Polikliniek mammacare
Afspraak polikliniek mammacare Datum: Tijd: Poli nummer: 16 Inleiding U bent door de huisarts of specialist verwezen naar de polikliniek mammacare van het Gemini Ziekenhuis, omdat u een afwijking in uw borst heeft die verder onderzocht moet worden. In deze folder leest u wat u kunt verwachten tijdens het eerste bezoek en over de onderzoeken die worden uitgevoerd bij verdenking op een borstafwijking. Polikliniek mammacare Mamma is het Latijnse woord voor borst. De polikliniek mammacare is gespecialiseerd in het onderzoeken van borstafwijkingen. Op de polikliniek mammacare werken gespecialiseerde hulpverleners (het mammacareteam) nauw samen. Het mammacareteam bestaat uit een oncologisch chirurg (mamma), een radioloog, een radiotherapeut, een internist-oncoloog, een patholoog anatoom, een verpleegkundig specialist mammacare en/of een mammacare verpleegkundige. Tijdens het polikliniekbezoek kunnen verschillende onderzoeken plaatsvinden, zoals een mammografie, echografie en een punctie. In deze folder wordt precies uitgelegd wat deze onderzoeken inhouden. Het bezoek aan de polikliniek mammacare kan een dagdeel in beslag nemen. Voorbereiding Breng, wanneer u dit prettig vindt, gerust uw partner of een familielid mee. Gebruik geen bodylotion, crème of talkpoeder op uw bovenlichaam in verband met het onderzoek dat op de afdeling radiologie plaatsvindt. U mag wel deodorant gebruiken. 1
Onderzoeken Chirurg Wanneer u voor het eerst op de polikliniek mammacare komt, zal er een gesprek met de verpleegkundig specialist plaatsvinden. Na dit gesprek zal zij uw borsten en oksels zorgvuldig onderzoeken en eventueel verder lichamelijk onderzoek doen. De bevindingen bespreekt ze met de chirurg en samen stellen zij een plan van aanpak op. Mammografie Het röntgenonderzoek van de borsten heet een mammografie. Op deze borstfoto s zijn heel kleine veranderingen al te zien, soms zelfs als ze nog niet voelbaar zijn. Bij een mammografie worden van beide borsten twee foto s gemaakt, een van boven af en een vanaf de zijkant en in sommige gevallen nog een 3D foto ook wel tomosynthese genoemd. Dit om beide borsten goed te kunnen vergelijken. Voor elke foto wordt de borst tussen twee platen gelegd die stevig worden aangedrukt. Dit stevig aandrukken wordt vaak als onprettig ervaren. Toch is het samendrukken nodig om kwalitatief goede foto s te verkrijgen. Het maken van een mammografie duurt ongeveer 20 minuten. Echografie Wanneer de mammografie onvoldoende informatie geeft, vindt aansluitend een echografie van uw borst(en) plaats. Een echografie is een onderzoek waarbij met geluidsgolven een afbeelding van de borst wordt gemaakt. Op uw huid wordt gel aangebracht. Hierna onderzoekt de radioloog uw borst door met een zender/ontvanger apparaat over het gebied te bewegen. Op een beeldscherm wordt uw borst in beeld gebracht. Dit levert informatie op over de verschillende weefsels in uw borst. Op deze manier kan een arts op de monitor bijvoorbeeld een cyste (een met vocht gevulde holte) onderscheiden van een andere (kwaad-/goedaardige) afwijking. Vooral bij jonge vrouwen, die zeer dicht borstklierweefsel kunnen hebben, kan een echografie goede aanvullende informatie geven naast de mammografie. Een echografie is niet pijnlijk en duurt ongeveer tien minuten. 2
Punctie Wanneer op de mammografie en/of echo een afwijking is te zien, bepaalt de radioloog of aanvullend cel- of weefselonderzoek nodig is. Er kan een cytologische (cellen) en/of een histologische (weefsel) punctie verricht worden. Bij een cytologische punctie wordt de afwijking met een dunne naald aangeprikt en worden cellen weggezogen. Dit duurt ongeveer 15 minuten. Het weefsel en/of vocht wordt voor nader onderzoek naar het laboratorium gestuurd. Bij een histologische punctie wordt met een dikkere naald weefsel weggenomen. Wanneer u bloedverdunners gebruikt, wordt deze punctie uitgesteld en wordt er een nieuwe afspraak gemaakt. De histologische punctie gebeurt onder plaatselijke verdoving. Om de naald makkelijker in te brengen, maakt de radioloog met een mesje een sneetje van enkele millimeters. Vervolgens brengt de radioloog de naald in uw borst of oksel en neemt een stukje weefsel weg. Het weefsel wordt voor nader onderzoek naar het laboratorium gestuurd. Er kan dan een bloeduitstorting zichtbaar zijn die vanzelf weer verdwijnt. Indien u na de punctie pijn blijft houden, kunt u een paracetamol tablet innemen. Wij adviseren om na een histologische punctie een stevige bh te dragen om eventuele bloedingen te voorkomen. Mammabiopsie met behulp van röntgenfoto s Soms is een afwijking in uw borst niet zichtbaar op een echografie en ook niet voelbaar. Een biopsie met behulp van een echo is dan niet mogelijk. In dit geval kan de radioloog een mammabiopsie met aanvullende röntgenfoto s (=stereotactische biopsie) voorstellen. Voor een stereotactische biopsie wordt een afspraak met u gemaakt in het Medisch Centrum Alkmaar (MCA), deze verrichting kan niet in het Gemini Ziekenhuis plaatsvinden. 3
Het bespreken van de uitslagen Na de onderzoeken gaat u na een aantal dagen terug naar de chirurg op de polikliniek mammacare. De chirurg bespreekt de uitslag met u. Wanneer u een punctie hebt ondergaan, krijgt u een vervolgafspraak mee voor de uitslag van het microscopisch onderzoek. Deze uitslag volgt enige dagen (zeven tot tien dagen) na uw eerste bezoek en wordt door de chirurg met u besproken. De chirurg zal u advies geven met betrekking tot het vervolgbeleid. Heeft u nog vragen? Wanneer u na het lezen van deze informatie vragen heeft, dan kunt u die altijd stellen aan uw behandelend arts of aan de verpleegkundig specialist mammacare. 134565-PK314-09/13 Deze folder is een uitgave van het Gemini Ziekenhuis 4