Intakeproces - kleinschalig wonen bij Amsta Algemene informatie Zorgaanbieder Naam: Amsta Adres: Roetersstraat 2, 1018 WC Amsterdam Bestuurder: Petra van Dam Contactpersoon: René Flart, r.flart@amsta.nl Locaties Amsta heeft 8 kleinschalige woonlocaties, waar dit intakeproces wordt gebruikt. Het betreft de volgende locaties: Mozaiekhofje De Keyzer Meer en Oever De Raak De Beusemaecker Vrolikhuizen Czaar Peterpunt De Fagel 1 In deze locaties wonen 242 bewoners, in woongroepen van 6 bewoners Aantal fte: 221,11 Doelgroep: Psycho geriatrie Financiering: WLZ Geen van deze locaties heeft de afgelopen 2 jaar onder verscherpt toezicht gestaan. De kwaliteit is op orde. Omschrijving project intakeproces Visie kleinschalig wonen Amsta Kleinschalig wonen bij Amsta benadert het wonen zoveel mogelijk als een normale thuissituatie en een huiselijke en herkenbare omgeving waarin zorg wordt geboden met dementie als expertise. We vinden dat de bewoner en naasten regie moeten kunnen houden over het leven. Het vertrekpunt in al ons handelen is de bewoner. De uitgangspunten voor dienstverlening zijn privacy, autonomie, relaties, participatie en veiligheid. Een traditioneel intakeproces sluit niet aan bij onze visie. Een andere inrichting van het proces is noodzakelijk om onze waarden van een tweede huis waar professionele zorg wordt geleverd navolging te kunnen geven. En om de naasten van bewoners nabij te kunnen houden. Waarom een nieuw intakeproces? Voor veel ouderen en hun naasten is het besluit tot verhuizing naar een verpleeghuis niet makkelijk. Vaak wordt de overgang naar een verpleeghuis als verlies ervaren. Terwijl het voor zowel bewoners als voor naasten een enorme opluchting kan zijn. Ook zien veel mensen op tegen alle administratieve rompslomp die verhuizing naar een verpleeghuis met zich meebrengt. Er moet een indicatie worden geregeld, aanmeldingsformulieren worden ingevuld, informatie worden verstrekt aan allerlei instanties. Amsta is er van overtuigd dat goede informatie en persoonlijke begeleiding kan helpen om ouderen en hun naasten meer vertrouwen te geven in de overgang van de thuissituatie naar het verpleeghuis. Wij hebben daarom een nieuw intakeproces ontwikkeld voor kleinschalig wonen waarmee we begin
2015 gestart zijn. Hierin ondersteunen en begeleiden wij bewoners vanaf het eerste moment bij het proces richting de verhuizing. Wij gaan hierbij uit van de individuele zorgvraag en wensen van de bewoners. Eigen regie van de toekomstige bewoner staat centraal. Doelgroep De doelgroep van dit project zijn de (toekomstige) bewoners van de kleinschalige woonvormen van Amsta (zie hierboven bij kopje locaties). Amsta heeft acht kleinschalige woonlocaties voor mensen met psycho geriatrische problematiek (PG). De zorg in deze locaties is kleinschalig georganiseerd. Bewoners wonen in woongroepen van zes bewoners. De zorg is gericht op huiselijkheid, op welbevinden en beleving van geluk. Wat willen we bereiken? Onze visie en ervaring is dat investering in het intakeproces de kwaliteit van het verdere verblijf positief beïnvloedt. Ons doel is de overgang van thuis wonen naar een verpleeghuis beter te laten verlopen. Een belangrijke winst hierbij is dat de naasten van de bewoner meer betrokken worden gedurende het hele intake proces en daarna een betere aansluiting vinden in de nieuwe situatie van de bewoner. Naasten worden steeds belangrijker en daarnaast is tevredenheid en betrokkenheid van naasten van positieve invloed op de bewoner, de medewerker en op henzelf. Dit alles heeft invloed op het verblijf van de bewoner daarna. Dit sluit aan bij wat wij belangrijk vinden, prettig wonen in een huis dat aanvoelt als een thuis, maar met deskundige zorg. Wanneer vind dit plaats? Begin 2015 zijn we bij kleinschalig wonen begonnen met het intakeproces nieuwe stijl. Een belangrijk onderdeel van het project is bij de mensen thuis te kunnen komen. De planning is om bij iedere nieuwe aanmelding op huisbezoek te gaan. Wij zijn van mening dat een ontwikkeld netwerk van belang is om deze rol op te kunnen pakken. Eind 2015 moet het intakeproces nieuwe stijl volledig geïmplementeerd en werkend zijn. Dan willen wij de balans opmaken wat het de bewoners opgeleverd heeft. Werkwijze We hebben twee medewerkers aangesteld als woonconsulent kleinschalig wonen. Zij houden zich specifiek bezig met het proces van intake. Na aanmelding en een rondleiding op locatie start een intensief begeleidingsproces met de bewoner en naasten. Er wordt een klein netwerk rondom de bewoner opgericht met familie en/of naasten en de woonconsulent. Zij ontmoeten elkaar bij de bewoner thuis. De woonconsultent ontmoet de bewoner in de thuissituatie om door middel van gesprekken een overzicht van de situatie te krijgen. Hier komen onder andere de wensen, maatschappelijke situatie, culturele achtergrond, leefstijl, geschiedenis en functionerende netwerk van de bewoner aan bod. Het is van belang te weten wie de bewoner is om een juiste inschatting te maken in welke groep de bewoner het beste geplaatst kan worden. De samenstelling van de groep is dermate van belang voor het welzijn van de bewoner, dat hier extra aandacht aan besteed wordt. In deze ondersteuning staat de mens met zijn of haar specifieke situatie centraal. Met informele gesprekken en informatievoorziening geven zij de bewoners en naasten vertrouwen in het wonen in een kleinschalige woonvorm en houvast voor de toekomst. Ook na de verhuizing komt het opgezette netwerk rondom de bewoner regelmatig bijeen om te evalueren hoe de verhuizing is verlopen en hoe het nu gaat. Bewoners kunnen een intensieve begeleiding van ons verwachten. Indien gewenst ondersteunen we ook bij de aanvraag van een indicatie en het afhandelen van andere administratie. Met onze 2
ondersteuning hopen we het vertrouwen in de zorg in een zorginstelling te vergroten en de drempel van wet- en regelgeving weg te nemen. De nieuwe werkwijze hebben we vastgelegd in de Intakeprocedure bij kleinschalig wonen. Meting en verwachtingen Eind 2015 willen wij de resultaten van de intake nieuwe stijl meten doormiddel van een vragenlijst aan bewoners en naasten die in 2015 de intake hebben doorlopen. Daarnaast verwachten wij een positieve invloed van de intake nieuwe stijl op de kwaliteit van leven en tevredenheid voor het verdere verblijf van de bewoner. Dit willen we onderzoeken aan de hand van de uitkomsten van de Indicatoren Dementiezorg. Een instrument om inzicht te verkrijgen in de kwaliteit van leven van bewoners en hun naasten. Verder hebben wij de CQ-index (cliënttevredenheid) meting iedere twee jaar. Welke zichtbare veranderingen willen we bereiken? Een kwetsbare bewoner omringt door een netwerk van familie en naasten is van grote waarde. In sommige gevallen gaat dit vanzelf, in andere gevallen is het van essentieel belang de naasten vanaf de intake betrokken te houden bij het leven van de bewoner. Wat we zichtbaar willen bereiken is dat de bewoner en naasten meer grip en houvast krijgen in de overgang naar het verpleeghuis en hierbij de naasten betrokken houdt. 3
Bijlage: Sfeerimpressie kleinschalig wonen Naasten spelen een belangrijke rol in het leven van bewoners. Wij proberen de naasten betrokken te houden bij het leven van de bewoner, ook na de verhuizing. Deze sfeerimpressie geeft de situatie weer waar naasten en bewoners samen zijn in het Czaar Peter Punt. 4
Czaar Peter Punt - kleinschalig wonen bij Amsta Zorgaanbieder: Naam: Amsta Adres: Roetersstraat 2, 1018 WC Amsterdam Bestuurder: Petra van Dam Contactpersoon: Renë Flart, r.flart@amsta.nl Locatie: Naam: Czaar Peter Punt Adres: Czaar Peterstraat 169, 1018 PX Amsterdam In deze locatie wonen 24 bewoners verdeeld over 4 groepen van 6. Aantal fte: 19,89 fte (personeelsmix: afdelingshoofd 1 fte, zorgco 1,79 fte, EVV 12,93 fte, verpleeghulp/leerling 4,16 fte) Doelgroep: Psycho geriatrie Financiering: WLZ Er is geen sprake geweest van een verscherpt toezicht de afgelopen 2 jaar. De basis kwaliteit van zorg is op orde. Omschrijving Inleiding Visie kleinschalig wonen Amsta Kleinschalig wonen bij Amsta benadert het wonen zoveel mogelijk als een normale thuissituatie en een huiselijke en herkenbare omgeving waarin zorg wordt geboden met dementie als expertise. We vinden dat de bewoner en naasten regie moeten kunnen houden over het leven. Het vertrekpunt in al ons handelen is de bewoner. De uitgangspunten voor dienstverlening zijn privacy, autonomie, relaties, participatie en veiligheid. Het Czaar Peter Punt is een kleinschalige woonvorm van Amsta. Opgaand in het beeld van de stad, bevinden zich vier woningen met ieder zes bewoners. Het aantal van zes bewoners per woning is een uniek concept en uitgangspunt van kwaliteit van zorg en leven. Waar er vanuit bedrijfsmatige redenen soms makkelijker gekozen wordt voor een groep van acht of negen bewoners, kiezen wij er expliciet voor niet af te wijken van het aantal van zes bewoners. Het Czaar Peter Punt is bijna tien jaar volgens dit concept georganiseerd. En heeft zich ontwikkeld tot een voorbeeld en voorloper in kwaliteit van zorg voor mensen met dementie. Doel deelname Wij zien het Czaar Peter Punt als een voorbeeld voor de andere kleinschalige woonvormen. Het doel van deelname is om andere woonvormen van Amsta en andere organisaties te inspireren met de kwaliteit van zorg en leven en het unieke concept van zes bewoners op een groep. Deze manier van organiseren kent een positieve spin-off, uiteengezet in doelgroep, eigen regie en maximale regelruimte, huiselijkheid van een gezin, medewerkers en participatie informele zorg. Doelgroep Onze expertise ligt in het bieden van zorg aan PG bewoners met complexe zorgvragen. Verpleeghuiszorg, maar dan anders georganiseerd. We bieden zorg die past bij de actuele professionele standaarden en rusten onze medewerkers toe om die zorg ook op niveau te bieden. De 1
behandeling is in handen van gespecialiseerde artsen en paramedici. Wij werken nauw samen met diverse disciplines in het veld, zoals GGZ, de ketenzorg dementie en extramurale zorg. Eigen regie en maximale regelruimte Zes bewoners op een groep met één verzorgende (niveau 3 of 4) geeft de mogelijkheid de regie bij de bewoner te leggen. Wij zijn er van overtuigd dat eigen regie een groot goed is wat we moeten koesteren. Bewoners hebben ruimte om eigen keuzes maken. Wil iemand om 11 uur opstaan? Dan is dat geregeld. De lijnen tussen bewoner en verzorgende zijn kort en persoonlijk. De kleine groep biedt de mogelijkheid voor de verzorgende om de bewoner te observeren. Wat in de thuissituatie als voorkeur van de bewoner gold, kan met de ontwikkeling van het ziekteproces veranderd zijn. De voorkeur van de bewoner op dat moment is leidend. Daar wordt ruimte voor gemaakt. Wij geloven dat maximale regelruimte voor de bewoners en medewerkers (zelf de was doen, zelf eten bestellen etc) het uitgangspunt moet zijn voor zijn voor hun welzijn. Huiselijkheid van een gezin Voor de bewoner geldt dat een aantal van zes overeenkomt met een gezinsmaat. Gezamenlijk eten past aan één tafel in plaats van twee. Het zijn details die een wezenlijk verschil maken in het wonen en de beleving van de bewoner. De huizen hebben een eigen voordeur, iets wat de huiselijkheid benadrukt. Iemand van buiten moet dan ook aanbellen om binnen te kunnen komen. Deze figuurlijke drempel zorgt ervoor dat bewoners zich geborgen voelen, een echt huis. Medewerkers Het aantal van zes bewoners vraagt om een bedrijfsvoering waar, in de meeste gevallen één verzorgende op staat. Dit is van belang voor de dynamiek van de groep en doet iets positiefs met de rol van de verzorgende. De verzorgende is eerder geneigd zich tot de groep te richten dan op de eventuele andere verzorgende. Daarbij is de verantwoordelijkheid van de verzorgende in deze vorm impliciet geregeld. Verantwoordelijk maken en verantwoordelijk voelen is een proces wat synchroon loopt in deze organisatievorm. De bezieling van medewerkers is hoog. Wij streven ernaar de juiste mensen op de juiste plek te zetten. De ruimte en verantwoordelijkheid die medewerkers krijgen zorgt voor een hoge medewerkers tevredenheid. In het verlengde hiervan is er sprake van een laag ziekteverzuim van 5,2%.. Participatie informele zorg Formele en informele zorg ontmoeten elkaar in het Czaar Peter Punt op een natuurlijke manier. Naasten zijn voor de bewoner ontzettend belangrijk. Daar zetten wij op in. Ook met naasten worden afspraken op maat gemaakt. Bezoek is altijd welkom, en koken, mee-eten en meedoen ontstaat. Dat ook de andere bewoners meegenieten van het koken door naasten, is hier vanzelfsprekend. Naasten richten zich niet alleen tot de eigen bewoner, maar kent ook de andere huisgenoten. Doordat de gesprekken met naasten ook regelmatig op informele basis plaatsvinden, merken wij aan het lage aantal klachten. Klachten worden eerder opgevangen en actie wordt ondernomen. Het gesprek is milder. Er heerst een sfeer van samen aan oplossingen werken. De naasten krijgen bij ons de ruimte om een belangrijke en actieve positie in het leven van de bewoner te behouden. Hoe meten wij dit? Naasten worden steeds betrokken bij het leven van de bewoner. De lijn tussen verzorgende, bewoner en naasten is kort waardoor tevredenheid continue kan wordt getoetst in informele gesprekken. Eens per half jaar vinden er huiskamergesprekken plaats waar naasten en bewoners gezamenlijk de gang van zaken bespreken. Tijdens het halfjaarlijkse MDO (Multidisciplinair Overleg) spelen naasten een belangrijke rol. De terugkoppeling die wij van naasten en bewoners krijgen is overwegend positief. 2
Daarnaast wordt eens per twee jaar een cliënttevredenheidsmeting gedaan doormiddel van de CQindex. Hieruit blijkt met name een hoge score op de omgang met elkaar en respect voor mensen, de ervaren bejegening. Op de zorgkaartnederland.nl is één review beschikbaar met een beoordeling van 9,2 (zie bijlage). Daarnaast wachten wij op de uitkomst indicatoren Dementiezorg. 3
Bijlage 1: Sfeerbeelden Onderstaande foto s geven een sfeerbeeld van het leven in het Czaar Peter Punt. Meedoen met de dagelijkse bezigheden in het huishouden als koken en de was doen. Ook familie en naasten spelen een actieve rol in het leven van de bewoner en zijn welkom. 4
Bijlage 2: Familie over het Czaar Peterpunt Mei 2015: Adelheid Roosen schrijft in het Parool over het verblijf van haar (inmiddels overleden) moeder in het Czaar Peter Punt: een intens fijn je-bent-er-thuishuis. 5
Bijlage 3: Waardering op Zorgkaart Nederland www.zorgkaartnederland.nl Waardering van Amsta, Czaar Peterpunt, kleinschalige woonvoorziening - Amsterdam op 9 oktober 2014 Accommodatie 8 Afspraken 10 Behandeling 8 Informatie 10 Luisteren 10 Medewerkers 9 9.2 Gemiddeld cijfer Aandoening / behandeling: Dementie Waarderen De eerste kennismaking was zeer positief. Een hartelijke ontvangst, tijd om te luisteren, een heldere uitleg. De rondleiding was fijn en gaf een goed inzicht. Inmiddels woont mijn moeder zo'n 9 maanden in deze instelling en ze is erg tot rust gekomen en haar toestand is duidelijk verbeterd. 6
Bijlage 4: CQ Index 2014 Samenvatting scores CQ-index. Hele rapport CQ-index online te vinden. Tabel 3. Indicatorscores Vorig, Nu, Land en Concern Indicatoren Vorig Nu Land Concern 1.1 Eten en drinken 3,47 3,4 2.1 Omgang met elkaar 3,27 2,88 2,79 2.2 Schoonmaken 2,7 3,00 3,01 3,09 2.3 Inrichting 4 4,00 3,73 3,72 2.4 Privacy 3,8 3,91 3,65 3,57 3.1 Zinvolle dag 3,05 3,12 2,91 4.3 Bejegening 3,13 3,18 3,08 2,98 5.1 Beschikbaar personeel 3,00 2,59 2,61 5.4 Kwaliteit personeel 3,45 3,35 3,24 6.1 Inspraak 3,45 3,19 3,03 6.2 Informatie 3,48 3,66 3,46 3,25 7
Bijlage 5: Interview Sjef van Bommel in STA (tijdschrift van Amsta) Sjef van Bommel is auteur van het boek ik ben niet kwijt. Hierin beschrijft hij hoe hij zijn geliefde Thom langzaam kwijtraakt aan dementie. Thom woont de laatste drie maanden van zijn leven in het Czaar Peterpunt. Met name de ruimte die ze kregen om individuele afspraken te maken over het leven van Thom heeft hem erg gesteund in de laatste fase met hem. 8
9