Fingerprinting Informatie over Fingerprinting Oktober 2010
Inleiding... 3 Het principe van Fingerprinting... 5 Fingerprinting om muziekgebruik te bepalen... 6 Muziekdatabase... 7 Veelgestelde vragen over fingerprinting... 8 Appendix A: fingerprinting van nationale radio en televisiezenders...10 Appendix B: klachtenformulier...11 Toelichting...11 2
1. Inleiding Buma/Stemra vertegenwoordigt muziekauteurs tekstschrijvers, componisten en uitgevers bij het incasseren van vergoeding voor het gebruik van beschermde muziek, bijvoorbeeld op radio en televisiezenders. Om te bepalen hoeveel en welke muziek er wordt gebruikt op landelijke radio en televisie gebruikt Buma/Stemra fingerprintingtechnologie. Dit document geeft een toelichting op de fingerprinting technologie en de manier waarop fingerprinting gebruikt wordt om te bepalen hoeveel geld aan individuele muziekauteurs moet worden uitgekeerd door Buma Stemra. Het is om verschillende redenen complex om te bepalen hoeveel en welke muziek gebruikt is op radio en tv: het gaat om een enorme hoeveelheid seconden. Er wordt immers 365 dagen per jaar, 24 uur per dag uitgezonden en op elk willekeurig moment kan in een uitzending muziek gebruikt worden; er zijn zeer veel muziekauteurs, die allemaal recht hebben op een deel van de vergoeding voor het gebruik van hun werk. Dat deel staat vaak niet vast en verschilt soms per muziekauteur; tot slot is er geen eenduidige definitie voor muziek. Voorbeeld: het tikken van een klok is geen muziek, maar als het tikritme een onderdeel is van een nummer (zoals in Time van Pink Floyd) dan is het ritme een compositie en daarmee wél muziek. Tot en met de distributie in oktober 2005 (algemene rechten over uitzendjaar 2004) baseerde Buma/Stemra de vergoeding die muziekauteurs uitgekeerd kregen op de gebruiksbestanden die de omroepen aanleverden. In de praktijk bleek dat deze methode onvolkomenheden bevatte. Zo bleek dat: de aangeleverde gebruiksbestanden niet altijd volledig waren; het totaal in de aangeleverde gebruiksbestanden afweek van de voor incasso overeengekomen hoeveelheid gebruikte muziek, zowel positief als negatief; in het algemeen te veel op een werk werd uitgekeerd, doordat in de gebruiksbestanden de totale duur van een muziekwerk als uitgangspunt gold en niet de daadwerkelijk uitgezonden tijd; gebruik van werk van minder populaire muziekauteurs soms niet verwerkt werd in de vergoedingenuitkering, doordat dit niet opgegeven was in de gebruiksbestanden die de omroepen aanleverden. Bovenstaande punten resulteerden in een nietoptimale verdeling van vergoeding, waardoor een klein deel niet terechtkwam bij de muziekauteurs die er recht op hadden. Daarom besloot Buma/Stemra om op een andere manier muziekgebruik vast te stellen. Voor de distributie 2005 (algemene rechten over uitzendjaar 2004) startte een pilot met fingerprintingtechnologie om muziekgebruik automatisch te identificeren. Na deze succesvolle pilot is besloten om fingerprinting te gebruiken als basis voor de distributie 2006 (algemene rechten over uitzendjaar 2005). 3
Dit heeft de volgende voordelen: met een technologische oplossing is het mogelijk gedetailleerder in kaart te brengen welke muziek radio en televisiezenders hebben uitgezonden (voor alle uren in het jaar); de incasso en de verdeling van de vergoedingen zijn gebaseerd op de daadwerkelijke uitzendduur van muziekwerk; fingerprinting is een objectieve manier om de hoogte van de incasso en de verdeling van de vergoeding vast te stellen. 4
2. Het principe van Fingerprinting Het principe van fingerprinting werkt als volgt: een computeralgoritme wordt gebruikt om een audiobestand om te zetten in een numerieke beschrijving die precies dat ene audiobestand beschrijft. Door dit principe zowel toe te passen op het originele muziekwerk als op het audiobestand van een zender kan er bekeken worden of dat muziekwerk is uitgezonden door een zender. Dit principe wordt toegelicht in onderstaande figuur. Audiobestand muziekwerk A Audiobestand zender Fingerprint algoritme 101 111111111011111111111111111 Figuur 1 Fingerprintingprincipe In de bovenste stroom wordt een audiobestand van een muziekwerk omgezet in een unieke beschrijving van 1en en 0en 1. In de tweede stroom wordt het audiobestand van een zender door hetzelfde algoritme omgezet in een unieke beschrijving van enen en nullen. Zodra in dit audiobestand muziekwerk A voorkomt, wordt dit op exact dezelfde wijze omgezet als in de eerste stroom. Door nu vervolgens het resultaat van stroom 1 en 2 met elkaar te vergelijken, is het mogelijk om te bepalen of en hoe lang muziekwerk A is uitgezonden. In dit voorbeeld is uitgegaan van één muziekwerk A en een audiobestand van één zender. In werkelijkheid zijn er vele duizenden werken en wordt er gekeken naar elk uur van elke dag op alle publieke en commerciële radio en televisiezenders. Daarbij worden de stappen nagenoeg live uitgevoerd: een uitzending wordt realtime ontvangen, opgeslagen en direct verwerkt. Het hierboven beschreven vergelijkingsproces van muziekwerken met audiobestanden van zenders vindt dus voortdurend plaats. In de volgende paragraaf lichten we toe Buma/Stemra fingerprinting gebruikt om het muziekgebruik te bepalen. 1 In dit voorbeeld is het aantal 1en en 0en beperkt tot drie cijfers. In werkelijkheid is dit aantal vele malen groter om van ieder willekeurig geluid een unieke beschrijving te maken. 5
3. Fingerprinting om muziekgebruik te bepalen Het principe van fingerprinting wordt toegepast bij alle landelijke publieke en commerciële radio en televisiezenders. Voor een volledige lijst van zenders, zie Appendix A. In onderstaand figuur zijn de stappen weergegeven om muziekgebruik op deze zenders te bepalen. Ontvangen Opslag & logging Matchen Rapporteren Toewijzen Uitkeren 10101010101 101 010 001 Matchen Fingerprint: 101 Auteur: David Bowie Uitgever: EMI Music Titel: Space Oddity Zender: Radio 2 Van: 19:00:23 Tot: 19:02:03 Duur: 100 sec. Radio 2 David Bowie: 100 sec. EMI Music: 100 sec. Radio 2 ( 0,10/sec) David Bowie: 6,67 EMI Music: 3,33 Muziekdatabase Figuur 2 Automatisch identificeren van muziekwerken Het proces bestaat uit zes stappen: 1. het audiosignaal van alle landelijke radio en televisiestations wordt ontvangen; 2. het audiosignaal wordt opgeslagen in een audiobestand (per zender, per uur); 3. met fingerprinting wordt gezocht naar een match tussen het audiobestand van een zender en een muziekwerk in de muziekdatabase. In het voorbeeld hierboven wordt het werk Space Oddity van David Bowie geïdentificeerd; 4. het rapporteren van de resultaten met daarin de gevonden matches en de duur dat dit werk is uitgezonden: Space Oddity is 100 seconden uitgezonden op Radio 2; 5. het toewijzen van het muziekgebruik aan de muziekauteurs van de geïdentificeerde werken. Het werk Space Oddity is geschreven en gecomponeerd door David Bowie en uitgegeven door EMI Music. Beide hebben recht op een deel van de vergoeding die Buma/Stemra incasseert voor het uitzenden van Space Oddity; 6. het uitkeren van het muziekgebruik per muziekauteur. Op basis van het aandeel van de muziekauteur in een bepaald werk wordt een vergoeding uitgekeerd. In het voorbeeld heeft David Bowie recht op 67% van de vergoeding en EMI 33%. De waarde van een seconde op Radio 2 is bijvoorbeeld 0,10. David Bowie krijgt dus 67% van 0,10 maal 100 seconden, en EMI 33%. Cruciaal voor volledige en juiste matching is de muziekdatabase. Alleen werken die zich in deze database bevinden, kunnen immers teruggevonden worden in de uitzendingen. 6
4. Muziekdatabase In de muziekdatabase is het overgrote deel opgenomen van de muziek die op landelijke radio en televisie is uitgezonden. Een klein gedeelte van de uitgezonden muziek is niet opgenomen in deze muziekdatabase, voornamelijk bewerkingen van muziekwerken (bijvoorbeeld jazzimprovisaties, covers, remixes), minder gangbaar repertoire (zoals wereldmuziek, experimentele muziek, klassieke werken), liveopnamen, commercials en vormgeving (tunes en jingles). Voor deze werken verzamelt Buma/Stemra soundfiles (audiobestanden) die vervolgens opgenomen worden in de muziekdatabase. Deze soundfiles kunnen muziekauteurs bij Buma/Stemra aanleveren via de portal. Vervolgens zullen ze omgezet worden in fingerprints en zal het gebruik automatisch worden geïdentificeerd. In oktober van elk jaar krijgen muziekauteurs vergoedingen uitgekeerd voor het gebruik van hun werk in het voorgaande jaar. De deadline voor het aanleveren van soundfiles is uiterlijk 15 maart van elk jaar. Voorbeeld: als een werk uitgezonden is in 2009, dan is de deadline voor het aanleveren van de soundfiles 15 maart 2010 en zal de vergoeding vervolgens in oktober 2010 worden uitgekeerd. Het liefst zien wij dat soundfiles zo snel mogelijk worden aangeleverd. Dit voorkomt een piek in het verwerken van de soundfiles vlak voor de deadline. 7
5. Veelgestelde vragen over fingerprinting 5.1. Algemeen Q: Waarom heeft Buma/Stemra gekozen voor fingerprinting? A: Het is een objectieve methode om het daadwerkelijke gebruik van muziekwerk vast te stellen. Q: Op welke zenders wordt fingerprinting toegepast? A: Alle Nederlandse publieke en commerciële radio en televisiezenders die landelijk uitzenden. Zie Appendix A voor een totaaloverzicht. Q: Waarvoor wordt fingerprinting gebruikt? A: Fingerprinting is de basis voor zowel de incasso als de verdeling van vergoeding. Q: Wat is de secondewaarde en hoe komt deze tot stand? A: De secondewaarde is de waarde van een uitgezonden seconde op een zender in euro s. De secondewaarde wordt berekend door het totale beschikbare bedrag binnen een zendercategorie te delen door het totaal aantal seconden muziek op de zender. 5.2. Fingerprinting technologie en toepassing Q: Hoe betrouwbaar is fingerprinting en hoe wordt de betrouwbaarheid getoetst? A: Fingerprinting achten we het meest betrouwbaar om daadwerkelijk gebruik van muziek te benaderen omdat het de zuiverste en best beschikbare methode in de markt is. Daarnaast worden gedurende het proces van totstandkoming en verwerking meerdere controles toegepast om deze betrouwbaarheid te toetsen. Q: Welke muziek wordt behandeld via fingerprinting? A: De verdeling van vergoeding gebeurt voor alle muziekwerk via fingerprinting. Uitzonderingen zijn muziek in reclames, films en series. Hiervoor gebruiken we cue sheets met daarin de gebruikte werken in de reclame, film of serie. Q: Hoeveel muziek wordt niet automatisch geïdentificeerd? A: Ruim 90% van de muziek wordt automatisch geïdentificeerd. Muziek in reclames, films en series wordt via cue sheets verwerkt. En een deel van de muziek blijft lastig te identificeren. Q: Welk muziekwerk is moeilijk te identificeren via fingerprinting? A: Bewerkingen zoals covers, mashups, remixes en liveuitvoeringen. Daarnaast is zachte muziek onder spraak moeilijker te identificeren dan wanneer een nummer zonder spraak wordt uitgezonden. Veelal wordt deze muziek gedurende het proces door terugluisteren herkend en handmatig toegevoegd aan de muziekdatabase. Q: Wat wordt gedaan met het restant aan niet geïdentificeerde muziek? A: Voor muziek die niet geïdentificeerd is via fingerprinting, via de cue sheets of handmatig, wordt een reservering gedaan. Muziekauteurs die aanspraak willen maken op deze reservering, hebben de mogelijkheid om tot 3 jaar na de afrekening een onderbouwde claim in te dienen, waarin ze aangeven waar en waarom er een fout in hun afrekening zit. Q: Hoe zorgt Buma/Stemra ervoor om het restant aan niet geïdentificeerde muziek te verkleinen? A: Buma/Stemra draagt zorg voor proactief onderzoek om de fingerprintingtechnologie te vervolmaken. 8
5.3. Muziekdatabase en soundfiles Q: Wat zijn soundfiles en fingerprints? A: Een soundfile is een audiobestand van muziekwerk. Dit audiobestand wordt omgezet in een fingerprint die vervolgens wordt toegevoegd aan de fingerprintdatabase. Daarna fingerprintes direct te matchen met geluidsbestanden van omroepen. Q: Welke muziekauteurs vragen we soundfiles aan te leveren? En voor welk werk? A: Muziekauteurs van wie muziek wordt uitzonden op de nationale radio en televisiezenders (zie Appendix A voor een volledig overzicht) en muziekauteurs van werk dat niet behoort tot het standaard hitrepertoire van een zender. Dit zijn voornamelijk bewerkingen (bijvoorbeeld jazzimprovisaties, covers, mixes), exceptioneel repertoire (zoals wereldmuziek, experimentele muziek, klassieke werken), liveopnamen en vormgeving (tunes en jingles). Het hitrepertoire dat de zenders gebruiken is nagenoeg volledig aanwezig in de muziekdatabase. Q: Hoe kunnen muziekauteurs controleren of Buma/Stemra beschikt over hun muziekwerk? A: Als een muziekauteur ooit vergoeding ontvangen voor een werk, dan is dat werk opgenomen in de muziekdatabase. Ook kan voor muziekwerk dat is aangeleverd via de portal worden gecontroleerd of dit is opgenomen in de database. Voor de overige werken is het helaas nog niet mogelijk om dit te controleren. Q: Wat is de deadline voor aanleveren van soundfiles? A: De deadline voor het aanleveren van soundfiles is 15 maart van elk jaar. De eventuele vergoeding wordt in oktober van dat jaar uitgekeerd. 5.4. Commentaren Q: Wat kunnen muziekauteurs doen om hun muziek beter te laten identificeren? A: Het op tijd volledig registreren van alle muziekwerken, inclusief het aanleveren van soundfiles voor bewerkingen en liveuitvoeringen. Daarnaast is het van belang dat op tijd en volledig cue sheets voor reclames, films en series worden aangeleverd. Zodra muziek is gecomponeerd voor bijvoorbeeld een film of commercial kan bij de producent worden nagevraagd of de cue sheet is aangeleverd. Q: Welke redenen zijn er voor onvolledige afrekeningen? A: Bijvoorbeeld: o er is geen cue sheet aanwezig voor de film, serie of reclame waarbinnen het werk wordt gebruikt; o er is geen soundfile aanwezig waardoor het werk niet geïdentificeerd is; o de copyrightinformatie van het werk is niet bekend; o een werk wordt door meerdere auteurs geclaimd en is daarom nog niet uitgekeerd (dubbelclaim). Q: Een werk van me is per abuis niet uitgekeerd. Hoe kan ik ervoor zorgen dat het werk alsnog uitgekeerd wordt? A: Het is mogelijk dat een werk ten onrechte niet uitgekeerd is (zie bovenstaande mogelijke redenen hiervoor). Zodra dit het geval is kan er een commentaar ingediend worden door middel van het reactieformulier, zie de directe link in Appendix B. 9
6. Appendix A: fingerprinting van nationale radio en televisiezenders Groep Zenders 2008 2009 2010 Publieke radio Radio 1 Radio 2 3FM Radio 4* Radio 5* Radio 6* Radio 10 Wereldomroep NL Commerciële radio Radio 538 Qmusic Sky Radio Business News Radio Slam FM 100 NL Arrow Classic Rock Arrow Classic Jazz Concertzender TMF radio Veronica FM Classic FM Hitradio Kink FM Groot nieuws Radio Publieke tv Nederland 1 Nederland 2 Nederland 3 Commerciële tv RTL 4 RTL 5 RTL 7 RTL 8 SBS 6 Net 5 Veronica Jetix Nickelodeon TMF RTL Lounge Comedy Central MTV Nederland Disney Channel National Geographic * Voor Radio 4, 5 en 6 geldt dat fingerprinting wordt gebruikt voor muziekgebruik in de vormgeving en reclames, en dat de uitgezonden muziek wordt verwerkt via de opgaaf van de omroep. 10
7. Appendix B: klachtenformulier [Link naar het nieuwe klachtenformulier op de portal] 8. Toelichting Term Incasso Distribueren Repartitie Identificeren Soundfile Fingerprint Cue sheet Secondewaarde Toelichting Het namens muziekauteurs incasseren van vergoeding bij omroepen. Het verdelen van de vergoeding over de muziekauteurs van wie muziekwerken gebruikt zijn. Het uitkeren van vergoeding aan rechthebbenden. Het bepalen van de uitzendduur, de muziekauteurs en de titel van een uitgezonden muziekwerk. Digitaal audiobestand van een muziekwerk. Numerieke omzetting van een soundfile die gebruikt kan worden voor matching met uitgezonden muziek. Een lijst van in films, series en reclames gebruikte muziekwerken, inclusief de duur dat het muziekwerk is uitgezonden. Financiële waarde van een uitgezonden seconde op een zender. 11