Waardevol leven. Jaarverslag 2014 NPV zorg voor het leven

Waardevol leven Jaarverslag 2014 NPV zorg voor het leven

Inhoud Voorwoord... 4 Hoofdlijnen 2014... 4 Directie... 4 Ledenverloop... 4 Financiën... 4 Bestuursverslag... 5 Bestuursstructuur... 5 Bestuursvergaderingen... 5 Mutaties in de bestuurssamenstelling... 5 Waardevol leven staat op het spel!... 6 Neutrale niet-reanimerenpenning... 6 Onderzoek palliatieve zorg... 6 Rondetafelgesprek euthanasie in de psychiatrie... 6 Wat weet Nederland over abortus?... 7 Spreken over het levenseinde... 7 Waardevol leven... 7 Symposium... 7 Persoonlijk advies als zorg voor leven in gevaar is... 9 Top 5 onderwerpen NPV-Advieslijn:... 9 Een ouderling belt... 9 Wel of niet reanimeren?... 9 Een goed gesprek op een beurs... 9 Waarom geen sondevoeding?... 10 Uit angst een euthanasieverklaring... 10 Lezingen... 10 Hoe hebben vrijwilligers zich ingezet voor waardevol leven?... 11 Feiten en cijfers: vrijwilligers en hun werk bij de NPV... 11 Dantumadeel/Tytsjerksteradeel actief met NLdoet... 11 Vrijwillige hulp achter de voordeur... 11 NPV-Thuishulpvrijwilliger in beeld... 12 NPV-Thuishulp beschikbaar voor alle inwoners van Zwartewaterland... 12 Jongeren & de NPV... 13 Filmpjes... 13 Jaarverslag NPV 2014 2

Way of Life magazine... 13 Jongerenavonden... 13 Campagne abortus... 13 Hoe heeft de NPV leden en fondsen geworven?... 14 C est Passieble... 14 Giften en nalatenschappen voor de NPV... 14 Pilot NPV-ledenwerfactie gezinsleden... 14 Jaarrekening 2014... 15 Baten uit fondsenwerving... 15 Subsidies van overheden... 16 Besteed aan doelstellingen... 16 Kosten uit eigen fondsenwerving... 16 Kosten beheer en administratie... 16 Balans per 31 december 2014... 17 Staat van baten en lasten over 2014... 18 Toelichting algemeen... 19 Gelieerde verenigingen en stichtingen... 19 Verslaggevende eenheid... 19 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING... 19 Materiële vaste activa... 19 Voorraden... 19 Kortlopende vorderingen... 19 Voorzieningen... 19 Kortlopende schulden... 20 GRONDSLAGEN VAN RESULTAATBEPALING... 20 Toelichting op de staat van baten en lasten... 20 Toelichting lastenverdeling 2014... 21 Accountantsverklaring... 22 Begroting 2015... 23 Jaarverslag NPV 2014 3

Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van de NPV. Het thema van dit verslag is: Waardevol leven. De NPV zet zich al meer dan 32 jaar in voor de bescherming van waardevol mensenleven. Hoe de NPV dat in 2014 heeft gedaan en met welke medisch-ethische thema s de NPV zich heeft beziggehouden, leest u in dit verslag. Wij wensen u veel leesplezier. Esmé Wiegman van Meppelen Scheppink directeur NPV Hoofdlijnen 2014 Directie De directie van de NPV wordt sinds 1 februari 2014 gevormd door mevrouw drs. E.E. Wiegman-van Meppelen Scheppink. Ter gelegenheid van het afscheid van directeur dr. R. Seldenrijk werd op 31 januari 2014 het symposium Waardevol leven gehouden. Ledenverloop Op 31 december 2014 had de NPV 57.841 leden, 4.498 leden minder dan op 1 januari 2014. Deze grote afname is deels te wijten aan het feit dat de NPV in 2014 ruim 2000 'wanbetalers' heeft geroyeerd als lid. Hoewel het ledenaantal afneemt, is er een voorzichtige toename in het aantal nieuwe lidmaatschappen waar te nemen. In 2014 werden 1.746 mensen lid van de NPV (in 2013 waren dat er 581). Ook Way of Life kende in 2014 een stijging in het aantal nieuwe leden. Kwamen er in 2013 100 nieuwe leden bij, in 2014 werden 176 jongeren lid van Way of Life. Financiën De NPV heeft het jaar 2014 met een klein negatief resultaat van -2.702,- moeten afsluiten. De NPV ontving in 2014 van de overheid alleen nog een instellingssubsidie van 35.000,- en een projectsubsidie van 6.650,-. De overige inkomsten waren afkomstig van contributies, donaties, legaten, sponsoring en rente op beleggingen. Jaarverslag NPV 2014 4

Bestuursverslag Bestuursstructuur Het NPV-bestuur heeft tot taak het besturen van de vereniging. De directeur is belast met de dagelijkse leiding van de vereniging. Alle taken en bevoegdheden zijn vastgelegd in een bestuurs- en directiereglement. Het bestuur legt verantwoording af aan de Algemene Ledenvergadering (ALV). Het bestuur houdt toezicht op het beleid van de directeur en op de algemene gang van zaken binnen de NPV. Bestuursvergaderingen In het verslagjaar heeft het bestuur vijfmaal vergaderd. Tijdens deze bestuursvergaderingen kwam onder meer aan de orde: - Meerjarenbeleidsvisie 2014-2017 - Functiebeschrijving directeur - Goedkeuring jaarverslag en jaarrekening 2013 - Accountantsverslag naar aanleiding van de accountantscontrole 2013 en bestemming exploitatieoverschot 2013 - Een eigentijdse verenigingsstructuur - Afdeling Thuishulp wordt onderdeel van afdeling Verenigingszaken - Voorstel contributieaanpassing voor 65+-leden per 1-1-2015 - Voordracht nieuw bestuurslid i.v.m. vacature W. Bos - Notitie identiteit en communicatie - Digitale ondersteuning NPV-Thuishulp - Contributie en financiële bijdrage van kerken - Opstellen corporate story - Heroverweging hoogte continuïteitsreserve - Themabespreking NPV-Thuishulp - Jaarplan en begroting 2015 Mutaties in de bestuurssamenstelling De heer mr. W. Bos beëindigt vanwege privéomstandigheden in februari 2014 zijn bestuurslidmaatschap van de NPV. Hij heeft gedurende vier jaar deel uitgemaakt van het bestuur, waarvan de laatste jaren als secretaris. De heer ing. J.R. Luursema is in zijn plaats benoemd tot secretaris. De heren Bijleveld, Lock en Luursema zijn in 2014 periodiek aftredend. Zij zijn op de Algemene Ledenvergadering van 27 mei 2014 opnieuw gekozen tot bestuurslid. Mevrouw drs. J.F. Groenewoud-Roozemond treedt in mei 2014 toe tot het bestuur. De heer drs. B. de Jong wordt benoemd tot aspirant-bestuurslid. Het bestuur beoogt hiermee bij het ontstaan van een nieuwe bestuursvacature zonder uitgebreide werving een ingewerkte kandidaat te kunnen voordragen. De leden van het NPV-bestuur ontvangen geen bezoldiging van de NPV. Wel komen zij in aanmerking voor een onkostenvergoeding. Jaarverslag NPV 2014 5

Waardevol leven staat op het spel! Ruim dertig jaar geleden is de NPV opgericht om ontwikkelingen zoals het bij wet toestaan van abortus en euthanasie tegen te houden. Die strijd is beslecht, abortus en euthanasie zijn onder voorwaarden wettelijk toegestaan. De NPV wil het hier niet bij laten, want de grenzen van de wetgeving worden steeds vaker opgezocht en ter discussie gesteld. De NPV is niet een organisatie die op de barricades klimt. Liever maakt zij haar visie bekend in gesprekken met Kamerleden of via mediaoptredens, opinieberichten en de sociale media Facebook en Twitter. Met welke onderwerpen heeft de NPV zich in 2014 beziggehouden? Hoe heeft de NPV het beleid beïnvloed? Op welke manieren heeft de NPV de samenleving bewustgemaakt van het feit dat het leven waardevol is en dus beschermd hoort te worden? Neutrale niet-reanimerenpenning Samen met andere organisaties pleit de NPV al jaren voor het beschikbaar komen van een neutrale niet-reanimerenpenning. Op dit moment is een penning alleen verkrijgbaar via de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Je dient lid te zijn van deze organisatie om in aanmerking te komen voor deze penning. Leden van de NPV vinden lidmaatschap van deze organisatie onacceptabel. De NPV ziet liever dat de overheid de verantwoordelijkheid neemt voor het mogelijk maken van uitgifte van een neutrale penning, waarbij de NPV graag een bijdrage levert in het bieden van goede informatie. Informatie bieden doet de NPV sowieso. De brochure Reanimatie, wat is de juiste keuze? die in 2014 door de NPV is uitgebracht, voorziet in een grote behoefte. Onderzoek palliatieve zorg In 2014 heeft de NPV de kennis gepeild over de beschikbare zorg rond het levenseinde. Vrijwel alle respondenten (zowel leden als niet-leden) zijn bekend met het begrip palliatieve zorg. De meesten weten echter niet precies wat het inhoudt. Mensen denken dat palliatieve zorg alleen lichamelijke zorg betreft (38%) en dat deze zorg bedoeld is voor mensen die verkeren in de allerlaatste fase van hun leven (78%). Palliatieve zorg verbetert echter de kwaliteit van het leven van patiënten én hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening. Uit het onderzoek bleek ook dat veel mensen nog niet hebben nagedacht over wensen en verwachtingen rond het levenseinde. Als mensen wel hebben nagedacht over het levenseinde, wordt dit echter lang niet altijd gedeeld met anderen. Als er een gesprek over het levenseinde wordt gevoerd, blijkt dat de inhoud van dit gesprek varieert van persoon tot persoon. Onderwerpen die vaak aan de orde komen zijn: de uitvaart, zingevingsvragen en medische en praktische zaken zoals keuzes over behandelingen en financiën. De NPV vindt het belangrijk dat er meer aandacht komt voor het bevorderen van kennis over palliatieve zorg. Ook moeten mensen worden aangespoord om tijdig na te denken over de wensen en verwachtingen rondom hun levenseinde én deze ook te delen met hun (huis)arts, familie en/of naasten. De NPV wil mensen helpen om het gesprek over het levenseinde te voeren. De uitkomsten van het onderzoek zijn gepresenteerd tijdens het nationaal congres palliatieve zorg. Rondetafelgesprek euthanasie in de psychiatrie Op 4 juni vindt in de Tweede Kamer een rondetafelgesprek plaats over euthanasie in de psychiatrie. NPV-directeur Esmé Wiegman vraagt tijdens het gesprek aandacht voor het belang van goede en toegankelijke zorg voor psychiatrische patiënten. Er zijn psychiatrische patiënten waar pillen, gesprekstechnieken, een zinvolle dagbesteding of deelname aan activiteitenbegeleiding niet het gewenste resultaat hebben. Ze lijken volledig therapieresistent te zijn. Juist door de erkenning dat genezing er niet meer in zit, kan er ruimte ontstaan voor een andere kijk. Die andere kijk heet: de Jaarverslag NPV 2014 6

palliatieve zorgbenadering. Zoals artsen in de somatische zorg allerlei richtlijnen hebben ontwikkeld voor de behandeling van klachten als misselijkheid, darmproblemen of benauwdheid, zo zouden psychiaters richtlijnen kunnen ontwikkelen voor de aanpak van psychiatrisch leed als machteloosheid, wanhoop of het herstel van levenszin. Wat weet Nederland over abortus? Welk beeld heeft de gemiddelde Nederlander over de abortuspraktijk in ons land? Om dit beeld helder te krijgen, voerde de NPV in 2014 een groot onderzoek uit. Hieruit komt naar voren dat men het beeld heeft dat (jonge) vrouwen die nog niet eerder moeder zijn geworden een abortus ondergaan. Meer dan de helft van de vrouwen is echter al moeder op het moment dat zij een abortus laten uitvoeren. Weinig respondenten weten dat 47% van de abortussen wordt uitgevoerd om financiële redenen. Ook over het aantal abortussen is het beeld niet conform de werkelijkheid. Slechts 10% van de respondenten weet dat 1 op de 6 zwangerschappen eindigt in een abortus. In Nederland wordt abortus gezien als een vrouwenrecht en ligt er een taboe op het noemen van de feiten. Het is de hoogste tijd voor een open discussie over de abortuspraktijk van alledag. De uitkomsten van het onderzoek leidden tot Kamervragen. Het onderzoek gaf ook aanleiding voor een uitzending van het radioprogramma EO Door de week. Spreken over het levenseinde De NPV wil niet alleen beleidsvorming over levenseindevragen beïnvloeden. Ouderen toerusten om keuzes rondom het levenseinde te maken, is in 2014 ook een doel. Daarom staat de NPV in september op de 50PlusBeurs, het grootste seniorenevent van Nederland. De stand is aangekleed met geraniums en de standmedewerkers delen zakjes geraniumzaad uit aan de bezoekers. Een knipoog naar het cliché. Veel bezoekers worden ook aangesproken met de vraag: Wat gaat u doen als u achter de geraniums komt te zitten? Juist die geraniums roepen uiteenlopende reacties en gevoelens op. Ook gevoelens van angst om eenzaam te worden en niet meer zelfstandig te kunnen functioneren. In de persoonlijke gesprekken die volgen, komen veel onderwerpen aan de orde: waarom euthanasie geen oplossing is voor ouderdomsproblemen, waarom persoonlijke aandacht zo belangrijk is bij eenzaamheid, wat palliatieve zorg is en wat het belang is van een wilsverklaring zoals de NPV- Levenswensverklaring. Waardevol leven In januari 2014 verschijnt het boek Waardevol leven, een praktische handreiking bij medisch-ethische keuzes. In dit standaardwerk worden allerlei medisch-ethische dilemma s besproken waarmee een mens te maken kan krijgen aan het begin of einde van het leven of tijdens ziekte. Het boek levert veel publiciteit op. In december 2014 is vrijwel de hele oplage van het boek uitverkocht. Het boek is geschreven om NPV-leden en andere belangstellenden handvatten aan te reiken voor het maken van keuzes bij allerlei medisch-ethische thema s. Symposium Op 31 januari 2014 vindt in de Sint-Joriskerk in Amersfoort het NPV symposium 'Waardevol leven: wat zeggen keuzes over leven en dood over onze samenleving?' plaats. Tijdens dit symposium neemt dr. R. Seldenrijk afscheid als directeur van de NPV. De roep om zelf het levenseinde te kiezen, neemt toe. We leven te lang of we vinden ons leven niet leefbaar meer. De kosten in de gezondheidszorg stijgen. Er moet een verandering komen in ons Jaarverslag NPV 2014 7

zorggebruik. Niet elke behandeling is zinvol. Er is een brede verwachting van de participatiesamenleving. Zorg en ondersteuning voor elkaar moet weer gewoon zijn. Zorg als recht of zorg als gunst. Schuren en botsen deze ontwikkelingen of ontstaan er nieuwe perspectieven? Ehticus dr. Th. A. Boer spreekt over kwetsbare keuzes in de zorg. Hoogleraar Recht & Gezondheidszorg prof. mr. dr. M.A.J.M. Buijsen spreekt over het recht op zorg. Hoogleraar Nederlandse geschiedenis prof. dr. J.C. Kennedy houdt een referaat over het euthanasiedebat in de samenleving en kardinaal dr. W.J. Eijk geeft concrete adviezen en laat een ander perspectief op ethiek en zorg zien. Ruim 500 mensen bezoeken het symposium. Vele andere belangstellenden volgen het symposium live via de Reformatorische Omroep. Jaarverslag NPV 2014 8

Persoonlijk advies als zorg voor leven in gevaar is Het NPV-Spreekuur en het NPV-Consultatiepunt vormen samen de NPV-Advieslijn. Via de NPV- Advieslijn kunnen mensen persoonlijke medisch-ethische vragen voorleggen aan deskundige medewerkers. De medewerkers bieden een luisterend oor en geven advies zodat de vraagstellers bijvoorbeeld zekerder het gesprek met de arts aangaan of beslissingen durven te nemen. In 2014 kwamen er 837 vragen bij de NPV binnen. Top 5 onderwerpen NPV-Advieslijn: - Reanimatie - NPV-Levenswensverklaring - Staken/voortzetten behandeling - Palliatieve zorg - Euthanasie en levensbeëindigend handelen Een ouderling belt Een tweejarig meisje uit onze gemeente is in een vijver gevallen. Zij ligt in het kinderziekenhuis en haar hersenen zijn zwaar beschadigd. De artsen willen de behandeling stoppen. Hoe kan ik de ouders ondersteunen bij deze keuze?, vraagt een ouderling via de telefoon. We spreken met hem over de medische, ethische en emotionele aspecten rond deze beslissing. Ook vertellen we de ouderling dat de ouders dag en nacht voor advies kunnen bellen naar het NPV-Consultatiepunt. De ouderling voelt zich gesteund door het gesprek en kan de ouders bijstaan. Wel of niet reanimeren? 'Onze huisarts heeft het advies gegeven mijn vrouw niet meer te reanimeren als ze een hartstilstand krijgt.' Meneer De Groot 1 praat heel snel, hij klinkt ongerust. 'Verder zegt hij dat zij een speciale penning moet dragen van de NVVE.' In het telefoongesprek praten we rustig door over de beslissing om al of niet te reanimeren en over de manier waarop dit vastgelegd kan worden. We staan erbij stil wat het betekent om iemand met de ziekte van Parkinson (mevrouw De Groot blijkt dit te hebben) te reanimeren. We beloven meneer De Groot de NPV-brochure Reanimatie, wat is de juiste keuze? toe te sturen zodat hij alle informatie nog een rustig kan nalezen. Zodoende kan hij samen met de arts een goede beslissing nemen en dit goed vastleggen. Een goed gesprek op een beurs De NPV-stand op de Gezinsbeurs Wegwijs valt nauwelijks op. De aandacht van de passerende bezoekers wordt vooral getrokken door de geur van vers gebakken kalfsvlees wat wordt bereid door een kok op het tegenoverliggende podium. Dan komt een mevrouw naar de stand met de vraag wat de NPV-Levenswensverklaring is en wat er precies in staat. Ze is verzorgende en maakt op haar werk veel te vaak mee dat familie of anderen besluiten nemen over behandelingen en zorg van iemand. Ze vraagt zich op zo n moment af: wat had deze persoon zelf gewild? Zijn de wensen van de persoon waar het om draait wel voldoende in beeld? Of draait het om de wensen van kinderen of zorgverleners? Ze hoopt met de NPV-Levenswensverklaring een document te hebben dat anderen erbij bepaalt om wel rekening met haar eigen wensen te houden. 1 De genoemde namen zijn gefingeerd Jaarverslag NPV 2014 9

Waarom geen sondevoeding? Mijn vader is opgenomen in een verpleeghuis. Hij eet en drinkt slecht. De arts wil geen sondevoeding geven. Wat moet ik doen? De vraag is afkomstig van Elske. Ze heeft een e-mail gestuurd naar de NPV-Advieslijn, maar de mail bevat te weinig informatie om gericht advies te kunnen geven. We sturen haar een bericht of ze ons wil bellen. Als Elske belt praten we over de situatie van vader, de argumenten die de arts noemt, de betekenis van eten en drinken in deze fase van het leven en over alternatieve behandelingen. Na het gesprek is Elske in staat om opnieuw in gesprek te gaan met de verpleeghuisarts en samen met hem tot goed behandelbeleid te komen. Uit angst een euthanasieverklaring Mevrouw Jager belt met de vraag of de NPV een euthanasieverklaring voor haar heeft. Als NPV kunnen we mevrouw daar niet aan helpen, maar we spreken wel met haar over de aanleiding waarom zij deze verklaring wil hebben. Er volgt een open gesprek. Ze vertelt over haar angst om verder af te takelen en anderen te belasten. Mevrouw besluit het gesprek met de opmerking dat ze haar gedachte over euthanasie heroverweegt. Lezingen Ook door het geven van lezingen over medisch-ethische onderwerpen en over thema s die zijn gerelateerd aan ouderdom en eenzaamheid, rust de NPV mensen toe. In 2014 werden zo n 51 lezingen gegeven over onder meer: - veranderingen in de Wmo, - de NPV-Levenswensverklaring, - thuishulp door de kerkelijke gemeente, - beslissingen rondom behandelingen aan het einde van het leven, - orgaandonatie. Jaarverslag NPV 2014 10

Hoe hebben vrijwilligers zich ingezet voor waardevol leven? De NPV is een landelijke christelijke beweging. Op plaatselijk niveau wordt het werk van de NPV zichtbaar door de enthousiaste inzet van bijna 3.500 vrijwilligers. Lokale NPV-afdelingen organiseren thema-avonden en acties, en werven nieuwe NPV-leden tijdens evenementen en markten. Vrijwilligers van de NPV zijn ook actief in gemeentelijke Wmo-raden. Andere vrijwilligers helpen ouderen bij het opschrijven van hun levensverhaal in een levensboek. Enkele vrijwilligers beantwoorden via het NPV-Consultatiepunt urgente medisch-ethische vragen over het begin en einde van het leven. Bij het landelijk bureau ondersteunen vrijwilligers bij administratieve en praktische werkzaamheden. Een grote groep vrijwilligers helpt en ondersteunt via de NPV-Thuishulp ouderen, mantelzorgers en eenzame mensen. Op de volgende pagina's proberen wij u een indruk te geven van wat NPV-vrijwilligers voor de NPV en voor de samenleving betekenen. Feiten en cijfers: vrijwilligers en hun werk bij de NPV Aantal NPV-vertegenwoordigers in overlegorganen 128 Aantal vrijwillige docenten 18 Aantal vrijwilligers NPV-Consultatiepunt 21 Aantal vrijwillige bestuursleden 517 Aantal vrijwilligers NPV-Thuishulp 2.452 Aantal vrijwilligers terminale thuishulp 323 Aantal NPV-Thuishulpafdelingen 66 Aantal Kerkelijke Thuishulpprojecten 80 Aantal verleende uren NPV-Thuishulp 104.000 Dantumadeel/Tytsjerksteradeel actief met NLdoet De NPV-afdeling Dantumadeel doet in maart 2014 mee met de landelijke actiedag NLdoet. Een goede manier om je als NPV zichtbaar te maken in je omgeving en daarnaast is het nog leuk en nuttig ook!, vertelt voorzitter Alie Kooistra. Wij zijn aan de slag gegaan bij het logeerhuis UT FAN HUS in Rinsumageest. Dit huis biedt logeeropvang aan kinderen met een lichte, matige of ernstige verstandelijke en/of meervoudige beperking en is elk weekend open. Als NPV-vrijwilligers zijn wij op de bovenverdieping aan de slag gegaan. We hebben alle kamers een heerlijke frisse voorjaarsschoonmaak gegeven. We kijken terug op een mooie dag en zeiden tegen elkaar: Dit doen we D.V. volgend jaar weer! Vrijwillige hulp achter de voordeur Eenzaam? Slecht ter been? Mantelzorger? Op lokaal niveau zetten vrijwilligers van NPV-Thuishulp zich in voor waardevol kwetsbaar mensenleven. Door de vrijwillige hulp achter de voordeur krijgen mantelzorgers even gelegenheid om tot rust te komen, krijgen ouderen hulp bij boodschappen doen, en kunnen mensen die vaak het ziekenhuizen bezoeken rekenen op vervoer. Jaarverslag NPV 2014 11

NPV-Thuishulpvrijwilligers worden door het landelijk bureau van de NPV toegerust voor hun werk. Dit doet de NPV bijvoorbeeld door het organiseren van de NPV-Themadag die twee keer per drie jaar wordt georganiseerd. In maart 2014 vond deze dag plaats. Het thema was Nabij in eenzaamheid. Ruim 250 bevlogen vrijwilligers woonden de dag bij. De NPV verzorgt ook cursussen en themabesprekingen voor de vrijwilligers, bijvoorbeeld over dementie, signalering van ouderenmishandeling en het maken van een levensboek. Coördinatoren van NPV-Thuishulpafdelingen en Kerkelijke Thuishulpprojecten kunnen deelnemen aan speciale bijeenkomsten en cursussen voor coördinatoren. NPV-Thuishulpvrijwilliger in beeld Hans Linsen (68) woont in Leerdam, is NPV-Thuishulpvrijwilliger en kok. Twee keer per week krijgen gasten bij hem thuis een heerlijke maaltijd voorgeschoteld. Linsen was negen jaar dakloos en alcoholverslaafd. In 2009 werd hij geïnterviewd door de plaatselijke krant en niet veel later nam een plaatselijke dominee hem op in huis. Met hulp van de dominee en zijn vrouw pakte Linsen de draad van het gewone leven weer op. Hij kreeg een huis en een uitkering. Vanaf het moment dat hij zelfstandig ging wonen, ging hij vrijwilligerswerk doen. Eerst ging hij koken in een gehandicapteninstelling. Nu wandelt hij een keer per week met een man die psychiatrische problemen heeft. Ook kookt hij elke maandag voor een groepje mannen en op woensdag voor een groepje vrouwen. NPV-Thuishulp beschikbaar voor alle inwoners van Zwartewaterland Op 30 oktober 2014 is de vrijwillige NPV-Thuishulp Hasselt-Zwartsluis met een feestelijk tintje van start gegaan. In cultureel centrum Teeuwland in Hasselt stelden de thuishulpcoördinatoren en - vrijwilligers zich voor. Ook gaven zij informatie over de verschillende vormen vrijwillige hulp die de NPV-vrijwilligers verlenen. Wethouder Knol sprak de groep vrijwilligers enthousiast toe. De gemeente Zwartewaterland bestaat uit meerdere kernen. Eerder al was er NPV-Thuishulp beschikbaar voor de inwoners van de kern Genemuiden. Nu ook in Hasselt-Zwartsluis NPV-Thuishulp beschikbaar is, kunnen alle inwoners van de hulp gebruikmaken. Mensen met een ziekte of handicap, of voor wie alles net even teveel wordt, kunnen in de thuissituatie ondersteuning krijgen door middel van praktische thuishulp. Ook als de zorg voor een familielid voor een mantelzorger te zwaar gaat worden, kan er hulp worden geboden. Jaarverslag NPV 2014 12

Jongeren & de NPV Jongeren vormen voor de NPV een aparte doelgroep. Ze zijn moeilijk te binden als lid, maar jongeren vormen wel de toekomst van de NPV. Daarom is het belangrijk om jongeren al vroeg te betrekken bij het werk van de NPV. Jongeren tussen de 12 en 25 jaar bevinden zich in beïnvloedbare jaren. De normen en waarden die in deze levensfase worden meegegeven, blijven hen ook in de toekomst bij. Wat heeft de jongerenafdeling Way of Life in 2014 gedaan om jongeren bewust te maken van de waarde van het mensenleven? Filmpjes Way of Life heeft drie korte filmpjes ontwikkeld voor jongeren over orgaandonatie, abortus en embryoselectie. Een leeftijdsgenoot wordt in beeld gebracht, terwijl hij/zij hardop nadenkt over de verschillende voors én tegens. Confronterend, triggerend en snel. Way of Life magazine In oktober 2014 werd het Way of Life magazine gelanceerd. Een online en interactief magazine speciaal voor jongeren. Vanaf 2015 zal het magazine vier keer per jaar verschijnen. Bekijk het magazine: www.wayoflifemagazine.nl Jongerenavonden Er werden op verschillende plaatsen in Nederland jongerenavonden georganiseerd door lokale Way of Life-afdelingen. Ook weten andere organisaties en kerken Way of Life steeds beter te vinden voor thema-avonden of workshops, iets waar we blij mee zijn! Campagne abortus In 2014 besteedde Way of Life veel aandacht aan het onderwerp abortus. Er werd een ledenpeiling gehouden over dit onderwerp, waaruit bleek dat het beeld dat jongeren hebben van de abortuspraktijk, niet overeenkomt met de werkelijkheid. Daarnaast werd er een filmpje gemaakt over abortus, dat werd gepresenteerd op de EO-Jongerendag waar Way of Life met een stand aanwezig was. In de eerste editie van het Way of Life magazine stond het begin van het leven en abortus centraal. Jaarverslag NPV 2014 13

Hoe heeft de NPV leden en fondsen geworven? C est Passieble In het najaar won de NPV dankzij de waardering en stemmen van een groot aantal Nederlanders C est Passieble! 2014. C est Passieble is een jaarlijks terugkerende belactie van telemarketingbedrijf Christal. Tijdens de C est Passieble actiedag bellen alle medewerkers van Christal kosteloos een hele dag om fondsen te werven voor een goed doel. Dit jaar dus de NPV. De actie leverde bijna 30.000,- op. Dankzij dit geld kan de NPV in 2015 de NPV-Advieslijn weer gratis openstellen voor vragen. Giften en nalatenschappen voor de NPV Veel leden geven de NPV jaarlijks een gift. Veel van hen weten echter niet dat het ook mogelijk is de NPV op te nemen in hun testament. In 2014 heeft de NPV hier actief op gewezen. Leden ontvingen een flyer bij het ledenblad ZORG en er is een brochure ontwikkeld met uitgebreidere informatie over nalatenschappen. Ook op de website is informatie gepubliceerd over het opnemen van de NPV in een nalatenschap. Daarnaast is informatie ontwikkeld over meerjarige schenkingen aan de NPV. Pilot NPV-ledenwerfactie gezinsleden Een pilot eind 2014 om via telemarketing gezinsleden te werven, is zeer succesvol verlopen. Bijna 4.000 potentiële leden zijn benaderd, waarvan meer dan 25% positief heeft gereageerd. De NPVledenwerfactie heeft totaal 1.047 nieuwe gezinsleden opgeleverd. Een mooie opsteker zo aan het einde van het jaar, waarvoor we heel dankbaar zijn. Jaarverslag NPV 2014 14

Jaarrekening 2014 De kerncijfers kunnen als volgt worden samengevat (bedragen * 1000): in % / in % / 2014 Begroting 2013 begroting 2013 Baten uit eigen fondsenwerving 1.718 1.748 1.675 98,3% 102,6% Subsidies van overheden 41 41 79 100,0% 51,9% Baten uit beleggingen 11 12 12 91,7% 91,7% Totaal baten 1.770 1.801 1.766 98,3% 100,2% Besteed aan doelstellingen 1.258 1.304 1.258 96,5% 100,0% Werving baten 243 221 200 110,0% 121,5% Beheer en administratie 272 276 293 98,6% 92,8% Totaal lasten 1.773 1.801 1.751 98,4% 101,3% Tekort / overschot -3-15 Kostenpercentages Besteed aan doelstellingen t.o.v. totaal van de baten 71,1% 72,4% 71,2% Kosten eigen fondsenwerving t.o.v. baten uit eigen fondsenwerving 14,1% 12,6% 11,9% Kosten beheer en administratie t.o.v. totale lasten 15,3% 15,3% 16,7% Het verslagjaar werd afgesloten met een tekort van 2.702 (2013: overschot van 14.646), waarbij de begroting sloot op 0,00. Dit kleine tekort is het gevolg van verschillende kleine afwijkingen van baten en lasten ten opzichte van de begroting. Het bestuur heeft besloten de continuïteitsreserve te laten stijgen tot een maximum van de helft van de personeelskosten op jaarbasis. Er is in 2014 daartoe via de winstverdeling een bedrag van 140.000 ten laste van de Overige Reserve toegevoegd aan deze reserve. Baten uit fondsenwerving De baten uit eigen fondsenwerving zijn ten opzichte van de begroting lager uitgekomen, maar ten opzichte van 2013 gestegen. De inkomsten uit contributies over 2014 zijn gedaald. Dit is het gevolg van de ledendaling die zich reeds een aantal jaren voordoet. De inkomsten uit donaties en giften zijn iets lager dan begroot. In de eerste helft van het jaar hebben de giftenacties, die via het blad ZORG plaatsvinden, beduidend minder opgebracht. Het tweede halfjaar heeft een positieve wending laten zien; er werd meer ontvangen dan begroot. Er is in 2014 een aanzienlijk legaat ontvangen. Tevens is de verkoop van het boek 'Waardevol leven' succesvol gebleken. Jaarverslag NPV 2014 15

Subsidies van overheden De instellingssubsidie van het Ministerie van VWS is in 2013 gedaald van 96.000 naar 60.000. In 2014 heeft de NPV nog 35.000 ontvangen als instellingssubsidie, dit is de maximale subsidie die jaarlijks kan worden verkregen. Daarnaast is een ingediende projectsubsidie verkregen voor een project dat in 2014 is uitgevoerd. Besteed aan doelstellingen In 2014 is 1.258.249 besteed aan voorlichting, wetenschappelijk onderzoek en belangenbehartiging. Dit komt neer op 71% van de totale baten. Dit percentage is even hoog als in 2013. Kosten uit eigen fondsenwerving De kosten voor de fondsenwerving bedroegen totaal 243.318. Dit is 14,2% van de totale baten uit eigen fondsenwerving. In 2013 was dit percentage 11,9%. De kostenstijging is voornamelijk het gevolg van de hogere kosten voor de extra actie rondom het symposium Waardevol leven eind januari. Kosten beheer en administratie De kosten voor beheer en administratie bedragen 15,3% van de totale kosten. Dit is een daling van 1,4% ten opzichte van 2013. Jaarverslag NPV 2014 16

Jaarrekening en begroting Balans per 31 december 2014 ACTIVA 31 december 2014 31 december 2013 Materiële vaste activa 57.866 42.677 Voorraden 31.020 56.530 Vorderingen en overlopende activa 69.053 83.229 Liquide middelen 903.335 906.633 1.003.408 1.046.392 Totaal activa 1.061.274 1.089.069 PASSIVA RESERVES EN FONDSEN Reserves - Continuïteitsreserve 500.000 360.000 - Bestemmingsreserves 135.252 129.236 - Overige reserves 23.283 184.516 658.535 673.752 Fondsen - Bestemmingsfondsen 16.515 4.000 Voorzieningen - Voorziening pensioenbijdragen 26.492 27.448 - Voorziening reorganisatiekosten 10.250 35.000 36.742 62.448 Kortlopende schulden 349.482 348.869 Totaal passiva 1.061.274 1.089.069 Jaarverslag NPV 2014 17

Staat van baten en lasten over 2014 BATEN Resultaat Begroting Resultaat 2014 2014 2013 Baten uit eigen fondsenwerving 1.718.027 1.747.750 1.675.289 Subsidies van overheden 41.650 41.650 79.144 Baten uit beleggingen 10.754 11.900 11.693 Som der baten 1.770.431 1.801.300 1.766.126 LASTEN Besteed aan doelstelling Voorlichting 319.031 353.100 351.574 Wetenschappelijk onderzoek 13.449 19.000 5.397 Hulpverlening 925.769 932.100 901.415 Totaal besteed aan doelstellingen 1.258.249 1.304.200 1.258.386 Werving baten Kosten eigen fondsenwerving 243.318 220.900 199.672 Totaal werving baten 243.318 220.900 199.672 Beheer en administratie Kosten beheer en administratie 271.566 276.200 293.422 Totaal beheer en administratie 271.566 276.200 293.422 Som der lasten 1.773.133 1.801.300 1.751.480 Resultaat -2.702-14.646 Resultaatbestemming boekjaar: Toevoeging/onttrekking aan: - continuïteitsreserve 140.000 10.000 - overige reserves -136.591 547 - bestemmingsreserve financiering activa -18.535 12.836 - bestemmingsreserve uitbreiding CRM fase 2-91 -7.804 - bestemmingsreserve uitbouwen Website - -933 - Fonds Digitale hulpmiddelen NPV Thuishulp 8.400 - - fonds Advieslijn 4.115 - -2.702 14.646 Jaarverslag NPV 2014 18

Toelichting algemeen Gelieerde verenigingen en stichtingen De NPV (Nederlandse Patiënten Vereniging) is een landelijk opererende organisatie, gevestigd te Veenendaal. Zij werkt nauw samen met zelfstandige NPV-verenigingen op plaatselijk en regionaal niveau, die slechts kunnen worden opgericht met goedkeuring van 'de landelijke vereniging'. Daarnaast heeft de NPV een zusterstichting, te weten de Stichting Huisvesting NPV te Veenendaal, waarvan het bestuur wordt gevormd door bestuursleden en de directeur van de 'landelijke' vereniging. Verslaggevende eenheid De jaarrekening is overeenkomstig de Richtlijn Jaarverslaggeving Fondsenwervende Instellingen (RJ650) opgesteld. Het verslag over 2014 betreft uitsluitend de NPV en er heeft geen consolidatie plaatsgevonden van de gelieerde verenigingen en stichtingen. GRONDSLAGEN VAN WAARDERING Activa en passiva worden opgenomen voor de nominale waarde, tenzij in deze toelichting anders wordt vermeld. Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd op verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met de jaarlijkse lineaire afschrijvingen. Deze afschrijvingen zijn bepaald op basis van de geschatte economische levensduur. De afschrijvingspercentages per jaar bedragen als volgt: - kantoormeubilair 10% van de aanschafwaarde per jaar - (computer)apparatuur en presentatiemateriaal 20 of 25% van de aanschafwaarde per jaar. Voorraden Deze zijn gewaardeerd tegen kostprijs of lagere opbrengstwaarde, onder aftrek van een bedrag voor incourant, voor zover daar aanleiding toe bestaat. Kortlopende vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid, welke op basis van individuele beoordeling is vastgesteld. De onder de kortlopende vorderingen opgenomen nog te ontvangen projectsubsidies betreffen de per balansdatum nog niet afgeronde projecten. Deze vorderingen worden gewaardeerd op het saldo van de toegezegde subsidiebedragen, indien en voor zover van toepassing, onder aftrek van de aan de subsidiabele projecten bestede kosten. Eerst nadat de projecten zijn afgerond kan de rechtmatigheid van de ontvangen subsidies worden beoordeeld. Eventuele subsidie-inhoudingen zullen ten laste van het exploitatiesaldo worden gebracht in het jaar van afwikkeling. Voorzieningen De voorziening pensioenbijdragen is actuarieel berekend met een rekenrente van 4%. Betaalde bedragen inzake de verplichting worden ten laste van deze voorziening gebracht. De voorziening reorganisatiekosten betreft een raming voor te verwachten (advies)kosten inzake veranderingen in de organisatie- en managementstructuur. Jaarverslag NPV 2014 19

Kortlopende schulden De onder de kortlopende schulden opgenomen vooruit ontvangen projectsubsidies betreffen de per balansdatum nog niet afgeronde projecten. Deze schulden worden gewaardeerd op het saldo van de ontvangen voorschotten, onder aftrek van de aan de subsidiabele projecten bestede kosten. Eerst nadat de projecten zijn afgerond kan de rechtmatigheid van de ontvangen subsidies worden beoordeeld. Eventuele terugbetalingen zullen ten laste van het exploitatiesaldo worden gebracht in het jaar van afwikkeling. GRONDSLAGEN VAN RESULTAATBEPALING De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben, met dien verstande dat de ontvangen bedragen voor projectsubsidies slechts als baten worden verantwoord voor zover hiervoor een gelijk bedrag aan kosten is verantwoord. Alle lasten in de jaarrekening zijn tegen historische kostprijs opgenomen. De opbrengsten uit hoofde van nalatenschappen zijn verantwoord in het boekjaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgelegd. Toelichting op de staat van baten en lasten De Baten uit eigen fondsenwerving hebben betrekking op: Baten uit eigen Fondsenwerving Resultaat 2014 Begroting 2014 Resultaat 2013 Donaties en giften 726.907 727.000 677.547 Contributies 878.069 935.000 923.880 Sponsoring 6.191 10.800 10.000 Nalatenschappen 38.295 15.000 5.911 Verkoop artikelen 12.555 450 112 Overige baten uit eigen fondsenwerving 56.010 59.500 57.839 BATEN UIT EIGEN FONDSENWERVING 1.718.027 1.747.750 1.675.289 Jaarverslag NPV 2014 20

Toelichting lastenverdeling 2014 Specificatie verdeling kosten naar bestemming: D O E L S T E L L I N G E N Voorlichting Wetenschappelijk onderzoek Hulpverlening W E R V I N G B A T E N Kosten eigen fondsenwerving Beleggingen Beheer en administratie Totaal 2014 Begroting 2014 Resultaat 2013 Subsidies en bijdragen - 12.885 3.075 - - - 15.960 20.000 15.183 Publiciteit en communicatie 170.397-39.207 - - 2.633 212.237 202.100 186.490 Personeelskosten 125.900-660.976 62.950-199.343 1.049.169 1.008.400 1.048.079 Huisvestingskosten 9.937-52.170 4.969-15.734 82.810 82.800 80.990 Kantoor en algemene kosten 11.516 564 170.101 175.399-39.153 396.733 445.000 385.864 Afschrijving en rente 1.281-240 - - 14.703 16.224 43.000 34.874 Totaal 319.031 13.449 925.769 243.318-271.566 1.773.133 1.801.300 1.751.480 De kosten zijn toegerekend op grond van de volgende uitgangspunten: Directe kosten zijn direct toegewezen aan de bestemmingen; De personeelskosten, de huisvestingskosten en de kantoor- en algemene kosten zijn toegerekend aan de hand van de fte-verdeling over de verschillende bestemmingen. Jaarverslag NPV 2014 21

[Typ hier] Accountantsverklaring