WAT WILLEN BEWONERS IN DE BUURT?

Transcriptie

1 WAT WILLEN BEWONERS IN DE BUURT? Peiling over het nieuwe bestemmingsplan Hoofddorpplein- en December

2 COLOFON Uitgave I&O Research Zuiderval EZ Enschede Piet Heinkade GM Amsterdam Rapportnummer 2018/198 (v3) Datum December 2018 Opdrachtgever Gemeente Amsterdam Auteurs: Melle Conradie Kimberly Farzan Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld. 1

3 INHOUDSOPGAVE Pagina Colofon 1 Aanleiding 3 Resultaten Buurtvoorzieningen 4 Resultaten Verbouwingen 5 Resultaten Uitbreiden woningen 6 Belangrijkste bevindingen 8 Bijlage: Representativiteit 9 2

4 AANLEIDING Aanleiding De gemeente Amsterdam gaat een nieuw bestemmingsplan opstellen voor de Hoofddorpplein- en in Amsterdam. Het nu geldende bestemmingsplan is namelijk 10 jaar oud en niet meer actueel. Ter voorbereiding hebben de bewoners en ondernemers van de buurt een brief gehad met een uitnodiging voor een korte enquête. De resultaten van de enquête staan in deze rapportage. Respons Op 15 en 16 november 2018 heeft de gemeente Amsterdam in de Hoofddorpplein- en (anonieme) brieven aan huis bezorgd. In elke brief stond een uitnodiging naar de korte (online) enquête. De online enquête is gehost door I&O Research. Indien men niet in staat was de enquête online in te vullen, kon men een schriftelijke vragenlijst aanvragen. Op 22 november is door de gemeente Amsterdam in de wekelijkse nieuwsbrief van het stadsdeel Zuid verwezen naar de enquête. De uiterste invuldatum was 1 december Uiteindelijk hebben mensen de vragenlijst ingevuld, waarvan 12 schriftelijk. Dit is een totale respons van 13,5%. In de respons is een oververtegenwoordiging van kopers en mensen die ouder zijn dan 50 jaar. Huurders en mensen tot 50 jaar hebben minder vaak meegedaan aan het onderzoek. Weging en representativiteit De uitkomsten van het onderzoek zijn gewogen naar eigendomssituatie, leeftijd en buurt en daarmee representatief voor deze kenmerken van de populatie waarbij de oververtegenwoordiging van ouderen niet helemaal opgelost kon worden met de weging. Meer over de weging is te vinden in de bijlage. Een eerdere versie van deze rapportage is opgeleverd zonder gewogen data. Hoewel de invloed van de oververtegenwoordiging van kopers wel beschreven werd, was dit niet voor iedereen duidelijk. De in deze rapportage toegevoegde weging heeft ervoor gezorgd dat de percentages op onderdelen licht gewijzigd zijn. Het totaalbeeld is echter niet veranderd. Tabel 2 Respons* verdeeld naar verschillende achtergrondkenmerken Aantal Percentage Hoofddorppleinbuurt % % Bewoner % Ondernemer 13 1% Zowel bewoner als ondernemer 122 Anders 5 0% Tabel 1 Respons* per buurt Bruto Netto Responspercentage Hoofddorppleinbuurt ,2% ,9% Analyse Indien de percentages niet optellen tot 100%, is dit (tenzij anders aangegeven) het gevolg van afrondingsverschillen. De figuren in het rapport laten overal de uitkomsten op totaalniveau zien. Daarnaast worden de belangrijkste significante verschillen tussen verschillende groepen (buurt, leefsituatie, woonsituatie, huursituatie, en leeftijd) in de grafieken weergegeven en in de tekst beschreven. De verhoudingen van deze groepen in de respons staan in tabel 2. *Omdat een aantal van de achtergrondkenmerken niet door iedereen correct is ingevuld, is het totaal van de aantallen soms lager dan Ik woon alleen % Ik woon alleen (zonder partner) met kinderen 54 5% Ik ben gehuwd/woon samen zonder thuiswonende kinderen % Ik ben gehuwd/woon samen met thuiswonende kinderen % Ik woon bij mijn ouder(s)/verzorger(s) 3 0% Anders 52 4% Weet niet/wil niet zeggen 15 1% Ik ben huurder % Ik ben (mede)eigenaar % Anders 7 1% 18 t/m 34 jaar % 35 t/m 49 jaar % 50 t/m 64 jaar % %

5 BUURTVOORZIENINGEN In het bestemmingsplan staat onder andere of er nieuwe kinderdagverblijven en horeca in de buurt geopend mogen worden. Aan de bewoners van de Hoofddorppleinbuurt en de is gevraagd om de huidige hoeveelheid voorzieningen op dit gebied te beoordelen (figuur 1). Figuur 1 Wat vindt u op dit moment van het aantal voorzieningen in uw buurt? Kinderdagverblijven 27% 2% 13% 30% 42% Hoofddorppleinbuurt 25% 37% 3% 17% Daghoreca Hoofddorppleinbuurt Restaurants Hoofddorppleinbuurt Cafés 9% 7% 7% 9% 28% 26% 25% 24% 32% 36% 41% 42% 46% 45% 36% 12% 17% 8% 9% 4% 9% 7% 5% 12% Jongere bewoners zien weinig horeca in de buurt Tussen huurders en eigenaars is een duidelijke scheiding te zien in het oordeel over het aantal voorzieningen in de buurt. Huurders vinden vaker dan eigenaren dat er te veel voorzieningen zijn. Dit geldt voor alle type voorzieningen. Eigenaren zien juist relatief weinig restaurants en daghoreca. Buurtbewoners van 50 jaar en ouder vinden vaker dat er te veel kinderdagverblijven zijn. Waarschijnlijk speelt het hierbij mee dat deze groep over het algemeen minder jonge kinderen heeft. Verder is er een verband tussen leeftijd en hoe men de hoeveelheid cafés, restaurants en daghoreca beoordeelt. In de leeftijd van 18 t/m 34 jaar vindt men vaker dat deze voorzieningen er (te) weinig zijn dan dat oudere mensen dat vinden. Hoofddorppleinbuurt 7% 18% 47% 18% 0% 25% 50% 75% 100% Te veel Veel Neutraal Weinig Te weinig Geen mening Ook tussen de twee buurten zijn verschillen zichtbaar. Zo geeft men in de vaker aan dat (te) veel horeca is. In de Hoofddorppleinbuurt vinden meer mensen dat er (te) weinig restaurants zijn dan in de. Weinig behoefte extra kinderdagverblijven Men vindt vooral dat er (te) veel kinderdagverblijven zijn (43 procent), van cafés vindt men dit minder vaak (26 procent). Wat ook opvalt is dat er te weinig horeca is volgens 19 tot 27 procent, terwijl 3 procent vindt dat er (te) weinig kinderdagverblijven zijn. Een op de zes geeft aan zich geen mening te kunnen vormen over het aantal kinderdagverblijven. Dit zijn grotendeels huishoudens zonder kinderen. 4

6 VERBOUWINGEN Kelder bouwen moet kunnen, maar onder voorwaarden De bewoners van de Schinkel- en Hoofddorppleinbuurt is ook gevraagd of ze vinden dat het toegestaan zou moeten zijn om een kelder onder een bestaand gebouw te bouwen. Normaal gesproken is dit namelijk toegestaan, maar de gemeente kan hier beperkingen voor opleggen in het bestemmingsplan. In figuur 2 is te zien dat de meerderheid (69 procent) hier geen bezwaar tegen ziet, maar dan moeten er wel voorwaarden gesteld worden. Ongeveer een op de vijf vindt dat dit helemaal niet zou moeten worden toegestaan. Een kleine groep vindt dat dit altijd zou moeten mogen. Figuur 2 Vindt u dat het toegestaan moet zijn om in uw buurt een kelder te bouwen onder een bestaand gebouw? Kwart bewoners ziet geen heil in terugbrengen bouwdiepte Ook over aan- en uitbouwen zijn regels vastgelegd. Normaal gesproken mogen bewoners maximaal 4 meter aan de achterzijde van het pand bouwen. De gemeente kan dit echter beperken tot bijvoorbeeld 2,5 meter via het bestemmingsplan. Men is gevraagd in hoeverre men het ermee eens is indien dit tot 2,5 meter wordt teruggebracht voor de eigen buurt (figuur 3). de helft van de mensen is het hier (geheel) eens mee. Ongeveer een kwart is het er niet mee eens. Figuur 3 In hoeverre bent u het er mee eens om in uw buurt de maximale bouwdiepte van aan- en uitbouwen terug te brengen naar 2,5 meter diep? 18% 34% 35% 8% 4% 28% 12% 12% 8% Eigenaars 26% 18% 4% 0% 25% 50% 75% 100% Niet toestaan Toestaan onder voorwaarden Geen mening Toestaan onder strenge voorwaarden Toestaan zonder nadere voorwaarden Bewoners en ondernemers van 50 jaar en ouder vinden relatief vaker dan 18 tot 50-jarigen dat het bouwen van een kelder onder een bestaand gebouw niet toegestaan moet worden. Zolang er wel voorwaarden aan verbonden zijn, vinden de meeste 18 tot 50-jarigen dat dit moet kunnen. Huurders 29% 0% 25% 50% 75% 100% Geheel eens Eens Neutraal Oneens Geheel oneens Geen mening Huurder vaker neutraal over regels bouwdiepte De mening van huurders verschilt van die van eigenaars. Eigenaars zijn het vaker dan huurders (geheel) oneens met een maximale bouwdiepte van 2,5 meter. Huurders staan er vaker neutraal in of hebben er geen mening over. Een mogelijke verklaring is dat huurders geen uitbouw kunnen realiseren, omdat ze geen eigenaar van de woning zijn. 7% Verder zien we een leeftijdspatroon: hoe ouder de bewoner/ondernemer is, hoe meer hij/zij het ermee eens is om de maximale uitbouwruimte te beperken. Waar onder de groep 18- tot 35-jarigen circa een op drie het (geheel) eens is met deze beperking, is onder 65+ ers bijna derde het ermee eens. 5

7 UITBREIDEN WONINGEN (1) In Amsterdam is een grote vraag naar woningen. Er zijn verschillende manieren om het woningaanbod te laten stijgen, waaronder het geven van een nieuwe bestemming aan bepaalde voorzieningen. In het bestemmingsplan wordt vastgelegd wat er op dit gebied wel en niet mag. De bewoners van de buurt is gevraagd in hoeverre zij vinden dat bepaalde voorzieningen mogen worden omgebouwd tot woningen (figuur 4). Figuur 4 In hoeverre bent u het ermee eens dat onderstaande voorzieningen in uw buurt kunnen worden verbouwd tot woningen? Bedrijven/voorzieningen in woonstraten 28% 42% 12% 8% Woningeigenaar ziet minder graag woningen in plaats van horeca Zowel eigenaars als huurders willen liever niet dat winkels en horeca in winkelstraten getransformeerd mogen worden tot woningen. Eigenaars zijn hier stelliger in dan huurders. Een van de mogelijke redenen hiervoor is dat het voorzieningenniveau van de buurt medebepalend is voor de waarde van de woning. Vooral bewoners en ondernemers jonger dan 50 jaar zien ook minder graag dat winkels en horeca plaatsmaken voor woningen. Circa zes op de tien willen dit liever niet in winkelstraten, onder 50+ ers is dit minder dan de helft. Winkels en horeca in woonstraten verbouwen ziet ongeveer een derde van de bewoners en ondernemers jonger dan 50 jaar niet zitten, onder 50+ ers is dit aandeel lager. Dit verschil tussen leeftijdsgroepen hangt samen met dat jongeren vaker vinden dat er weinig of te weinig horecavoorzieningen in de buurt zijn (zie hoofdstuk buurtvoorzieningen). Winkels/horeca in woonstraten 35% 13% 18% Bedrijven/voorzieningen binnentuinen 24% 3% Winkels/horeca in winkelstraten 30% 26% 0% 25% 50% 75% 100% Geheel eens Eens Neutraal Oneens Geheel oneens Geen mening Ruimte om voorzieningen in woonstraten om te vormen tot woningen Een meerderheid is het er (geheel) mee eens dat objecten in woonstraten omgevormd kunnen worden tot woningen. Voor bedrijven/voorzieningen in binnentuinen en winkels/horeca in winkelstraten is deze meerderheid er niet. Meer dan de helft is het er (geheel) mee oneens dat winkels en horeca in winkelstraten omgebouwd mogen worden tot woningen. 6

8 UITBREIDEN WONINGEN (2) Minderheid vindt bouw extra verdieping een goed idee Regelmatig krijgt de gemeente aanvragen om woningen toe te voegen in bestaande woningblokken. De mogelijkheden hiervoor worden ook in het bestemmingsplan vastgelegd. Het ombouwen van een zolder tot een woning vindt een meerderheid een (heel) goed idee, de bewoners in de nog meer dan in de Hoofddorppleinbuurt (figuur 5). Over het opsplitsen van een woning zijn de meningen verdeeld. Bijna vier op de tien staan hier positief tegenover, maar ook vier op de tien vinden dit een slecht idee. Een extra verdieping toevoegen aan een bestaande woning wordt duidelijk als minder wenselijk gezien: ruim de helft vindt dit een (heel) slecht idee. Figuur 5 Wat vindt u van de volgende manieren om nieuwe woningen toe te voegen in uw buurt? Zolder ombouwen 18% 15% 13% Met name eigenaars positief gestemd over verbouwingen We zien vooral verschillen in de houding ten opzichte van de verschillende manieren om woningaanbod te creëren tussen de huurders en de woningeigenaars. Bijna de helft van de huurders vindt het opsplitsen van een woning een (heel) slecht idee. Onder woningeigenaren is dit ruim een op de drie. Ook het ombouwen van een zolder kan op meer goedkeuring rekenen onder woningeigenaren dan onder huurders. Een deel van de verklaring zal liggen in het feit dat de woningeigenaar profiteert van een toename in rendement bij verbouwing. Dit zal voor de huurder over het algemeen niet het geval zijn. Verder is men in de positiever over het verbouwen van een zolder tot een woning. Bijna 60 procent van de bewoners vindt dit een goed idee. In de Hoofddorppleinbuurt is dit net iets meer dan de helft. 20% 39% 13% 8% Hoofddorpleinbuurt 17% Woning opsplitsen 9% 29% 20% 24% 18% 32% 15% Hoofddorpleinbuurt 8% 28% 20% 24% Extra verdieping 25% 27% 9% 17% 26% 26% Hoofddorpleinbuurt 25% 27% 0% 25% 50% 75% 100% Heel goed idee Goed idee Neutraal Slecht idee Heel slecht idee Geen mening 7

9 BELANGRIJKSTE BEVINDINGEN De gemeente Amsterdam gaat een nieuw bestemmingsplan opstellen voor de Hoofddorpplein- en in Amsterdam. In november 2018 is door I&O Research namens de gemeente Amsterdam een peiling gehouden onder bewoners en ondernemers van deze buurten. In totaal hebben van de uitgenodigde mensen meegedaan aan de korte enquête (13,5%). Hieronder bespreken we de belangrijkste uitkomsten. Meer behoefte aan horecavoorzieningen dan aan kinderdagverblijven Weinig mensen in de Hoofddorpplein- en ervaren een tekort aan kinderdagverblijven. Van horecavoorzieningen als restaurants en cafés zijn er wel groepen mensen die dit vinden. Woningeigenaren vinden vaker dat dit er te weinig is dan huurders. Ook is er een verband met leeftijd: onder mensen jonger dan 50 is er meer animo voor horeca dan onder ouderen. In de Hoofddorppleinbuurt zien de bewoners meer ruimte voor horeca. In de vindt men het vaker (te) veel. Wel ruimte voor kelders, uitbouwen beperken Een meerderheid van 70 procent vindt dat kelders onder bestaande gebouwen gebouwd zouden mogen worden zolang er voorwaarden aan gesteld worden. Een groep van 18 procent vindt dat dit nooit zou mogen. Jongere mensen staan hier vaker positief tegenover dan mensen van 50 jaar of ouder. Voor het uitbouwen van een woning vindt ongeveer de helft dat de maximale diepte hiervoor teruggebracht zou mogen worden naar 2,5 meter. Dit is tweemaal zoveel als de groep die het hier niet mee eens is. Eigenaren vinden echter duidelijk vaker dat de afstand niet teruggebracht zou moeten worden dan huurders. Ook hier speelt leeftijd een rol: onder de groep 18- tot 35-jarigen is een derde het hier (geheel) mee eens, onder de 65+ ers bijna twee op de drie. Zolder ombouwen beste verbouwingsoptie uitbreiden woningaanbod Een meerderheid van bewoners en ondernemers in Hoofddorpplein- en vindt het uitbreiden van het woningaanbod door het ombouwen van een zolder een goed idee. Dit geldt niet voor het creëren van woningen door woningsplitsing. Over het creëren van woningen door het toevoegen van een verdieping is de meerderheid negatief. Eigenaren staan over het algemeen positiever ten opzichte van deze verbouwingen dan huurders. Verschillen vooral tussen huurders en eigenaars en ouderen en jongeren In de rapport zijn de verschillen tussen de verschillende groepen bewoners uitgelicht. Wat hierbij opvalt is dat er op het gebied van huishoudenssituatie (alleenwonend, gezin, etc.), leefsituatie (ondernemer of bewoner) en buurt weinig verschillen zijn. De verschillen in houding zijn vooral te zien tussen huurders en woningeigenaars. Daarnaast verschillen ook de jongere en oudere leeftijdsgroepen vaker in hun houding. Hierbij lijkt het dat dit een glijdende schaal is: hoe meer de leeftijd uit elkaar ligt, hoe meer de antwoorden ook verschillen. Transformatie met name in bestaande woonstraten Wanneer bestaande voorzieningen omgebouwd worden tot woningen, ziet men dit het liefst in bestaande woonstraten. Van het ombouwen van winkels en horeca in winkelstraten is een meerderheid tegenstander, vooral woningeigenaars en buurtbewoners onder de 50 jaar. 8

10 BIJLAGE: REPRESENTATIVITEIT Hoe verhouden kenmerken van de responsgroep zich tot de buurtkenmerken van bewoners? De meerderheid van de bewoners in de Hoofddorppleinbuurt en (circa twee derde) is huurder. Aan het onderzoek deden echter relatief veel (mede)eigenaren van woningen mee, in de Hoofddorppleinbuurt zelfs meer dan huurders (twee maal zoveel). Een mogelijke verklaring hiervoor is de hogere betrokkenheid bij het onderwerp van dit onderzoek onder woningeigenaren. Voor huurders is het toekomstige bestemmingsplan waarschijnlijk minder relevant. In beide buurten heeft de meerderheid van de bewoners een leeftijd tussen 18 en 50 jaar. Dit zien we ook terug in de deelnemers van het onderzoek, meer dan de helft van de respondenten valt in de groep 18 t/m 49 jaar. Er zijn wel relatief meer 50 t/m 64-jarigen in de responsgroep dan in werkelijkheid in de buurten wonen. Onder de deelnemers van het onderzoek zijn er meer woningeigenaren dan woninghuurders, behalve in de oudste leeftijdsgroep. Onder de groep 65+ zijn er relatief meer huurders dan (mede)eigenaren. Dit komt overeen met de verwachting van de gemeente dat de huurders gemiddeld ouder zijn dan de koper. Weging Om de data representatief voor de buurt te maken, is op buurtniveau gewogen op (1) verhoudingen tussen eigenaars en huurders en (2) de leeftijdsverdeling per buurt. Op totaalniveau is ook de buurtomvang meegenomen in de weging. In tabellen 3, 4 en 5 is de samenstelling van de buurtpopulatie en de ongewogen en gewogen onderzoekspopulatie te zien. De gebruikte grenzen voor weegfactoren zijn 0,5 en 2,0. In sommige gevallen moesten groepen samengevoegd worden, omdat anders de weegfactor te groot werd. Mede hierdoor wijkt de gewogen leeftijdsverhouding af van de populatie. De verhouding tussen huurders en eigenaars in de respondentgroep is gewogen naar de verhouding huur- en koopwoningen in de populatie. Tabel 3 Verhoudingen populatie en gewogen en ongewogen onderzoekspopulatie Respondenten Respondenten % Populatie Populatie % Gewogen % Hoofddorppleinbuurt % % 75% % % 25% % % 100% Huurders % 64% huurwoningen 64% 64% Eigenaar % 36% koopwoningen 36% 36% % woningvoorraad 100% 100% 18 t/m % % 58% 50 t/m % % 32% % % % 100% Wat wil men in de buurt? Peiling over het nieuwe bestemmingsplan Hoofddorpplein- en 9

11 BIJLAGE: REPRESENTATIVITEIT (2) Tabel 4 Buurtkenmerken: populatiegroep versus respondentgroep en effect weging Hoofddorpplein-buurt respondenten Hoofddorpplein-buurt bewoners respondenten bewoners Aantal % Aantal % Gewogen % Aantal % Aantal % Gewogen % Huurder % 62% 62% % 71% 71% Eigenaar % % 29% 29% % 100% 100% % 100% 100% 18 t/m 49 jaar % % 58% % % 56% 50 t/m 64 jaar % % 31% 72 30% % % % % % % 100% % % * De verhouding tussen huurders en eigenaars in de respondentgroep is gewogen naar de verhouding huur- en koopwoningen in de populatie. Tabel 5 Verhouding huur/koop per leeftijdsgroep en effect weging Huurder (Mede)Eigenaar Anders Aantal % Gewogen % Aantal % Gewogen % Aantal % Gewogen % 18 t/m 34 jaar % 30% % 24% 3 50% 50% 35 t/m 49 jaar % 24% % 41% 2 33% 33% 50 t/m 64 jaar % 35% % 24% 0 0% 0% % 1 17% 17% % 100% % 100% 6 100% 100% Wat wil men in de buurt? Peiling over het nieuwe bestemmingsplan Hoofddorpplein- en 10