Beleidsregel tegemoetkoming kosten op basis van Sociaal Medische Indicatie (SMI)

Transcriptie

1 B en W Adviesnota Onderwerp Beleidsregel tegemoetkoming kosten op basis van Sociaal Medische Indicatie (SMI) Zaaknummer Teammanager Ernst-Jan Meerbeek B & W datum 19 augustus 2019 Afdeling/Team Stad Dorpen en Wijken/Maatschappelijke ontwikkeling Naam steller Pieter Kersten Milou Jeurissen Portefeuillehouder Anne Thielen Openbaarheid Bevoegd orgaan Deze adviesnota is openbaar B & W Per direct. Ter kennisname ADVIES 1. De beleidsregel Tegemoetkoming kosten op basis van Sociaal Medische Indicatie (SMI) vast te stellen.

2 B en W Adviesnota Samenvatting Vanaf 2005 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvang op sociaal/medische gronden. Een Sociaal Medische Indicatie (hierna: SMI) geeft kinderen de mogelijkheid naar de kinderopvang te gaan, terwijl er geen recht op kinderopvangtoeslag is bijvoorbeeld omdat maar één van de ouders werkt. Er moet bij een SMI sprake zijn van ernstige psychische, sociale of lichamelijke problemen binnen een gezin, waardoor ouders onvoldoende voor hun kinderen kunnen zorgen en de ontwikkelingskansen van de kinderen onder druk komen te staan. Doordat een kind enkele dagen per week naar de kinderopvang gaat, worden ouders tijdelijk ontlast en krijgen kinderen de kans om zichondanks een ingewikkelde thuissituatie- zo goed mogelijk te ontwikkelen. Er is geen wettelijke borging voor SMI. Dit betekent dat elke gemeente de beleidsvrijheid heeft om per situatie te bepalen hoe het gezin het beste tijdelijk kan worden ondersteund. Tot op heden werd in de gemeente Venray voor de vergoeding van kinderopvang op sociaal medische indicatie aangesloten bij de criteria voor individuele bijzondere bijstand. Het is echter niet wenselijk om de doelgroep voor SMI te beperken puur op basis van financiële criteria. Door deze nieuwe beleidsregel zijn we beter in staat om SMI in te zetten op basis van (medische) noodzaak, is er meer ruimte voor maatwerk en wordt de toegankelijkheid van de regeling vergroot. Dit moet er toe leiden dat problemen in bepaalde gezinnen, bijvoorbeeld bij ouders met psychiatrische problematiek, minder snel escaleren of opstapelen waardoor inzet van zware zorg op termijn voorkomen wordt. Beoogd resultaat Gezinnen in Venray worden tijdelijk ondersteund in de kosten voor kinderopvang als zij door bepaalde medische of sociale omstandigheden niet in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag. Het uiteindelijke streven is om het gezin in de positie te krijgen dat de ouders weer meedoen aan het arbeidsproces en/of weer een opvoedingssituatie in het gezin komt die de SMI overbodig maakt. Argumenten 1.1 SMI is een belangrijk instrument voor maatwerk Deze beleidsregels vergroten de toegankelijkheid van de huidige SMI regeling waardoor er meer ruimte is voor maatwerk om SMI snel, effectief en preventief in te zetten. Momenteel wordt de SMIvoorziening verstrekt op basis van individuele bijzondere bijstand criteria. Dit betekent dat indien het inkomen van ouders boven deze norm zit, zij niet in aanmerking komen voor een tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang, ook als de inzet van kinderopvang in het gezin noodzakelijk werd geacht. Het is echter niet wenselijk om de doelgroep voor SMI te beperken puur op basis van financiële criteria. 1.2 De SMI-regeling werkt preventief en draagt bij aan de beweging van zwaar naar licht in het sociaal domein. SMI is een vangnetregeling die kan worden ingezet om een gezin te ontlasten en te voorkomen dat problemen escaleren of opstapelen. Hierdoor kan ingrijpende en dure zorg op een later tijdstip worden voorkomen. SMI wordt kortdurend en éénmalig ingezet op basis van een onderzoek door een jeugdconsulent. Verlenging kan alleen bij hoge uitzondering. Gedurende de inzet van SMI is het doel dat ouders op termijn in staat zijn om zelf voor hun kind(eren) te zorgen. Peuteropvang en VVE (Voor- en vroegschoolse Educatie) zijn voorliggende voorzieningen op de SMIvoorziening. Als naast Peuteropvang en de VVE-voorziening extra opvang nodig is op basis van een SMI dan wordt deze opvang aanvullend op de voorliggende voorzieningen geïndiceerd. 1.3 Hiermee ontstaat een gelijke regeling voor werkende en niet-werkende ouders die als gevolg van een beperking gebruik moeten maken van kinderopvang. Met voorliggende beleidsregels wordt aangesloten bij de vergoedingensystematiek van de Belastingdienst/toeslagen in plaats van de draagkrachtregels van de bijzondere bijstand. Dit betekent dat de kinderopvang op grond van een SMI voor ouders met een minimuminkomen niet meer gratis

3 B en W Adviesnota is, ook zij gaan een (weliswaar kleine) inkomensafhankelijke eigen bijdrage betalen conform de kinderopvangtoeslagentabel. 1.1 Er is budgettaire ruimte om de (herziene) SMI regeling te financieren. In 2008 is middels het gemeentefonds ontvangen voor de tegemoetkoming in kosten voor kinderopvang op basis van SMI. Destijds is toegevoegd aan het budget voor bijzondere bijstand en het overige deel naar onvoorzien gegaan. De verwachting is dat jaarlijks zo n 5 tot 15 gezinnen zich melden bij de gemeente Venray voor een SMI-aanvraag. Dit blijkt uit ervaringen van de afgelopen jaren en uit een onderzoeksrapport uitgevoerd door Kindermediair b.v. in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De verwachting is dat het huidige budget van toereikend is. Dit budget wordt apart geoormerkt voor SMI. Gedurende de jaren 2019 en 2020 wordt gemonitord hoeveel gebruik wordt gemaakt van de SMI-regeling en wat het oplevert. Op basis daarvan volgt ambtelijk advies over hoeveel budget voor SMI structureel in de begroting wordt opgenomen vanaf Risico s 1.1 Er bestaat een kans op toename van SMI-aanvragen omdat de regeling (financieel) toegankelijker is en omdat er meer duidelijkheid en bekendheid over is. Meer bekendheid over de regeling en het loslaten van de bijstandsnorm kan mogelijk leiden tot meer vraag naar SMI. Om dit risico te beheersen wordt het komende anderhalf jaar iedere SMI-aanvraag afgestemd met de afdeling beleid. Hiermee wordt de doelmatigheid en kwaliteit van de regeling geborgd en wordt budgetoverschrijding voorkomen. Kanttekeningen Indien de gemeente Venray de huidige regeling in stand houdt, blijft uitsluiting op basis van financiële criteria plaatsvinden. Hierdoor bestaat het risico dat gezinnen niet de juiste hulp/ondersteuning krijgen wat mogelijk tot meer problemen kan leiden. Communicatie De beleidsregels worden gepubliceerd op overheid.nl. Binnen de ambtelijke organisatie worden medewerkers van de uitvoering (zowel de consulenten als de medewerkers van het klantcontactcentrum) gebriefd over de werkwijze rondom SMI. Overige belangrijke externe partners, zoals de GGD en de gezinscoaches, worden tevens geïnformeerd over de regeling. Financiële gevolgen Het benodigde budget van wordt in 2019 en 2020 gedekt uit het Bijzondere Bijstand budget en is toereikend. Op basis van inzichten en ervaringen volgt ambtelijk advies over hoeveel budget structureel voor de SMI regeling in de begroting wordt opgenomen vanaf Voor de SMI regeling wordt een aparte kostenplaats aangemaakt. Bij de tweede berap 2019 vindt de financiële afwikkeling plaats. Personele/organisatorische gevolgen De bevoegdheid om SMI-kinderopvang te indiceren wordt belegd bij de jeugdconsulenten. De jeugdconsulent is het beste in staat om in te schatten welke ondersteuning nodig is in het gezin. Dit wordt onderzocht aan de hand van een keukentafelgesprek. Eventueel wordt bij het onderzoek aanvullende informatie opgevraagd en expertise geraadpleegd (bijvoorbeeld een doktersverklaring). Juridische gevolgen Na een aanvraag voor tegemoetkoming in de kosten voor kinderopvang op basis van SMI volgt een besluit. Hier kan bezwaar tegen worden gemaakt. Rechtmatigheid N.v.t.

4 B en W Adviesnota Fatale termijnen N.v.t. Vervolgtraject besluitvorming N.v.t. Evaluatie N.v.t. Bijlagen 1. Beleidsregel Tegemoetkoming kosten op basis van Sociaal Medische Indicatie (SMI) Naslagwerk N.v.t.

5 Beleidsregel tegemoetkoming kosten op basis van Sociaal Medische Indicatie (SMI) Het college van burgemeester en wethouders; gelet op de definitie van de andere voorziening uit artikel 1 van de verordening Jeugdhulp gemeente Venray 2019; overwegende dat het college een beleidsregel wil vaststellen voor de toekenning van een tegemoetkoming op basis van een Sociaal Medische Indicatie (SMI); b e s l u i t : vast te stellen de volgende: Beleidsregel tegemoetkoming kosten op basis van Sociaal Medische Indicatie (SMI) Hoofdstuk 1. Inleidende bepalingen Artikel 1. Begripsomschrijvingen In deze beleidsregels wordt verstaan onder: a. College: het college van burgemeester en wethouders b. Kinderopvang: de opvang van kinderen in een Landelijk Geregistreerde Kinderopvang (LRK), woonachtig in de gemeente Venray als bedoeld in de Wet kinderopvang c. Wko: Wet kinderopvang d. SMI (sociaal medische indicatie): indicatie dat kinderopvang vanwege sociaal-medische redenen noodzakelijk is om in aanmerking te kunnen komen voor een gemeentelijke tegemoetkoming in kosten voor kinderopvang. e. Ouder(s): gezaghebbende ouder(s) / pleegouder(s) / verzorger(s) van het kind dat woonachtig is in Venray. Voor zover niet anders is bepaald worden overige begrippen in deze beleidsregels gebruikt in dezelfde betekenis als in de Wko.

6 Hoofdstuk 2. Tegemoetkoming kosten kinderopvang op basis van SMI Artikel 2. Doelgroep SMI Tot de doelgroep SMI behoort: 1. Een ouder met een aantoonbare lichamelijke, zintuiglijke, verstandelijke of psychische beperking voor wie is vastgesteld dat een of meer van deze beperkingen kinderopvang noodzakelijk maakt (ontlasten van de ouders) ; en/of 2. Ouders met een kind voor wie is vastgesteld dat in het belang van een goede en gezonde ontwikkeling van dat kind kinderopvang noodzakelijk is (kinderen voor wie door thuissituatie ontwikkelingsachterstand dreigt). Hoofdstuk 3 Aanvraag tegemoetkoming kosten op basis van SMI Artikel 3. Keukentafelgesprek en aanvraag tegemoetkoming op basis van SMI 1. De ouder meldt zich bij het schakelplein met een vraag over een sociaal medische indicatie; 2. De sociaal medische indicatie wordt middels een keukentafelgesprek vastgesteld door de Jeugd-consulent en is in alle gevallen maatwerk; 3. Voor de sociaal medische indicatie wordt eventuele aanvullende informatie opgevraagd en/of expertise geraadpleegd; 4. Het gesprek wordt vastgelegd in het leefzorgplan; 5. Het leefzorgplan wordt ondertekend door de Jeugd-consulent en de ouder(s); 6. Het ondertekende leefzorgplan dient als de aanvraag voor een tegemoetkoming op basis van SMI; 7. Een aanvraag bevat in elk geval: a. Het ondertekende leefzorgplan. b. Een offerte of contract van de kinderopvangorganisatie of het gastouderbureau dat de kinderopvang gaat verzorgen, waarin in ieder geval wordt aangegeven: het aantal uren kinderopvang per kind; de kostprijs per uur en; de aanvangsdatum en einddatum van de opvang; c. Een overzicht van hoeveel kinderopvangtoeslag de aanvrager terug krijgt van de belastingdienst. Dit is afhankelijk van de gezinssituatie en het inkomen. d. Een inkomstenverklaring van de belastingdienst (IB-60) van het voorafgaande jaar. Op basis hiervan wordt de eigen bijdrage vastgesteld.

7 e. Overige gegevens die het college nodig acht om te kunnen besluiten over de aanvraag voor een tegemoetkoming. 8. De voorziening voor kinderopvang, zoals genoemd in lid 7 onder b, moet gevestigd zijn in de gemeente Venray, tenzij het om sociaal-medische redenen meer in de rede ligt gebruik te maken van een voorziening buiten de gemeente Venray. Artikel 4. Voorwaarden SMI Om voor een kindplek voor een kind met een SMI-indacatie in aanmerking te komen moet worden voldaan aan de volgende voorwaarden. a. het betreffende kind of de betrokken ouder behoort tot de categorie personen met een lichamelijke, zintuiglijke, verstandelijke of psychische beperking en waarvoor is komen vast te staan dat een of meer van deze beperkingen kinderopvang noodzakelijk maken, of; b. er is vastgesteld dat binnen het netwerk geen (tijdelijke) oplossing is en dat kinderopvang noodzakelijk is. c. er is vastgesteld dat de veiligheid van het kind in het geding is, of; d. er is vastgesteld dat kinderopvang in het belang van een goede en gezonde ontwikkeling van het betreffende kind noodzakelijk is, of; e. er is vastgesteld dat er sprake is van een crisissituatie waardoor de ouder tijdelijk niet in staat is de verzorging of betaling van de opvang op zich te nemen, of; f. de noodzaak voor kinderopvang blijkt uit andere stukken van een huisarts of andere instellingen voor zover die een sociaal of medisch oordeel kunnen vormen over de ouder of het betreffende kind, en; g. de jeugdconsulent beoordeelt of er een kindregeling SMI noodzakelijk is, voor welke omvang en voor welke duur en geeft hier een indicatie voor af en legt dit vast in een plan van aanpak; en; h. uit het plan van aanpak blijkt wie op welke termijn actie onderneemt om de geconstateerde knelpunten bij ouder of kind op te lossen; en i. de opvang vindt plaats in een kindercentrum of bij een gastouder welke geregistreerd is in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). Hoofdstuk 4 Toekenning tegemoetkoming op basis van SMI Artikel 5. Besluit toekenning tegemoetkoming 1. De sociaal medische indicatie is leidend voor de bepaling of ouder(s) in aanmerking komen voor een tegemoetkoming van kosten voor kinderopvang;

8 2. Het college weigert de tegemoetkoming indien er sprake is van een voorliggende passende voorziening zoals Peuteropvang of VVE (voor- en vroegschoolse educatie). 3. Indien naast de voorliggende voorziening zoals bedoeld in artikel 5 lid 2, extra kinderopvang noodzakelijk is op basis van SMI, dan worden enkel de aanvullende uren geïndiceerd. Artikel 6. Inhoud van de beschikking 1. De beschikking bevat in ieder geval: a. naam en adres van de ouder(s); b. naam en geboortedatum van het kind of de kinderen voor wie de opvang is geïndiceerd; c. de reden(en) voor de noodzaak van kinderopvang; d. de soort opvang; e. noodzakelijke omvang en duur van de formele kinderopvang; f. op welke wijze en op welke termijn de ouder weer in staat is zelf voor het kind of de kinderen te zorgen; g. de geldigheidsduur van het besluit; h. de naam en het adres van de kinderopvangorganisatie of het gastouderbureau waar de opvang plaatsvindt; i. de hoogte van de tegemoetkoming; j. de wijze waarop de tegemoetkoming wordt uitbetaald; k. de periode wanneer de betaling plaatsvindt; l. eventuele aanvullende afspraken die met ouder(s) zijn gemaakt. 2. In geval van een (gedeeltelijke) afwijzing wordt de reden van (gedeeltelijke) afwijzing beargumenteerd. Artikel 7. Ingangsdatum 1. De tegemoetkoming wordt verleend met ingang van de datum waarop de aanvraag door het college in ontvangst is genomen. 2. Als op de datum als bedoeld in lid 1 nog geen kinderopvang plaatsvindt, wordt de tegemoetkoming toegekend met ingang van de datum waarop de geïndiceerde kinderopvang start. Artikel 8. Omvang tegemoetkoming

9 Het college verleent een tegemoetkoming op basis van het in de SMI bepaalde noodzakelijke aantal uren of dagdelen opvang. Artikel 9. Periode tegemoetkoming 1. De tegemoetkoming wordt toegekend voor maximaal 12 maanden. 2. Personen als bedoeld in artikel 2 van deze beleidsregel kunnen periodiek opnieuw geïndiceerd worden. De herindicatie vindt plaats overeenkomstig artikel 3. Artikel 10. Hoogte (voorlopige) tegemoetkoming 1. Indien ouders aanspraak kunnen maken op een kinderopvangtoeslag van het Rijk, dan behoren de ouders hiervan gebruik te maken. Hiervoor is paragraaf 2 van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen van toepassing. 2. Indien ouders niet in aanmerking komen voor een kinderopvangtoeslag van het Rijk, dan bekostigt de gemeente het resterende deel van de kosten voor kinderopvang. Hierbij wordt uitgegaan van de jaarlijks vastgestelde maximale uurprijs door het ministerie. 3. Ouders betalen een eigen bijdrage, die inkomensafhankelijk is. Deze ouderbijdrage wordt vastgesteld op basis van de VNG Adviestabel Ouderbijdrage Peuteropvang. Deze tabel wordt jaarlijks vastgesteld. Artikel 11. Vaststelling tegemoetkoming en betaling 1. De ouders verstrekken binnen 1 week na het ontvangen van de maandelijkse factuur van kinderopvangorganisatie, een kopie van de factuur aan de gemeente. Op de factuur zijn zowel de kosten als de urenomvang zichtbaar. 2. Op basis van de ingediende factuur en de beschikking wordt de tegemoetkoming in de kosten voor kinderopvang definitief vastgesteld. Ouders worden hierover geïnformeerd. 3. De tegemoetkoming wordt rechtstreeks betaald aan de kinderopvangorganisatie of het gastouderbureau in de vorm van een SMI-toeslag. 4. Het resterende bedrag wordt door ouders zelf betaald aan de kinderopvangorganisatie. Artikel 12. Inlichtingenplicht

10 1. De ouder of de partner doet het college onmiddellijk na het bekend worden daarvan uit eigen beweging schriftelijk mededeling van inlichtingen en gegevens die voor de aanspraak op en de hoogte van de tegemoetkoming van belang zijn. 2. Het niet of onjuist informeren van het college kan gevolgen hebben voor de vaststelling van de tegemoetkoming. Artikel 13. Vaststelling tegemoetkoming Hoofdstuk 5. Slotbepalingen Artikel 14. Hardheidsclausule Het college kan in bijzondere gevallen afwijken van het bepaalde in deze regeling. Artikel 15. Inwerkingtreding en citeertitel 1. Deze beleidsregel kan worden aangehaald als Beleidsregel tegemoetkoming kosten op basis van Sociaal Medische Indicatie (SMI). 2. Deze beleidsregel treedt in werking met ingang van 19 augustus Aldus vastgesteld in de vergadering van het college van burgemeester en wethouders van 19 augustus 2019 Burgemeester en wethouders van Venray, de burgemeester, de secretaris,