ARGANOLIE UIT MAROKKO
De productie van eerlijke arganolie in beeld TDC steunt sinds 2010 de vrouwencoöperatie Tighanimine die eerlijke arganolie produceert in het zuiden van Marokko. Deze felbegeerde olie is niet enkel een mirakelingrediënt in cosmeticaproducten, maar ook een smaakgever in de keuken. TDC stuurde een fotojournalist ter plaatse die een blik achter de schermen werpt bij het productieproces en het leven van de werknemers, allemaal Berbervrouwen. WWW.BEFAIR.BE Alle foto s: Eric de Mildt voor BTC Trade for Development, 2015
De Zuid Marokkaanse regio Souss-Massa-Drâa kampt met meerdere problemen zoals verwoestijning, analfabetisme en armoede in de Berbergemeenschappen. Een duurzame oplossing voor de regio loopt onvermijdelijk via de verkoop van lokale troeven zoals arganolie, dadels of saffraan.
In deze regio is Tighanimine actief, een vrouwencoöperatie die eerlijke arganolie produceert. Rechts op de foto staat Nadia, zij staat aan het hoofd van deze coöperatie. In 2011 behaalde Tighanimine als eerste de Fairtradecertificering voor hun arganolie. Voor de 68 leden betekende dit een verdubbeling van hun inkomen in 2 jaar tijd! Zij konden hiervoor rekenen op de steun van het Trade for Development Centre (TDC) TDC financierde onder meer het verbeteren van de managementcapaciteiten, het ontwikkelen van systemen voor kwaliteitscontroles en het aanmaken van banners en folders om zich te presenteren op de Marokkaanse en de Europese markt.
Het verhaal achter de oprichting van deze vrouwencoöperatie is best buitengewoon. Ik verhuisde naar deze regio na mijn huwelijk, omdat mijn man van dit dorp afkomstig is. Ik wilde meteen mijn steentje bijdragen door vrouwen hier te helpen, vertelt Nadia (midden foto). Het begon met alfabetiseringslesjes en op aanvraag van de vrouwen startte ik de coöperatie voor het produceren van arganolie.
Ik was een van de eerste werknemers van de coöperatie, zegt de trotse mama (uiterst rechts op foto) van Fadna, Malika en Aïcha. Fadna is de oudste. Zij werkt hier ook al sinds het begin bij Tighanimine en mijn twee andere dochters Malika en Aïcha werken er nu ook. Dit werk heeft letterlijk ons leven veranderd en ons de mogelijkheid gegeven om voor ons zelf en onze families te zorgen.
De eerste fase van het productieproces van arganolie is het rapen van de arganvruchten die van de bomen gevallen zijn. De vrouwen vertrekken vroeg in de ochtend, vanaf 6.00, naar de bossen om de hitte voor te zijn die rond 10u ondraaglijk wordt.
Onrijpe arganvruchten die nog aan de boom hangen, raken de pluksters niet aan. Zo respecteren ze de natuur. Arganbomen vormen trouwens een buffer tegen de opkomende verwoestijning in de droge regio.
Vooraleer de pit machinaal geperst kan worden, breken de vrouwen de vruchten om de pulp van de noot te scheiden. Daarna breken ze de noot met behulp van een gladde steen om er de pit uit te halen.
Na de pitten uit de noot te halen, worden ze voorzichtig in kleine manden gelegd. Elke producente beschikt over haar eigen mand met haar naam en voornaam. Aan het einde van de week worden de manden gewogen en kunnen de vrouwen hun eigen werk evalueren. Per kilo pitten krijgen ze 35 dirham (= 3,2 euro).
Om een liter arganolie te produceren, is er 64 à 65 kilo noten nodig. Dit verklaart de hoge prijs op de markt, desondanks de nog steeds lage vergoeding voor dit arbeidsintensief werk.
Na het breken van de noten komt het roosteren. Voor culinaire doeleinden wordt de olie geperst uit geroosterde pitten, voor cosmetica uit ongeroosterde pitten. Ook in de persmachines bestaat een onderscheid: sommige machines zijn bestemd voor de olie die wordt geconsumeerd, andere voor de cosmeticaproducten.
Een van de persmachines valt in panne. Na drie jaar bij Tighanimine hebben deze machines geen geheimen meer voor Malika. In haar gereedschapskistje zoekt ze de juiste benodigdheden. Ze onderzoekt, schroeft, geef een aantal kloppen en pas nadat ze de machine een paar keer succesvol weet herop te starten, licht haar gezicht op: missie volbracht!
Arganolie kan gebruikt worden in cosmetica of culinaire producten. Tighanimine levert ook afgewerkte producten zoals zeep of lotion. De onverzadigde vetzuren, linolzuur en vitamine E geven de olie geneeskrachtige eigenschappen wat de ronkende titels als het Marokkaanse goud of hét geheim van de schoonheid van Marokkaanse vrouwen verklaart.
Malika poseert naast flesjes arganolie. Volgende maand gaat ze trouwen. Ze wil absoluut blijven verder werken. Ik werk al bijna drie jaar voor Tighanimine en ik wil dit in de toekomst zeker blijven doen. Hier werkten veel jonge vrouwen maar telkens ze ten huwelijk werden gevraagd, stopten ze ermee onder druk van hun mannen en schoonfamilies. Veel vrouwen uit het dorp willen hier graag werken en een beetje geld verdienen, maar hun mannen, broers of vaders verbieden het. Het idee van vrouwen die een job hebben wordt hier niet geaccepteerd noch naar waarde geschat, vertelt ze.
Van de 68 werknemers van vrouwencoöperatie Tighanimine volgen een veertigtal alfabetiseringslessen. Dankzij hun job en de lesjes kunnen de vrouwen zich emanciperen en ontsnappen uit de cyclus van onwetendheid, discriminatie en armoede. Sommige van de vrouwen zijn zelfs de voornaamste kostwinners van het gezin.