Onderwerp Eenmalige koopkrachttegemoetkoming 2014 Datum 4 november 2014 Naam steller Milou Jeurissen/Sanne Bloemen Kenmerk Afdelingsmanager Hans Killaars Afdeling Maatschappelijke Diensten Coördinator Paul de Mulder Voorstel Burgemeester en wethouders 1. De beleidsregel Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming gemeente Venray 2014 vaststellen. 2. De ontvangen Rijksmiddelen van 141.003 inzetten en ontschotten voor de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014. 3. Instemmen met de uitvoering van de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014 door de gemeente Venlo voor een bedrag van 14.100. 4. Mandaat verlenen conform bijgevoegde mandaatregeling. Burgemeester 5. Mandaat verlenen conform bijgevoegde mandaatregeling. Aanleiding In deze financieel zware tijden staat de koopkracht van minima onder druk. Het kabinet heeft daarom eenmalig in 2014 70 miljoen gereserveerd voor een eenmalige koopkrachttegemoetkoming voor minima. Voor Venray is een bedrag van 141.003 beschikbaar gesteld. Met de tegemoetkoming worden ongewenste inkomenseffecten van kabinetsmaatregelen gecompenseerd omdat gebleken is dat de koopkracht van minima is achtergebleven ten opzichte van andere inkomensgroepen. Op 8 juli 2014 heeft de Eerste Kamer besloten over een wetsvoorstel koopkrachttegemoetkoming lage inkomens. Het Besluit koopkrachttegemoetkoming lage inkomens is per 10 oktober 2014 in werking getreden. Op grond van deze wet hebben alle personen die in september een inkomen hadden van ten hoogste 110% van de voor hen geldende bijstandsnorm, recht op een eenmalige uitkering in 2014. Een (echt)paar krijgt 100,00, een alleenstaande ouder 90,00 en een alleenstaande 70,00. Bij de bepaling van het recht op een tegemoetkoming wordt het eventuele vermogen van huishoudens buiten beschouwing gelaten. De regeling wordt uitgevoerd door de gemeenten. Behalve voor de personen met een AOW pensioen en/of een aanvullende inkomensvoorziening ouderen (AOI), de SVB keert aan deze personen de tegemoetkoming uit. Het college dient hiervoor een beleidsregel vast te stellen. De enige beleidsvrijheid hierin zijn de nadere regels over de aanvraagprocedure. Beoogd resultaat Met dit voorstel is de aanvraagprocedure en de wijze van uitvoering door de gemeente Venlo bepaald, die nodig is voor de uitvoering van de Eenmalige koopkrachtegemoetkoming 2014. Argumenten 1.1 De richtlijnen van het Rijk zijn opgevolgd. De criteria voor de uitvoering van de regeling zijn vastgelegd in de wet Pagina 1 van 5
Koopkrachttegemoetkoming lage inkomens en in het Besluit koopkrachttegemoetkoming lage inkomens. In de vast te stellen beleidsregel zijn de criteria en andere regels voor de aanvraagprocedure opgenomen. We hebben hierbij de richtlijnen van het Rijk opgevolgd. 1.2 De toekenningsprocedure wordt zo praktisch mogelijk ingericht, zoveel als mogelijk wordt de eenmalige koopkrachttegemoetkoming ambtshalve toegekend. De uitvoeringsperiode voor uitkering van de eenmalige koopkrachttegemoetkoming is voor gemeenten erg krap. De eenmalige uitkering moet nog in 2014 verstrekt worden, deels aan een groep personen die zelf de aanvraag doen. De tegemoetkoming zal zo veel mogelijk ambtshalve worden toegekend in verband met lage uitvoeringskosten en klantvriendelijkheid. In het kort beoordelen we of personen een koopkrachttegemoetkoming krijgen op de volgende wijze: De personen die op 1 september 2014 een WWB-, BBZ levensonderhoud-, IOAW-, of IOAZuitkering of een UNI-contract hadden, ontvangen ambtshalve de eenmalige koopkrachttegemoetkoming. We verwachten dus dat de koopkrachttegemoetkoming in veel gevallen ambtshalve verstrekt wordt. De personen die geen uitkering van de gemeente Venray ontvangen of een UNI-contract hebben, maar wel gedurende het jaar 2014 aanspraak hebben gemaakt op een regeling van het minimabeleid, krijgen rechtstreeks een aanvraagformulier toegezonden. Op het aanvraagformulier wordt gevraagd aan te geven of het inkomen in de maand september 2014 niet hoger was dan 110% dan het geldende sociaal minimum (inclusief bewijsstukken). Tevens wordt er gevraagd naar de gezinssamenstelling en huidig bankrekeningnummer. Dan rest nog de groep personen die niet bekend zijn bij de gemeente, maar wel voldoen aan de voorwaarden. Zij worden via de media gewezen op de mogelijkheid de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014 aan te vragen. Hiervoor is inmiddels een landelijke campagne gestart en zullen wij ook lokale media inzetten. 2.1 De gemeenten hebben de taak de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014 te verstrekken, waardoor deze middelen logischerwijs hiervoor worden ingezet. De gemeente heeft de verplichting de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014 uit te voeren. Ondanks deze verplichting zijn de financiële middelen hiervoor niet geoormerkt, maar toegevoegd aan het Gemeentefonds. Voor de uitvoering van de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014 heeft Venray middels de septembercirculaire (gemeentefonds) een bedrag van 141.003 ontvangen. Dit bedrag voorziet zowel voor de uitkeringslasten als voor de uitvoeringskosten. Eigen aan financiering via het gemeentefonds is dat de aan gemeenten beschikbaar gestelde gelden niet zijn geoormerkt. Het college dient dus een besluit te nemen over besteding van deze Rijksmiddelen. 3.1 Uitvoering van de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014 door de gemeente Venlo en eenzelfde werkwijze als de gemeente Venlo is efficiënt en effectief. We kiezen voor eenzelfde werkwijze als de gemeente Venlo. Dit betekent o.a. eenzelfde procedure, dezelfde communicatieve boodschap. Door de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming uit te laten voeren door de gemeente Venlo, hoeven we geen extra mensen in te zetten. Bovendien dient, gezien de samenwerking Werkplein Venlo-Venray, een deel van het werk al ook door de gemeente Venlo uitgevoerd te worden. Zo houden we de gehele procedure rondom de uitvoering in één hand. 3.2 De kosten door de uitvoering van de gemeente Venlo zijn beperkt en worden gedekt uit de Rijksmiddelen die de gemeenten hebben ontvangen. Pagina 2 van 5
De gemeente Venray heeft in totaal 141.003 ontvangen voor zowel uitkeringslasten (uitbetaling Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming) als de uitvoeringskosten. De gemeente Venlo heeft aangegeven 10% van de Rijksbijdrage nodig te hebben om de uitvoering te kunnen bekostigen. Het Rijk stelt dat 14% van de Rijksmiddelen besteed zouden kunnen worden aan uitvoeringskosten. De kosten die de gemeente Venlo telt zijn dus zeer redelijk te noemen. 4.1 en 5.1 Met de mandaatregeling krijgt het afdelingshoofd van de afdeling Werk, inkomen en zorg van de gemeente Venlo de bevoegdheid om beslissingen te nemen over de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014. Het afdelingshoofd krijgt tevens toestemming om onder mandaat te verlenen aan individuele medewerkers. Het afdelingshoofd zal moeten bepalen welke medewerker welke bevoegdheid nodig heeft om zijn of haar taken uit te kunnen voeren. Dit moet in Venlo worden geregeld. 4.2 en 5.2 alleen voor de taken omtrent de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014. De mandaatregeling is alleen van toepassing op de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014 (artikel 36a van de Wet werk en bijstand), voor zover dit noodzakelijk is ter uitvoering van deze regeling. Integraliteit/Relatie met andere beleidsvelden Schuldhulpverlening, Wet werk en bijstand (WWB), Participatiewet. Kanttekeningen/risico's In het algemeen kan gesteld worden dat personen met een minimuminkomen niet altijd gebruik maken van de regelingen die voor handen zijn. Gezien de wettelijke korte termijn is het mogelijk dat een deel van de doelgroep niet of te laat een aanvraag indient. Het Rijks stelt dat zeker 30% van de personen die voldoen aan de voorwaarden, geen gebruik zullen maken van deze regeling. Communicatie Het ministerie van Sociale Zaken Werkgelegenheid is medio oktober 2014 een landelijke voorlichtingscampagne gestart waarin personen met een inkomen tot 110% van het sociaal minimum worden gewezen op het recht van de tegemoetkoming. Ze worden dan verwezen naar de gemeente. De personen die een aanvraagformulier ontvangen, worden rechtstreeks gewezen op hun mogelijkheden recht op de Eenmalige Tegemoetkoming 2014. De personen die niet bij de gemeente bekend zijn, worden via de media gewezen op hun mogelijk recht op de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014. Hiervoor is inmiddels een landelijke campagne gestart en zullen wij ook lokale media inzetten. Het aanvraagformulier is via de gemeentelijke website te downloaden. Informatie is te vinden op www.berekenuwrecht.nl. Ook zal het aanvraagformulier op diverse locaties in de gemeente, bij de balie van Werkplein Venlo-Venray en bij Publieksdiensten van de gemeente Venray verkrijgbaar zijn. Daarnaast willen wij ook zelf de inwoners informeren over de koopkrachttegemoetkoming en de aanvraagprocedure. Hiervoor zetten we de volgende middelen in: - Persbericht (bijgevoegd); - website van de gemeente; - www.berekenuwrecht.nl; - voorlichting in gemeentelijke publicaties; - voorlichting via instellingen/ketenpartners die veel met de doelgroep te maken hebben., zoals Platform lage inkomens Venray en de Papierkroam. Pagina 3 van 5
De beleidsregels worden direct na besluitvorming voor bekendmaking gepubliceerd. Bij de nota is een persbericht gevoegd. Bekendmaking van de mandaten in Weekblad Peel en Maas en op de gemeentelijke website. De gemeente Venlo wordt direct na besluitvorming geïnformeerd. Financiële gevolgen De Rijksmiddelen van 141.003 voor de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming worden gekoppeld aan de bijzondere bijstand kostenplaats 66205, 44010 SZ). Deze toevoeging aan het budget zal via de 2 e berap met de verwerking van de septembercirculaire 2014 incidenteel toegevoegd worden. Eigen aan financiering via het gemeentefonds is dat de aan gemeenten beschikbaar gestelde gelden niet zijn geoormerkt. Hieruit volgt ook dat gemeenten zich niet aan het Rijk behoeven te verantwoorden over de besteding van deze gelden. Indien blijkt dat de kosten van de toegekende koopkrachttegemoetkomingen hoger zijn dan het door het Rijk aan de gemeente toegekende budget, dan dient de gemeente dit budgettekort zelf aan te vullen. Andersom, indien blijkt dat de kosten van de toegekende koopkrachttegemoetkomingen lager zijn dan het door het Rijk aan de gemeente toegekende budget, dan mag de gemeente dit budgetoverschot zelf houden. Een eventueel budgetoverschot is vrij besteedbaar voor de gemeente (vrijvallen in algemene middelen). Het Rijk stelt dat dit budget toereikend is, zeker aangezien het Rijk verwacht dat 30% van de populatie geen gebruik zal maken van de regeling. Het risico dat we meer uitgeven aan uitkeringslasten voor de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming schatten wij zeer gering in. Op basis van de minimascan van Stimulansz kent de gemeente Venray ongeveer 1.700 personen met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm. We schatten in dat we 70.000 verstrekken door ambtshalve toekenningen. Het restant is dus beschikbaar voor aanvragen. Mocht onverhoopt toch sprake zijn van een tekort, dan zal het meerdere voldaan worden vanuit de bijzondere bijstand (kostenplaats 66205, 44010 SZ). We voorzien namelijk geen overschrijding van deze post. De gemeente Venlo vraagt voor de uitvoering 10% van de Rijksbijdrage zijnde 14.100. De gemeente Venlo zal aan de gemeente Venray een factuur sturen. Personele/organisatorische gevolgen De gemeente Venlo pakt de organisatorische kant van het verstrekken van de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming op zich. Dit betekent het gehele proces van screenen bestand tot toekennen van de tegemoetkoming. Juridische gevolgen/rechtmatigheid Het afdelingshoofd Werk, inkomen en zorg van de gemeente Venlo kan besluiten nemen ten aanzien van Venrayse klanten omtrent de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014. Het afdelingshoofd heeft toestemming onder mandaat te verlenen. Op basis van de samenwerkingsovereenkomst Werkplein Venray-Venlo kunnen de juridisch medewerkers van de gemeente Venlo optreden in juridische procedures ten aanzien van Venrayse klanten over de Eenmalige Pagina 4 van 5
Koopkrachttegemoetkoming 2014, omdat de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014 is opgenomen in de Wet werk en bijstand. De verstrekking van de koopkrachttegemoetkoming vindt plaats door middel van een afzonderlijk uitkeringsproces met afzonderlijke beschikkingen, mogelijkheid van bezwaar en beroep en verplichte terugvordering bij fraude. Volgens de wet dient de gemeente voor 1 januari 2015 de tegemoetkoming verstrekt te hebben, om deze reden is ervoor gekozen om tot uiterlijk 1 december 2014 de aanvraagprocedure open te stellen. De gemeente kan zelf de termijn bepalen voor het indienen van een aanvraag door de doelgroep. Fatale termijnen De uitvoeringsperiode voor uitkering van de eenmalige koopkrachttegemoetkoming is voor gemeenten erg krap. Hoe eerder een besluit is genomen over de beleidsregel en de inzet door Venlo, hoe eerder we over kunnen gaan tot uitkeren van de Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming 2014 en erover communiceren. Het is zeer wenselijk als de mandaatregeling direct na bekendmaking in werking treedt. Overleg gevoerd met Extern Bianca Verhoeven (beleidsmedewerker Gemeente Venlo), regionale ambtelijke afstemming met o.a. Horst aan de Maas en Peel en Maas, Tamara Willems (Juridisch medewerker gemeente Venlo). Intern Lucien Peeters (Wethouder Leven), Hans Killaars (Afdelingsmanager MD), Paul de Mulder (Coördinator MD), Kitty Verlijsdonk (Medewerker Front office PD), Wilja Brokking (Medewerker Kwaliteit PD), Arno Geurts van Kessel (Adviseur Planning & Control M), Liezeth Wintjens (Adviseur Communicatie M). Vervolgtraject besluitvorming N.v.t. Evaluatie Een korte evaluatie zal onderdeel uitmaken van de evaluatie project Sociaal Huis. Bijlagen - Beleidsregel Eenmalige Koopkrachttegemoetkoming Gemeente Venray 2014 - Bekendmaking - Mandaatregeling Naslagwerk N.v.t. Pagina 5 van 5