Inhoud Voorwoord bij de 1e druk 1 Voorwoord bij de 2e druk 3 1 Anamnese en evaluatie van de patiënt 5 1.1 Inleiding 5 1.2 Geneesmiddelen 6 1.3 Behandeling 7 1.3.1 Patiënten met hepatitis-b- of -C-virus of hiv 7 1.3.2 Hart- en vaatziekten 7 1.3.3 Bloedingsneiging 8 1.3.4 Diabetes mellitus 8 1.3.5 Schildklierafwijkingen 9 1.3.6 Epilepsie 10 1.3.7 Maag- en darmziekten 10 1.3.8 Leverziekten 11 1.3.9 Nierziekten 11 1.3.10 Overgevoeligheid voor anesthesievloeistof 11 Literatuur 11 2 Voorbereiding van de operatie 13 2.1 Instrumentarium 13 2.2 Sterilisatie 13 2.3 Hechtmaterialen 15 2.4 Voorlichting van de patiënt 16 2.5 Preoperatieve medicatie 16 Literatuur 17 3 Beginselen van een chirurgische ingreep 19 3.1 Inleiding 19 3.2 Incisies en ontwerp van mucoperiostale lappen 19 BSL - ACA_BK_1KMM - 0000_9789031362424 005
VI Mondchirurgie voor tandartsen 3.3 Verwijderen van bot 22 3.4 Sluiten van de wond 23 Literatuur 23 4 Peroperatieve complicaties 25 4.1 Inleiding 25 4.2 Vitale functies 25 4.2.1 Hartslag (pols) 25 4.2.2 Bloeddruk 26 4.2.3 Ademhaling 26 4.3 Overige parameters 26 4.3.1 Huid 26 4.3.2 Halsvenen 26 4.3.3 Pupillen 27 4.4 Bewustzijn van een patiënt 27 4.4.1 Diagnostiek 27 4.4.2 Vasovagale collaps of syncope (flauwvallen) 27 4.4.3 Hyperventilatie 28 4.4.4 Diabetisch coma 28 4.4.5 Respiratoire obstructie 28 4.5 Overgevoeligheidsreacties 29 4.5.1 Reactie op vasoconstrictors (adrenaline, noradrenaline) 29 4.5.2 Acute overgevoeligheidsreacties 30 4.6 Hartklachten 30 4.6.1 Angina pectoris 30 4.6.2 Myocardinfarct 31 4.7 Uitrusting 31 Literatuur 31 5 Postoperatieve behandeling 33 5.1 Inleiding 33 5.2 Bestrijding van pijn en zwelling 33 5.3 Mondhygiëne 34 Literatuur 34 6 Wortelresten 35 6.1 Inleiding 35 6.2 Afgebroken wortel bij extractie 35 6.3 Asymptomatische wortelrest 36 6.4 Wortelrest bij ontsteking 36 6.5 Chirurgische techniek (figuur 6.1) 37 Literatuur 44 7 Verwijdering van verstandskiezen 45 7.1 Inleiding 45 BSL - ACA_BK_1KMM - 0000_9789031362424 006
Inhoud VII 7.2 Beoordeling van de chirurgische implicaties 48 7.2.1 De mate van impactie 49 7.2.2 De angulatie van het element 50 7.2.3 De wortelcontour 52 7.2.4 Relaties 52 7.3 Chirurgische techniek 57 7.3.1 Incisie en vrijleggen van de kroon in de onderkaak 57 7.3.2 Incisie en vrijleggen van de kroon in de bovenkaak 69 Literatuur 72 8 Verwijdering van geïmpacteerde elementen 75 8.1 Inleiding 75 8.2 Indicatie voor verwijdering 76 8.3 Hoektanden en premolaren in de bovenkaak 77 8.4 Mesiodens 87 8.5 Premolaren in de onderkaak 89 Literatuur 92 9 Vrijleggen van geretineerde of geïmpacteerde elementen 93 9.1 Inleiding 93 9.2 Operculotomie 94 9.3 Buccale benadering van een geretineerde of geïmpacteerde hoektand 95 9.4 Palatinale benadering van een geretineerde of geïmpacteerde hoektand 100 Literatuur 101 10 Chirurgische endodontie (apexresecties) 103 10.1 Inleiding 103 10.2 Indicaties en contra-indicaties 103 10.3 Chirurgische techniek 105 10.3.1 Incisie 105 10.3.2 Apicale benadering 106 10.3.3 Retrograde afsluiting 107 10.3.4 Preparatie wortelkanaal en orthograde afsluiting 110 10.4 Relatie tot de sinus maxillaris 113 10.5 Relatie tot de canalis mandibulae 113 10.6 Botlittekens 114 Literatuur 115 11 Excisie van kleine perifere tumoren 117 11.1 Inleiding 117 BSL - ACA_BK_1KMM - 0000_9789031362424 007
VIII Mondchirurgie voor tandartsen 11.2 Perifere tumoren van het mondslijmvlies 118 11.3 Mucokèles 121 11.4 Epulides 123 12 Frenulumextirpatie en eliminatie van briden 127 12.1 Frenulum labii 127 12.1.1 Indicatie tot verwijdering 127 12.1.2 Chirurgische techniek 127 12.2 Frenulum linguae 130 12.3 Briden 132 12.3.1 Indicatie tot verwijdering 132 12.3.2 Chirurgische techniek 132 Literatuur 133 13 Verwijdering van exostosen en benige correcties 135 13.1 Inleiding 135 13.2 Exostosen 135 13.3 Torus mandibularis 138 Literatuur 138 14 Excisie prothesefibromen, flabby ridges en fibreuze tubera 139 14.1 Inleiding 139 14.2 Prothesefibromen 141 14.3 Flabby ridge 141 14.4 Fibreuze tubera 142 Literatuur 144 15 Dentoalveolaire traumata 145 15.1 Inleiding 145 15.2 Diagnostiek 145 15.3 Behandeling van traumata van de blijvende dentitie 146 15.3.1 Kroonfracturen 146 15.3.2 Kroon-wortelfracturen 147 15.3.3 Wortelfracturen 147 15.3.4 Concussie en subluxatie 149 15.3.5 Intrusieve en extrusieve luxatie 150 15.3.6 Laterale luxatie 150 15.3.7 Avulsie of exarticulatie 150 15.3.8 Fracturen van de processus alveolaris 152 15.4 Spalken 153 15.5 Wortelresorptie 155 15.6 Behandeling van trauma van de melkdentitie 156 15.6.1 Gecompliceerde kroonfractuur 156 15.6.2 Kroonwortelfractuur 156 BSL - ACA_BK_1KMM - 0000_9789031362424 008
Inhoud IX 15.6.3 Wortelfractuur 156 15.6.4 Contusie, subluxatie, laterale luxatie, intrusie luxatie 156 15.6.5 Extrusie luxatie 156 Literatuur 157 16 Complicaties 159 16.1 Inleiding 159 16.2 Aspiratie 159 16.3 Nabloedingen 160 16.4 Alveolitis 160 16.5 Ontstoken hematoom 161 16.6 Vertraagde wondgenezing 162 16.7 Antrumperforaties 162 16.8 Zenuwlaesies 168 16.9 Kaakfracturen 169 16.9.1 Tuberfracturen 169 16.9.2 Onderkaakfracturen 170 Literatuur 171 17 Juridische aspecten bij chirurgische tandheelkunde 173 17.1 Inleiding 173 17.2 Het bekwaamheidsvereiste 173 17.3 Voorbehouden handelingen 174 17.4 De informatieplicht en het toestemmingsvereiste 175 17.4.1 Informed consent 175 17.4.2 Informatieplicht 175 17.4.3 Enige voorbeelden 177 17.4.4 Het toestemmingsvereiste 178 17.4.5 Wie moet toestemming geven? De WGBOregels over de geïnformeerde toestemming 178 17.5 Dossiervorming 180 17.6 Inzagerecht 181 17.7 Gegevensverstrekking aan derden 182 17.8 Acute medische noodsituaties 183 17.9 Inspanning versus resultaat 183 17.10 Aansprakelijkheid 184 17.11 Praktijkrichtlijnen 185 17.12 Tuchtrecht 185 Literatuur 186 18 Receptuur 187 18.1 Analgetica en antiflogistica 187 18.2 Antibacteriële middelen 187 BSL - ACA_BK_1KMM - 0000_9789031362424 009
X Mondchirurgie voor tandartsen 18.3 Mondspoeling 188 18.4 Sedativa 188 18.4 Slaapmiddel 188 18.5 Tampon 188 Appendix 189 Inleiding 189 Wortelpuntoperatie (informatiebrochure vóór de ingreep) 189 Verzorging na een wortelpuntoperatie 191 Verwijderen van verstandskiezen (informatiebrochure vóór de ingreep) 192 Verzorging na het verwijderen van verstandskiezen en wortelresten 194 Open antrum 195 Formulier te gebruiken bij het verzoek tot onderbreking van anticoagulantiatherapie 197 Endocarditisprofylaxe 197 Register 201 BSL - ACA_BK_1KMM - 0000_9789031362424 010