Centrum voor Jeugd en Gezin Middelsee het Draaiboek

Centrum voor Jeugd en Gezin Middelsee het Draaiboek drs. Marit de Jong April 2010

Voorwoord Dit draaiboek CJG Middelsee is de uitwerking van het ontwerp CJG Middelsee dat begin april 2010 door de vier colleges van Burgemeester en Wethouders van de Middelsee gemeenten is goedgekeurd. Na deze goedkeuring is de implementatiefase van het CJG Middelsee project van start gegaan en het ontwerp CJG Middelsee uitgewerkt in een draaiboek CJG Middelsee met een uitgewerkt ontwerp en een financieel hoofdstuk. Het implementatieplan is niet geschreven daar de implementatie al gaande is onder dezelfde opdracht als het projectteam: gebruik makend van alle voorbeelden, afspraken en richtlijnen die er landelijk, provinciaal en regionaal zijn, het zo praktisch mogelijk inrichten van een goed werkbaar en zichtbaar CJG Middelsee. Net als alle fasen in het project CJG Middelsee wordt ook deze implementatiefase samen met de gemeenten, de kernpartners en de partners van het lokale jeugdbeleid uitgevoerd. Het uitgangspunt voor de uitwerking van het ontwerp CJG Middelsee is de wetenschap dat er forse bezuinigingen op de gemeentefinanciën te verwachten zijn. Dit draaiboek beschrijft dan ook de minimale variant voor een CJG Middelsee dat daadwerkelijk hulpverlening, advies en informatie dichter bij de burger en sneller bij het kind brengt. Leeswijzer Het ontwerp CJG Middelsee is de basis voor dit draaiboek. De verschillende hoofdstukken dienen als aanvulling op dit ontwerp te worden gelezen. Draaiboek Pagina Behorend bij het ontwerp Hoofdstuk 1 Het CJG-kernteam 3 Hoofdstuk 3 Het CJG team Hoofdstuk 2 De voorkant 4 Hoofdstuk 4 De voorkant Hoofdstuk 3 De achterkant 5 Hoodstuk 5 De achterkant en coördinatie van zorg Hoofdstuk 6 De coördinatie van zorg Hoofdstuk 4 De gemeentelijke regie 6 Hoofdstuk 7 Het vervolg Hoofdstuk 5 De coördinator CJG Middelsee 6 Hoofdstuk 7 Het vervolg Hoofdstuk 6 De financiën 7 Hoofdstuk 7 Het vervolg Bijlage 1: contracten website Bijlage 2: toelichting op formulieren casusoverleggen Bijlage 3: contracten verwijsindex Bijlage 4: functieprofiel coördinator CJG Middelsee Bijlage 5: ureninzet CJG overleggen Bijlage 6: ROS team Pagina 2 van 7

Hoofdstuk 1 Het CJG kernteam Het CJG Middelsee is een samenwerkingsverband tussen bestaande organisaties die met jeugd van 0-23 jaar werken. De basis van deze samenwerking wordt gevormd door het maatschappelijk werk en de jeugdgezondheidszorg. Sinnewelzijn, Interzorg-Ferwert, Cedin en GGD-Fryslân leveren deze diensten aan de Middelsee gemeenten en zijn de kernpartners van het CJG Middelsee. Deze (school)maatschappelijk werkers, jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen werken samen waarbij de eigen werkzaamheden en verantwoordelijkheden van de verschillende beroepsgroepen voorop staan. Het CJG Middelsee neemt geen verantwoordelijkheden over. Vanuit de kernpartners van het CJG Middelsee zijn ongeveer 20 beroepskrachten actief in het Middelsee gebied. Zij werken op de basisscholen en op het voortgezet onderwijs. Zij werken samen met de peuterspeelzalen en de kinderopvang. Zij nemen deel aan de zorgoverleggen binnen het onderwijs waar zij samenwerken met politie, leerplicht en jongerenwerk. Ook nemen zij deel aan regionale en provinciale zorgoverleggen waar samengewerkt wordt met de gespecialiseerde hulpverlening. Wanneer op de scholen, peuterspeelzalen, bij het jongerenwerk, bij de politie etc problemen zijn, die niet binnen de bestaande structuren opgepakt kunnen worden, worden deze hulpvragen en signalen ingebracht in het CJG-kernteam. Het CJG-kernteam bestaat uit vertegenwoordigers van de vier organisaties en de coördinator CJG Middelsee. Organisatie Functie Naam Sinnewelzijn Schoolmaatschappelijk werker Eeke Sjoukje Roodvoets Interzorg-Ferwert Schoolmaatschappelijk werker Hermine Rütter Cedin Schoolmaatschappelijk werker Sietske Hoffman GGD Fryslân Verpleegkundige 4-19 Sylvia Bruin GGD Fryslân Verpleegkundige 0-4 Hilly Terpstra Middelsee-Gemeenten Coördinator Annelien Ellerman Hulpvragen, problemen en signalen die niet binnen de bestaande structuren kunnen worden opgepakt kunnen dus ingebracht worden in dit CJG-kernteam. Hier wordt gewerkt volgens de methodiek 1 gezin, 1 plan waarin afstemming en samenwerking rond casuïstiek centraal staat. Het CJG-kernteam vergadert maandelijks volgens een vaste agenda en onder voorzitterschap van de coördinator CJG Middelsee. Het CJG-kernteam wordt gehuisvest bij de jeugdgezondheidszorg in Stiens. Hier krijgt de coördinator haar werkplek, vinden de CJG-kernteam overleggen plaats en zijn flexplekken voor de andere CJG-kernteamleden. Bureau Jeugdzorg is een belangrijke samenwerkingspartner van het CJG Middelsee. Deze instelling is immers de toegang tot de gespecialiseerde hulpverlening. Doorverwijzing, warme overdracht, terugkoppeling en afstemming zijn thema s waarop de samenwerking tussen het CJG Middelsee en het Bureau Jeugdzorg vorm moet krijgen. Om deze samenwerking te versterken zal de netwerkconsulent van het Bureau Jeugdzorg het eerste jaar aanschuiven bij de overleggen van het CJG-kernteam. Pagina 3 van 7

Hoofdstuk 2 De voorkant Het CJG Middelsee is een samenwerkingsverband tussen bestaande organisaties die met jeugd van 0-23 jaar werken. Onderwijs, peuterspeelzalen, kinderopvang, welzijnswerk, maatschappelijk werk, jeugdgezondheidszorg, verloskundigen, allemaal werken ze samen binnen het Centrum voor Jeugd en Gezin. Ouders en jongeren kunnen dan ook bij al deze organisaties terecht met hun vragen. Zij kunnen hun vragen stellen aan de professionals met wie ze al contact hebben. Dit kan de docent zijn, de leerkracht, op het consultatiebureau of de jongerenwerker. Deze beroepskrachten weten vervolgens de weg naar het CJG. Zij zorgen ervoor dat de ouder of de jongere het antwoord of de hulp krijgt die passend is bij de situatie en vraag. Alle organisaties die samenwerken binnen het Centrum voor Jeugd en gezin voeren onderstaand logo. Overal waar dit logo hangt kunnen ouders en jongeren terecht met hun vragen. www.cjgmiddelsee.nl Elektronisch is het CJG Middelsee direct te bereiken. De website www.cjgmiddelsee.nl is onderdeel van het landelijke digitale centrum voor jeugd en gezin welke is ontwikkeld in opdracht van het ministerie voor Jeugd en Gezin. www.cjgmiddelsee.nl geeft informatie over opvoeden en opgroeien, heeft een elektronisch loket waar binnen twee werkdagen door professionals antwoord wordt gegeven op hulp- en adviesvragen en geeft lokale informatie over cursusaanbod, sociale kaart en activiteiten. Dit alles in een mooie, professionele vormgeving waarbij de beeldtaal beschikbaar is voor PR materiaal voor lokale toeleiding naar de website. (zie bijlage 1: contracten website) De landelijke website, het dcjg is een soort paraplu-website zonder een eigen database. Het dcjg koppelt de informatie van 12 kennisinstituten aan elkaar. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het rivm, stivoro, trimbosinstituut, voedingscentrum, het NJI etc. De vragen die lokaal bij www.cjgmiddelsee.nl worden gesteld, worden automatisch doorgestuurd naar één van deze aangesloten kennisinstituten, waar deze mails deskundig, binnen twee werkdagen, worden beantwoord. De lokale omgeving van www.cjgmiddelsee.nl laat ruimte voor het publiceren van de sociale kaart, bereikbaarheid van het CJG Middelsee, cursusaanbod etc. Het beheer van deze lokale omgeving ligt bij gemeentelijke voorlichters. Communicatie over de bereikbaarheid en de dienstverlening van het CJG Middelsee zowel naar ouders, jongeren en beroepskrachten is een belangrijke taak voor de kernpartners en de coördinator van het CJG Middelsee. Hierin worden zij ondersteund door het communicatieplan van de landelijke website met bijbehorend PR materiaal: onder andere folders over het CJG, pennen, posters, vlaggen etc. Pagina 4 van 7

Hoofdstuk 3 De achterkant en coördinatie van zorg Lokale afstemming en samenwerking binnen het CJG Middelsee wordt bereikt door middel van de vijf CJG samenwerkingsoverleggen. In iedere gemeente functioneert zo n overleg voor de doelgroep 0-12 jaar. Daarnaast functioneert een Middelsee breed overleg voor de doelgroep 12+. De deelnemers zijn de professionals die binnen de samenwerkende organisaties belast zijn met de zorgtaken. Dit is voor de peuterspeelzalen de internbegeleider, voor de kinderopvang de lokatiemanager, voor het basisonderwijs de internbegeleider etc. De samenwerkingsoverleggen worden gecoördineerd door de coördinator CJG Middelsee. Naast afstemming en samenwerking tussen de verschillende beroepsgroepen zijn deskundigheidsbevordering en het effectief gebruik van de Verwijsindex onderwerp van overleg. De verwijsindex Friesland is een communicatie instrument dat de samenwerking tussen de verschillende instellingen en hulpverleners zal verbeteren. Alle organisaties die met kinderen en jongeren van 0 tot 23 jaar werken zullen gaan werken met dit instrument. Zorgen rondom kinderen en jongeren kunnen in het systeem worden geregistreerd zodat, wanneer er meerdere zorgen rondom een kind/jongere zijn, er een match plaatsvindt. Na zo n match krijgen de betrokken hulpverleners een signaal. Het is dan de bedoeling dat er contact met elkaar wordt opgenomen en dat er afspraken over de te volgen aanpak gemaakt worden. De coördinator CJG Middelsee heeft de taak het gebruik van de verwijsindex te bewaken en in te grijpen als er: 1 niet geregistreerd wordt 2 na een match geen hulp volgt 3 na een match geen afstemming wordt gezocht 4 na een match geen overeenstemming over het te volgen plan wordt bereikt. Daarnaast heeft de coördinator CJG Middelsee een taak bij matches waarbij meer dan drie instanties betrokken zijn. Deze taak is het organiseren van een casusoverleg waarbij alle betrokkenen en het gezin aanwezig zijn. Doel van dit overleg is te komen tot een concreet plan van aanpak vanuit de methodiek 1 gezin, 1 plan (zie bijlage 2: toelichting formulieren casusoverleg). Bij deze casuïstiek is veelal gespecialiseerde hulp nodig. Met de hulpverleningsinstellingen die deze hulp leveren zijn concrete afspraken gemaakt over deelname aan deze overleggen. MEE Friesland, jeugdhulp Friesland, Verslavingszorg Noord Nederland en FIER Friesland nemen deel indien hun deskundigheid nodig is. Het sociaal team is een multidisciplinair zorgoverleg waarin hulpverlening wordt afgestemd. Het sociaal team stelt de coördinator CJG Middelsee op de hoogte als er cliënten met kinderen worden besproken. De coördinator van het CJG kan jongeren/gezinnen inbrengen in het sociaal team. Alle lokale instellingen zijn geschoold in de Verwijsindex en zullen per 1 mei gaan werken met dit samenwerkingsinstrument (zie bijlage 3: contracten verwijsindex). Binnen deze scholing zijn ook afspraken gemaakt over het gebruik van de Verwijsindex en de aansluiting met het CJG Middelsee. Uitgangspunt van deze aansluiting is steeds de bestaande werkwijze van de instellingen. Voor iedere instellingen zijn er meldgerechtigden aangewezen. Dit zijn de beroepskrachten die zijn belast met de zorgtaken van de instellingen. In het basisonderwijs en de peuterspeelzalen zijn dit de internbegeleiders, voor het voortgezet onderwijs de zorgcoördinatoren, voor de kinderopvang de locatiemanagers etc. De vraag of zorgen rondom een kind in de verwijsindex worden geregistreerd wordt beantwoord in de verschillende bestaande zorgoverleggen: het ZAT van het voortgezet onderwijs, de teambespreking in de kinderopvang en het IB overleg in de basisscholen. Pagina 5 van 7

Coördinator CJG Middelsee Marit de Jong advies Draaiboek CJG Middelsee april 2010 Hoofdstuk 4 De gemeentelijke regie De regie voor het Centrum voor Jeugd en Gezin ligt bij de gemeenten Ferwerderadiel, Het Bildt, Leeuwarderadeel en Menaldumaldeel. Deze Middelsee-Gemeenten hebben met behoud van de lokale identiteit gezamenlijk een Centrum voor Jeugd en Gezin ingericht. Het Centrum voor Jeugd en Gezin is echter geen statisch instituut. Het is een samenwerkingsvorm, afhankelijk, van landelijk, provinciaal en lokaal beleid en bestaat uit de samenwerking tussen meerdere lokaal en provinciaal gesubsidieerde instellingen. Gemeentelijke regie betekent: zorg dragen voor draagvlak en consensus over werkwijze van het CJG Middelsee bij alle lokale en provinciale partners. Expertise, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van deze partners moeten in dienst van deze werkwijze worden ingezet. Deze gemeentelijke regie is de kern van het slagen van een CJG. Vanuit onderstaand bestuursmodel wordt vorm gegeven aan deze regietaak. Stuurgroep CJG Wethouders Middelsee-Gemeenten 4 maal per jaar Ambtelijke werkgroep CJG Ambtenaren jeugd Middelsee-Gemeenten Maandelijks Projectteam CJG Middelsee Managers kernpartners CJG Middelsee 6 maal per jaar Klankbordgroep CJG Middelsee Managers van samenwerkingspartners CJG Middelsee Jaarlijks Op 27 april aanstaande wordt, ondersteund door een gratis werksessie van de VNG, de invulling van de gemeentelijke regie verder uitgewerkt. Hoofdstuk 5 De coördinator CJG Middelsee De coördinator CJG Middelsee is de drijvende kracht achter de samenwerkingsafspraken die zijn gemaakt. Zij organiseert de samenwerkingsoverleggen, de casuistiekoverleggen, de overleggen van het projectteam en is de bewaker van de Verwijsindex. Zij is de spin in het web van de samenwerkende beroepskrachten in de Middelsee gemeenten (bijlage 4: functieprofiel coördinator CJG Middelsee). Alle instellingen, die deelnemen of samenwerken binnen het CJG Middelsee, erkennen de coördinator CJG met haar bevoegdheden, verantwoordelijkheden en taken. De coördinator CJG Middelsee werkt het eerste jaar vooral aan de implementatie van de verwijsindex, de opbouw van het CJG kernteam en de opbouw/verandering van de CJG samenwerkingsoverleggen. Het tweede jaar zal het zwaartepunt meer op de casusoverleggen komen liggen, alhoewel de verwijsindex, samenwerking en communicatie blijvende investering vraagt (bijlage 5: ureninzet CJG overleggen). De coördinator CJG is het eerste jaar, van 1 juni 2010 tot 1 juni 2011, voor 24 uur per week in dienst van Sinnewelzijn. Deze instelling is ook een van de leveranciers van maatschappelijk werk in de regio. De onafhankelijke status van de CJG coördinator wordt gewaarborgd doordat de coördinator CJG Middelsee ondergebracht is binnen het ROS team (zie bijlage 6: ROS team). Een evaluatie in april 2011 moet uitwijzen of de beoogde onafhankelijkheid wordt behaald. Pagina 6 van 7

Hoofdstuk 6 De financiën Het CJG Middelsee is ontworpen vanuit de wetenschap dat forse bezuinigingen op de gemeentefinanciën te verwachten zijn. In het CJG Middelsee is daarom geen extra preventief aanbod opgenomen, is de functie van coördinator CJG minimaal gehouden en hebben de kernpartners geen aanvullend budget geclaimd voor deelname aan cursussen, CJG kernteam en andere overleggen. Onderstaande begroting, behorend bij bovenstaande beschrijving, is de minimale variant voor een CJG Middelsee dat daadwerkelijk hulpverlening, advies en informatie dichter bij de burger en sneller bij het kind brengt. Eenmalige kosten CJG Middelsee aanschaf website www.cjgmiddelsee.nl aanschaf verwijsindex CJG Middelsee logo borden voor lokale instellingen startbijeenkomst CJG Middelsee promotiemateriaal Totaal 2010 2.250,- 10.800,- 4.000,- 5.000,- 2.500,- 24.550,- Begroting CJG Middelsee 1 juni 2010-31 mei 2011 1 juni 2011-31 mei 2012 Personeelskosten coördinatie CJG Middelsee 24 uur à 80,- 86.400,- 86.400,- Verwijsindex technisch en functioneelbeheer verwijsindex à 0,24 per inwoner 10.570,- 10.570,- Website abonnement Stichting Opvoeden.nl 0,05 per inwoner 2.250,- 2.250,- abonnement Hollandsch Welvaren (korting eerste jaar 25%) 8.000,- 10.750,- update pakket Hollandsch Welvaren 2.500,- 2.500,- Huisvesting huur kantoorruimte bij jeugdgezondheidszorg à 30,- per dagdeel 3.000,- 3.000,- Promotie acties en materialen om CJG Middelsee onder de aandacht te brengen 1.500,- 1.500,- Deskundigheidsbevordering cursus 1 gezin 1 plan voor coördinator CJG Middelsee 2.500,- RAAK training voor lokale beroepskrachten à 100,- 4.000,- 5.000,- Preventief aanbod prenatale voorlichting 6.000,- voorlichting naar ouders en/of beroepskrachten 2.000,- 2.000,- budget voor preventief aanbod: het CJG Middelsee wil vraaggericht werken 4.000,- 4.000,- Totaal 126.720,- 133.970,- Alle bedragen zijn exclusief BTW Pagina 7 van 7