeft op een rookvrije werkplek. Het is niet toegestaan om in openbare ruimtes te roken. Onder openbare ruimtes wordt verstaan: gangen, vergaderruimtes, kantine, keuken, toiletten, e.d. Het is niet toegestaan om in een grondverzetmachine en/of bedrijfsauto en/of bouwkeet te roken, tenzij er meerdere keten aanwezig zijn, waarvan er één als rookruimte wordt gebruikt of allen die er gebruik van maken er geen bezwaar tegen hebben. Mocht er in de ruimte waarin u werkt toch gerookt worden, ondanks het feit dat u daarvoor geen toestemming heeft gegeven, kunt u bij de directie een klacht indienen. Deze zal een gemotiveerd advies geven dat bindend is voor de organisatie. Indien een opdrachtgever een eigen regeling heeft omtrent roken, die stringenter is dan de regel van Snijder B.V., zullen de medewerkers van Snijder B.V. zich aan deze regeling dienen te houden. Persoonlijke beschermingsmiddelen Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) hebben tot taak de mens te beschermen tegen de gevolgen van een incident. Er dient te worden beoordeeld of er andere maatregelen kunnen worden getroffen om de risico s van de werkzaamheden te verminderen. Met andere woorden; er moet gekeken worden naar het bestrijden van gevaren bij de bron. Voorbeelden van het bestrijden van gevaren bij de bron zijn: Beveiligingen aanbrengen op machines en apparatuur; Schadelijke gassen, dampen en/of stof afzuigen door goede ventilatie; Vervangen van schadelijke grondstoffen door minder schadelijke grondstoffen met betrekking tot veiligheid, gezondheid en milieu; Aanbrengen van isolatie op machines en apparatuur die een hoge geluidsproductie kennen (b.v. omkasten van een compressor). Snijder B.V. stelt voor het operationele personeel, naast werkkleding, gratis persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) ter beschikking. Zij houdt toezicht op het juiste gebruik van de PBM en zal tussentijds inspecties uitvoeren op het juist onderhouden van bepaalde PBM (binnenzijde oorkappen, onderhoud otoplastieken). Bij indiensttreding worden de PBM aan de medewerker ter beschikking gesteld op basis van zijn functie binnen de organisatie. Indien op specifieke projecten of klussen andere PBM nodig zijn, zullen deze door Snijder B.V. of door de opdrachtgever beschikbaar worden gesteld. Medewerkers van Snijder B.V. zijn verplicht de op grond van de wettelijke bepalingen door het bedrijf ter beschikking gestelde persoonlijke beschermingsmiddelen op de juiste wijze te gebruiken, te onderhouden en na gebruik op de daartoe bestemde plaats op te bergen. Bij vermissing, tekortkoming en/of beschadiging dient dit zo snel mogelijk gemeld te worden aan de direct leidinggevende. 12 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 13
6 6 6.1 Voetbescherming Tijdens het werk loopt men de kans om in scherpe voorwerpen te trappen. Na handletsel komt dit soort ongevallen het meest voor. Door veiligheidsschoenen te dragen kunnen de meeste ongelukken worden voorkomen. De schoenen moeten goedgekeurd zijn, herkenbaar aan de CE-markering en voldoen aan de eisen (minimale eis veiligheidsklasse S3) van de uit te voeren werkzaamheden. Er wordt van de medewerkers verwacht dat zij de schoenen goed onderhouden. Bij Snijder B.V. dienen de operationele medewerkers altijd veiligheidsschoenen te dragen. 6.2 Oogbescherming Bij zeer veel werkzaamheden zoals boren, zagen, draaien, slijpen en snijbranden zijn veiligheidsbrillen geen overbodige luxe tegen stof en/ of wegspringende stukjes materiaal. Bij het uitvoeren van laswerkzaamheden dient een laskap of lasbril gebruikt te worden. Het is niet toegestaan dat men met een gewone bril werkt als vervanger van een veiligheidsbril. Deze valt namelijk in scherpe splinters uiteen als er iets met kracht tegenaan komt. Snijder B.V. stelt haar operationele medewerkers oogbescherming ter beschikking bij het uitvoeren van de werkzaamheden met genoemde risico s. 14 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 15
6 6 6.3 Gehoorbescherming Eén van de belangrijkste zintuigen die de mens heeft is het gehoor. Hiermee kunnen we met andere mensen communiceren. De beschadiging van het gehoor door lawaai is onherstelbaar. Wennen aan lawaai betekent eigenlijk steeds dover worden. Hoe doof men ook al zou zijn, bescherming blijft noodzakelijk. Hiermee kan voorkomen worden dat het gehoor nog verder achteruit gaat. Lawaai met een geluidsniveau boven de 80 db(a) geeft een verhoogde kans op blijvende gehoorbeschadiging. De werkgever dient gehoorbescherming ter beschikking te stellen en de medewerkers voor te lichten; Bij werkzaamheden en/of verblijf in ruimten waar het geluidsniveau hoger is dan 85 db(a) zijn medewerkers wettelijk verplicht gehoorbescherming te dragen. Een aantal werkzaamheden die medewerkers van Snijder B.V. uitvoeren zitten boven het geluidsniveau van 85 db(a). Hierbij valt te denken aan boren, zagen en werkzaamheden met de grondverzetmachine. Snijder B.V. stelt de medewerker de volgende gehoorbescherming ter beschikking: Bij bescherming op het oor: gehoorkappen, als er sprake is van een korte periode geluidshinder; Bij bescherming in het oor: oordopjes. Bij langdurige blootstelling aan schadelijk geluid worden otoplastieken (op maat gemaakte gehoorbeschermers) verstrekt. De operationele medewerkers van Snijder B.V. dienen de gehoorbescherming te gebruiken. Bij het op de juiste manier aanbrengen van de gehoorbescherming speelt vanzelfsprekend de hygiëne een grote rol. 6.4 Handbescherming Handen zijn betrokken bij vrijwel alle handelingen tijdens het werk. Daarom vormen zij een kwetsbaar geheel. Handen kunnen niet tegen alle gevaren beschermd worden, maar wel bijvoorbeeld tegen koude, hitte, schuren, snijden, steken, chemicaliën enzovoorts. Bij werkzaamheden waar beknelling kan optreden is het dragen van handschoenen verboden. De operationele medewerkers van Snijder B.V. dienen de ter beschikking gestelde werkhandschoenen te gebruiken bij werkzaamheden waarbij letsel aan de handen voorkomen kan worden. 6.5 Hoofdbescherming Daar waar de kans bestaat te worden getroffen door vallende of rondvliegende voorwerpen en of het hoofd bekneld of beschadigd raakt, is het verplicht een veiligheidshelm te dragen. Om de drie jaar, of eerder indien de helm scheuren of aantastingen vertoont, dient de helm te worden vervangen door een nieuw exemplaar. Hierdoor wordt voorkomen dat de kwaliteit van de helm te ver terugloopt onder invloed van het zonlicht. De productiedatum staat aan de binnenzijde van de helm. Het dragen van metalen helmen is wettelijk verboden. De helm moet zijn voorzien van een CE-markering en voldoen aan de veiligheidsnorm. Snijder B.V. stelt een helm ter beschikking aan de operationele medewerkers. 16 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 17
6 6 6.6 Gelaats- / Adembescherming Wanneer men bloot staat aan schadelijke stoffen, verf, vezels, damp en/ of gassen is het dragen van adembescherming verplicht. Als schadelijke hoeveelheden stof of gas/damp bij bepaalde werkzaamheden (bijvoorbeeld lassen, schuren, stralen, industriespuiten) vrijkomen moeten de medewerkers adembeschermingsmiddelen dragen. Voor de diverse risiconiveaus zijn verschillende soorten maskers en filters te verkrijgen. Snijder B.V. stelt de maskers en filters ter beschikking van de medewerkers die blootgesteld staan aan deze mogelijke risico s. Deze medewerkers zijn verplicht gelaats- / adembescherming te dragen. 6.7 Kniebescherming Kniebescherming beschermen het kniegewricht bij (langdurig) geknield werken. Ze hebben het voordeel dat ze de knieën constant beschermen. Vloermatten kunnen eenzelfde graad van bescherming bieden, maar de medewerker moet deze steeds oppakken en neerleggen. Snijder B.V. stelt kniebeschermers ter beschikking aan de werknemers, die regelmatig geknield werk doen. 6.8 Valbeveiliging 6.9 Beschermende kleding Tijdens werkzaamheden waar de normale werkkleding onvoldoende bescherming biedt, is het gebruik van speciale beschermende kleding noodzakelijk. Op plaatsen waar de kans groot is in aanraking te komen met chemicaliën of hete voorwerpen, moet de werkkleding geheel gesloten zijn en moeten de mouwen de gehele arm bedekken (overall). Het dragen van sterk vervuilde overalls brengt bijkomende risico s met zich mee. Zorg voor schone (hele) overalls, ze verkleinen risico s en brengen een representatiever kwaliteitsbeeld naar voren. Bij nacht en slecht zicht dienen er veiligheidshesjes te worden gedragen. Snijder B.V. stelt beschermende kleding ter beschikking gesteld op basis van hun functie. De medewerker is zelf verantwoordelijk voor het onderhouden en tijdig vervangen van de kleding. Op bepaalde projecten zal er specifieke beschermende kleding worden verstrekt door de opdrachtgever. 6.10 Vervangingsregeling Bij slijtage of beschadiging, waardoor de PBM niet meer gebruikt kan worden of geen optimale veiligheid meer kan garanderen, dient deze vervangen te worden. De medewerker is zelf verantwoordelijk hiervoor en dient dit te melden bij zijn leidinggevende. Deze zal er voor zorg dragen dat de medewerker een nieuwe PBM ontvangt. Bij werkzaamheden op een hoogte van 2,5 meter en hoger moeten de medewerkers persoonlijke valbeveiliging dragen. Deze moet de gevolgen van een val op het menselijk lichaam kunnen opvangen. Deze PBM s dienen regelmatig gekeurd te worden en dit moet zichtbaar op het materiaal te zien zijn. Snijder B.V. stelt valbeveiliging ter beschikking aan de medewerkers op die plaatsen waar dit nodig is. 18 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 19
6 6 Persoonlijk beschermingsmiddel Werkzaamheden / situaties Vervanging Persoonlijk beschermingsmiddel Werkzaamheden / situaties Vervanging Voetbescherming Gehoorbescherming Veiligheidsschoenen of -laarzen Oogbescherming Veiligheidsbril Lasbril Ruimzichtbril Snijbril Bij alle voorkomende operationele functies, waar werkzaamheden zijn: Waar de voet bekneld kan raken of getrapt kan worden in uitstekende gedeeltes; Zoals tillen en verplaatsen van (zware) voorwerpen; Waar het verplicht gesteld wordt met een blauw bord met witte opdruk. Bij werkzaamheden waarbij men de kans loopt schadelijke stoffen in de ogen te krijgen Bij het uitvoeren van verspanende handelingen Bij las- en snijwerkzaamheden Daar waar het is aangegeven met het blauwe bord met witte opdruk Bij slijtage of beschadiging Bij slijtage of beschadiging Otoplastieken Oorkap Handbescherming Werkhandschoenen Lashandschoenen Vanaf 85 db(a) is men verplicht gehoorbescherming te dragen Daar waar het is aangegeven met het blauwe bord met witte opdruk Men dient werkhandschoenen te dragen bij werkzaamheden met mechanische risico s, bij werken met chemische stoffen en bij thermische risico s Gehoorkappen bij slijtage of beschadiging Otoplastieken behoren jaarlijks te worden gecontroleerd en zo nodig te worden vervangen Bij slijtage of beschadiging 20 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 21
6 6 Persoonlijk beschermingsmiddel Werkzaamheden / situaties Vervanging Persoonlijk beschermingsmiddel Werkzaamheden / situaties Vervanging Hoofdbescherming Valbeveiliging Helm Gelaatsbescherming Lashelm Filtermasker Spuitmasker Stofmasker Kniebescherming Kniebeschermers Op projecten waar de kans bestaat dat men getroffen wordt door rondvliegende of vallende voorwerpen Waar men de kans loopt om het hoofd te stoten of bekneld te raken Op projecten daar waar het is aangegeven met het blauwe bord met de witte helm Wanneer men bloot staat aan schadelijke stoffen, verf, vezels, damp en/of gassen is het dragen van adembescherming verplicht Men dient kniebescherming te dragen bij werkzaamheden waar (langdurig) geknield werk wordt gedaan Helmen mogen drie jaar worden gebruikt, daarna moeten zij worden vervangen. Tussendoor vervangen als de helm is gescheurd en/of gedeukt Bij slijtage of beschadiging Bij slijtage of beschadiging Harnasgordel Vallijn Beschermende kleding Doorwerkjas Veiligheidshes Bij werkzaamheden op hoogte (boven de 2,5 meter) waar valgevaar bestaat dient men valbeveiliging te dragen Bij koude werkomstandigheden dient men de doorwerkjas te dragen. Het veiligheidshes dient gedragen te worden bij nacht en slecht zicht. Harnasgordel bij slijtage of beschadiging. Vallijn na 1 x gebruik Bij slijtage 6.11 Maatregel bij het niet dragen van de PBM Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden is de leidinggevende verantwoordelijk voor het toezicht op het gebruik van de verstrekte persoonlijke beschermingsmiddelen. Medewerkers die niet of onjuist gebruik maken van de verstrekte PBM worden door de leidinggevende geattendeerd op deze handelswijze. Niet naleven van deze instructie wordt uitgelegd als gedrag die niet hoort tot het gedrag van een goede werknemer. In het uiterste geval kan het niet dragen van de benodigde PBM leiden tot ontslag. 22 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 23
7 7 Brand- en explosiegevaar Alle voorzorgsmaatregelen ten spijt ontstaat er soms toch een brand of doet zich een explosie voor. In dergelijke situaties gebeuren vaak, in hele korte tijd, veel onvoorspelbare dingen. Toch kan er in dergelijke situaties veel gedaan worden om letsel en schade zoveel mogelijk te voorkomen. In dit kader onderstaand enkele preventieve maatregelen die genomen moeten worden vóór aanvang van de werkzaamheden: Zich op de hoogte stellen van de plaats en bedieningsvoorschriften van de draagbare brandblusmiddelen in en bij de werkomgeving (gebruiksvoorschrift staat op ieder blustoestel aangegeven). Gebruikte brandblusmiddelen direct vervangen voor goedgekeurde nieuwe. Zich op de hoogte stellen van de vluchtwegen, deze vrij houden van obstakels. Verwijder vóór aanvang van de werkzaamheden aanwezige brandbare materialen. Indien niet mogelijk, dek deze dan af met brandvertragende dekens. Gebruik bij open vuur geen vluchtige stoffen. Zich op de hoogte stellen van de alarmnummers en de wijze waarop brandmeldingen moeten worden doorgegeven. Altijd zorgen voor een vrije doorgang voor de brandweer. Blokkeer geen brandblusapparatuur. Alle brandblusapparatuur moet in het zicht hangen en in geval van nood gemakkelijk te bereiken zijn. Brandblusmiddelen moeten eenmaal per jaar en na gebruik worden gecontroleerd (controleer de sticker). Zorg ervoor dat de juiste brandblusapparatuur daadwerkelijk aanwezig is, met name in de nabijheid van: laswerkzaamheden (open vuur); opslagplaatsen voor oliën, vetten en verven; opslagplaatsen voor gas- en zuurstofflessen. Instructies hoe te handelen bij brand moeten op of in de nabijheid van de werkplek aanwezig zijn. Verschillende gevaarlijke stoffen zijn brand- en explosiegevaarlijk. Bij de opslag en het verwerken van deze stoffen moet rekening worden gehouden met de risico s. 7.1 Brand Brand kan pas ontstaan als aan een aantal voorwaarden is voldaan. In de eerste plaats moet er een brandbare stof aanwezig zijn. Dit kunnen zijn: Een gas; Een vloeistof; Een vaste stof. In de tweede plaats in er zuurstof nodig. Dit kan zuurstof uit de lucht zijn, vloeibare zuurstof of zuurstof die gemakkelijk wordt afgegeven door een andere stof zoals een peroxide. Een derde voorwaarde is dat er een voldoende hoge temperatuur heerst om de reactie tussen de brandbare stof en zuurstof op gang te brengen. Deze drie voorwaarden worden vaak gepresenteerd in een zogenaamde branddriehoek. Onderstaand een aantal oorzaken waardoor er binnen Snijder B.V. brand kan ontstaan: Lassen, slijpen, snijwerkzaamheden; Roken en open vuur; Zelfontbranding door broei (bijv. met olie verontreinigde poetsdoeken); Verkeerde opslag of behandeling van brandgevaarlijke stoffen; Elektrische apparaten en bedrading; Natte kleding op verwarming; Lekkende zuurstof uit de fles. Brandstof Zuurstof Temperatuur 24 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 25
7 7 7.2 Explosie Een explosie kan een fysisch of een chemisch karakter hebben. Een voorbeeld van een fysische explosie is het bezwijken van een drukvat zoals een gascilinder, waarbij de inhoud in korte tijd vrijkomt. Een voorbeeld van een chemische explosie is het ontleden van een organisch peroxide waarbij in korte tijd veel gasvormige producten vrijkomen. Risico s Bij brand of explosie is de kans op ongevallen met persoonlijk letsel groot. Ook bestaat de mogelijkheid dat aanzienlijke materiele schade wordt aangericht. De risico s van brand zijn het vrijkomen van hittestraling en van giftige verbrandingsproducten. De gevolgen hiervan zijn afhankelijk van de verbrandingsproducten en hun giftigheid. De risico s van een explosie zijn het vrijkomen van toxische stoffen; het ontstaan van een schokgolf, scherfwerking en verbranding. Maatregelen In principe is vrijwel iedere brand te voorkomen. Gewoon een kwestie van het werk doordacht uitvoeren en de nodige maatregelen treffen. In het beginstadium zijn de meeste branden te blussen, maar neem hierbij beslist geen enkel onnodig risico. Bij brand zonder kans op calamiteiten als volgt handelen: Blijf kalm, denk aan de eigen veiligheid; Alarmeer of laat alarmeren. Stel leidinggevende op de hoogte; Aanwezigen veilig stellen; Probeer brand van geringe omvang te blussen. Lukt dit laatste niet, handel dan als volgt: Ontruim de werkplek; Lokaliseer de brand door ramen en deuren te sluiten; Sluit gasflessen af; Sluit elektra- en gastoevoer af; Zorg voor een goede doorgang voor de hulpdiensten; Indien zelf blussen niet mogelijk is, verlaat dan de ruimte direct volgens de ontruimingsinstructie. Op de hoofdvestiging heeft Snijder B.V. een bedrijfsnoodplan en een ontruimingsplan ter inzage bij de hoofd BHV. De medewerkers moeten op de hoogte zijn van het hoofdstuk Wat te doen bij brand en ontruiming van het ontruimingsplan. Op de projecten moeten de medewerkers zich houden aan de veiligheidsvoorschriften van de opdrachtgever. Zorg dat u weet wat er van u wordt verwacht. Doe, in ieder geval, altijd eerst wat het meest direct effect heeft. Brandklassen Onder een brandklasse verstaat men een groep van gelijksoortige branden, geordend naar de aard van de brandende stoffen. Dit is in het bijzonder van belang voor de bestrijding van branden met een brandblusser. De brandklasse wordt door middel van een pictogram en de desbetreffende letter op de brandblusser weergegeven. De brandklassen zijn: Klasse A: geeft aan dat het blusmiddel geschikt is voor het blussen van vaste stoffen, zoals hout, papier, textiel enz. Klasse B: geeft aan dat het blusmiddel geschikt is voor het blussen van vloeistoffen en vloeibaar wordende stoffen, zoals olie, benzine, vetten enz. Klasse C: geeft aan dat het blusmiddel geschikt is voor het blussen van gassen, zoals butaan, propaan en aardgas. (Let wel op bij het blussen van gassen dat u daarna de gastoevoer kunt afsluiten, anders krijgt u een gaswolk, die naderhand bij een ontstekingsbron kan exploderen.) 26 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 27
7 7 Klasse D: geeft aan dat het blusmiddel geschikt is voor het blussen van brandbare metalen, zoals magnesium, aluminium, natrium, kalium, zirkonium, lithium enz. Klasse F: geeft aan dat het blusmiddel geschikt is voor het blussen van zeer hete oliën en vetten, waarvan de hoeveelheid meer bedraagt dan 5 liter, men moet dan denken aan bijvoorbeeld grote frituurovens. TE GEBRUIKEN BLUSMIDDELEN Brandklasse volgens NEN-EN 2 Water Poeder Schuim Koolzuur - sneeuw A Worplengte ~5-10 meter gebonden straal; ~2-3 meter sproeistraal ABC BC D AB F ~5 meter ~3 meter ~ 1,5 meter B Eigenschappen Eigenschappen Brandklasse volgens NEN-EN 2 Bluswerking Milieuschade door de blusstof Nevenschade door blussing Water Poeder Schuim Koolzuur - sneeuw A ABC AB B BC F D Afkoelend Negatief Afdekkend Zuurstof katalytisch verdringend/ bij BC verstikkend poeder Negatief katalytisch en afdekkend bij ABC poeder Afdekkend bij D poeder Laag Laag Laag laag Hoog Hoog Laag Geen Spuitduur Onbeperkt 6 kg ~16 sec. 9 kg ~16 sec. 12 kg ~20 sec. 6 liter ~30 sec. 9 liter ~30 sec. 2 kg ~8 sec. 5 kg ~15 sec. Zicht bij blussen Goed Slecht Goed Goed 28 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 29
8 8 Orde en netheid Snijder B.V. stelt hoge eisen aan orde en netheid in haar vestiging(en) en op locaties waar werkzaamheden worden uitgevoerd. Hiermee wordt een zo veilig mogelijke werksituatie en een maximale bescherming van het milieu nagestreefd. Tevens wordt de kwaliteit van de uitvoering van het werk op deze manier bevorderd. Daarom wordt van een ieder verwacht zich volledig aan onderstaande regels te houden: Alle werklocaties dienen iedere dag schoon en opgeruimd te worden achtergelaten. Iedereen dient zijn eigen werkomgeving schoon en opgeruimd te houden. De direct leidinggevende ziet er op toe dat zijn afdeling schoon is; Gebruik gereedschappen en materialen op de juiste manier; Gebruik materieel en bedien machines e.d. alleen als men hiervoor is opgeleid met toestemming van een bevoegd persoon; Looppaden, wegen, trappen, gangen, deuren enz. dienen over de gehele breedte vrij te zijn van obstakels. Obstakels welke niet kunnen worden verwijderd dienen te worden voorzien van een duidelijke markering; Gemorste olie en/of chemicaliën dienen direct te worden opgeruimd; Afvalmateriaal moet worden gedeponeerd in de daartoe bestemde containers of afvalbakken; Bij het opslaan van losse onderdelen buiten de gebouwen, dient men rekening te houden met wijzigende weersomstandigheden (b.v. storm); Stapel materialen veilig op en gebruik hiervoor de aangewezen plaatsen; Schaftgelegenheden/kantines, toiletten en wasgelegenheden dienen schoon en hygiënisch te worden gehouden. Werp etensresten in de daarvoor bestemde afvalbakken; Het toezichthoudend personeel moet nagaan of de opslag van materialen op de juiste wijze geschiedt. 30 Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit Snijder beleidsverklaring veiligheid en kwaliteit 31