Prevalence of Subclinical Psychotic Symptoms in a Normal Nigerian Population, and the Association with Stress and Gender Margriet Vermeiden-Snijder Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. N.E. Jacobs dr. V. Thewissen April 2014 Faculteit Psychologie Afstudeerrichting Klinische psychologie Open Universiteit Nederland
Table of contents Abstract...3 Samenvatting...5 1. Introduction...Fout! Bladwijzer niet 1.1 Continuum... Fout! Bladwijzer niet 1.2 Vulnerability-stress model... Fout! Bladwijzer niet 1.3 Gender differences... Fout! Bladwijzer niet 1.4 Role of culture... Fout! Bladwijzer niet 1.5 Current study... Fout! Bladwijzer niet 1.5.1 Expected outcome... Fout! Bladwijzer niet 1.5.2 Research questions... Fout! Bladwijzer niet 2. Method...Fout! Bladwijzer niet 2.1 Sample... Fout! Bladwijzer niet 2.2 Measures... Fout! Bladwijzer niet 2.2.1 Subclinical psychotic symptoms... Fout! Bladwijzer niet 2.2.2 Stress... Fout! Bladwijzer niet 2.2.3 Gender... Fout! Bladwijzer niet 2.3 Procedure... Fout! Bladwijzer niet 2.4 Analysis... Fout! Bladwijzer niet 3. Results...Fout! Bladwijzer niet 3.1 Sample... Fout! Bladwijzer niet 3.2 Prevalence... Fout! Bladwijzer niet 3.3 Correlation between symptom dimensions and burden... Fout! Bladwijzer niet 3.4 Association with stress and gender... Fout! Bladwijzer niet 3.4.1 Association between stress and symptom dimensions... Fout! Bladwijzer niet 3.4.2 Association between gender and symptom dimensions... Fout! Bladwijzer niet 3.4.3 Interaction between stress, gender, and symptom dimensionsfout! Bladwijzer niet 4. Discussion...Fout! Bladwijzer niet 4.1 Prevalence... Fout! Bladwijzer niet 4.2 Correlation between symptom dimensions and burden... Fout! Bladwijzer niet 4.3 Association with stress and gender... Fout! Bladwijzer niet 4.4 Limitations of current study... Fout! Bladwijzer niet 4.5 Suggestions for future research... Fout! Bladwijzer niet 4.6 Conclusion... Fout! Bladwijzer niet Literature...Fout! Bladwijzer niet Appendix A... Fout! Bladwijzer niet Appendix B... Fout! Bladwijzer niet Appendix C... Fout! Bladwijzer niet 2
3 Prevalence of Subclinical Psychotic Symptoms in a Normal Nigerian Population, and the Association with Stress and Gender Margriet Vermeiden-Snijder Abstract Background. Clinical and subclinical psychotic symptoms differ quantitatively and lie on a continuum between normality and pathology. This is general supported and is based on prevalence and similarities between symptoms and risk factors, including stress. The vulnerability-stress model assumes that depending on an individual vulnerability threshold and the intensity of evoked stress, psychotic symptoms either regulate themselves or lead to a psychotic episode. There are gender differences in onset and manifestations of the symptoms. Aim. The present study is a quantitative assessment of positive, negative and depressive subclinical psychotic symptoms and the association with stress and gender on these symptoms, in a Nigerian population. The study is a replication of a Dutch survey among 829 psychology students, and provides the opportunity to compare psychotic symptoms in both cultures. Participants, procedure, design. Nigerian psychology students of the University of Lagos (N = 545; 53.3% female, 46.7% male) participated in a cross-sectional survey. Their average age was 22.3 years, and 67.2% belonged to the Yoruba ethic group. Participation was mandated, and the students filled out a hard copy of the survey. Measures. The Community Assessment of Psychic Experiences (CAPE-42) measured the subclinical psychotic symptoms and the burden of the symptoms (van Os, Verdoux, & Hanssen, 2001). The Perceived Stress Scale (PSS) measured the level to which the students appraised life events as stressful (Cohen, Kamarck, & Mermelstein, 1983).
4 Results. The Nigerian students scored high on subclinical psychotic symptoms as well as on stress, and a higher stress level was significantly associated with experiencing more symptoms. This was true for all dimensions, and for depressive and negative symptoms in particular. Female students reported more depressive symptoms than male students. The high scores on psychotic symptoms were not in conjunction with high scores on perceived burden. Conclusion. The students may have regarded psychotic symptoms as a normal part of live, and accordingly were less affected by them. This might be a relation with culture. Stress was a significant associated factor, and the combination of high symptoms and high stress level fitted into the vulnerability-stress model. The intensity of evoked stress was probably high enough to reach the individual vulnerability threshold and experience psychotic symptoms. Gender was associated with depressive symptoms, and to clarify this, more research is needed. Discussion. Subclinical psychotic symptoms generally disappear over time, yet for some people they persist. It is important to understand the mechanisms in the transition from subclinical to clinical symptoms and the current study explored the early stages of the symptoms. Current findings are important as they may contribute to a better understanding of the psychosis concept. With this knowledge, specific interventions that include stress management and that account for possible gender differences in experiencing depressive symptoms, could be offered. Keywords: subclinical psychosis; positive symptoms; negative symptoms; depressive symptoms; gender; stress; culture; CAPE
5 Samenvatting Achtergrond. Klinische en subklinische psychotische symptomen verschillen kwantitatief van elkaar, en liggen op een continuüm tussen normaliteit en pathologie. Dit wordt algemeen ondersteund en is gebaseerd op prevalentie en de overeenkomsten tussen symptomen en risicofactoren. Stress is een van deze factoren. Het kwetsbaarheid-stressmodel gaat ervan uit dat, afhankelijk van een individuele kwetsbaarheid drempel en de intensiteit van de geactiveerde stress, psychotische symptomen zich ofwel reguleren of leiden tot een psychotische episode. Er zijn verschillen tussen de genders in tijdstip van aanvang en manifestaties van de symptomen. Doel. De huidige studie is een kwantitatieve meting van positieve, negatieve en depressieve subklinische psychotische symptomen, en de associatie met stress en gender bij deze symptomen, in een Nigeriaanse populatie. De studie is een replicatie van een Nederlands onderzoek onder 829 studenten psychologie, en biedt de mogelijkheid om psychotische symptomen te vergelijken in beide culturen. Deelnemers, procedure, onderzoeksontwerp. Nigeriaanse studenten psychologie van de Universiteit van Lagos (N = 545; 53,3% vrouwen, 46,7% mannen) namen deel aan een crosssectionele survey. De gemiddelde leeftijd was 22,3 jaar en 67,2% behoorde tot de Yoruba etnische groep. Deelname aan het onderzoek was verplicht, en de studenten vulden een hard copy van de survey in. Meetinstrumenten. De subklinische psychotische symptomen en de last van de symptomen werden gemeten met de Community Assessment of Psychic Experiences (CAPE-42; van Os, Verdoux, & Hanssen, 2001). De mate waarin de studenten levensgebeurtenissen als stressvol
6 beleefden werd gemeten met de Perceived Stress Scale (PSS; Cohen, Kamarck, & Mermelstein, 1983). Resultaten. De Nigeriaanse studenten scoorden hoog op subklinische psychotische symptomen en op stress, en een hoger stress niveau was significant gecorreleerd met het ervaren van meer symptomen. Dit gold voor alle dimensies, echter het sterkste effect werd gevonden voor depressieve en negatieve symptomen. Vrouwelijke studenten rapporteerden vaker depressieve symptomen. De hoge scores op psychotische symptomen gingen niet samen met hoge scores op ervaren last. Conclusie. De studenten hebben de psychotische symptomen mogelijk als een normaal onderdeel van het leven beschouwd, en hebben er dienovereenkomstig minder last van gehad. Dit zou een relatie met cultuur kunnen zijn. Stress was een significante voorspeller, en de combinatie van een hoog stress en symptoom niveau paste in het kwetsbaarheid-stressmodel. De intensiteit van de opgewekte spanning was waarschijnlijk hoog genoeg om de individuele kwetsbaarheid drempel te bereiken en psychotische symptomen te ervaren. Gender was geassocieerd met depressieve symptomen, en er is meer onderzoek nodig om dit te kunnen verklaren. Discussie. Subklinische psychotische symptomen verdwijnen meestal na verloop van tijd, echter voor sommige mensen houden ze aan. Het is belangrijk om de mechanismen die meespelen in de overgang van subklinische naar klinische symptomen te begrijpen, en de huidige studie heeft de vroege stadia van de symptomen onderzocht. De huidige bevindingen zijn belangrijk omdat ze zouden kunnen bijdragen tot een beter begrip van het psychose concept. Met deze kennis kunnen specifieke interventies die stress management en mogelijke gender verschillen in het ervaren van depressieve symptomen includeren, kunnen worden aangeboden.