Eindwerk Cranio Sacraal Therapie Peirsman Academie April 2012 HILDE VAN BAEL MIDLIJNEN Biodynamische velden, ritmes en midlijnen Subtiele aspecten van ademen Afbeelding door Pieter Weltevrede uit Microchakra s van Sri Shyamji Bhatnagar
Inhoud Inhoud... 1 Dank... 3 Woord vooraf... 4 1. Biodynamische cranio sacraal therapie... 5 1.1 Biodynamische principes... 5 1.1.1 Dynamische Stilte... 5 1.1.2 Breath of Life of Primaire Levensadem,... 5 1.1.3 Het trage ritme of Lange Tij cyclus van 1x op 100 seconden... 6 1.1.4 Het midden ritme, mid tij of fluid tide 2-2,5 cycli per minuut... 6 1.1.5 Het snelle ritme of craniale ritmische impuls (CRI) 8-14 cycli per minuut... 6 1.2 Overzicht Transmutatie van subtiel naar grofstoffelijk... 8 2. De Midlijn (Franklyn Sills)... 9 2.1 Vormende krachten... 9 2.2 De Levensadem organiseert en genereert vorm... 10 2.3 De organiserende krachtstromen of winden... 14 2.4 Beschrijving van de midlijn volgens Oosterse tradities... 17 2.5 Midlijnen en embryologische ontwikkeling... 19 2.6 Primaire midlijn... 21 2.7 De midlijnen, samenvatting... 23 2.8 Oriënteren naar de midlijn... 23 2.9 Natuurlijk verschuivende fulcrums... 27 3. Overzicht midlijnen... 29 3.1 Ontwikkeling in het embryo... 29 3.2 In het gevormde lichaam... 29 3.2.1 Kwantum midlijn... 29 3.2.2 Primaire midlijn... 30 3.2.3 Vloeistoffen midlijn... 30 4. Ignition... 31 4.1 Conceptie ignition... 31 4.1.1 Relationele interactie... 32 4.2 Hart ignition... 32 4.2.1 Relationele interactie... 34 4.3 Geboorte ignition... 34 4.3.1 Relationele interactie... 35 5. De ademhaling... 36 5.1 Anatomie van de ademhaling... 36 1
5.1.1 Reguleren van de ademhaling... 36 5.1.2 Regulering van het hartritme... 37 5.1.3 Respiratoire sinus aritmie... 38 6. Subtiele anatomie van de ademhaling... 39 6.1 Drie lichamen... 39 6.2 Drieledige breinstructuur... 39 6.3 Prana... 40 6.4 Nadi s... 41 6.4.1 Het centraal kanaal sushumna... 41 6.4.2 Linker en rechter adem-kanalen... 42 6.5 Elementen... 45 6.5.1 Chakra s en elementen... 45 6.5.2 Levensadem en elementen... 45 7 Mediteren... 46 7.1 Mediteren en ademritme... 46 7.2 Aanwezigheid... 46 7.3 Hersengolven en de twee hersenhelften... 47 8 Chronobiologie... 49 8.1 Ultradiane ritmes... 49 8.1.1 Nasale cycli... 49 8.1.2 Het nasale ritme en diverse functies... 50 8.2 Circadiane ritmes... 50 8.2.1 De pijnappelklier... 51 8.3 Infradiane ritmes... 51 8.3.1 Zon- en maancyclus... 51 8.3.2 Een balans... 52 8.4 Prana kalender Shyam Bhatnagar... 52 8.5 Chakra ritmes... 53 9 Cranio en ademen... 56 10. Besluit... 58 11. Bronnen... 59 2
Dank Mijn dank gaat uit naar Etienne en zijn docenten voor hun efficiënte en praktische aanpak gedurende de opleiding. Van nature beoefent Etienne de kunst van het tot essentie komen, Ocham s Razor, shave away, shave away Ik bewonder zijn grondige kennis en vakmanschap. Dank ook aan Franklyn Sills voor de toelating om een deel van zijn werk te vertalen. Toen ik aan deze scriptie begon had ik het gevoel het wiel te moeten uitvinden, het bleek al uitgevonden te zijn. Een speciale vermelding voor Shyamji Bhatnagar, Master of Sound, naadi yogi en grondlegger van InnerTuning en Micro Chakra Psychology, mijn ervaringen in de talloze workshops met hem, gedurende meer dan 20 jaar, zijn nog steeds van onschatbare waarde. 3
Woord vooraf Tijdens mijn opleiding cranio sacraal therapie bij de Academie van Etienne Peirsman was ik enorm gefascineerd door de verschillende ritmes die voelbaar zijn in een menselijk systeem, en hoe je toegang krijgt tot een bepaald energieveld of systeem door je er met intentie en attentie op af te stemmen. Het trage ritme, het midden ritme, het snelle ritme het ritme van het lymfe systeem, hoe zit dat in mekaar? Wat is hun onderlinge relatie? Wat hangt ermee samen? Heeft onze gewone ademhaling een invloed op deze ritmes? En het belangrijkste, hoe ga ik ermee om? Het liet me niet meer los. Ook het woord notochord klonk als een klok. Hoe wonderbaar te zien hoe van bij het prille begin van een mensenleven cellen door een Goddelijke Intelligentie georganiseerd worden en het Goddelijke Plan zichtbaar wordt. Het maakt me nederig en de vraag rijst: Wat hoort bij onze blauwdruk, wat niet? Hoe krijg ik mijn behandelingen optimaal met blijvend effect, zonder in te grijpen in het groeiproces van de cliënt en zonder het gevoel te hebben achter de feiten aan te lopen? Mijn zoektocht naar antwoorden bracht me bij de biodynamische benadering van cranio. Door het bestuderen van de werking van het subtiele lichaam vanuit holografisch standpunt, en het verfijnen van mijn waarnemingsvermogen van de bio-energetische actievelden en hun midlijnen, vielen de puzzelstukjes in elkaar. Ik kreeg het gevoel van waarheid. Het begrijpen van de functie van midlijnen en hun actievelden verzekert een niet-invasief contact van behandelaar naar cliënt toe, waardoor maximale ruimte gegeven wordt aan het zelfhelende vermogen van de cliënt. Na een beknopte inleiding tot biodynamische principes, wijd ik daarom het grootste deel van deze scriptie aan de vertaling van het hoofdstuk The Midline, uit het boek van Franklyn Sills, Foundations in Craniosacral Biodynamics (2011). Het is niet mijn bedoeling de volledige werking van het biodynamische cranio-sacraal systeem uiteen te zetten. Ik beperk me tot het duidelijk maken, hoe het menselijk systeem zich manifesteert door van het onnoembare subtiele zich trapsgewijze in de stof te hullen. Het tweede deel ga ik dieper in op de subtiele anatomie en de sleutelfunctie van de adem. Via de ademhaling zijn we in directe verbinding zowel met het subtiele, als met het meest grofstoffelijke. Het is mijn betrachting het bewustzijn van de samenhang van mens en kosmos in de vingertoppen te krijgen. To see a world in a grain of sand And Heaven in a wild flower. Hold infinity in the palm of your hand, And eternity in an hour. (William Blake) 4
1. Biodynamische cranio sacraal therapie Met de biodynamische benadering van cranio sacraal therapie oriënteren we ons voornamelijk naar de energetische krachten die werkzaam zijn in en rond het menselijk systeem en de diepe stilte waar ze uit voort komen. De mens is niet alleen een ingenieus mechanisme, maar wordt gestuurd door een diep spirituele bron. We richten ons bewust met intentie en attentie op de inherente gezondheid die overal en altijd aanwezig is. Door dit te doen scheppen we de ruimte waarbinnen organische processen, die mogelijk verstard zijn, opnieuw geïntegreerd kunnen worden. In dit hoofdstuk worden de voornaamste concepten van de biodynamische, holistische zienswijze toegelicht, meer specifiek het dynamisch proces van transmuteren van subtiel naar grofstoffelijk. 1.1 Biodynamische principes 1.1.1 Dynamische Stilte Dynamische Stilte is een belangrijk concept in cranio sacraal therapie. Het is de grond van waaruit alles voortkomt, die alles in stand houdt, en waarnaar alles terugkeert. Als we in stilte luisteren naar het menselijk systeem is het mogelijk dat we via een mysterieuze poort in een staat komen die met geen woorden kan beschreven worden. In deze stilte valt de gescheidenheid van waarnemer en wat waargenomen wordt weg. Je voelt een serene Aanwezigheid, een Stilte die niet leeg is maar vibrerend, dynamisch en vol potentiële intelligente creativiteit. De Indische filosofie Vedanta stelt dat alles Consciousness is, Bewustzijn. Bewustzijn ontvouwt zich door transmutatie. Alle beweging wordt georganiseerd vanuit die Dynamische Stilte, en in het centrum van elke beweging is een kern van stilte die de bewegingen rond de kern mogelijk maakt. Door contact te maken met Dynamische Stilte zijn we in contact met onze oorspronkelijke gezondheid. 1.1.2 Breath of Life of Primaire Levensadem, Breath of Life of Levensadem komt voort uit de diepte van Dynamische Stilte waarin de potentie voor de creatie van elke vorm vervat ligt. Breath of Life verbindt ons met deze Bron en zijn creatieve intenties zo lang we leven. Iets in die Dynamische Stilte splitst zich af met de intentie in de stof te komen, hierin is de Breath of Life de beweger. De voeding van de Levensadem is licht en vibratie. Breath of life genereert de vormende krachten van het oorspronkelijke ademhalingssysteem (primaire ademhaling Sutherland). Het is de manifestatie van Kosmische Intelligentie die ontsteekt in de lichaamsvloeistoffen en getijde-achtige bewegingen voortbrengt. Breath of Life is de kern van alle ritme. Deze Goddelijke stralende aanwezigheid toont zich alleen als de therapeut zich vanuit een staat van niet-weten, volledig open en nederig overgeeft, in het moment van nu. Door zich te oriënteren naar de stilte kan de inherente gezondheid heling bewerkstelligen. 5
1.1.3 Het trage ritme of Lange Tij cyclus van 1x op 100 seconden De Breath of Life genereert getijde-achtige bewegingen. Hierdoor ontstaan organiserende en vormgevende krachtvelden en kan orde komen in chaos. Het traagste getijderitme dat zich laat voelen noemen we het Lange Tij (Long Tide) en heeft een frequentie van 1 op 100 seconden. Het laat zich voelen als trage, stabiele ademcycli van 100 seconden; 50 seconden inademing, en 50 seconden uitademing. Long Tide kan ook ervaren worden als een getijdeveld waarvan de beweging schijnbaar van buiten naar binnen gaat, van de horizon richting midlijn en weer terug. Het model van Schauberger (zie afbeelding 19.1), van de centripetaal en centrifugaal spiralende krachten, kan helpen bij de beeldvorming. Deze krachten zijn in alle levende vormen aanwezig, van sterren tot microscopisch klein leven. In dit trage ritme ervaren we de Helende Bron op een diep niveau en is therapeutisch werk gebaseerd op resonantie. 1.1.3.1 Ordenende matrix Het Lange Tij en de Breath of Life genereren en organiseren een samenhangend kwantumveld. Bij de conceptie wordt een precieze matrix gevormd waarrond de vloeistoffen en de cellulaire wereld van het embryo zich gaan organiseren. 1.1.3.2 Midlijn In de ordenende kwantum-matrix vormt zich een organiserende en oriënterende midlijn. Vanuit deze kwantum midlijn wordt ontsteking en transmutatie gegenereerd. In volgend hoofdstuk gaan we dieper in op deze midlijnen. 1.1.4 Het midden ritme, mid tij of fluid tide 2-2,5 cycli per minuut Na het ontstaan van de bio-elektrische matrix, ontstaat een ander getijdeachtig fenomeen van 2,5 cycli per minuut (12-15 sec primaire inhalatie en 12-15 sec exhalatie). In dit ritme kan je de werking van potentie, vloeistoffen en celweefsels afzonderlijk onderscheiden, maar je ervaart ze als onderdeel van een geheel. In dat veld ontstaan de primaire ademhalingscycli van inademing en uitademing als een innerlijke beweging; Motiliteit. Potentie is de aandrijvende kracht en de organiserende factor, en de vloeistof is het medium waarmee weefselvelden worden georganiseerd. Op dit niveau is zowel geconditioneerdheid en onopgeloste trauma s als gezondheid aanwezig. Therapeutisch werk is bij dit ritme gebaseerd op potentie en transmutatie. De behandelaar werkt holistisch en met intuïtie. 1.1.5 Het snelle ritme of craniale ritmische impuls (CRI) 8-14 cycli per minuut Dit is de craniale ritmische impuls in een frequentie van 8-14 cycli per minuut (dus een cyclus van 5 à 6 seconden), die ook wel het craniale ritme genoemd wordt. Dit ritme ontstaat bij de vorming van de eerste weefsels en wordt dus al beïnvloed door genetische factoren. Het is een samengesteld ritme waarin we een eigen cranio-sacrale beweging kunnen waarnemen van afzonderlijke celstructuren: de beweging van falx en tent ten opzichte van 6
mekaar, de pare botjes die ten opzichte van elkaar naar binnen en naar buiten toe bewegen, etc. In dit ritme ervaren we de geconditioneerde toestand van het menselijk systeem. Het CRI is geen directe expressie van de Breath of Life maar wordt er door aangedreven. De kwaliteit en het tempo van het ritme wordt beïnvloed door onze genen, door de beperkingen die we hebben ervaren en de onopgeloste trauma s die zich in ons lichaam hebben vastgezet. De staat van het autonome zenuwstelsel heeft hierop een grote invloed. Het lichaam kan compressie of verklevingen van weefsel vertonen, verandering van kwaliteit van celweefsel, spanningen en vloeistoffluctuaties. De aandacht van de behandelaar is op de vorm gericht en op hoe weerstanden en onopgeloste trauma s worden vastgehouden. Is het centrale zenuwstelsel hyper of hypo? Vertonen de weefsels en de vloeistoffen inertie? Hoe is de emotionele en psychologische gesteldheid? Zijn er pathologische processen aan de gang? Therapeutisch werk is in dit ritme gebaseerd op weerstand en reactie. De behandelaar kan vanuit analyse doelgericht oplossingen zoeken en werken met technieken en methoden. 7
1.2 Overzicht Transmutatie van subtiel naar grofstoffelijk DYNAMISCHE STILTE Vol - ledige Stilte Oorspronkelijke Creatieve Potentie Consciousness of Bewustzijn BREATH OF LIFE Primaire Levensadem Ontsteekt het Oorspronkelijk Ademhalingssysteem Goddelijke Intentie om te creëren in actie Beweger van het tij TRAGE RITME LANGE TIJ 100 seconden cyclus Kwantumveld en kwantum midlijn MIDDEN RITME MID TIJ VLOEISTOFFEN TIJ 2.5 cycli per minuut SNELLE RITME CRANIALE RITMISHCHE IMPULS 8-14 cycli per minuut 8
2. De Midlijn (Franklyn Sills) Dit is een rechtstreekse vertaling van het integrale hoofdstuk 19 The Midline, uit het boek van Franklyn Sills, Foundations in Craniosacral Biodynamics The Breath of Life and Fundamental Skills, Volume 1 van 2011. In dit hoofdstuk onderzoeken we belangrijke concepten die met de Breath of Life te maken hebben, en de vormende krachten en midlijnen die gegenereerd worden. De primaire midlijn of notochord krijgt specifieke aandacht. De primaire midlijn is de ordenende as in de embryologische ontwikkeling. Onderzoek hierrond levert een schat aan klinische informatie op. Het waarnemen van de midlijn-fenomenen is een sleutel-vaardigheid die het begrijpen van structurele verbanden en van de reorganisatie, die bij helende processen plaats vinden, preciezer maakt. Automatisch verschuivende fulcrums en de energetische midlijnen waar ze uit voortkomen worden ook als midlijn-fenomenen beschouwd. Als inerte fulcrums worden opgelost, gaan potenties, vloeistoffen en weefsels zich op natuurlijke wijze opnieuw oriënteren en aligneren naar de midlijn. 2.1 Vormende krachten Het universum is een geheel, en wij mensen zijn niet afgesneden van deze heelheid. Zoals we in het werk van natuurkundige David Bohm zien, is het universum een holografische eenheid. Wat we hieruit verstaan, is dat alle vormen die het universum voortbrengt, lokale verschijnselen in enorme actievelden zijn. Het universum is dus niet gescheiden van de galactie waarin het gevormd wordt. Zo is ook het ontstaan van het menselijk systeem niet gescheiden van het universum waarin het gecreëerd is. Alle vormen in het universum, of het nu galacties, menselijke wezens of bomen zijn, komen voort uit enorme krachten die werkzaam zijn in een holistische matrix. Een gevoel van afscheiding, fragmentatie, en niet-verbonden-zijn, is illusie. Hoe gefragmenteerd het menselijk systeem schijnbaar ook is, het is nooit on-heel. Heelheid is nooit verloren, en zo ook kan de gezondheid in het menselijk systeem, die een manifestatie van deze eenheid is, nooit verloren zijn. Volgens Schauberger zijn deze vormende krachten een uitdrukking van de oorspronkelijke beweging, het Lange Tij (Coats 1996). Deze beweging, zegt hij, is de meest vormgevende kracht in het hele universum. Schauberger zag deze krachten in actie doorheen het hele universum. Hij schreef over spiralende krachten die gedurende de creatie in het spel zijn. Dit kan gezien worden bij elke vorm die gegenereerd wordt, zelfs in de geboorte van een galactie. Energie en materie lijken centripetaal en centrifugaal te spiralen, in ontzettend grote winden, om de vorm te genereren. Hij vergeleek dit met een opstekende tornado in de atmosfeer. Op dezelfde manier schreef Stone over de vormende centripetale en centrifugale krachten die het menselijk systeem voortbrengen, die traditioneel 9
de chakra s genoemd worden (Stone 1986). Schauberger beschouwde de schepping als een oneindig proces en alle leven zou doorheen elk proces georkestreerd zijn door Creatieve Intelligentie in actie. Het kan God genoemd worden, Tao, Brahma, of gewoonweg de Creatieve Intelligentie. Sutherland verwees naar de Breath of Life als de afgevaardigde van deze Intelligentie. Door de werking van Breath of Life gaan grote organiserende winden, die grote vormgevende creatieve krachten zijn, vorm voortbrengen en ordenen. 2.2 De Levensadem organiseert en genereert vorm De Breath of Life organiseert vorm door ruimte in te sluiten en te organiseren. Deze Levensadem doet organiserende fulcrums (groeipolen) en assen van oriëntatie ontstaan die de cellulaire- en de weefselvormen organiseren. Dit kan je zien in de bewegingen van het zich ontwikkelende embryo en bij de volwassene in de beweging van potentie, vloeistoffen en weefsels. Ik was verrast door een recente theorie in de nieuwe fysica; brane world theorie (Boyle 2001). Brane staat hier voor membraan. In deze theorie wordt gezegd dat ruimte inplooit op zichzelf. Het universum wordt gezien als een membraanachtige laag van op zichzelf geplooide ruimte. Onze bekende drie-dimensionele wereld bevindt zich in één van zulke membranen. Andere membranen, die andere universums, andere dimensies en zelfs andere realiteiten representeren, zijn mogelijk in onze eigen tijd-ruimte ingekapseld. Drie-dimensionele ruimte zou door zes-dimensionele ruimte omwikkeld kunnen zijn enz. Elke dimensie is als een membraan, ingesloten in een andere. Dit 10
grijpt terug naar het concept van het holografische universum van Bohm, waar alles in alles holistisch is vervat. Het beeld van de ingeplooide ruimte bevestigde mijn waarneming van de Breath of Life in actie. Ruimte is geplooid, en organiserende fulcrums en assen ontstaan in de plooien van die ruimte. Denk aan ruimte als het medium waarin vorm georganiseerd wordt. Denk aan natuurlijke fulcrums en midlijn-assen als oriënterende vormen in dit medium. Het is naar deze referentiepunten dat alle vorm zich oriënteert. Ik kan het fascinerende boek: When Time Breaks Down door Arthur Winfree zeer appreciëren. (Winfree 1987). Ik was vooral geïmponeerd door sommige van zijn computergemaakte beelden. Winfree, een wetenschappelijk medisch onderzoeker, hield zich bezig met organiserende factoren in chemische, biochemische en bio-elektrische verschijnselen. Ik werd getroffen door de overeenkomsten tussen zijn research werk, Mae Wan Ho s research, Schauberger s ideeën, Stone s beelden van menselijke energievelden en Sutherland s perceptuele begrippen. Winfree stelde dat chemische, biochemische en bio-elektrische verschijnselen schijnbaar georganiseerd zijn rond midlijnen en discrete organiserende centra die zich er langs verplaatsen. Net als in Schauberger s concept, beweegt de midlijn van de vorm die georganiseerd wordt, zich voortdurend op een windachtige manier opwaarts in het veld waar het deel van uitmaakt. Winfree noemde de organiserende centra die opstijgen langs de midlijn, phase singularities. Fase singulariteiten zijn bewegende punten van stilte, die ritmische fasen van elektrochemische of van bio-elektrische beweging en orde organiseren. Net als Sutherland stelde hij, dat deze organiserende fulcrums automatisch verschuiven, terwijl ze pulseren en oprijzen langs de as van de midlijn. Terwijl ze verschuiven ontstaan golfbewegingen, scroll waves, die zich manifesteren als een pulserend veld of een organiserende matrix, die de vorm en de organisatie van de chemische reactie onderligt. Klinkt dit bekend in de oren? Dit houdt sterk verband met de ideeën van fulcrums, midlijn-assen, verticaleen transverse fluctuaties (inherente golving) van potentie, en getij-achtige golvende vormen in de cranio sacrale biodynamische begrippen. Winfree merkte op dat alle organiserende centra samenwerken en deel uitmaken van een voortdurende opwaarts stijgende, vertex-achtige midlijn, waarrond vorm zich organiseert. De organisatie van de scroll-achtige golven rond de midlijn heeft een torus- of een appelvorm. Een torus is een holle doughnut met een centrum dat als organiserende as fungeert (zie figuur 19.2). Ook de tidal body of het getijde-lichaam van het Lange Tij heeft een vertex-achtige organiserende midlijn in een enorm grote torus-achtige actievorm, die tot voorbij de horizon reikt. De actie van het Lange Tij met zijn organiserende centra en assen doen spiralende bewegingen en torusachtige organisaties ontstaan. Sommige natuurkundigen stellen dat ook het universum een torus vorm heeft, en dat het gat in het midden, als organiserend centrum, ontstaan is bij de big bang. 11
In essentie is de torus een drie-dimensionele ruimte die zich inplooit tot een stabiele vorm, die onophoudelijk in het nu gegenereerd wordt, in cycli van centrifugale organisatie, weg van het centrum en centripetale samentrekking, terug naar het centrum toe. Dit is gelijkaardig aan de inhalatie- en exhalatiefasen van de primaire ademhaling. Ook hier organiseert de Breath of Life vorm door ruimte te organiseren. In figuur 19.3 gebaseerd op Winfree s boek, kan je een reëel gevoel krijgen van dit proces van inplooien. Hier zie je hoe het medium waarin de chemisch-elektrische reactie plaatsvindt, letterlijk op zichzelf plooit, om zo vorm te gaan organiseren voor de chemische samenstelling die wordt gegenereerd. Ruimte wordt omhuld met de bedoeling vorm te genereren (Figuur 19.3). 12
Zoals in de bio-dynamica, oriënteren alle ritmische bewegingen die rond organiserende centra of fase singulariteiten ontstaan, zich naar de midlijn-as. De spiralende golfbewegingen of rollende golven die rond deze as gegenereerd worden, staan niet los van die midlijn waarrond ze zich organiseren. Dus, organiserende centra, midlijnen, en de vormen die errond ontstaan, zijn allemaal samen één fenomeen. De vertex-achtige kern is niet los van de vorm die eruit resulteert. Evenzo, in het craniale concept, is de midlijn niet los van de vorm die errond georganiseerd wordt. (Figuur 19.4) Winfree ontdekte verder dat de organiserende centra, of de fase singulariteiten, en de rollende golven en ordenende matrixen die ze vormen, een kortstondig bestaan hebben. Ze worden onophoudelijk gegenereerd, van moment tot moment. De titel van zijn boek When Time Breaks Down, is uit dit inzicht afgeleid. Het begrip dat alles een kortstondig bestaan kent, resoneert met het Boeddhistische begrip dat het leven op grond van vergankelijkheid, als een constant stromen is van moment tot moment, en met het begrip in kwantum fysica dat subatomaire deeltjes ook een kortstondig bestaan kennen, constant verschijnend en verdwijnend in de kwantum stroom. Dit heeft belangrijke repercussies voor alle helende praktijken, alles is vergankelijk en bestaat alleen in het moment van nu. Ten gevolge van deze kwaliteit van veranderen en stromen, is niets gefixeerd of statisch en is de potentie tot heling en verandering, inherent aanwezig in elk moment van het leven. Gelijksoortige vormen werden gevonden in chemische en biochemische reacties en bio-elektrische processen in het hartritme, en zelfs in de spiralende organisatie van DNA. Dit komt overeen met de bevindingen die in Ho s boek besproken worden: The Rainbow and the Worm The Physics of Organisms (Ho 1998). Ho beschrijft ontdekkingen vanuit biofysica. In studies rond 13
kwantum effecten bij eencelligen en ongewervelde dieren, stelde ze vast en toonde ze aan, dat deze dieren georganiseerd worden in kwantumvelden van licht met een oriënterende midlijn, letterlijk een kwantum-buis van licht. Ho beschreef ook hoe de lichaamsvloeistoffen, vooral die van het bindweefsel, het medium blijken te zijn voor transmissie van golfvormen op kwantum niveau en het uitwisselen van informatie aan een snelheid die de snelheid van het licht benadert. Dus de realiteit van een organiserend kwantumveld met een ordenende kwantum-midlijn, wordt besproken in zuiver wetenschappelijke kringen. Ho s verwijzingen naar kwantumvelden zal van pas komen naarmate onze besprekingen vorderen. Het woord kwantum verwijst naar een subatomair golfdeeltje, dat gedrag aantoont dat fel afwijkt van onze conventionele ervaringen in natuurwetenschappelijke wereld van Newton. Kwantum effecten, of kwantum fysica in zijn geheel, kan een bruikbare metafoor zijn en mogelijk verschijnselen verklaren die ik heb ervaren in cranio sacrale bio-dynamica. Toen aan Sutherland werd gevraagd waar zijn werk over ging, antwoorde hij: Study quantum mechanics!. En Becker noemde zijn palpatiecontact Quantum touch (Becker 1997). In 1948 suggereerde Stone eveneens dat toekomstige atoomfysica zijn energetische principes zouden bevestigen en verduidelijken (Stone 1986). Ho s onderzoeken naar kwantumvelden en naar de eigenschappen van kristallijne vloeibaarheid van het lichaam, weerspiegelen Sutherland s perceptie van vloeibaar licht. In eencelligen en ongewervelde dieren, werd vastgesteld dat deze velden van licht op de omgeving reageerden vóórdat de vloeistoffen en de weefsels van de dieren reageren. De intelligente reactie van het kwantumveld kwam eerst, daarna reageerden de fysiologie en de vorm van het dier. Organiserende centra, spiralende vormen, en assen van oriëntatie staan niet los van het kwantumveld dat de levende systemen lijkt te organiseren. Begrijpen dat organismen georganiseerd zijn in kwantumvelden van actie, heeft verstrekkende implicaties voor de helende praktijken. We zijn werkelijk lichtwezens! De reden waarom ik deze ideeën bespreek, is om aan te tonen dat de concepten van organiserende fulcrums en midlijn-assen niet alleen belangrijk zijn in context van cranio sacrale bio-dynamica. Blijkbaar is dit de manier waarop vorm op universeel vlak wordt georganiseerd, van de vorm en beweging van de cel, tot de spiralende, wervelende dans van een galactie. Fulcrums en oriënterende midlijnen zijn universele mechanismen voor het ordenen van vorm, zowel in de mens als in het universum in zijn geheel. 2.3 De organiserende krachtstromen of winden Het Lange Tij dat de primaire ademhaling onderligt, manifesteert zich als een getijdelichaam in de vorm van een torus, die plaatselijk in dat veld verschijnselen veroorzaakt. Deze verschijningsvormen komen overeen met wat Winfree, Schauberger en Stone beschrijven. Net als Stone beschreef Schauberger deze bewegingen als middelpuntvliedende en 14
middelpuntzoekende spiralende krachten. Als deze spiralende krachten in een dynamisch evenwicht komen, ontstaat een stabiel bio-elektrisch/biomagnetisch veld. Zoals we voordien hebben besproken, is in het hart van deze bio-elektrische vorm, een subtiele kwantum matrix voor het menselijk systeem, een mal uit licht gemaakt. De biodynamische beschrijving van Sutherland s vloeibare licht is niet alleen maar een metafoor, maar is gebaseerd op rechtstreeks waargenomen ervaringen. De Breath of Life genereert deze oorspronkelijke beweging, het Lange Tij, en dit Lange Tij genereert een stabiel ordenend veld. In dit veld, of deze matrix, is wat Stone pattern energy noemde vervat. Deze subtiel energetische vorm is een mal waarop het menselijk systeem zich ontwikkelt en geordend wordt (Stone 1986). Het is geen willekeurige of mechanische energie, maar een spel van Bewustzijn en een eigenschap van de Creatieve Intelligentie die de gehele schepping doordringt. Dus is de Breath of Life een manifestatie van de goddelijke intentie om te creëren. Zoals de Heilige Geest in het Christendom, verbindt en informeert Hij alle levende wezens en is Hij de creatieve intentie in actie. Via de veldfenomenen die we beschreven, organiseert de Breath of Life ruimte. Organiserende centra en assen krijgen hun plaats in de ruimte. Dit is een lokaal gebeuren in een enorm groot actieveld. De Tibetanen noemen het Lange Tij en zijn lokale spiralende krachten the winds of vital forces, winden van levenskracht. Volgens hen zijn het de onvoorwaardelijke krachten die de integriteit en organisatie van de menselijke vorm verzekeren. Zoals hierboven gezegd, verbinden de spiralende centrifugale en centripetale krachten die door deze winden gegenereerd worden zich en verworden zo tot een stabiel bio-elektrisch/biomagnetisch veld, dat geordend en onderhouden wordt door functie van de midlijn met in zijn kern de organiserende centra. Het is via het dynamische evenwicht in de dynamiek tussen de schijnbaar tegengestelde krachten dat dit bewerkstelligd wordt. Dit is als in het concept van yin en yang in de Chinese geneeskunst en filosofie en zoals bij de polariteiten in de polariteitstherapie. Als het ordenend veld ontstaat, ontstaan tegelijkertijd de oprijzende krachten in het midden. Dit is het verschijnsel van de oprijzende midlijn dat Winfree opmerkte in de kern van alle organiserende vormen. Schauberger vergeleek dit met de opstijgende kracht die in een tornado ontstaat terwijl winden inwaarts spiralen. Dit fenomeen van de midlijn is aanwezig vanaf het eerste levensmoment en is de grondslag van de embryologische ontwikkeling. Als op het moment van de conceptie het Lange Tij het stabiele bio-elektrische/bio-magnetische ordenend veld doet ontstaan, wordt de opstijgende midlijn in het centrum, de organiserende as voor embryologische ontwikkeling. Deze as genereert de primitiefstreek (sulcus primitivus) in de kiemschijf van het embryo, en de notochord en neurale buis worden hierdoor gevormd. (Fig. 19.5) 15
Sutherland sprak ook van spiralende vormen in het systeem van de mens. Hij vergeleek de aanwezigheid van potentie in de vloeistoffen met de actie van spiralen in spiralen. Magoun, in zijn originele versie van Osteopathy in the Cranial Field, sprak over deze beweging aan de hand van diagrammen die doen denken aan Schauberger s beelden (Magoun 1951 p 72). Evenzo is het fascinerend hoe de spiraalvorm overal in de natuur terug te vinden is. In het midden van een celkern zit ons DNA in de vorm van een driedubbele spiralende helix. De proteïnen die collageen weefsel vormen zijn ook triple-helix structuren. De organisatie van het leven, zelfs op dit moleculaire niveau, is op de spiraal gebaseerd. Het lijkt alsof het leven zich uitdrukt als spiralen binnen spiralen die zich constant vormen en veranderen. 16
2.4 Beschrijving van de midlijn volgens Oosterse tradities Het concept van een intelligent menselijk bio-energieveld met daarin een midlijn georiënteerde as, wortelt in de traditionele medische systemen zoals de Chinese, Tibetaanse en Indische systemen. Volgens de Oosterse geneeswijzen is de organisatie van het menselijke systeem geest-lichaam op deze principes gefundeerd. De voedingsbodem voor weefselvorming en diens functie en van gezondheid en ziekte, is gebaseerd op interacties die in een belichaamd, levend, bio-energetisch veld plaatsvinden. In de Chinese tradities is de balans tussen chi (levenskracht) en andere energetische factoren zoals jing (essentie) een maatstaf bij de diagnose en blijft een doelstelling in het verloop van sessies. Jing is een subtiele vorm van levenskracht in de vloeistoffen van het systeem en is vooral actief in cerebrospinaal vocht en generatieve vloeistoffen. Jing werkt als een levenwekkende en stuwende kracht, zoals de stroming binnen vloeistoffen in de bio-dynamica en onderhoudt de gehele organisatie van het lichaam. Dit is een directe gevolgtrekking uit het begrip van potentie in bio-dynamica, die in de vloeistoffen werkzaam is om de algehele orde en samenhang van het systeem te behouden. In de Chinese geneeskunst wordt de bio-energetische midlijn centraal kanaal genoemd en de vertexen of organiserende centra, dan tien. Deze midlijn bevindt zich volgens hen net voor de wervelkolom, en loopt van het midden van het perineum tot de vertex van de schedel. Het is één van de esoterische kanalen van de Chinese geneeskunst. Eenvoudig gesteld, is het een rechte lijn van een energie centrum in het derde ventrikel, - de bovenste dan tien -, naar de coccyx. Shen, wat vergelijkbaar is met bewustzijn en geest, verblijft in de bovenste dan tien. In verband met ignition is het derde ventrikel een belangrijke plaats in bio-dynamica. Het ligt aan de basis van het ontstaan en de werking van de menselijke ordenende matrix. Ook in de Indische en Tibetaanse systemen is de organisatie van het lichaam gebaseerd op een intelligente bio-energetische matrix, het chakra systeem. Het chakrasysteem wordt georganiseerd rond een midlijn, de sushumna, en rond chakra s. Chakra s zijn vertexen, primair organiserende centra of fulcrums. Net als in het Chinese systeem daalt de sushumna van het derde ventrikel als een rechte lijn, vóór de wervelkolom tot de coccyx. In het yoga systeem wordt de sushumna beschreven als een buis van puur en intens licht. De chakra s rondom de as kan je je voorstellen als organiserende centra of primaire fulcrums, pulserende vertexen die vorm, functie en motiliteit organiseren. Het is mogelijk om deze licht-energie-vormen waar te nemen als het perceptieveld wijds wordt gehouden. (Figuur 19.6) 17
Het chakra systeem ontstaat via een intens oplichten van, of ontsteken in, het ordenend veld op het moment van de conceptie. In het yoga systeem wordt een primair fulcrum, het ajna chakra, gevormd in de bevruchte eicel. Dit ajna chakra bevindt zich in het derde ventrikel van het volledig gevormde lichaam. Vanuit dit organiserende centrum daalt de sushumna in, en de rest van het chakrasysteem vormt zich van beneden naar boven. De rechte kwantum midlijn is een waarlijk intelligente as, die er gedurende het ganse leven voor zorgt dat onze geest en ons lichaam zich naar de Bron oriënteren. De elementen ether, lucht, vuur, water en aarde, die ordenende krachten zijn in het yoga systeem, komen voort uit deze kwantum midlijn. Stone besprak en illustreerde de verschillende veld-georiënteerde energiestromen en pulsaties die aan deze elementkrachten gerelateerd zijn. Ook deze zijn zeer gelijkend op de beelden die Schauberger en Winfree beschreven (Stone 1986). 18
2.5 Midlijnen en embryologische ontwikkeling Het onderzoek en de concepten hierboven beschreven, geven aan dat het embryo georganiseerd wordt en zich mogelijk ontwikkelt, in een ordenend kwantumveld. De Breath of Life genereert dit kwantumveld en in de kiemschijf van het embryo ontstaan, anterior, een notochord midlijn, en posterior, een fluid midlijn of vloeistoffen midlijn. De as van de wervelkolom, de schedelbasis en het algemene weefselveld, organiseren zich rond de notochord midlijn. De ventrikels en het weefsel van het centrale zenuwstelsel, organiseren zich rond de fluid midline, dit is de midlijn in de neurale buis van het embryo. De notochord midlijn wordt de as waarrond weefselvormen en motiliteit (mogelijkheid tot bewegen) zich oriënteren, terwijl de posterior midlijn, de oriëntatie-as voor het vloeistoffen lichaam en de fluid tide of vloeistoffengetij wordt. Ik noem de anterior midlijn de primaire midlijn, en de posterior midlijn de vloeistoffenmidlijn. In het volledig gevormde lichaam drukt de primaire midlijn zich uit als een opstijgende kracht in het midden van de wervellichamen en de midlijn van de schedelbasis. Dit is dezelfde midlijn die door Schauberger en anderen beschreven wordt. De fluid midline zit in de neurale buis van het embryo. Bij de volwassene zit die in het centrale kanaal van de wervelkolom en in het centrum van het ventriculaire systeem van het brein. De primaire midlijn is de belangrijkste as voor de ontwikkeling en de organisatie van vorm in het embryo en manifesteert zich als een opstijgende kracht in de midlijn van de embryonale kiemschijf. Het vormen van de primitiefstreek en de notochord in de kiemschijf is een gevolg hiervan. Wanneer clinici de primaire midlijn waarnemen, zijn ze in direct contact met een fundamenteel embryologisch principe dat de menselijke vorm onophoudelijk organiseert. Als een behandelaar de primaire midlijn voelt, voelt hij of zij ook de innerlijke aanwezigheid van het Lange Tij als een embryologisch ordenend principe. Alle klinisch werk, georiënteerd op de primaire midlijn en de embryologische krachten, bevordert het opnieuw uitlijnen van structuur en functie op deze meest fundamentele, ordenende energieën. Terwijl de notochord zich vormt, volgen de ectoderme cellen (cellen van het buitenste kiemblad van het embryo). De kiemschijf wordt dikker in de midlijn, en de neurale groef en neurale schijf beginnen zich te vormen, dorsaal van de notochord. Dit vormend proces is in essentie een organiseren van ruimte. Zoals we gezien hebben, is de functie van de Breath of Life, het insluiten, omhullen en het organiseren van ruimte, waarna vorm ontstaat. De neurale buis organiseert zich rond de ruimte die ontstaat door de intentie van de Breath of Life. In deze ontstane ruimte ontwikkelen zich cellulaire vormen die door de potentie van de Breath of Life georganiseerd worden. Naarmate differentiatie toeneemt, wordt de celgroei ongelijkmatig en plooit de neurale plaat zodat de neurale buis gevormd wordt (Figuur 19.7). 19
De vloeistoffen midlijn ligt in de centrumlijn van de neurale buis, die het primitieve zenuwstelsel is en wordt de organiserende midlijn voor de uitdrukking van potentie, in zowel cerebrospinaal vocht als in de vloeistoffen van het lichaam in het algemeen. Het vloeibare tij, of mid-tij ontstaat en wordt georganiseerd rond deze midlijn, wat ook het midlijn principe voor het vloeistoffen lichaam in zijn geheel is (Figuur 19.8) De vloeistoffen midlijn staat niet los van de primaire midlijn, ze ontstaan samen. Deze twee midlijnen oriënteren zich op hun beurt naar de kwantum midlijn, die in volgend hoofdstuk in meer detail wordt besproken. Alle organisatie van vloeistoffen en weefsels houden steeds verband met deze midlijnen. Ze zijn de hoofdassen waarrond structuur en functie zich organiseren. 20
Door het waarnemen van de midlijnen kunnen behandelaars duidelijke klinische krijtlijnen zetten die gestoeld zijn op perceptie in relatie tot de ordenende principes van het systeem. In sessiewerk maakt het waarnemen van de midlijnen de organisatie van het systeem duidelijk, zowel van de weefsels als van de vloeistoffen. Het helpt de behandelaar bij het aanvoelen van hoe het systeem verandert en zichzelf heelt. Als inertie opgelost wordt, gaan de weefsels en de vloeistoffen van het systeem zich automatisch heroriënteren naar de midlijnen. Dus, het waarnemen van de midlijnen geeft de behandelaar een helder inzicht in deze processen van heroriëntatie en opnieuw aligneren. 2.6 Primaire midlijn Zoals we hierboven besproken hebben, is de primaire midlijn de embryologische organiserende as voor het genereren en samenhouden van vorm. Schauberger vergeleek het ontstaan van deze midlijn met de enorme vertex-achtige oprijzende kracht, gegenereerd in het centrum van een tornado. Op dezelfde manier ontstaat de primaire midlijn in de centerlijn van de embryologische kiemschijf, als een golfachtige, opstijgende kracht en wordt de organiserende midlijn waarrond structuur en functie zich ontwikkelen. De primitiefstreek en de notochord ontwikkelen zich in relatie tot deze midlijn(figuur 19.5) en de lichamen van de wervels worden errond gevormd. De primaire midlijn manifesteert zich in het centrum van de wervellichamen. De schedelbasis en cellulaire- en weefselwereld oriënteren er zich naar, van het moment van conceptie tot het moment van onze dood. Stone noemde de actie en de ervaring van de primaire midlijn the fountain spray of life (Stone 1986). Als het centrum van een tornado kan het 21
waargenomen worden, opstijgend van de coccyx, door het midden van de wervellichamen, ombuigend bij de basis van het occiput, de schedelbasis volgend, door het lichaam van het sphenoïd, en zich manifesterend als een spuitende fontein van leven door het ethmoïd en voorhoofdsbeen. In Polarity Therapy schreef Stone: De centerlijn door het lichaam is de plaats waar het pad van ultrasonisch energetische substantie loopt, als primaire levensstroom en kern van zijn Het is de primaire energie die alle andere opbouwt en onderhoudt. Hij stroomt door het zesde ventrikel van het brein en de wervelkolom als die gevormd worden vanuit de mind pattern energy field (vrij vertaald: veld van de intelligente patrooneenheid). Het wordt de primitiefstreek en de notochord in het embryo. Deze kern is het centrum van aantrekking en uitstraling van alle voedingsstromen van het brein naar de extremiteiten. Het is de innerlijke zwaartekracht van het individu, te onderscheiden van de zwaartekracht van de aarde. (Stone 1986, Volume 1, boek 2 p 9-10) In de kern van de primaire midlijn is een vibrerende en levendige Dynamische Stilte die de vorm van cellen en weefsels ordent. Het manifesteert zich als een ultrasonische kern, een kern van hoog vibrerende intensiteit die de primaire levensstroom is en de bron van zijn. Volgens Stone heeft deze middellijn een primaire en ordenende functie in het menselijk systeem. Het is een uitdrukking van primaire levenskracht die opbouwt en alle andere energieën en vormen in het menselijk systeem ondersteunt. Het drukt zich uit als patrooneenheid, die vorm en functie van de menselijke, lichaamgeworden geest organiseert. Hier spreken we over veldverschijnselen, de regio of provincie van het Lange Tij. Als de primaire midlijn wordt waargenomen als een oprijzende kracht door het midden van de as van de wervels en de schedelbasis, dan voelt men, zoals de Tibetanen zeggen, de innerlijke Aanwezigheid van het Lange Tij als een onvoorwaardelijk organiserende wind. Het organiserende veld van het menselijke systeem is dus een uitdrukking van het spel van Intelligentie in het leven. Het is geen evolutionaire toevalligheid, het is geen artefact, het is de uitdrukking van een intentionele actie tot bewust creëren. Stone zegt dat de mind pattern energy field, een veld van intentionele creatie en organisatie is, die de vorming van ruimte orkestreert, waarrond het centrale zenuwstelsel zich vormt. De notochord, het centrale kanaal van de wervelkolom, en de ventrikels van het brein, zijn allemaal manifestatie van dit organiserende proces. Intunen naar de diepte van deze ontwikkeling is waarlijk een nederig makend proces. Dit leidt tot krachtige verschuiving in het klinisch begrijpen. De clinicus kan dit proces letterlijk aan het werk zien. Als men het voor het eerst ervaart, kan het grote vreugde teweegbrengen, vreugde door herinnering aan iets dat nooit verloren was, maar misschien wel vergeten. 22
2.7 De midlijnen, samenvatting Breath of Life genereert een ordenende matrix op kwantum niveau. Deze matrix is de blauwdruk voor de vorm en organisatie van het menselijk systeem. Kwantum midlijn, of centraal kanaal wordt gegenereerd in deze matrix. Het kan waargenomen worden als een buis van licht in het centrum van het lichaam. Hij oriënteert en aligneert het wezen met de bron van diens creatie. In de yoga traditie is dit het centraal kanaal of sushumna, waarrond het chakrasysteem zicht vormt. Alle andere midlijnen, zoals de primaire en de fluid midlijnen, komen voort uit de actie van de kwantum midlijn. Primaire midlijn (notochord in embryo), ligt ventraal van de ruggengraat, is de as waarrond cellen en weefsels zich oriënteren. Deze as kan waargenomen worden als een subtiele kracht, oprijzend als een midlijn, die via het ethmoid schijnbaar in de biosfeer of in het energetisch veld rond de cliënt verdwijnt. De kwaliteit is lucht- en vuur-achtig. Fluid midlijn (meer dorsaal in de ruggengraat) is de organiserende as van de fluid tide, het mid-tij, van het algemene vloeistoffen lichaam. Hij bevindt zich in de neurale buis van het embryo en in de centerlijn van het ventriculaire systeem bij de volgroeide persoon. De kwaliteit is aarde- en water-achtig. 2.8 Oriënteren naar de midlijn Het waarnemen van deze midlijnen door de behandelaar heeft duidelijk klinische waarde. Naarmate inerte fulcrums opgelost worden in het lichaam, gaan de cellulaire- en weefselwereld zich als vanzelf weer oriënteren naar de functies van de midlijn. Als de behandelaar de midlijn-fenomenen waarneemt, wordt door resonantie het systeem van de cliënt geholpen bij het opnieuw uitlijnen naar diens ordenende matrix. Als de cellulaire- en weefselwerelden zich heroriënteren naar midlijn-fenomenen, worden hun oorspronkelijke intentie herinnerd, en gaan weefsels zich weer richten op hun natuurlijk organiserende centra en midlijn-assen. Het afstellen op de midlijnen is een goede manier om toegang te krijgen tot de prioriteiten van het inherente helingsplan. In de midlijn kan je de potentie van de Breath of Life voelen stromen en zijn werkzaamheid in het lichaam, waar nodig, voelen uitdrukken. Het in perceptie houden van midlijnen is een manier om te voelen hoe het inherente behandelplan zich in het menselijk systeem ontvouwt. In het volgende klinische onderzoek zal je je afstellen op de primaire midlijn. In deze midlijn drukken de intenties van de Breath of Life zich uit als centraal organiserend principe van vorm, structuur en motiliteit. Als je je op deze energie afstelt, kan je een lucht-achtige maar krachtige levensenergie voelen opkomen. Door dit waar te nemen kan je je bewust worden van specifieke inerte gegevens en hun helingsprocessen. Het is ook belangrijk op te merken dat er mogelijk zoveel inertie rond de as van de wervels en de schedelbasis is, dat de primaire midlijn mistig aanvoelt en daardoor moeilijk voelbaar is voor de behandelaar. Dit is niet zelden het geval. Het komt ook 23
vaak voor dat bepaalde regio s van de wervelkolom inert zijn en dat in die gehele regio de midlijn onduidelijk is. Ook dit geeft de behandelaar een schat aan klinische informatie. Onthoud dit tijdens de volgende oefening en wees niet ontmoedigd als de oprijzende midlijn niet voelbaar is in het begin, of als in bepaalde regio s van de midlijn-as de waarneming niet duidelijk is. Een duidelijke uitdrukking van de primaire midlijn kan een diep helend proces inleiden. Afstellen op de primaire midlijn vraagt weer om een shift in je perceptieveld. De kwaliteit die je ervaart bij het waarnemen van deze midlijn is lucht- en vuur-achtig, in tegenstelling tot waterig in de mid-tij, of fluid tide. In deze oefening hou je een wijds perceptieveld, oriënterend naar het Lange Tij en zijn getijde-lichaam, terwijl je je tegelijkertijd oriënteert naar de midlijn in de wervellichamen en de schedelbasis. Als je je afstelt op deze midlijn, kan je een luchtige maar krachtige oprijzende levensenergie beginnen voelen door de centerlijn van de wervellichamen en de schedelbasis. Dit is de kracht van de opkomende Lange Tij als een midlijn-ordenend principe in de plaatselijke biosfeer van de cliënt. Mogelijk kan je deze beweging voelen van de coccyx, door de wervelkolom, de schedelbasis en het ethmoïd. Je kan de primaire midlijn waarnemen als een lege luchtpijp waarin constant hete lucht opstijgt. Als je de lucht in de pijp traceert, kan je voelen hoe ook je bewustzijn mee opwaarts gevoerd wordt. In de volgende oefening werk je per twee om de primaire midlijn als een oprijzende energie te voelen door het midden van de wervellichamen en de schedelbasis. Ik heb studenten die dit onderzoek rechtstaand doen. Het oprijzen van de primaire midlijn is in deze positie aanvankelijk het makkelijkst voelbaar door de oppositie van de zwaartekracht van de aarde. Oefening: perceptie van de primaire midlijn Werken per twee. Een student neemt de positie in van behandelaar, de andere die van cliënt. Beiden kijken dezelfde richting uit en de behandelaar staat achter de cliënt. Beiden oriënteren naar hun eigen primaire midlijn en brengen intentie en attentie naar de primaire ademhaling van het Lange Tij en diens getijde lichaam. Zowel cliënt als behandelaar rust in deze waarneming en voelt hoe zijn systeem gedragen wordt in dit wijds veld. De persoon vooraan in cliëntpositie houdt zijn oriëntatie naar zijn eigen midlijn en het Lange Tij, relatief aan zijn systeem. De persoon achter hem, de behandelaar, verplaatst traag zijn oriëntatie naar de midlijn van de cliënt en oriënteert zich naar het Lange Tij en het getijde lichaam relatief aan deze midlijn. Beiden ankeren zich in deze waarneming. Na een paar minuten voelen behandelaar en cliënt mogelijk een opstijgende energie door de as van de wervels, die zo krachtig is dat de voeten van de cliënt van de grond schijnen te worden getild. De behandelaar kan ook een meer algemene stijgende kwaliteit voelen door het vloeistoffenveld, dat als de kelp-bedden op de bodem van de oceaan door de kracht van het getij bewogen worden. Na een paar minuten wisselen behandelaar en cliënt van positie en herhalen de oefening. 24
Oefening: perceptie van de primaire- en de fluid midlijnen Cliënt ligt op zijn rug. Als behandelaar sta je aan de zijkant van de tafel en stel je je eerst af op je eigen primaire ademhaling, nadien op die van de cliënt. Eens je rust hebt gevonden in het relationele veld, ga je naar de sacrale handpositie. Anker jezelf in de behandelaars-fulcrums in een wijds perceptieveld, zoals gewoonlijk. In dit wijds luisterend veld oriënteer je je naar de notochord of de primaire midlijn van de cliënt, zoals in vorige oefening. Met deze midlijn in het centrum van je perceptieveld, hou je je aandacht in de lokale biosfeer en verbreed je traag je perceptieveld in de richting van de horizon, tot je een gevoel krijgt van het Lange Tij en diens getijdeveld. Neem de tijd om jezelf in deze waarneming te ankeren, tot je fysieke lichaam zich gedragen voelt door dit uitgestrekte veld. In dit wijds perceptieveld blijf je je oriënteren naar de primaire midlijn als een midlijn in het wijds getijdeveld en wordt dan simpelweg bewust van diens aanwezigheid. Wees geduldig, laat elke druk tot iets te moeten voelen los. Misschien vraagt het wat oefening maar uiteindelijk zal het zich tonen en wordt het je duidelijk hoe de midlijn zich uitdrukt. Je kan deze midlijn aanvoelen als een oprijzende kracht door het midden van de wervellichamen en de schedelbasis. Vaak beschreven behandelaars dit als een oprijzende wind, als een geyser en als een spiralende kracht. Stone noemde het the fountain spray of life (Stone 1986). Je kan het gewaar worden als een hete luchtpijp waarin constant warme lucht opstijgt. Als dit in je bewustzijn komt, is het alsof je door deze luchtstroom mee opwaarts gezogen wordt. Het komt op bij de coccyx en verdwijnt schijnbaar in de ruimte via het ethmoid Merk op hoe dit gebeurt. Is er klaarheid terwijl die doorheen de as van wervels en schedelbasis gaat? Zijn er plaatsen waar het minder duidelijk is, of mistig aanvoelt? Vertoont de midlijn inertie in een bredere context? Zo krijg je duidelijke klinische informatie over inerte gegevens rond de midlijn. Eens je zicht hebt op de primaire midlijn, verplaats je je aandacht naar de vloeibare midlijn die meer dorsaal ligt. In een wijds perceptieveld oriënteer je je naar het vloeistoffenveld van de cliënt en dan naar de midlijn van het ventriculair systeem die hierin de midlijn is. Voel, visualiseer, dat het lichaam van de cliënt een vloeibaar veld is, dat 25 tot 40 cm groter is dan het fysieke lichaam. Laat dit vloeibare veld in je perceptieveld komen. Kijk of de longitudinale fluctuatie van het mid-tij opklaart. Het mid-tij of vloeistoffen getij voelt meer solide aan, meer waterig en aarde-achtig, in tegenstelling tot luchtig en vuurachtig in de primaire midlijn. Oriënteer jezelf naar de midlijn in de neurale buis, die de vloeistoffen midlijn is in dit vloeibare veld. Er is nog een simpele perceptie-oefening die helpt bij het oriënteren naar de primaire midlijn en zijn oprijzende energie. Terwijl je je in het Lange Tij oriënteert naar de trage cyclus van 100 seconden, met de primaire midlijn in het centrum van het veld, volg je de exhalatiefase heel traag en zachtjes, van de horizon naar de biosfeer en midlijn van de cliënt toe. Laat je waarneming vrijelijk drijven. Het zou kunnen dat het Lange Tij je gidst naar de 25