Verslag van de Themabijeenkomst Basisregistratie Topografie op 4 september 2008 Hoofdpunten Basisregistratie Topografie (BRT) Samenvatting presentaties Belangrijkste vragen en antwoorden Ten slotte Op 4 september 2008 vond in Den Haag een eerste themabijeenkomst plaats over de Basisregistratie Topografie (BRT). De dag is georganiseerd in nauwe samenwerking tussen Kadaster, ministerie van VROM en VNG. Deze informatieve dag bood de deelnemers de kans om de gebruiksmogelijkheden van de BRT met elkaar te delen. Er zijn vier presentaties verzorgd en in de middag vond een uitgebreide paneldiscussie plaats. Deze brochure is bedoeld als verslag voor de deelnemers aan de dag. Voor degene die niet aanwezig was, biedt het informatie over de invoering van de Basisregistratie Topografie. De brochure begint met een aantal hoofdpunten van de Basisregistratie Topografie (BRT) die op meerdere momenten van de dag naar voren kwamen. Daarna volgt een hoofdstuk waarin een verslag wordt gedaan van de presentaties. De vragen en opmerkingen die naar voren kwamen tijdens de paneldiscussie staan apart vermeld. 1
Impressies bezoekers FLORIS DE BREE werkt bij TNO - Data Informatie Nederlandse Ondergrond (DINO) Wij gaan op termijn naar verwachting de basisregistratie Ondergrond uitvoeren. De kogel is nog niet officieel door de kerk, maar wij hopen dat dit binnenkort wel zo zal zijn. Voor ons was de bijeenkomst vooral bedoeld om te kijken hoe andere organisaties, zoals het Kadaster, een en ander hebben geregeld. TNO DINO is als het ware het Kadaster van de ondergrond. Zoals Kadaster allerlei gegevens over de bovengrond vastlegt, doen wij het voor de ondergrond. Je ziet daarom ook dat we heel veel raakvlakken hebben qua organisatie. De wet- en regelgeving waar wij tegenaan lopen, is grotendeels identiek aan die van het Kadaster. Onze toekomstige basisregistratie ondergrond gaat bijvoorbeeld om boringen en sonderingen die in de grond worden genomen, maar ook de geologische kaart. Waar we kunnen leren van het Kadaster, doen we dat heel graag. We willen uiteraard niet opnieuw het wiel uitvinden. Ook bij de inrichting van onze organisatie kijken we veel naar onze grote broer met 175 jaar ervaring. Hoofdpunten Basisregistratie Topografie (BRT) Wat is de BRT? De BRT bestaat uit TOP10NL: het digitale topografische bestand van het Kadaster, dat bruikbaar is op een schaalniveau tussen 1: 5000 en 1: 25000. TOP10NL is ontstaan vanuit luchtfoto s, veldopnamen en reeds bestaande bestanden.kleinere schalen horen ook bij de basisregistratie. Dit zijn de schalen: 1:50.000, 1:100.000, 1:250.000, 1:500.000 en 1:1.000.000. Deze zijn nu nog niet in de basisregistratie opgenomen. Vanaf 2010 is dat wel het geval. Het bestand is uniform, consistent en landsdekkend. Dit betekent dat u het als basis kunt gebruiken voor heel Nederland. In TOP10NL zijn de twee bronbestanden, TOP10vector en TOP10wegen, geïntegreerd en objectgericht gemaakt. Elk object heeft een unieke identificatie, één of meer geometriën en een set attributen. Afnemers kunnen eigen data aan TOP10NL koppelen. TOP10NL kent een naadloze dataset, waarbij de geschiedenis bewaard blijft en is gebaseerd op (inter)nationale standaarden en het gegevensmodel NEN 3610. Sinds 1 januari 2008 is de Kadasterwet aangepast en is de BRT officieel een basisregistratie, die verplicht gebruikt moet worden (zie de uitleg hieronder). De reeds lang bestaande TOP10vector zal technisch uitgefaseerd worden. Waarschijnlijk stopt het Kadaster in 2011 met het actualiseren van TOP10vector. Gebruiksplicht Overheden en andere organisaties met een publieke taak zijn bij de uitvoering van hun werkzaamheden wettelijk verplicht om zogenoemde authentieke gegevens uit de basisregistraties te halen. Dit geldt ook voor derden, die in opdracht van een overheidsorganisatie werken. In het geval van de BRT betekent het dat iedereen van dezelfde referentie geometrie uitgaat (iedereen gebruikt hetzelfde plaatje van Nederland ). De gebruiksplicht is gerelateerd aan het schaalniveau (1:10.000 en afgeleide bestanden op kleinere schaal). 2
Eenmalige inwinning, meervoudig gebruik De gegevens in de BRT zijn objectgericht en authentiek. Ze geven de actuele situatie en de fysieke werkelijkheid weer op het moment van inwinning. Gebruikers van de BRT hoeven dezelfde topografie niet nogmaals zelf in te winnen. De BRT hergebruikt op haar beurt ook weer gegevens uit andere basisregistraties, waar dit kan. Terugmeldplicht Als gebruikers twijfelen aan de juistheid van een gegeven, zijn ze verplicht dat te melden aan de beheerder van de BRT. Het Kadaster heeft een terugmeldvoorziening voor de BRT: https:// brtmeldingen.kadaster.nl. Een terugmelding kan betrekking hebben op authentieke gegevens uit de BRT, maar ook op gegevens uit andere basisregistraties. In dat laatste geval zal het Kadaster ervoor zorgen dat de melding wordt doorgeleid naar de houder van de betreffende registratie. Voorbeelden van gebruik De BRT moet worden gebruikt waar dit passend is (bijvoorbeeld bij toepassingen die de gemeentegrenzen overstijgen). Als een grotere schaal noodzakelijk is, kan bijvoorbeeld de GBKN gebruikt worden (bijvoorbeeld voor een leidingenplan). Voorbeelden waar de BRT gebruikt (kan) worden, zijn: Bestemmingsplan buitengebied Structuurvisie Verkeer- en milieukaarten (geluidskaarten) Gebieden buiten gemeentegrenzen (bos- en landbouw) Kaarten voor op straat Kaarten als bewegwijzering Intermediair schaalniveau voor viewers Eigendommenkaart woningbouwvereniging Parkeersysteem voor stadstoezicht Binnenwaterbeheer Kleinschalige topografie in eigen beheer De vier grote gemeenten maken kleinschalige topografie in eigen beheer. Op dit moment maken zij afspraken met het Kadaster om die topografie aan te leveren t.b.v. de BRT. Wellicht zijn er meerdere gemeenten die hun eigen topografie willen aanleveren t.b.v. de BRT. Deze afspraken dienen wel zo snel mogelijk gemaakt te worden, omdat anders de gebruiksplicht voor het bestaande TOP10NL bestand geldt. Toekomstige ontwikkelingen Het ontstaan van de BRT staat niet op zich. Het is eerder het begin van veel meer nieuwe ontwikkelingen. Denk daarbij aan: Het inrichten van webservices (werkt drempelverlagend) Aanleveren van was/wordt bestanden Visualisatie van de NL-producten Automatische generalisatie, waarbij gekeken wordt naar andere Europese projecten Drie dimensionale topografie, omdat de hoogte component steeds belangrijker wordt Financiering Voor Topografie is in de rijksbegroting met ingang van 2009 een centraal budget gecreëerd dat de productiekosten en ontwikkelkosten van de BRT dekt. Dit betekent dat de productiekosten centraal zijn gefinancierd en dat er over de de leveringskosten nog overleg plaatsvindt. De drempel voor gebruik wordt hiermee een stuk lager. n Inhoud van de dag: samenvatting van 4 presentaties Ruud van Rossem, ministerie van VROM: Basisregistraties algemeen en Uitgangspunten BRT & Aart Jan Klijnjan, Kadaster: BRT; werking en vooruitblik. Sinds 1 januari 2008 is de Kadasterwet zodanig gewijzigd, dat de BRT als basisregistratie is aangewezen. Het eerste jaar is een overgangsjaar; feitelijk is het gebruik van de BRT verplicht per 1 januari 2009. De BRT maakt deel uit van een stelsel van basisregistraties, dat een Andere overheid nastreeft. 3
Basisregistraties Basisregistraties bevatten de vitale gegevens van de overheid, zoals de gegevens van alle burgers, bedrijven en instellingen. Het zijn systemen waarin zogeheten authentieke gegevens van hoge kwaliteit worden vastgelegd. Door die hoge kwaliteit kan de overheid deze gegevens zonder verder onderzoek in haar werk gebruiken. Om de gegevens te kunnen delen zet de Nederlandse overheid het stelsel van basisregistraties op. Door de registraties aan elkaar te koppelen kan de overheid altijd snel over betrouwbare en actuele gegevens beschikken. En dat is belangrijk. Bijvoorbeeld bij de bestrijding van rampen of fraude. Bovendien hoeven burgers en bedrijven niet telkens opnieuw hun gegevens te verstrekken aan gemeenten, provincies en andere overheden. Ten slotte bespaart het stelsel van basisregistraties kosten, aangezien gegevens op minder plekken beheerd hoeven te worden. De realisatie van het stelsel van basisregistraties is een enorme uitdaging voor de overheid. Registratiehouders, zoals het Kadaster, hebben de taak om de basisregistraties op grond van een aantal eisen in te richten. Elke basisregistratie doorloopt dat proces volgens een eigen planning. Kijk voor meer informatie op www.routeplanner.nl. Ruud van Rossem De Overheids Service Bus (OSB) Door aan te sluiten op de OSB kan een overheidsinstantie berichten uitwisselen met de basisregistraties van andere overheden. Op dit moment kunnen alleen de bestaande basisregistraties gebruikmaken van de OSB. In de toekomst worden alle overheden erop aangesloten. Dat betekent wel dat die overheidsinstanties zich moeten aanpassen aan de OSB-standaard. Voor het gebruik van de OSB betaalt de instantie aansluitkosten. De Terug Meld Faciliteit (TMF) Bij gerede twijfel kan een gegeven worden teruggemeld via de landelijke TMF. Deze voorziening routeert de terugmelding naar de relevante registratiehouder. De TMF informeert de terugmelder over de uitkomst van het onderzoek naar de terugmelding. Aart Jan Klijnjan Het stelsel van basisregistraties is gebaseerd op drie belangrijke principes: gebruiksplicht, eenmalige inwinning & meervoudig gebruik en de terugmeldplicht. Deze voorwaarden zijn al belicht in het hoofdstuk Hoofdpunten van de BRT. Recent heeft er een prioritering plaatsgevonden van programma s die te maken hebben met de e-overheid. In het Nationaal Urgentie Programma (NUP) heeft de doorontwikkeling en ingebruikname van de BRT een hoge prioriteit gekregen. Drie generieke technische voorzieningen Alle basisregistraties én alle overheidsinstanties die de gegevens afnemen, gaan gebruikmaken van drie generieke technische voorzieningen, die ontwikkeld worden door het programma OverheidsDienstenPlatform (ODP). Hiernaast worden de voorzieningen besproken. De Gemeenschappelijke Ontsluiting Basisregistraties (GOB) Overheidsinstanties zullen voor hun dienstverlening de gegevens uit verschillende basisregistraties moeten combineren. Dat kan alleen als de ontsluiting van informatie eenduidig plaatsvindt. De GOB gaat deze eenduidige ontsluiting mogelijk maken. Dit is bijvoorbeeld van belang als een burger voor de verbouwing van een woning, een sloop-, bouw- en/of kapvergunning nodig heeft. Aansluiten op en werken met het stelsel Overheidsinstanties kunnen zich voorbereiden op de realisatie van het stelsel van basisregistraties. Bijvoorbeeld door te analyseren welke gegevens een instantie gebruikt en welke gegevens, met inachtneming van de privacy regels, uit welke basisregistraties afgenomen moeten worden. Overheidsinstanties kunnen daarvoor gebruikmaken van de stelselcatalogus, waarin een overzicht van alle (authentieke)gegevens is opgenomen. Ook kunnen overheidsinstanties vaststellen wie binnen de organisatie welke gegevens nodig heeft, zodat die personen geautoriseerd kunnen worden om van die gegevens gebruik te maken. Specifiek voor de BRT is er een gegevenscatalogus basisregistratie Topografie opgesteld. 4
De BRT heeft ook koppelingen met andere basisregistraties, om daar gegevens op te halen: Gemeente-, Provincie- en Rijksgrenzen uit de BR Kadaster (kadastrale kaart) Namen van openbare ruimten uit de BR Adressen Woonplaatsnamen en begrenzingen uit de BR Adressen Gebouwen uit GBKN en BR Gebouwen. De huidige TOP10NL kent een lange historie en maakt vanaf 2008 dus deel uit van het stelsel van basisregistraties. Binnenkort zal ook de BAG en even later de GBKN (Basisregistratie Grootschalige Topografie ofwel BGT) volgen. In de toekomst zullen de gegevens uit die basisregistraties gekoppeld worden. Websites waar u meer informatie kunt vinden, staan genoemd onder het hoofdstuk: Ten slotte. Impressies bezoekers Frank Voermans is data-analist bij team Onderzoek, Informatiebeheer en Datamanagement van de Gemeente Roosendaal. Wat me opviel was dat er veel gemeentes op de bijeenkomst waren die nog geen gebruik maken van TOP10NL of TOP10vector. Dat ze toch de moeite hadden genomen om naar Den Haag te komen om te kijken wat ze er mee zouden kunnen. Dat geeft aan dat ze serieus omgaan met het stelsel van basisregistraties en dat ze willen weten wat de TOP10NL aan meerwaarde biedt. Voor ons is het belangrijk om over de gemeentegrenzen heen te kunnen kijken. Maar als grensgemeente willen we ook over de landsgrens kijken. Voor het bijhouden van de TOP10NL zal het stelsel van Basisregistraties input leveren. Wij zouden het waarderen als de TOP10NL ook wordt bijgehouden voor een stukje België, waar het stelsel van basisregistraties geen input zal leveren. Verder zouden wij het prettig vinden als het Kadaster als dataleverancier van TOP10NL, het voortouw wil nemen met een voorbeeld presentatie; hoe je zelf de gegevens uit het objectgerichte bestand (relationeel) kan opslaan en kan presenteren in je eigen geo-omgeving. Zodat niet alle 450 gemeentes zelf het wiel uit hoeven te vinden. Dat zal voor het gebruik van de TOP10NL een flinke impuls betekenen. Ad van der Meer Ad van der Meer, Gemeente Amsterdam: Meer dan een kaart, kleinschalige topografie bij de gemeente Amsterdam Amsterdam heeft een rijke historie als het gaat om kleinschalige topografie. Men is hier 100 jaar geleden mee begonnen. De gemeente stelt specifieke eisen aan de inhoud en de actualiteit van het topografische bestand. Het zelf vervaardigde bestand wordt nu geleverd aan het Kadaster, waar het ingepast wordt in TOP10NL. Voordelen van het eigen bestand zijn: actualiteit van een half jaar mogelijk hogere precisie (1:5.000) in stedelijk gebied wenselijk hogere detaillering hogere kwaliteit gegevensmodel, straatnamen. Er is een samenwerkingsmodel ontstaan tussen Amsterdam en het Kadaster, waarbij technische, bestuurlijke en financiële 5
Impressies bezoekers RIK DUURSMA is gegevensmanager bij de gemeente Haarlemmermeer Het was een nuttige bijeenkomst. Nuttig in de zin van: wat gaat er nou precies gebeuren. Wel fijn dat dat nu eindelijk een keer verteld werd. Maar het lag in de lijn der verwachting. We gebruiken nu nog de rasterkaarten TOP10.000 en TOP50.000 in vectorvorm voor allerlei beleidstaken en voor het maken van structuurvisies. Verder gebruiken we ze voor rampenbestrijding en voor verkeers- en vervoersmodellen. Schiphol valt onder de gemeente Haarlemmermeer. Samen met de partners die ook betrokken zijn bij de rampenbestrijding hebben we een hele infrastructuur opgezet. Wij gaan ook werken met TOP10NL. De actualiteit daarvan is een stuk groter dan het materiaal dat we nu gebruiken. Voor ons is dat heel belangrijk evenals de objectgerichtheid. Wij hebben veel gedetailleerde informatie. We kunnen dan dingen mogelijk aggregeren op een hoger niveau. Daar moeten we naar kijken. Dat zijn wel verwachtingen; we hebben het nog niet operationeel. Het thematische kaartenwerk kun je wat makkelijker maken door het ene thema aan of uit te zetten. Ik heb nog wel een beleidsmatige tip. Dat het nationale wegenbestand aansluiting zou vinden bij de basisregistratie Topografie. Dan kunnen we daar ook de inhoudelijke informatie aan koppelen zoals hectometerpalen enz. Dat is voor de coördinatie bij rampen erg handig. afspraken zijn gemaakt. Hierbij wordt ook gekeken naar andere zelfkarterende gemeenten. Conclusies model TOP10NL: Nog deels gericht op visualisatie Kent erg uitgebreide catalogus Niet-consequent toegepaste NEN 3610 Het model TOP10NL is nu bevroren. Het geeft een goede basis richting een geïntegreerd model. Hiervoor is verdere discussie en onderzoek nodig. Amsterdam is graag bereid om daarin mee te doen. Jan van Sambeek, Provincie Noord-Brabant: Implementatie TOP10NL en gebruik TOP10vector Jan van Sambeek De provincie gebruikt TOP10NL vooral voor: Beleidsplannen (streekplan) Werkkaarten Toekennen en in kaart brengen van vergunningen en subsidies RLG DURP RIS De implementatie van TOP10NL is geschied in samenwerking met Dienst Landelijk Gebied, de Provincies en het OGT (zie ook hoofdstuk: Ten slotte ). TOP10NL wordt geleverd in GML en moet geconverteerd worden. Dit heeft tal van technische problemen en vragen opgeleverd. De opgedane ervaringen staan beschreven in de sheets van Jan van Sambeek (zie Ten slotte voor de details). Uiteindelijk zijn er na de implementatie van TOP10NL wel wensen geformuleerd: Afstemming met en van alle Kadastrale data Gemeentegrenzen Beschikbaarheid via webservices Groeien naar TOPNL Komen tot TOP3dNL Opbouwen van een community om kennis en ervaring uit te wisselen 6
Belangrijkste vragen en antwoorden 01-01-2008 is de wet van kracht! Wat zijn de voorwaarden voor gebruik, hoelang mag TOP10vector nog gebruikt worden? Kern; gebruiksplicht van dezelfde ondergrond van Nederland, dus iedereen gebruikt het zelfde plaatje. Einddatum voor TOP10vector zal medio 2011 zijn. Hoe zit het objectmodel in elkaar en moet ik op alles terugmelden? De objecten zijn beschreven in het Gegevensmodel TOP10NL en de daarbij horende Objectcatalogus. In principe kan op de volledige bestandsinhoud worden teruggemeld. Wat is precies de toegevoegde waarde van de TOP10NL t.a.v. de GBKN? Als GBKN terecht wordt gebruikt moet je die niet inruilen voor TOP10NL. Vervalt de bebouwing uit de GBKN omdat die nu in de BAG zit? Gebouwen uit de GBKN zijn een potentiële kandidaat om in de BAG te worden opgenomen. Echter, GBKN definitie gebouw en BAG gebouw sluiten nog niet goed op elkaar aan. Onze gemeente geeft straatnamen door aan producenten van navigatiesystemen. Dit kan het Kadaster niet bieden. Probeer het gebruik te promoten, ook bij die doelgroep. We realiseren ons dat producenten van navigatiesystemen willen het liefst dagverse info hebben maar zo ver zijn we nog niet! We zien het als uitdaging om de kaart actueel te maken en te houden. Gemeenten hebben de meeste wijzigingen wel in beeld maar moeten die zowel worden gemeld aan de GBKN als aan de Top10NL? Zolang GBKN en TOP10NL nog niet op elkaar zijn afgestemd, zal men bij beide moeten melden. Hoe gaan we om met de (verschillen in) de inwiningsregels tussen GBKN en TOP10NL (trottoir sloot)? Inwinningsregels van TOP10NL en GBKN zullen op elkaar moeten worden afgestemd. Er is echter nog een lange weg te gaan. Tevens moeten bij een uniform registratiesysteem ook de inwinningsregels centraal moeten worden afgesproken en is standaardisatie noodzakelijk. 7
Ten slotte Advies bij implementeren en belangenvertegenwoordiging Gebruikers die hun mening willen geven over de BRT, vragen hebben of meer willen weten kunnen dat op 3 manieren doen: Bij de vertegenwoordiger van hun organisatie in de Gebruikersraad van het Kadaster. Meer informatie is te vinden op: www.kadaster.nl, Kies voor Het Kadaster, Hoe werken we? Via het Overlegorgaan Gebruikers TOPvector producten (OGT). Harry van der Werf, de voorzitter van het OGT, was panellid en laat weten dat eindgebruikers via het OGT met het Kadaster van gedachten kunnen wisselen over de inhoud en de implementatie van de BRT. Lidmaatschap van het OGT kost 70 euro per jaar. Meer informatie is te vinden op: www.ogtweb.nl. Gemeentelijke gebruikers kunnen via de EGEM-i adviseur informatie inwinnen, wat voor hun specifieke situatie de meest geschikte manier is om de BRT te implementeren en er gebruik van te maken. Kijk voor meer informatie op: www.egem-iteams.nl. Terugmelden van fouten in de BRT Als u twijfelt aan de juistheid van gegevens in de BRT, dan kunt u dat terugmelden via: https://brtmeldingen.kadaster.nl. Algemene informatie Als u algemene informatie zoekt over de BRT, kunt u kijken op de volgende sites: www.kadaster.nl/basisregistraties www.vrom.nl/basisregistraties Redactie Carlo Duinkerken (Kadaster), Cecilia Vintges (Kadaster) en Elise Wagenmaker (VROM) Fotografie Imre Szany Vormgeving en print Kadaster Multimedia 8