BEHOEFTEPEILING JONGERENHUISVESTING Gemeente Castricum November 2015 www.ioresearch.nl
COLOFON Uitgave I&O Research Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel.nr. 0229-282555 Rapportnummer 2015/168 Datum November 2015 Opdrachtgever Gemeente Castricum Auteurs: Drs. Marion Holzmann Roy van der Hoeve, MSc. Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld.
INLEIDING Aanleiding van het onderzoek De gemeente Castricum vindt het belangrijk dat er voor jongeren in de gemeente voldoende mogelijkheden zijn voor huisvesting. Op dit moment blijkt uit de praktijk dat het soms lastig is voor deze groep een (betaalbare) woning te vinden. Om te peilen wat jongeren belangrijk vinden als ze een woning zoeken, heeft de gemeente in het najaar van 2015 een onderzoek uitgevoerd onder jongeren tot en met 25 jaar in Castricum. Met behulp van dit onderzoek wil de gemeente een beeld krijgen van de behoefte bij jongeren aan tijdelijke, sociale huurwoningen. Methode van onderzoek In totaal zijn alle 2.694 jongeren in de leeftijd van 18 tot en met 25 uit de gemeente Castricum per brief uitgenodigd om mee te doen aan het onderzoek. In deze brief stonden een link en unieke inloggegevens om de vragenlijst online in te vullen. Via de website, Twitter en Facebook van de gemeente Castricum is aandacht aan het onderzoek besteed. Ook in huis-aan-huis bladen en op de website van KennemerWonen zijn hierover berichten geplaatst. In totaal hebben 494 jongeren deelgenomen aan het onderzoek, een respons van 18%. Dit is voldoende om betrouwbare uitspraken te doen. De gemeente Castricum heeft begin 2014 in samenwerking met I&O Research het Burgerpanel Castricum opgezet. Met behulp van het panel kan de gemeente Castricum periodiek peilingen uitvoeren naar de mening van haar inwoners over uiteenlopende onderwerpen. Via de website van de gemeente Castricum kunnen inwoners zich aanmelden voor het digitale panel. Naast het aanvullen van persoonlijke gegevens, kunnen leden hier hun e-mailadres wijzigen, een eigen wachtwoord kiezen en resultaten van eerder gehouden peilingen bekijken. In deze enquête vroegen we jongeren ook of ze willen deelnemen aan het Burgerpanel gemeente Castricum. Hierop antwoordde 127 respondenten bevestigend. In totaal telt het panel nu ruim 600 leden. Analyse Op de data is een weging toegepast naar leeftijd. Dit betekent dat de leeftijdsverhoudingen zijn teruggebracht naar de werkelijk bestaande verhouding. Op deze manier zijn de resultaten representatief voor de gehele populatie jongeren in de gemeente Castricum. De antwoordcategorieën weet niet/geen antwoord zijn (mits aangegeven) buiten de analyse gehouden. Indien de percentages niet optellen tot precies 100%, is dit (tenzij anders aangegeven) het gevolg van afrondingsverschillen. 3
1. HUIDIGE WOONSITUATIE Ruime meerderheid woont bij ouders In Castricum woont bijna negen op de tien jongeren bij (één van) zijn of haar ouders. Negen procent woont op kamers en deelt de woning (gedeeltelijk) met anderen. Slechts enkelen (2%) hebben een woning met een eigen badkamer, toilet en keuken. Dit zijn vaker jongeren van 22 jaar of ouder. Bij anders noemen sommigen begeleid wonen. Figuur 1 Huidige woonsituatie bij (één van) ouders 89% Driekwart van de jongeren heeft een inkomen tot 1.000,- netto per maand. Een kwart verdient tot 2.000,- en een enkeling zit hierboven. Vier op de tien jongeren staan ingeschreven als woningzoekende bij Stichting Sociale Verhuurders Noord-Kennemerland. Onder 22-plussers is meer dan de helft (54%) ingeschreven. In de jongere groep (t/m 21 jaar) is dit 33%. op kamers met gedeelde badkamer, toilet en/of keuken woning met eigen badkamer, toilet en keuken anders 9% 2% 1% Tabel 1 Netto maandinkomen Tot 1000,- 74% 42% van de jongeren staat als woningzoekende ingeschreven bij SVNK 1000,- tot 2000,- 23% 2000,- tot 3000,- 2% Meer dan 3000,- 1% 4
2. WOONBEHOEFTE Bijna vier op de tien zoekt momenteel een woning In Castricum is 39% van de jongeren op dit moment op zoek naar een woning. Onder 22-plussers is dit de helft. Het merendeel van de woningzoekenden (65%) zoekt bij voorkeur een huurwoning. Achttien procent heeft liever een koopwoning, terwijl een even groot deel geen voorkeur heeft. Onder hen staat ongeveer de helft ook ingeschreven als woningzoekende bij SVNK. 39% is op dit moment op zoek naar eigen woonruimte Meerderheid is gericht op Castricum Jongeren die op zoek zijn naar een woning zoeken deze in de meeste gevallen (79%) in de gemeente Castricum. Hiervan zoekt de helft alleen in de gemeente Castricum. Een kwart zoekt in Alkmaar en/of Amsterdam en noemt een andere gemeente. Hier noemen jongeren plaatsen als Heemskerk, Uitgeest, Heiloo, Haarlem of een combinatie hiervan. Jongeren die gericht zijn op de gemeente Castricum willen meestal ook het liefst in de kern Castricum wonen. Daarentegen is de voorkeur afhankelijk van de huidige woonplaats; de meerderheid is georiënteerd op zijn of haar eigen woonkern. Zeven procent heeft geen voorkeur. Figuur 2 Type gewenste woning onder woningzoekenden (n=190) 18% 18% 65% huurwoning koopwoning geen voorkeur Figuur 3 Gemeente waar men woonruimte zoekt (n= 190) Meerdere antwoorden mogelijk 100% 75% 50% 25% 0% 26% 24% 79% Alkmaar Amsterdam Castricum anders Binnen de gemeente Castricum willen jongeren bij voorkeur wonen in (meerdere antwoorden mogelijk): Castricum (79%) Bakkum (28%) Limmen (22%) Akersloot (17%) De Woude (1%) 7% heeft geen voorkeur. 5
3. TIJDELIJKE HUURWONING Een derde zou de tijdelijke huurwoning accepteren De gemeente Castricum is geïnteresseerd in het eventueel plaatsen van tijdelijke, verplaatsbare huurwoningen. Die zijn voor dit onderzoek omschreven als zelfstandige woningen van twee verdiepingen, met een woonoppervlakte van ongeveer 40 m² die geschikt zijn voor een éénpersoonshuishouden. De bewoning is tijdelijk, ook qua locatie. Om voor een dergelijke woning in aanmerking te komen, dient de bewoner aan de leeftijdscriteria (18 tot 26 jaar) te voldoen. Ruim een derde van de jongeren in Castricum (36%) zou een dergelijke huurwoning accepteren. Een bijna even groot deel (35%) zou dit overwegen en 29% zegt bij voorbaat al nee. Jongeren tot en met 21 jaar tonen meer interesse dan 22-plussers (respectievelijk 44% en 32%). Jongeren uit de kern Castricum zeggen vaker ja tegen deze tijdelijke woning. In Bakkum zegt bijna de helft eventueel geïnteresseerd te zijn. In Akersloot staan jongeren het minst positief hier tegenover. Figuur 4 Accepteren van tijdelijke huurwoning naar huidige woonplaats* Castricum Limmen 36% 43% 35% 25% 29% Enkele opmerkingen/toelichtingen over de tijdelijke huurwoning: Teveel onzekerheden. Voor een starterswoning klinkt dit wel ok. Prima woning, eigen keuken, toilet, woonkamer en badkamer vind ik belangrijk. Dit is nu bijna onmogelijk wat betreft de wachtlijst bij de SVNK. Mooie optie om zelfstandig te kunnen wonen. Ligt eraan waar de woning staat. Klinkt goed, ligt natuurlijk wel aan de prijs of het geschikt is voor mij. Ik wil niet alleen wonen en wil niet tijdelijk wonen. Ik wil graag op mijzelf wonen dus zou hier al erg blij mee zijn. Ik heb geen 1 persoonshuishouden en in een tijdelijke woning kan je niet opbouwen naar mijn mening. Ik ben momenteel 22 jaar, dus woonruimte zoals boven omschreven zou top zijn, mits het een goede huurprijs is. Het lijkt mij een prima start plek! Het ligt eraan hoe lang er gegarandeerd kan worden dat je daar kan wonen zonder dat deze woningen verplaatst worden. Het hangt van de ligging af, de staat van het huis en de huurprijs. Dit zou dan een tijdelijke oplossing zijn. Afhankelijk van locatie en voor welke termijn ik er in zou kunnen zou ik dit overwegen. Akersloot 21% 48% Bakkum 29% 54% 18% Totaal 36% 35% 29% zou woning accepteren zou woning misschien accepteren accepteert woning niet 40% van de verhuisgeneigde jongeren zou de tijdelijke huurwoning accepteren * Vanwege het lage aantal waarnemingen (n=35) dienen de resultaten van Bakkum voorzichtig te worden geïnterpreteerd. Vanuit De Woude zijn er geen respondenten. 6
4. ASPECTEN WONING Prijs belangrijkste aspect voor tijdelijke huurwoning Jongeren die (eventuele) interesse tonen in de tijdelijke huurwoning is gevraagd welke aspecten belangrijk zijn bij acceptatie van de woning. Voor ruim negen op de tien (94%) is de prijs van de woning belangrijk. Ook de locatie is voor een ruime meerderheid (74%) een aspect dat meespeelt. Minder belang hechten jongeren aan de contractduur. Bij inzoomen op de huurprijs is te zien dat de meerderheid (72%) bereid is tot 400,- te betalen per maand. Een vijfde wil maximaal tussen de 400,- en 500,- maandelijks betalen en voor 7% mag dit meer zijn. De locatie van de tijdelijke huurwoning mag voor het merendeel in het dorpscentrum zijn en/of buiten het centrum (respectievelijk 82% en 74%). Voor één op de vijf is buiten de bebouwde kom ook een optie. Figuur 5 Aspecten die rol spelen bij keuze voor woning prijs 94% locatie 74% contractduur 40% De minimale tijd die geïnteresseerde jongeren in de woning willen wonen is verschillend. Een kwart wil een minimale contractduur van een jaar en minimaal twee jaar. Het overige deel wil tenminste drie jaar (of langer) in de woning blijven. Figuur 6 Maximaal bereid te betalen (kale) huurprijs Figuur 7 Voorkeurslocatie Meerdere antwoorden mogelijk Figuur 8 Minimale tijd contractduur 0 tot 300 33% Dorpscentrum 82% Minimaal 1 jaar 24% 300 tot 400 39% Minimaal 2 jaar Buiten het centrum 74% 400 tot 500 21% Minimaal 3 jaar 27% 500 tot 600 5% Buiten de bebouwde kom 21% Minimaal 4 jaar 9% 600 tot 700 2% anders 10% Minimaal 5 jaar 8% 7